1
00:00:00,896 --> 00:00:02,600
Evo fascinantne činjenice.

2
00:00:03,240 --> 00:00:05,016
U razvijenom svetu,

3
00:00:05,040 --> 00:00:10,200
svuda, žene žive u proseku
šest do osam godina duže od muškaraca.

4
00:00:10,840 --> 00:00:13,136
Šest do osam godina duže.

5
00:00:13,160 --> 00:00:15,040
To je ogroman jaz.

6
00:00:16,600 --> 00:00:19,696
Godine 2015, "Lanset" je objavio članak

7
00:00:19,720 --> 00:00:22,176
koji je pokazao da muškarci
u bogatim državama

8
00:00:22,200 --> 00:00:25,176
imaju duplo veće šanse od žena da umru

9
00:00:25,200 --> 00:00:26,400
u bilo kom dobu.

10
00:00:27,080 --> 00:00:29,976
Međutim, postoji jedno mesto na svetu

11
00:00:30,000 --> 00:00:31,920
gde muškarci žive koliko i žene.

12
00:00:32,479 --> 00:00:34,536
Radi se o udaljenoj, planinskoj oblasti,

13
00:00:34,560 --> 00:00:35,776
plavoj zoni,

14
00:00:35,800 --> 00:00:37,296
gde je izuzetna dugovečnost

15
00:00:37,320 --> 00:00:39,120
uobičajena kod oba roda.

16
00:00:40,040 --> 00:00:41,856
Ovo je plava zona u Sardiniji,

17
00:00:41,880 --> 00:00:43,896
italijanskom ostrvu u Mediteranu,

18
00:00:43,920 --> 00:00:46,536
između Korzike i Tunisa,

19
00:00:46,560 --> 00:00:49,936
gde ima šest puta više stogodišnjaka

20
00:00:49,960 --> 00:00:51,856
nego u ostatku Italije,

21
00:00:51,880 --> 00:00:53,480
manje od 320 kilometra dalje.

22
00:00:53,920 --> 00:00:55,816
Tamo ima deset puta više stogodišnjaka

23
00:00:55,840 --> 00:00:57,640
nego u Severnoj Americi.

24
00:00:58,040 --> 00:01:00,560
To je jedino mesto
gde muškarci žive koliko i žene.

25
00:01:01,160 --> 00:01:02,456
Ali zašto?

26
00:01:02,480 --> 00:01:04,120
Znatiželja me je golicala.

27
00:01:04,720 --> 00:01:08,056
Odlučila sam da istražim znamenitosti
i navike tog mesta,

28
00:01:08,080 --> 00:01:10,496
a započela sam sa genetskim profilom.

29
00:01:10,520 --> 00:01:12,576
Ubrzo sam otkrila

30
00:01:12,600 --> 00:01:16,616
da su geni svega 25 procenata
zaslužni za njihovu dugovečnost.

31
00:01:16,640 --> 00:01:19,160
Ostalih 75 procenata je način života.

32
00:01:20,200 --> 00:01:22,760
Dakle, šta je potrebno
da se živi 100 i više godina?

33
00:01:23,520 --> 00:01:24,760
Šta oni rade kako treba?

34
00:01:25,400 --> 00:01:28,656
Gledate Vilagrande iz ptičje perspektive.

35
00:01:28,680 --> 00:01:31,216
Radi se o selu u epicentru plave zone

36
00:01:31,240 --> 00:01:33,376
kuda sam išla da istražujem o ovome

37
00:01:33,400 --> 00:01:37,120
i, kao što vidite, arhitektonska lepota
im nije glavna vrlina,

38
00:01:38,840 --> 00:01:40,456
gustina jeste:

39
00:01:40,480 --> 00:01:42,456
tesni razmaci između kuća,

40
00:01:42,480 --> 00:01:45,016
isprepletene uličice i ulice.

41
00:01:45,040 --> 00:01:48,640
To znači da se životi seljana
stalno ukrštaju.

42
00:01:49,280 --> 00:01:51,016
I dok sam šetala kroz selo

43
00:01:51,040 --> 00:01:54,176
mogla sam da osetim na stotine
pari očiju kako me posmatraju

44
00:01:54,200 --> 00:01:56,816
iza ulaznih vrata i prozora,

45
00:01:56,840 --> 00:01:58,576
iza roletni.

46
00:01:58,600 --> 00:02:01,016
Jer kao i u drugim drevnim selima,

47
00:02:01,040 --> 00:02:03,616
selo Vilagrande ne bi preživelo

48
00:02:03,640 --> 00:02:06,896
bez ove strukture,
bez zidova, bez katedrale,

49
00:02:06,920 --> 00:02:08,816
bez seoskog trga,

50
00:02:08,840 --> 00:02:13,000
zato što su odbrana i društvena kohezija
definisale njegov dizajn.

51
00:02:13,920 --> 00:02:17,896
Gradski prioriteti su se promenili dok smo
se približavali industrijskoj revoluciji

52
00:02:17,920 --> 00:02:20,776
jer su zarazne bolesti
postale svakodnevni rizik.

53
00:02:20,800 --> 00:02:22,000
Međutim, kako je danas?

54
00:02:22,560 --> 00:02:27,280
Sada, društvena izolacija
je rizik za javno zdravlje našeg doba.

55
00:02:27,960 --> 00:02:30,456
Sad, trećina populacije kaže

56
00:02:30,480 --> 00:02:33,080
da imaju dve ili manje osoba
na koje mogu da se oslone.

57
00:02:33,960 --> 00:02:36,736
Međutim, pođimo sada
nasuprot tome u Vilagrande

58
00:02:36,760 --> 00:02:38,816
da upoznamo neke stogodišnjake.

59
00:02:38,840 --> 00:02:42,736
Upoznajte Đuzepea Murinu.
Ima 102 godine, superstogodišnjak

60
00:02:42,760 --> 00:02:45,816
i celoživotni stanovnik sela Vilagrande.

61
00:02:45,840 --> 00:02:47,776
Bio je društven čovek.

62
00:02:47,800 --> 00:02:50,096
Voleo je da prepričava priče,

63
00:02:50,120 --> 00:02:51,776
poput one kako je živeo kao ptica

64
00:02:51,800 --> 00:02:54,096
od onoga što je mogao
da nađe na šumskom tlu

65
00:02:54,120 --> 00:02:57,490
tokom, ne jednog, već dva svetska rata,

66
00:02:57,490 --> 00:03:00,746
kako su on i njegova supruga,
koja je takođe živela preko 100 godina,

67
00:03:00,746 --> 00:03:03,976
podigli šestoro dece
u maloj, udobnoj kuhinji

68
00:03:04,000 --> 00:03:05,200
gde sam ga intervjuisala.

69
00:03:05,960 --> 00:03:08,576
Ovde je sa sinovima, Anđelom i Domenikom,

70
00:03:08,600 --> 00:03:11,656
obojica su u 70-im i paze svog oca,

71
00:03:11,680 --> 00:03:15,936
i koji su, iskreno, bili veoma sumnjičavi
prema meni i mojoj kćerki,

72
00:03:15,960 --> 00:03:18,696
koja je pošla sa mnom
na ovo istraživačko putovanje,

73
00:03:18,720 --> 00:03:21,536
jer je druga strana društvene kohezije

74
00:03:21,560 --> 00:03:24,376
podozrivost prema strancima i izvanjcima.

75
00:03:24,400 --> 00:03:28,296
Međutim, Đuzepe uopšte nije bio sumnjičav.

76
00:03:28,320 --> 00:03:30,256
Bio je bezbrižan čovek,

77
00:03:30,280 --> 00:03:33,936
veoma društven i sa pozitivnim stavom.

78
00:03:33,960 --> 00:03:38,496
Zapitala sam se: dakle to je potrebno
da se živi 100 i više godina,

79
00:03:38,520 --> 00:03:39,720
pozitivno razmišljanje?

80
00:03:42,000 --> 00:03:43,216
Zapravo nije.

81
00:03:43,240 --> 00:03:47,800
(Smeh)

82
00:03:48,840 --> 00:03:51,456
Upoznajte Đovanija Korijasa.
Ima 101 godinu,

83
00:03:51,480 --> 00:03:54,496
najćudljivija je osoba
koju sam ikad upoznala.

84
00:03:54,520 --> 00:03:56,016
(Smeh)

85
00:03:56,030 --> 00:03:57,756
Pokazao je da je lažna pretpostavka

86
00:03:57,760 --> 00:04:00,320
da morate da budete pozitivni
da biste bili dugovečni.

87
00:04:01,400 --> 00:04:03,136
A imamo dokaze za to.

88
00:04:03,160 --> 00:04:05,696
Kada sam ga upitala
zašto je toliko dugo živ,

89
00:04:05,720 --> 00:04:09,136
nekako me je pogledao,
spuštenih obrva i zamumlao:

90
00:04:09,160 --> 00:04:11,296
"Niko ne mora da zna moje tajne."

91
00:04:11,320 --> 00:04:13,536
(Smeh)

92
00:04:13,560 --> 00:04:15,776
No, uprkos njegovoj zlovolji,

93
00:04:15,800 --> 00:04:18,136
nećaka koja je živela s njim i pazila ga,

94
00:04:18,160 --> 00:04:20,720
nazivala ga je "Il Tesoro", "moje blago".

95
00:04:21,360 --> 00:04:24,536
I poštovala ga je i volela,

96
00:04:24,560 --> 00:04:28,240
a rekla mi je, kada sam propitivala
o ovom očiglednom gubitku njene slobode:

97
00:04:29,400 --> 00:04:31,256
"Prosto ne razumete, zar ne?

98
00:04:31,280 --> 00:04:33,976
Paženje ovog čoveka je zadovoljstvo.

99
00:04:34,000 --> 00:04:35,976
Meni je to izuzetna privilegija.

100
00:04:36,000 --> 00:04:37,320
Ovo je moje nasleđe."

101
00:04:38,040 --> 00:04:41,696
I, zaista, kuda god bih pošla
da intervjuišem ove stogodišnjake,

102
00:04:41,720 --> 00:04:43,140
zatekla bih kuhinjsku zabavu.

103
00:04:43,461 --> 00:04:45,176
Ovo je Đovani sa njegove dve nećake,

104
00:04:45,200 --> 00:04:46,416
Marija iznad njega,

105
00:04:46,440 --> 00:04:48,376
a pored njega je pranećaka Sara,

106
00:04:48,400 --> 00:04:52,176
koja je navratila, dok sam bila tamo,
da donese sveže voće i povrće.

107
00:04:52,200 --> 00:04:55,496
I ubrzo sam otkrila dok sam bila tamo

108
00:04:55,520 --> 00:04:57,776
da u plavoj zoni, kako ljudi stare,

109
00:04:57,800 --> 00:05:00,256
i zaista tokom njihovog životnog veka,

110
00:05:00,280 --> 00:05:04,376
uvek su okruženi
širom porodicom, prijateljima,

111
00:05:04,400 --> 00:05:07,696
komšijama, sveštenikom,
kafedžijom, piljarom.

112
00:05:07,720 --> 00:05:10,016
Ljudi su uvek tu ili navraćaju.

113
00:05:10,040 --> 00:05:13,160
Nikada nisu prepušteni da žive usamljeno.

114
00:05:13,760 --> 00:05:16,280
Tako nije u ostatku razvijenog sveta,

115
00:05:16,280 --> 00:05:17,826
gde, kako se Džordž Barns šalio:

116
00:05:17,826 --> 00:05:21,840
"Sreća je imati veliku, punu ljubavi,
brižnu porodicu u drugom gradu."

117
00:05:22,280 --> 00:05:23,976
(Smeh)

118
00:05:24,000 --> 00:05:27,416
Sad, do sad smo samo upoznali muškarce,

119
00:05:27,440 --> 00:05:29,536
dugovečne muškarce,
ali upoznala sam i žene,

120
00:05:29,560 --> 00:05:31,160
a ovde vidite Ziju Terezu.

121
00:05:31,640 --> 00:05:36,056
Ona, sa preko 100 godina, me je naučila
kako da spremam lokalni specijalitet,

122
00:05:36,080 --> 00:05:37,736
koji nazivaju kulurđonima,

123
00:05:37,760 --> 00:05:40,536
a to su ovi veliki džepovi od testenine,

124
00:05:40,560 --> 00:05:42,720
poput raviola, otprilike ove veličine,

125
00:05:43,440 --> 00:05:44,656
ove veličine,

126
00:05:44,680 --> 00:05:47,216
a punjeni su punomasnom rikotom i mentom

127
00:05:47,240 --> 00:05:49,016
i natopljeni su u sosu od paradajza.

128
00:05:49,040 --> 00:05:52,280
Naučila me je kako da napravim
odgovarajući nabor,

129
00:05:53,000 --> 00:05:54,776
kako se ne bi otvarale,

130
00:05:54,800 --> 00:05:57,816
a ona ih sprema svake nedelje
sa njenim kćerkama

131
00:05:57,840 --> 00:06:00,800
i poklanja na desetine
komšijama i prijateljima.

132
00:06:01,560 --> 00:06:04,650
I tako sam otkrila
da niskomasna, bezglutenska ishrana

133
00:06:04,650 --> 00:06:07,556
nije to što je potrebno
da se doživi 100 godina u plavoj zoni.

134
00:06:07,556 --> 00:06:10,576
(Aplauz)

135
00:06:10,600 --> 00:06:15,216
Sad, priče ovih stogodišnjaka,
zajedno sa naukom koja ih potkrepljuje,

136
00:06:15,240 --> 00:06:18,056
podstakli su me
da se i sama zapitam neka pitanja,

137
00:06:18,080 --> 00:06:21,720
poput: kada ću da umrem,
i kako mogu to da odložim?

138
00:06:22,320 --> 00:06:26,040
I, kao što ćete da vidite,
odgovor nije onaj koji očekujemo.

139
00:06:26,840 --> 00:06:30,736
Džulijen Holt-Lanstad je istraživačica
na Univerzitetu Birgam Jang

140
00:06:30,760 --> 00:06:32,656
i ona se bavila baš ovim pitanjem

141
00:06:32,680 --> 00:06:34,176
u nizu istraživanja

142
00:06:34,200 --> 00:06:37,096
o desetinama hiljada sredovečnih ljudi,

143
00:06:37,120 --> 00:06:39,256
nalik ovoj publici ovde.

144
00:06:39,280 --> 00:06:42,216
I posmatrala je svaki aspekt
njihovog načina života:

145
00:06:42,240 --> 00:06:44,376
njihovu ishranu, vežbanje,

146
00:06:44,400 --> 00:06:45,896
bračni status,

147
00:06:45,920 --> 00:06:47,576
koliko često odlaze kod doktora,

148
00:06:47,600 --> 00:06:50,096
da li puše ili piju isl.

149
00:06:50,120 --> 00:06:52,336
Sve ovo je zabeležila,

150
00:06:52,360 --> 00:06:56,936
a onda su ona i njene kolege
mirno sedeli i čekali sedam godina

151
00:06:56,960 --> 00:06:58,680
da vide ko će i dalje biti živ.

152
00:06:59,760 --> 00:07:01,880
A kod onih koji su preživeli,

153
00:07:02,880 --> 00:07:05,880
šta im je najviše umanjilo
šanse od umiranja?

154
00:07:06,440 --> 00:07:08,056
To je bilo njeno pitanje.

155
00:07:08,080 --> 00:07:11,616
Dakle, pogledajmo sada
sažeto njene podatke,

156
00:07:11,640 --> 00:07:16,376
krećući od najslabijeg
predskazivača do najjačeg.

157
00:07:16,400 --> 00:07:17,616
U redu?

158
00:07:17,640 --> 00:07:19,896
Dakle, čist vazduh, što je sjajno,

159
00:07:19,920 --> 00:07:21,960
ne predskazuje koliko dugo ćete da živite.

160
00:07:23,000 --> 00:07:25,736
Ukoliko primate terapiju
za visok krvni pritisak,

161
00:07:25,760 --> 00:07:27,096
to je dobro.

162
00:07:27,120 --> 00:07:28,896
I dalje nije snažan predskazatelj.

163
00:07:28,920 --> 00:07:32,416
Da li ste vitki ili gojazni,
možete prestati da osećate krivicu,

164
00:07:32,440 --> 00:07:34,816
jer je tek na trećem mestu.

165
00:07:34,840 --> 00:07:37,336
Sledi to koliko vežbate,

166
00:07:37,360 --> 00:07:39,696
i dalje umeren predskazatelj.

167
00:07:39,720 --> 00:07:44,456
Da li ste imali srčani problem
i na rehabilitaciji ste i vežbate,

168
00:07:44,480 --> 00:07:46,000
penjemo se više.

169
00:07:46,000 --> 00:07:47,696
Da li ste vakcinisani protiv gripa.

170
00:07:47,696 --> 00:07:48,936
Da li neko ovde zna

171
00:07:48,960 --> 00:07:52,760
da vas vakcina protiv gripa
više štiti od fizičkih vežbi?

172
00:07:54,720 --> 00:07:57,216
Da li ste pili i prestali

173
00:07:57,240 --> 00:07:59,216
ili ste umereni alkoholičar,

174
00:07:59,240 --> 00:08:02,720
da li ne pušite ili, ako ste pušili,
da li ste prestali,

175
00:08:03,560 --> 00:08:07,176
a približavajući se
najvećim predskazateljima

176
00:08:07,200 --> 00:08:10,736
dolazimo do dve crte
vašeg društvenog života.

177
00:08:10,760 --> 00:08:13,136
Prva su vaše bliske veze.

178
00:08:13,160 --> 00:08:17,456
To su ljudi od kojih možete
da zatražite zajam,

179
00:08:17,480 --> 00:08:20,096
ako vam je iznenada potreban novac,

180
00:08:20,120 --> 00:08:22,696
koji će da pozovu doktora,
ako se ne osećate dobro

181
00:08:22,720 --> 00:08:24,536
ili koji će vas povesti u bolnicu

182
00:08:24,560 --> 00:08:29,376
ili koji će da sede uz vas,
ako imate egzistencijalnu krizu,

183
00:08:29,400 --> 00:08:31,376
ako ste u očaju.

184
00:08:31,400 --> 00:08:34,015
Ti ljudi, ta šačica ljudi

185
00:08:34,039 --> 00:08:37,576
su snažan predskazatelj, ako ih imate,
toga koliko dugo ćete da živite.

186
00:08:37,600 --> 00:08:39,936
A potom nešto što me je iznenadilo,

187
00:08:39,960 --> 00:08:42,576
nešto što se naziva
društvenom integracijom.

188
00:08:42,600 --> 00:08:46,656
To znači koliko interagujete s ljudima

189
00:08:46,680 --> 00:08:48,080
u toku vašeg dana.

190
00:08:48,760 --> 00:08:50,856
S koliko ljudi razgovarate?

191
00:08:50,880 --> 00:08:54,456
A ovo podrazumeva
i vaše slabe i vaše čvrste veze,

192
00:08:54,480 --> 00:08:56,976
dakle, ne samo ljude
koji su vam zaista bliski,

193
00:08:57,000 --> 00:08:58,376
koji vam mnogo znače,

194
00:08:58,400 --> 00:09:02,936
već i da li razgovarate sa čovekom
koji vam svakog dana sprema kafu?

195
00:09:02,960 --> 00:09:04,736
Da li razgovarate sa poštarom?

196
00:09:04,760 --> 00:09:08,216
Da li razgovarate sa ženom
koja svakog dana šeta psa pored vaše kuće?

197
00:09:08,240 --> 00:09:11,216
Da li igrate bridž ili poker,
imate čitalački klub?

198
00:09:11,240 --> 00:09:14,416
Ove interakcije su neki
od najsnažnijih predskazatelja

199
00:09:14,440 --> 00:09:15,776
toga koliko ćete da živite.

200
00:09:15,800 --> 00:09:17,760
Sad, ovo me dovodi do sledećeg pitanja:

201
00:09:18,840 --> 00:09:24,256
ako trenutno provodimo više vremena na
internetu nego na bilo kojoj aktivnosti,

202
00:09:24,280 --> 00:09:25,936
uključujući i spavanje,

203
00:09:25,960 --> 00:09:28,136
trenutno stižemo do 11 sati dnevno,

204
00:09:28,160 --> 00:09:30,656
sat duže nego prošle godine, usput,

205
00:09:30,680 --> 00:09:32,496
da li je to značajno?

206
00:09:32,520 --> 00:09:36,536
U čemu je razlika
između interakcije licem u lice

207
00:09:36,560 --> 00:09:38,776
i interakcije putem društvenih mreža?

208
00:09:38,800 --> 00:09:41,656
Da li je to isto kao da ste tu,

209
00:09:41,680 --> 00:09:45,360
ako ste stalno u kontaktu
sa decom preko poruka, na primer?

210
00:09:46,200 --> 00:09:48,336
Pa, kratak odgovor na pitanje je: ne,

211
00:09:48,360 --> 00:09:50,016
nije isto.

212
00:09:50,040 --> 00:09:54,856
Kontakt licem u lice pokreće
čitavu bujicu neurotransmitera

213
00:09:54,880 --> 00:09:58,176
i, poput vakcine, štite vas
u ovom trenutku u sadašnjosti

214
00:09:58,200 --> 00:10:00,056
i daleko u budućnosti.

215
00:10:00,080 --> 00:10:02,600
Dakle, prost kontakt očima s nekim,

216
00:10:03,600 --> 00:10:06,176
rukovanje, bacanje petaka

217
00:10:06,200 --> 00:10:08,256
je dovoljno da se oslobodi oksitocin,

218
00:10:08,280 --> 00:10:10,496
koji kod vas povećava nivo poverenja

219
00:10:10,520 --> 00:10:12,360
i snižava vrednosti kortizola.

220
00:10:12,920 --> 00:10:14,760
Dakle, snižava stres kod vas.

221
00:10:15,440 --> 00:10:18,256
A proizvodi se dopamin,
koji nam pruža nešto elana

222
00:10:18,280 --> 00:10:19,496
i uništava bol.

223
00:10:19,520 --> 00:10:22,440
Poput prirodno proizvedenog morfijuma.

224
00:10:23,160 --> 00:10:25,856
Sad, sve se ovo dešava
bez našeg svesnog znanja,

225
00:10:25,880 --> 00:10:29,560
zbog čega mešamo aktivnost
na internetu sa stvarnom.

226
00:10:30,200 --> 00:10:32,536
Ali trenutno imamo dokaze, sveže dokaze,

227
00:10:32,560 --> 00:10:33,896
da postoji razlika.

228
00:10:33,920 --> 00:10:35,976
Dakle, pogledajmo malo neuronauku.

229
00:10:36,000 --> 00:10:39,296
Elizabet Redkej, neuronaučnica
sa Univerziteta Merilend,

230
00:10:39,320 --> 00:10:41,136
pokušala je da odredi razliku

231
00:10:41,160 --> 00:10:44,816
između toga šta se dešava u vašim
mozgovima kad interagujemo uživo,

232
00:10:44,840 --> 00:10:48,056
nasuprot tome kad posmatramo
nešto što je statično.

233
00:10:48,080 --> 00:10:50,509
A ona je upoređivala rad mozga

234
00:10:50,533 --> 00:10:52,576
dve grupe ljudi,

235
00:10:52,600 --> 00:10:55,890
onih koji su s njom interagovali uživo,

236
00:10:55,890 --> 00:10:58,096
ili s jednim od njenih
asistenata istraživača,

237
00:10:58,096 --> 00:11:00,256
u dinamičnom razgovoru,

238
00:11:00,280 --> 00:11:02,776
i to je uporedila
sa moždanom aktivnošću ljudi

239
00:11:02,800 --> 00:11:06,536
koji su je posmatrali
kako govori o istoj temi,

240
00:11:06,560 --> 00:11:09,040
ali na video snimku,
nalik onim na Jutjubu.

241
00:11:09,880 --> 00:11:11,576
I, usput, ako želite da znate

242
00:11:11,600 --> 00:11:14,416
kako je smestila dvoje ljudi
istovremeno u MR skener,

243
00:11:14,440 --> 00:11:15,640
pitajte me kasnije.

244
00:11:16,360 --> 00:11:18,760
Dakle, u čemu je razlika?

245
00:11:19,280 --> 00:11:22,000
Ovo je vaš mozak
tokom stvarne društevene interakcije.

246
00:11:22,840 --> 00:11:25,736
Gledate razliku u moždanoj aktivnosti

247
00:11:25,760 --> 00:11:30,896
između žive interakcije
i primanja statičnog sadržaja.

248
00:11:30,920 --> 00:11:35,890
Narandžasto su obojene oblasti mozga
koje su u vezi sa pažnjom,

249
00:11:35,890 --> 00:11:37,176
društvenom inteligencijom -

250
00:11:37,176 --> 00:11:39,736
to znači predosećanje
o čemu neko drugi razmišlja,

251
00:11:39,760 --> 00:11:41,496
saosećanje i planiranje -

252
00:11:41,520 --> 00:11:43,056
i emotivna nagrada.

253
00:11:43,080 --> 00:11:45,856
A ove oblasti postaju daleko angažovanije

254
00:11:45,880 --> 00:11:48,160
kada interagujemo s partnerom uživo.

255
00:11:50,120 --> 00:11:52,816
Sad, ovi bogatiji moždani potpisi

256
00:11:52,840 --> 00:11:56,896
su možda razlog zašto su agenti
iz Forčun 500 firmi,

257
00:11:56,920 --> 00:11:58,856
koji su ocenjivali kandidate,

258
00:11:58,880 --> 00:12:01,656
smatrali da su kandidati pametniji

259
00:12:01,680 --> 00:12:03,160
kada su im čuli glas,

260
00:12:04,160 --> 00:12:07,446
nasutprot mišljenju formiranom
na osnovu pisanih preporuka, na primer,

261
00:12:07,446 --> 00:12:08,856
ili imejla ili pisma.

262
00:12:08,880 --> 00:12:11,656
Sad, naši glasovi i govor tela
prenose obilje signala.

263
00:12:11,680 --> 00:12:13,696
Pokazuju da smo misleća, osećajuća,

264
00:12:13,720 --> 00:12:15,376
svesna ljudska bića

265
00:12:15,400 --> 00:12:17,896
koja su mnogo više od algoritma.

266
00:12:17,920 --> 00:12:19,976
Sad, ovo istraživanje od Nikolasa Eplija

267
00:12:20,000 --> 00:12:23,280
sa Poslovne škole Univerziteta Čikago

268
00:12:24,440 --> 00:12:27,120
je prilično zadivljujuće
jer nam saopštava nešto prosto.

269
00:12:27,760 --> 00:12:29,816
Ako vam neko čuje glas,

270
00:12:29,840 --> 00:12:31,160
smatraće vas pametnijim.

271
00:12:31,840 --> 00:12:33,920
Mislim, to je nešto prilično prosto.

272
00:12:35,320 --> 00:12:37,240
Sad, vratimo se na početak:

273
00:12:38,040 --> 00:12:39,936
zašto žene žive duže od muškaraca?

274
00:12:39,960 --> 00:12:42,296
A jedan od bitnijih razloga
je da su žene sklonije

275
00:12:42,320 --> 00:12:45,696
da daju prednost i neguju
svoje odnose licem u lice

276
00:12:45,720 --> 00:12:47,376
tokom svog životnog veka.

277
00:12:47,400 --> 00:12:49,056
Noviji dokazi ukazuju

278
00:12:49,080 --> 00:12:50,776
da ova prijateljstva licem u lice

279
00:12:50,800 --> 00:12:54,776
stvaraju biološko polje sile
protiv bolesti i propadanja.

280
00:12:54,800 --> 00:12:56,976
A nije to jedino tačno za ljude,

281
00:12:57,000 --> 00:13:00,376
već i za njihove rođake primate,
za naše rođake primate, takođe.

282
00:13:00,400 --> 00:13:04,056
Rad Antropološkinje Džoan Silk
pokazuje da ženke babuna

283
00:13:04,080 --> 00:13:06,976
koje imaju jezgro ženskih prijateljstava

284
00:13:07,000 --> 00:13:10,576
pokazuju, preko nivoa kortizola,
niže nivoe stresa

285
00:13:10,600 --> 00:13:14,080
žive duže i imaju više
preživelih potomaka.

286
00:13:14,640 --> 00:13:17,016
Bar tri stabilne veze.

287
00:13:17,040 --> 00:13:18,536
To je čarobni broj.

288
00:13:18,560 --> 00:13:19,776
Razmislite o tome.

289
00:13:19,800 --> 00:13:21,086
Nadam se da imate tri.

290
00:13:22,440 --> 00:13:25,720
Moć takvog kontakta licem u lice

291
00:13:26,480 --> 00:13:29,296
je istinski razlog
zašto su najniže stope demencije

292
00:13:29,320 --> 00:13:32,136
među ljudima koji su društveno angažovani.

293
00:13:32,160 --> 00:13:33,976
To je razlog zašto žene sa rakom dojke

294
00:13:34,000 --> 00:13:39,296
imaju četiri puta veće šanse
da prežive od usamljenih žena.

295
00:13:39,320 --> 00:13:43,296
Zašto muškarci koji su imali moždani udar,
a koji se redovno sastaju da igraju poker

296
00:13:43,320 --> 00:13:44,976
ili piju kafu

297
00:13:45,000 --> 00:13:47,256
ili igraju seniorski hokej -

298
00:13:47,280 --> 00:13:48,576
ja sam ipak Kanađanka -

299
00:13:48,600 --> 00:13:49,736
(Smeh)

300
00:13:49,760 --> 00:13:52,256
su bolje zaštićeni
tim društvenim kontaktom

301
00:13:52,280 --> 00:13:54,280
nego lekovima.

302
00:13:54,280 --> 00:13:57,516
Zašto muškarci koji su imali moždani udar
a koji se redovno sastaju -

303
00:13:57,516 --> 00:13:59,896
to je veoma moćna aktivnost.

304
00:13:59,920 --> 00:14:03,616
Ovaj kontakt licem u lice
pruža zapanjujuće prednosti,

305
00:14:03,640 --> 00:14:08,120
pa ipak, skoro četvrtina populacije
izjavljuje da nemaju s kim da pričaju.

306
00:14:09,160 --> 00:14:11,496
Možemo da uradimo nešto povodom toga.

307
00:14:11,520 --> 00:14:13,296
Poput sardinijskih seljana,

308
00:14:13,320 --> 00:14:17,016
biološki je imperativ znati da pripadamo,

309
00:14:17,040 --> 00:14:19,056
i to ne samo žene među nama.

310
00:14:19,080 --> 00:14:23,216
Ugradnjom interakcije licem u lice
u naše gradove, u naše radne prostore,

311
00:14:23,240 --> 00:14:24,720
u naš dnevni red

312
00:14:25,840 --> 00:14:27,296
ćemo da ojačamo imunitet,

313
00:14:27,320 --> 00:14:31,336
hormoni dobrog raspoloženja
će da prokuljaju kroz naš krvotok i mozak

314
00:14:31,360 --> 00:14:32,960
i pomoći će nam da živimo duže.

315
00:14:33,840 --> 00:14:36,496
Ovo nazivam izgradnjom ličnog sela,

316
00:14:36,520 --> 00:14:40,120
a njegova izgradnja i održavanje
su pitanja života i smrti.

317
00:14:40,760 --> 00:14:41,976
Hvala vam.

318
00:14:42,000 --> 00:14:45,680
(Aplauz)

319
00:14:48,130 --> 00:14:50,896
Helen Volters: Suzan, vrati se.
Imam pitanje za tebe.

320
00:14:50,920 --> 00:14:52,816
Pitam se da li postoji srednji put.

321
00:14:52,840 --> 00:14:56,240
Dakle, govoriš o neurotransimterima
koji se povezuju tokom suočavanja,

322
00:14:56,240 --> 00:14:58,006
no šta je sa digitalnom tehnologijom?

323
00:14:58,006 --> 00:15:00,536
Videli smo ogroman napredak
u digitalnoj tehnologiji,

324
00:15:00,560 --> 00:15:03,016
poput Fejs tajma, i slično.

325
00:15:03,040 --> 00:15:04,296
Da li to deluje takođe?

326
00:15:04,320 --> 00:15:05,576
Mislim, gledam mog nećaka.

327
00:15:05,600 --> 00:15:08,016
Igra Majnkraft i viče na prijatelje.

328
00:15:08,040 --> 00:15:10,056
Čini se da je prilično dobro povezan.

329
00:15:10,080 --> 00:15:11,856
Da li je to korisno? Da li to pomaže?

330
00:15:11,880 --> 00:15:14,216
Suzan Pinker: Neki podaci
se tek pojavljuju.

331
00:15:14,240 --> 00:15:17,216
Podaci su toliko sveži
jer se digitalna revolucija desila,

332
00:15:17,240 --> 00:15:19,976
a zdravstveni podaci zaostaju.

333
00:15:20,000 --> 00:15:21,376
Dakle, tek saznajemo,

334
00:15:21,400 --> 00:15:23,410
ali bih rekla da postoje neka poboljšanja

335
00:15:23,410 --> 00:15:25,376
koja možemo
da postignemo kod tehnologije.

336
00:15:25,376 --> 00:15:28,736
Na primer, kamera na vašem laptopu
je na vrhu ekrana,

337
00:15:28,760 --> 00:15:31,816
pa, na primer, kada gledate u ekran,

338
00:15:31,840 --> 00:15:33,736
zapravo ne održavate kontakt očima.

339
00:15:33,760 --> 00:15:36,936
Dakle, nešto prosto kao gledanje u kameru

340
00:15:36,960 --> 00:15:39,216
može da umnoži te neurotransmitere

341
00:15:39,240 --> 00:15:41,816
ili, pak, menjanje mesta kamere.

342
00:15:41,840 --> 00:15:45,536
Dakle, nije identično, ali mislim
da smo sve bliži što se tiče tehnologije.

343
00:15:45,560 --> 00:15:47,296
HV: Sjajno. Mnogo ti hvala.

344
00:15:47,320 --> 00:15:48,536
SP: Hvala vam.

345
00:15:48,560 --> 00:15:49,710
(Aplauz)