0:00:00.404,0:00:02.405
Hvað eru peningar?

0:00:02.405,0:00:05.974
Öll notum við peninga. [br]Við þurfum þá til að kaupa hluti.

0:00:05.974,0:00:10.714
Við vinnum stíft til að eignast þá. [br]Við söfnum fyrir eftirlaunum eða mögru áranna.

0:00:11.267,0:00:13.122
Við treystum öll á peninga.

0:00:13.722,0:00:16.552
Hvers vegna vitum við þá ekki [br]hvernig peningar virka?

0:00:16.552,0:00:21.316
Af hverju er stundum of mikið af þeim, sem lætur [br]okkur halda að góðu tímarnir vari að eilífu?

0:00:22.039,0:00:24.013
Hvaðan komu allir þessir peningar?

0:00:24.997,0:00:27.795
Og afhverju er skyndilega [br]ekki nægir peningar til staðar?

0:00:27.795,0:00:30.494
Af hverju á fólk erfitt [br]með að borga reikningana?

0:00:31.048,0:00:33.247
Hvert fóru allir peningarnir?

0:00:34.539,0:00:39.552
Hið undarlega er að megnið af peningum [br]í Bretlandi eru búnir til af bönkum.

0:00:40.183,0:00:44.403
Nánast eins og töframenn skapa bankar peninga, [br]að því er virðist úr engu

0:00:44.403,0:00:46.240
í hvert skipti sem þeir veita lán.

0:00:46.240,0:00:49.241
En þessir peningar eru ekki [br]það sem þeir virðast vera.

0:00:49.241,0:00:53.592
Þessir peningar eru skuldir og eru [br]tímabundið að láni frá bönkunum.

0:00:54.099,0:00:57.517
Við notum þá sem peninga, [br]við höldum að þeir séu peningar.

0:00:58.070,0:01:03.331
En sökum þess að þeir eru skuldir þarf [br]á einhverjum tímapunkti að endurgreiða þá.

0:01:03.331,0:01:06.762
Og þegar þeir eru endurgreiddir, [br]þá hverfa þeir.

0:01:08.485,0:01:11.426
Þetta eru ekki töfrar, [br]svona eru nær allir okkar peningar

0:01:11.426,0:01:13.461
skapaðir og þeim eytt.

0:01:14.014,0:01:18.447
Þannig að, hversu áreiðanlegir eru þessir [br]„bankapeningar“ sem við treystum öll á?

0:01:19.462,0:01:23.388
Bankar hagnast á vöxtum sem [br]þeir afla af útlánum.

0:01:23.388,0:01:28.663
Þannig að á meðan þeir hafa trú á efnahagshorfurnar, [br]reyna þeir að lána út eins mikið og hægt er.

0:01:29.524,0:01:32.721
Fleiri neyslu- og húsnæðislán þýðir að [br]meiri peningar eru búnir til.

0:01:32.721,0:01:36.291
Og áður en þú veist af hækkar [br]fasteignaverð upp úr öllu valdi.

0:01:37.198,0:01:41.663
En ef þeir veita of mikið af lánum, [br]verður skuldsetningin of mikil,

0:01:41.663,0:01:44.299
svo fólk hefur ekki ráð [br]á að endurgreiða þau.

0:01:44.299,0:01:48.427
Þá hætta bankarnir að veita ný lán. Skyndilega er ekki nægjanlega mikið peningamagn í umferð.

0:01:48.427,0:01:51.767
Fyrirtæki fara í gjaldþrot. Fólk missir atvinnuna [br]og gengið er að fasteignaveðum.

0:01:51.767,0:01:53.935
Þetta er það sem olli fjármálakrísunni.

0:01:54.504,0:01:59.988
Og í grundvallaratriðum [br]hefur ekkert breyst síðan þá.

0:02:00.957,0:02:06.727
Peningar eru enn skapaðir af bönkunum. [br]Og þeir hverfa enn þegar útlán eru endurgreidd.

0:02:08.711,0:02:12.335
Þangað til við breytum þessu [br]munum við ekki öðlast stöðugt hagkerfi,

0:02:12.335,0:02:13.933
öruggt atvinnustig,

0:02:13.933,0:02:15.535
eða húsnæði á sanngjörnum kjörum.

0:02:16.088,0:02:18.142
En þetta þarf ekki að vera svona.

0:02:18.896,0:02:22.268
Positive Money berst fyrir breytingum á [br]hvernig peningar eru búnir til.

0:02:22.268,0:02:25.065
Og við þörfnumst þín til liðs við okkur.

0:02:25.065,0:02:28.038
www.positivemoney.org