0:00:06.975,0:00:11.745
کەپڵە شاهانەکەی هایتی بە چەپڵەڕێزانەوە [br]بەرەو ئاهەنگی تاج لەسەردانان دەڕۆیشتن.

0:00:11.745,0:00:14.341
دوای ئەوەی تاجه ڕازاوەکە و گۆچانی پاشایی[br]وەردەگرێت،

0:00:14.341,0:00:19.401
هێنری کریستۆف چووە سەر تەختی پاشایی کە[br]٢٠ مەتر بەرز بوو.

0:00:19.401,0:00:23.249
بەڵام خەڵکێکی زۆر کەم دەیانزانی[br]کە یەکەم پاشای هایتی

0:00:23.249,0:00:25.976
دەبێتە دوایەمن پاشای هایتی.

0:00:25.976,0:00:28.681
بە کۆیلەیی لە دورگەی گرینادا لە دایک بوو،

0:00:28.681,0:00:33.517
تەمەنی منداڵی بە گواستنەوە لە دورگەیەکەوە[br]بۆ دورگەیەکی تری کاریبی بەسەر بردووە.

0:00:33.517,0:00:36.239
له ساڵی ١٧٧٩ کە تەمەنی تەنها ١٢ ساڵ بوو،

0:00:36.239,0:00:39.828
یاوەری مامۆستاکەی خۆی کردووە بۆ [br]یارمەتیدانی شۆڕشگێڕە ئەمریکییەکان

0:00:39.828,0:00:41.677
له جەنگی ساڤانا.

0:00:41.677,0:00:47.837
بەردەوامی ئابڵوقەی شارەکە، یەکەم ڕووبەڕوو[br]بوونەوەی کریستۆفەر دەبێت لەگەڵ توندوتیژی.

0:00:47.837,0:00:49.897
چەند تۆمارێکی نووسراوی کەم هەیە

0:00:49.897,0:00:52.840
دەربارەی ژیانی (کریستۆف) لە دوای جەنگەکه.

0:00:52.840,0:00:53.920
بەدرێژایی سەدەی دواتر،

0:00:53.920,0:00:56.755
وەک وەستای بەرد و کارگوزار له هۆتێڵێك[br]کاری کردووە

0:00:56.755,0:01:00.732
لە سانت-دۆمانگ کە داگیرکراوی فەڕەنسا بوو،[br]و دواتر بە هایتی ناسرا.

0:01:00.732,0:01:05.076
له ساڵی ١٧٩١، کاتێک کۆیلەکان یاخی بوون،

0:01:05.076,0:01:08.841
کریستۆف هەلێکی تری بۆ ڕەخسا بۆ [br]شەڕکردن لە پێناو ئازادی.

0:01:08.841,0:01:13.111
یاخی بوونەکە بەسەرکردایەتی توسانت لۆڤەتوخ[br]بوو، کە دژی خاوەن کێڵگەکان دەجەنگان،

0:01:13.111,0:01:17.309
هەروەها هێزەکانی بەڕیتانیا و [br]ئیسپانیا هەوڵیاندا دوورگەکه داگیربکەن.

0:01:17.309,0:01:19.548
پلەکانی کریستۆف بەخێرایی بەرز بوەوە،

0:01:19.548,0:01:23.296
خۆی وەکو باشترینی ناو جەنەڕاڵەکانی تر[br]پیشان دەدا.

0:01:23.296,0:01:24.864
لە ساڵی ١٧٩٣،

0:01:24.864,0:01:29.354
لۆڤەتوخ بە سەرکەوتووی هەموو کۆیلەکانی [br]سانت-دۆمانگی ڕزگار کرد،

0:01:29.354,0:01:34.362
لە ساڵی ١٨٠١ دوورگەیەکی نیمچە سەربەخۆی[br]دامەزراند.

0:01:34.362,0:01:38.600
بەڵام لەو ماوەیەدا، ناپڵیۆن پۆناپارت[br]دەسەڵاتی خۆی له فەڕەنسا چەسپاند بوو،

0:01:38.600,0:01:42.313
و دەیویست کۆیلایەتی و دەسەڵات بگەڕێنێتەوە

0:01:42.313,0:01:44.453
له ڕێگەی ئیمپراتۆڕیەتەکەوە.

0:01:44.453,0:01:47.935
هەوڵی فەڕەنسا بۆ هێنانەوەی کۆیلایەتی [br]ڕووبەڕووی بەرگرییەکی تووند بووەوە،

0:01:47.935,0:01:50.754
لەگەڵ جەنەڕال کریستۆف، [br]تەنانەت پایەتەختی سوتاند

0:01:50.754,0:01:53.278
بۆ ڕێگریکردن له داگیرکردنی سەربازی.

0:01:53.278,0:01:56.530
له کۆتاییدا، ياخیگەران و بڵاوبوونەوەی [br]نەخۆشی تای زەرد

0:01:56.530,0:02:01.830
سەربازە فەڕەنسییەکانی ناچارکردن بکشێنەوه -[br]بەڵام شەڕەکه بەبێ زیانی گیانی نەبوو.

0:02:01.830,0:02:05.700
لۆڤەتوخ دەستگیرکرا و وازیان لێی هێنا،[br]له بەندینخانەیەکی فەڕەنسی بمرێت؛

0:02:05.700,0:02:10.950
ئەمە ئەم چارەنووسەیە کە کوڕە نۆ ساڵانەکەی[br]کریستۆفیش بەسەری دێت.

0:02:10.950,0:02:12.386
دوابەدوای شۆڕشەکه،

0:02:12.386,0:02:16.706
کریستۆف و جەنەڕاڵەکانی جین- جاکوێس [br]دیسەڵین و ئەلیکساندرێ پێتن

0:02:16.706,0:02:19.604
پلەکانییان لە حکومەتی تازەدا بەرزکرایەوە.

0:02:19.604,0:02:24.424
له ساڵی ١٨٠٤، دیسەڵێنز خۆی وەکو [br]ئیمپڕاتۆڕی سەربەخۆی هایتی ڕاگەیاند.

0:02:24.424,0:02:29.328
بە خواستی بۆ دەسەڵاتی تاکڕەوی، پشتیوانی [br]هاوڕێکانی لەدەست دا،

0:02:29.328,0:02:33.259
له کۆتاییدا، فەرمانڕەوایی دیسەلێنز[br]پیلانگێڕییەکی سیاسی بەدوای خۆیدا هێنا

0:02:33.259,0:02:36.585
که به کووشتنی له ساڵی ١٨٠٦ کۆتایی هات.

0:02:36.585,0:02:41.905
دەسەڵاتی دوای دیسەلێنز شەڕی ناوخۆی هێنایە[br]کایەوە کە لە ئەنجامدا وڵات بوو بە دوو بەش.

0:02:41.905,0:02:47.331
لە ساڵی ١٨٠٧، کریستۆف وەکوو سەرۆکی [br]باکوری کاپ-هەیتین فەرمانڕەوایی دەکرد،

0:02:47.331,0:02:50.616
و پێتن فەرمانڕەوایی باشووری [br]دەکرد له پۆرت-ئە-پرینس.

0:02:50.616,0:02:54.264
پێتن هەوڵیدا ڕاستگۆ بێت لەگەڵ [br]شۆڕشگێڕە دیموکراسییە بنەڕەتییەکان

0:02:54.264,0:02:57.248
به بنیاتنانی کۆمارەکەی وەکوو [br]ویلایەتە یەکگرتووەکان.

0:02:57.248,0:03:01.319
تەنانەت پشتگیری لە دژی داگیرکاری[br]نەتەوەکانی تریش کرد.

0:03:01.319,0:03:03.695
ئەم سیاسەتانە وای کرد [br]خۆشەویست بێت لای خەڵکەکەی،

0:03:03.695,0:03:07.076
بەڵام ئەوانه بازرگانی و [br]بەهێزبوونی ئابوورییان خاو کرد.

0:03:07.076,0:03:11.281
کریستۆف، بە پێچەوانەوه، پلانی دڕندەیی [br]زیاتری هەبوو بۆ هایتییەکی سەربەخۆ.

0:03:11.281,0:03:15.891
زەوییەکانی گەڕاندەوە بۆ خەڵک، لەکاتێکدا [br]کشتوکاڵ بەدەست حکومەت بوو.

0:03:15.891,0:03:18.583
هەروەها بازرگانی لەگەڵ چەندین [br]وڵاتی بیانی دامەزراند،

0:03:18.583,0:03:21.039
به بەڕیتانیای گەورە و [br]ویلایەتە یەکگرتووەکانیشەوه،

0:03:21.039,0:03:24.083
و بەڵێنی دا که دەست نەخاتە [br]سیاسەتە دەرەکییەکانیان.

0:03:24.083,0:03:28.733
تەنانەت قەڵایەکی گەورەی له ئەگەری هەوڵدانی[br]فەڕەنسییەکان بۆ داگیرکردنیان دروست کرد.

0:03:28.733,0:03:32.413
بۆ ئەوەی کارەکان وەکو خۆی بەڕێوەبچێت، [br]بە زۆر کاری بە خەڵک دەکرد،

0:03:32.413,0:03:37.263
و بۆ ئەوەی دەسەڵاتی خۆی بەهێزتر بکات، [br]لە ساڵی ١٨١١ خۆی وەکو پاشا ناساند.

0:03:37.263,0:03:41.282
لە ماوەی فەرمانڕەوایدا، له کۆشکێکی [br]جوان دەژیا بەناوی سانس سۆسی

0:03:41.282,0:03:44.667
لەگەڵ هاوژینەکەی و سێ منداڵ.

0:03:44.667,0:03:49.227
شانشینەکەی کریستۆف پێشکەوتنێکی بەرچاوی[br]بینی له ڕووی بازرگانی، شارستانی، ڕۆشنبیری،

0:03:49.227,0:03:50.605
و پەروەردە.

0:03:50.605,0:03:54.404
هونەرمەندی بەناوبانگی ئەوروپی هێنایە هایتی[br]بۆ ئەوەی دیمەنی کلتوری ببینن،

0:03:54.404,0:03:58.798
هەروەها مامۆستای ئەوروپیش بۆ دامەزراندنی[br]پەروەردە و خوێندنگەی حکومی.

0:03:58.798,0:04:01.942
لە کاتێکدا پاشا بەم شێوە سەرەکییە [br]بەناوبانگ بوو لەناو خەڵکەکەیدا،

0:04:01.942,0:04:04.632
ئەو کرێکارانەی به زۆر [br]ئیشیان پێ دەکرا نیشانەیەکی

0:04:04.632,0:04:07.625
بێزارکەری کۆیلایەتی خەڵکی هایتی بوو[br]کە جەنگان لە پێناو نەهێشتنی.

0:04:07.625,0:04:12.006
کات تێدەپەڕی، دەسەڵاتە بەهێزەکەی ئەویش[br]پشتگیرییەکانی لە دەست دەدا،

0:04:12.006,0:04:14.956
و ڕکابەرە باشورییەکانی [br]دەسەڵاتیان کەوتە دەست.

0:04:14.956,0:04:20.383
له ئۆکتۆبەری ساڵ ١٨٢٠، فەرمانڕەواییەکەی [br]به کۆتاییەکی تراژیدی گەیشت.

0:04:20.383,0:04:24.040
دوای چەند مانگێک جەڵدەی دڵ لێیدا و[br]نەیتوانی چیتر فەرمانڕەوایی بکات،

0:04:24.040,0:04:27.619
سەرکردە سەربازییەکانی لەگەڵ[br]هێزەکانی باشوور یەکیان گرت.

0:04:27.619,0:04:32.359
خیانەت لێکراو و نائومێد، پاشا خۆی کوشت.

0:04:32.359,0:04:35.767
ئەمڕۆ، شوێنەوارەکانی مێژووییە [br]ئاڵۆزەکەی کریستۆف

0:04:35.767,0:04:39.082
دەتوانرێت بدۆزرێنەوه له [br]کۆشکە وێرانبووەکەی،

0:04:39.082,0:04:44.718
و لە هەوڵی هایتی وەکو یەکەم نەتەوە[br]کە کۆیلایەتی قەدەغە کرد.