0:00:04.200,0:00:08.240
Bu program için gerekli fon ... tarafından

0:00:08.240,0:00:15.240
ve ayrıca ... tarafından karşılanmıştır.

0:00:33.509,0:00:37.750
Bu, adalet hakkında bir ders [br]ve bir hikayeyle başlayacağız.

0:00:37.750,0:00:40.179
Bir tramvay sürücüsü olduğunuzu düşünün

0:00:40.179,0:00:44.640
ve sürdüğünüz tramvay 95 km/s hızla[br]bir caddeden aşağı iniyor.

0:00:44.640,0:00:49.390
ileride rayların üzerinde beş işçinin[br]çalıştığını fark ediyorsunuz

0:00:49.390,0:00:51.799
ve durmaya çalışıyorsunuz ama olmuyor.

0:00:51.799,0:00:53.829
Çünkü frenler çalışmıyor.

0:00:53.829,0:00:56.780
Umutsuzluğa kapılıyorsunuz çünkü

0:00:56.780,0:00:59.590
bu işçilere çarparsanız

0:00:59.590,0:01:01.490
hepsinin öleceğini biliyorsunuz.

0:01:01.490,0:01:05.079
Farz edelim ki bundan eminsiniz

0:01:05.079,0:01:07.420
ve çaresiz hissediyorsunuz

0:01:07.420,0:01:09.450
ta ki

0:01:09.450,0:01:11.290
sağ tarafa doğru

0:01:11.290,0:01:13.170
bir yan hat olduğunu

0:01:13.170,0:01:15.579
ve bu hattın sonunda

0:01:15.579,0:01:17.390
bir adet işçi

0:01:17.390,0:01:19.079
bulunduğunu fark ettiğiniz ana kadar.

0:01:19.079,0:01:21.368
Direksiyonunuz çalışıyor

0:01:21.368,0:01:23.030
ve isterseniz

0:01:23.030,0:01:26.010
diğer tarafa yönlendirerek

0:01:26.010,0:01:28.840
sadece bir işçiyi

0:01:28.840,0:01:30.399
öldürüp diğer raydaki

0:01:30.399,0:01:33.269
beş kişiyi kurtarabilirsiniz.

0:01:33.269,0:01:36.109
İşte ilk sorumuz:

0:01:36.109,0:01:38.819
Yapılması gereken en doğru şey nedir?

0:01:38.819,0:01:40.478
Siz ne yapardınız?

0:01:40.478,0:01:42.560
Gelin bir oylama yapalım.

0:01:42.560,0:01:45.180
Kaç kişi

0:01:45.180,0:01:52.020
tramvayı yan yola döndürürdü? Elinizi kaldırın.

0:01:52.019,0:01:53.530
Kaç kişi bunu yapmazdı?

0:01:53.530,0:01:58.180
Kaç kişi dümdüz yoluna devam ederdi?

0:01:58.180,0:02:04.050
Dümdüz gidecek olanlar elini kaldırsın.

0:02:04.049,0:02:08.378
Bir avuç kişi... Büyük çoğunluk dönerdi.

0:02:08.378,0:02:09.878
Şimdi yapılması gereken

0:02:09.878,0:02:14.149
doğru şeyin neden bu olduğunu düşündüğünüzü

0:02:14.149,0:02:19.799
sorgulamamız gerekiyor. Çoğunlukta olanlarla yani

0:02:19.799,0:02:22.058
tramvayın yönünün değiştirmeyi tercih edenler ile başlayalım.

0:02:22.058,0:02:23.669
Neden böyle yapardınız?

0:02:23.669,0:02:25.808
Gerekçeniz nedir?

0:02:25.808,0:02:30.188
Sebebini söylemek isteyen?

0:02:30.188,0:02:32.218
Devam et, ayağa kalk.

0:02:32.218,0:02:39.218
Çünkü sadece bir kişiyi öldürebilecekken beş kişiyi öldürmek doğru olamaz.

0:02:39.579,0:02:42.239
Beş kişiyi öldürmek doğru olmaz.

0:02:42.239,0:02:47.069
Eğer onların yerine bir kişiyi öldürebilecekseniz...

0:02:47.068,0:02:48.528
Güzel bir gerekçe.

0:02:48.528,0:02:52.959
Güzel bir gerekçe.

0:02:52.959,0:02:53.778
Başka?

0:02:53.778,0:02:56.658
Herkes bu gerekçeye katılıyor mu?

0:02:56.658,0:03:01.218
Devam et.

9:59:59.000,9:59:59.000
9/11'deki sebeple aynı olduğunu düşünüyorum

9:59:59.000,9:59:59.000
o uçağı kullanan insanları

9:59:59.000,9:59:59.000
o uçağı Pensilvanya üzerinde uçuran insanları

9:59:59.000,9:59:59.000
kahraman olarak kabul ediyoruz

9:59:59.000,9:59:59.000
çünkü uçaktaki insanları öldürmeyi seçmişlerdi.

9:59:59.000,9:59:59.000
Büyük binalardaki

9:59:59.000,9:59:59.000
daha fazla insanı öldürmeyi değil.

9:59:59.000,9:59:59.000
Bu yüzden 9/11'deki ilke de aynıdır.

9:59:59.000,9:59:59.000
Trajik bir olay.

9:59:59.000,9:59:59.000
Fakat 5 kişinin yaşaması için 1 kişiyi öldürmek daha iyi düşüncesi

9:59:59.000,9:59:59.000
tramvayı döndürmeyi deneyen çoğunuzun fikri, değil mi?

9:59:59.000,9:59:59.000
Şimdi de

9:59:59.000,9:59:59.000
azınlıkta olanları

9:59:59.000,9:59:59.000
dinleyelim.

9:59:59.000,9:59:59.000
Yani dönmeyi tercih etmeyenleri.

9:59:59.000,9:59:59.000
Bence bu düşünce bir ırkı korumak için diğerini ortadan kaldıran

9:59:59.000,9:59:59.000
soykırım ve totaliter düşünce ile aynı.

9:59:59.000,9:59:59.000
Öyleyse bu durumda ne yapardın?

9:59:59.000,9:59:59.000
Soykırım dehşetinden

9:59:59.000,9:59:59.000
kaçınmak için

9:59:59.000,9:59:59.000
5 kişiye çarpıp onları öldürür müydün?

9:59:59.000,9:59:59.000
Büyük ihtimalle evet.

9:59:59.000,9:59:59.000
Peki başka kim konuşacak?

9:59:59.000,9:59:59.000
Cesur bir cevaptı. Teşekkürler.

9:59:59.000,9:59:59.000
Gelin başka bir

9:59:59.000,9:59:59.000
tramvay olayını inceleyelim

9:59:59.000,9:59:59.000
ve

9:59:59.000,9:59:59.000
çoğunlukta olanların

9:59:59.000,9:59:59.000
5 kişinin yaşaması için

9:59:59.000,9:59:59.000
1 kişinin ölmesi gerektiği

9:59:59.000,9:59:59.000
prensibine bağlı kalıp kalmayacaklarını görelim.

9:59:59.000,9:59:59.000
Bu sefer tramvay sürücüsü değilsiniz. Bir seyircisiniz.

9:59:59.000,9:59:59.000
Tramvay yolu üzerindeki bir köprüde duruyorsunuz

9:59:59.000,9:59:59.000
ve raylar üzerinde bir tramvay geliyor

9:59:59.000,9:59:59.000
rayların sonunda da 5 işçi var

9:59:59.000,9:59:59.000
frenler çalışmıyor

9:59:59.000,9:59:59.000
tramvay bu 5 kişiye çarpıp onları öldürecek

9:59:59.000,9:59:59.000
ve şimdi

9:59:59.000,9:59:59.000
siz sürücü değilsiniz

9:59:59.000,9:59:59.000
çaresiz hissediyorsunuz

9:59:59.000,9:59:59.000
ta ki

9:59:59.000,9:59:59.000
yanınızda duran ve

9:59:59.000,9:59:59.000
köprüden aşağı

9:59:59.000,9:59:59.000
doğru eğilmiş olan

9:59:59.000,9:59:59.000
oldukça şişman adamı görene dek.

9:59:59.000,9:59:59.000
Ve onu

9:59:59.000,9:59:59.000
hafifçe dürtebilisiniz

9:59:59.000,9:59:59.000
o da köprüden aşağı

9:59:59.000,9:59:59.000
rayların üstüne

9:59:59.000,9:59:59.000
tam da tramvay yoluna

9:59:59.000,9:59:59.000
düşebilir.

9:59:59.000,9:59:59.000
O ölebilir

9:59:59.000,9:59:59.000
fakat 5 kişiyi de kurtarabilir.

9:59:59.000,9:59:59.000
Şimdi, kaç kişi bu şişman adamı

9:59:59.000,9:59:59.000
köprüden aşağı iterdi? Ellerinizi kaldırın.

9:59:59.000,9:59:59.000
Kaçınız yapmazdı?

9:59:59.000,9:59:59.000
Çoğu kişi yapmazdı.

9:59:59.000,9:59:59.000
İşte açık bir soru:

9:59:59.000,9:59:59.000
Ne oldu

9:59:59.000,9:59:59.000
kurala?

9:59:59.000,9:59:59.000
Bir kişi feda edilse de 5 kişiyi kurtarmanın daha iyi olduğu,

9:59:59.000,9:59:59.000
hani ilk etapta neredeyse herkesin onayladığı

9:59:59.000,9:59:59.000
ilkeye ne oldu?

9:59:59.000,9:59:59.000
İki durumda da çoğunlukta olan birini

9:59:59.000,9:59:59.000
dinlemek istiyorum.

9:59:59.000,9:59:59.000
İki durumun farkını nasıl açıklıyorsun?

9:59:59.000,9:59:59.000
İkinci durumun bir insanı aşağı itmek gibi

9:59:59.000,9:59:59.000
aktif aktif bir seçim gerektirdiğini

9:59:59.000,9:59:59.000
düşünüyorum.

9:59:59.000,9:59:59.000
Sanırım aksi halde bu kişi

9:59:59.000,9:59:59.000
olaya hiç dahil olmayacaktı

9:59:59.000,9:59:59.000
ve

9:59:59.000,9:59:59.000
onun adına karar vermek...

9:59:59.000,9:59:59.000
onu aksi durumda kaçınabileceği bir şeye

9:59:59.000,9:59:59.000
bulaştırmak...

9:59:59.000,9:59:59.000
Sürücü ve her iki grup işçinin de

9:59:59.000,9:59:59.000
duruma çoktan dahil olduğu

9:59:59.000,9:59:59.000
ilk örneğinizden

9:59:59.000,9:59:59.000
çok daha

9:59:59.000,9:59:59.000
aktif bir seçim sanırım bu.

9:59:59.000,9:59:59.000
Fakat yan taraftaki raylarda çalışan işçi de

9:59:59.000,9:59:59.000
hayatını şişman adamdan daha fazla feda etmeyi tercih etmedi, değil mi?

9:59:59.000,9:59:59.000
Bu doğru fakat rayların üstündeydi.

9:59:59.000,9:59:59.000
Bu adam köprüde.

9:59:59.000,9:59:59.000
Bu doğru fakat o rayların üzerindeydi.

9:59:59.000,9:59:59.000
Şişman adam köprünün üstünde.

9:59:59.000,9:59:59.000
Tamam. İstersen tekrar söz alabilirsin.

9:59:59.000,9:59:59.000
Peki. Bu zor bir soruydu

9:59:59.000,9:59:59.000
fakat güzel cevapladın. Zor bir souydu.

9:59:59.000,9:59:59.000
Başka kim

9:59:59.000,9:59:59.000
bu iki örnekteki çoğunluğu

9:59:59.000,9:59:59.000
uzlaştıracak bir yol bulabilir? Evet?

9:59:59.000,9:59:59.000
Sanırım

9:59:59.000,9:59:59.000
bir ve beş işçinin olduğu

9:59:59.000,9:59:59.000
ilk örnekte asıl mesele

9:59:59.000,9:59:59.000
bu iki grup arasındaki tercih.

9:59:59.000,9:59:59.000
Bir karar vermek zorundasınız ve

9:59:59.000,9:59:59.000
tramvay yüzünden insanlar ölecek

9:59:59.000,9:59:59.000
doğrudan sizin eylemleriniz sebebiyle değil.

9:59:59.000,9:59:59.000
Tramvay belli bir yol üstünde ve

9:59:59.000,9:59:59.000
sizin anlık bir karar vermeniz gerekiyor.

9:59:59.000,9:59:59.000
Öte yandan şişman adamı itmek

9:59:59.000,9:59:59.000
sizin tarafınızdan işlenmiş gerçek bir cinayet.

9:59:59.000,9:59:59.000
Çünkü bu sizin kontrolünüzde fakat

9:59:59.000,9:59:59.000
tramvay değil.

9:59:59.000,9:59:59.000
Bu yüzden bunun biraz

9:59:59.000,9:59:59.000
farklı bir durum olduğu kanısındayım.