1
00:00:00,500 --> 00:00:04,930
Бирден бир себеби, негизи болуп

2
00:00:04,930 --> 00:00:09,180
эмне үчүн Биринчи Дүйнөлүк согуш дүйнөлүк согушка айланганы

3
00:00:09,180 --> 00:00:11,499
Түштүкчыгыш Европада регионалдык конфликтке алып келген

4
00:00:11,499 --> 00:00:13,269
альянс системасы

5
00:00:13,269 --> 00:00:17,390
ондогон жылдар өрчүп өсүп отуруп Биринчи Дүйнөлүк согушка алып келген.

6
00:00:17,390 --> 00:00:21,099
Эми түшүнүү үчүн мен ондогон жылдар бою

7
00:00:21,099 --> 00:00:24,220
Биринчи Дүйнөлүк Согушка баштаган альянстардын топторун бөлүп чыктым

8
00:00:24,220 --> 00:00:28,079
Бул болгону тандалган версия, башка дагы көп альянстар кыйыр мамиледе болушкан

9
00:00:28,079 --> 00:00:29,859
бирок мен ылдый түшүргөнгө аракет жасайын

10
00:00:29,859 --> 00:00:31,500
түздөн түз байланышкан баардык доминолордун жыгылышы 1914 жыл болгон,

11
00:00:31,500 --> 00:00:35,460
ошондой эле бүт Европаны негизинен бири бири

12
00:00:35,460 --> 00:00:36,550
менен согушка алып келген.

13
00:00:36,550 --> 00:00:40,750
Ошентип аны түшүнүш үчүн биз 75 жылга артка барышыбыз керек.

14
00:00:40,750 --> 00:00:42,209
Демек Биринчи Дүйнөлүк Согуш 1914 жылы башталган;

15
00:00:42,209 --> 00:00:45,749
75 жылдан мурун 1839 ж. Лондон келишими болгон

16
00:00:45,749 --> 00:00:47,220
жана Лондон келишими көп нерселерди жасаган,

17
00:00:47,220 --> 00:00:51,120
бирок 7-статья Биринчи Дүйнөлүк Согуштун башталышына

18
00:00:51,120 --> 00:00:53,570
туура келген, ал жерде Британия Белгиянын

19
00:00:53,570 --> 00:00:58,500
нейтралдуулугун сактоого макул болгон.

20
00:00:58,500 --> 00:01:01,800
Эгер сиз шектенсеңиз сурашыңыз мүмкүн:"Эй бул 75 жылдык келишим, эмне үчүн тынчыңыздарды алат?"

21
00:01:01,800 --> 00:01:04,990
бул чындыгында эле жакшы суроо болмок.

22
00:01:04,990 --> 00:01:08,280
Бул абдан кызуу талкуу жаратат ,чын эле ушул альянстардын

23
00:01:08,280 --> 00:01:12,630
түздөн түз себептери болгонбу эмне үчүн бул бийликтердин

24
00:01:12,630 --> 00:01:16,819
кээ бири башкасына согуш жарыялашкан же алардыкы жөн гана актануу болгонбу,

25
00:01:16,819 --> 00:01:20,229
же кандайдыр бир юридикалык шылтоо болгонбу

26
00:01:20,229 --> 00:01:22,800
минтип айтканга " Оо мен согуш жарыялашым керек" жана чындыгында алар

27
00:01:22,800 --> 00:01:26,440
бүт себептердин жыйындысы катары согушту жарыялашкан

28
00:01:26,440 --> 00:01:28,290
алар башка элдердин империясын сактамыш болушкан жана

29
00:01:28,290 --> 00:01:30,200
согуштук күчтөрүн көргөзгүлөрү келишкен

30
00:01:30,200 --> 00:01:31,450
өзүлөрүнүн империяларына көптөгөн аймактарды каратышкан

31
00:01:31,450 --> 00:01:34,000
ким билет ушундай болот деп? Бирок албетте,

32
00:01:34,000 --> 00:01:36,990
1839-жыл укуктук негизде Британия Империясы

33
00:01:36,990 --> 00:01:38,180
Белгияны коргогон.

34
00:01:38,180 --> 00:01:39,530
Эми силер кырк жылга алдыга келсеңер

35
00:01:39,530 --> 00:01:43,960
силер 1879 жылга келесиңер. Силерде

36
00:01:43,960 --> 00:01:44,829
жаңы жаралган Германия Империясы

37
00:01:44,829 --> 00:01:49,259
1871 жылы Франкопрус согушунан чыккан.

38
00:01:49,259 --> 00:01:53,100
Тиги жаңы төрөлгөн Германия империясы

39
00:01:53,100 --> 00:01:57,400
Прусияны кеңейтип негизинен

40
00:01:57,400 --> 00:01:58,869
Германия падышачылыгы,

41
00:01:58,869 --> 00:02:02,630
алар Франция менен согушкан, алар Франциянын бир нече баалу жерлерин алышкан.

42
00:02:02,630 --> 00:02:06,869
Алар, Франция жерин кайра алгылары келгенде нааразы болушкан,

43
00:02:06,869 --> 00:02:10,700
алар Орустарга да нааразы болушкан жана алар

44
00:02:10,700 --> 00:02:14,550
Австрия менен байланышта болгон же Австрия Венгриялыктар деп айтышым керек,

45
00:02:14,550 --> 00:02:19,310
ошентип1879-жылы алар Германия жана Австрия Венгрия бириккен альянс келишимине кол коюшкан

46
00:02:19,310 --> 00:02:24,700
эгер орустар кол салса бири бирин коргош үчүн .

47
00:02:24,700 --> 00:02:27,819
Алардын жалпы душманы мына бул жерде болгон: Россия.

48
00:02:27,819 --> 00:02:30,569
Ошентип алар .... бул жерге мага башка өң бергенге уруксаат этиңиздер.....

49
00:02:30,569 --> 00:02:32,740
Алар бири-бирин коргогонго аракет жасашкан.

50
00:02:32,740 --> 00:02:36,110
Ошентип бул жаңы Германия империясын бир аз болсо да Европадагы абалын

51
00:02:36,110 --> 00:02:39,630
жакшыраак сезгенге алып бара алган, болбосо алар

52
00:02:39,630 --> 00:02:41,379
булардын бирөөсү менен согушка бармак.

53
00:02:41,379 --> 00:02:43,290
Андан кийин 1892 жылы

54
00:02:43,290 --> 00:02:45,360
силер элестете алмаксыңар эгерде силер качандыр бир учурда тобокел оюнун ойносоңор,

55
00:02:45,360 --> 00:02:49,020
же эгерде силер дипломатия оюнун ойносоңор анда

56
00:02:49,020 --> 00:02:50,470
чындыгында Биринчи Дүйнөлүк Согушта кандай болсо ошондой болмок,

57
00:02:50,470 --> 00:02:54,420
эгерде силер бир нече элди көрө алсаңар согуштун башында дос болгон ,

58
00:02:54,420 --> 00:02:57,440
кокус алар силерге каршы согуш жарыяласа

59
00:02:57,440 --> 00:02:59,269
,силер башка досторду, башка союздаштарды издемексиңер

60
00:02:59,269 --> 00:03:02,249
Ошентип 1892 -жылы Француздар менен Орустардын ортосунда биригүү болгон

61
00:03:02,249 --> 00:03:07,329
Француз-Орус согуштук Конвенциясы, ошентип бул биригүү....

62
00:03:07,329 --> 00:03:10,589
муну мага кайрадан кара- кочкул түс бергенге уруксаат эткиле.

63
00:03:10,589 --> 00:03:11,750
Мына Франция менен Россиянын

64
00:03:11,750 --> 00:03:13,409
биригүүсү

65
00:03:13,409 --> 00:03:14,680


66
00:03:14,680 --> 00:03:16,189
Эми акырында бир миң тогуз жүзүнчү жылдардын башында,

67
00:03:16,189 --> 00:03:19,799
1904- жылдардан 1907 жылдарга чейин

68
00:03:19,799 --> 00:03:20,530
силерде бир нече келишимдер "Антанта" негизинен

69
00:03:20,530 --> 00:03:24,240
"келишимдер" дегенди билгизет.

70
00:03:24,240 --> 00:03:28,180
Британия империясы жана Франция ортосундагы келишимдер,

71
00:03:28,180 --> 00:03:29,819
Британия империясы жана Орус империясы ортосундагы келишимдер,

72
00:03:29,819 --> 00:03:33,849
негизинен бири-бири менен жакшы алакада болуу. Булардын баары официалдуу түрдө

73
00:03:33,849 --> 00:03:37,629
бириктирген эмес. "Эй, эгерде кимдир бирөө силерге кол салууну көздөсө, анда мен аларга кол салам",

74
00:03:37,629 --> 00:03:41,439
бирок алар негизинен башка империялык басып алууларда

75
00:03:41,439 --> 00:03:43,800
болуп жаткан көп маселелерди чече алышкан

76
00:03:43,800 --> 00:03:48,049
жана алар "Антанта" деп аталган союзун курушкан,

77
00:03:48,049 --> 00:03:50,099
үч тараптуу келишим Британия,

78
00:03:50,099 --> 00:03:51,799
Британия империясынын ортосунда

79
00:03:51,799 --> 00:03:55,189
жана туура бул жерде мен жаңы эле тегеректедим Улуу Британияны, Франция

80
00:03:55,189 --> 00:03:57,289
Франция жана Россия.

81
00:03:57,289 --> 00:04:00,759
Жана мунун башка жагында үч тараптуу союз; Германия турат,

82
00:04:00,759 --> 00:04:06,039
Австрия-Венгерия, жана дагы .... жана дагы Италия.

83
00:04:06,039 --> 00:04:10,029
Биринчи Дүйнөлүк Согушка киргенине карабастан, Италия башында эле

84
00:04:10,029 --> 00:04:14,209
Үч тараптуу биримдикте болгон жана Италия менен Германиянын ортосундагы мамилелер

85
00:04:14,209 --> 00:04:16,090
ушул үч тараптуу биримдиктин бир бөлүгүнө алып келгендигинин себеби ушунда,

86
00:04:16,090 --> 00:04:19,930
мен тигил себептерин айткан жерим жок, бир учурда согуш башталып

87
00:04:19,930 --> 00:04:24,300
Италия, Германия жана Австрия-Венгерия тарапка өткөн эмес.

88
00:04:24,300 --> 00:04:29,240
Ал "Антанта Биримдик тарапка кошулган.

89
00:04:29,240 --> 00:04:31,830
Бирок бул силерге жакшы түшүнүк берет эмне үчүн

90
00:04:31,830 --> 00:04:37,360
Түштүк-чыгыш Европадагы келишпестиктер

91
00:04:37,360 --> 00:04:41,569
пан-Европасына жана акырында глобалдуу согушка айланмак.