WEBVTT

00:00:00.113 --> 00:00:02.024
♪ ( tiếng đàn guitar) ♪

00:00:02.024 --> 00:00:05.011
Ngày nay, chúng ta nghe nhạc mọi lúc.

00:00:05.595 --> 00:00:09.401
Nó đánh thức, thúc đẩy chúng ta luyện tập,

00:00:09.401 --> 00:00:11.280
đồng hành cùng ta trên đường đi làm.

00:00:11.834 --> 00:00:13.832
Không quan trọng là thể loại nhạc gì,

00:00:13.832 --> 00:00:17.234
bản thân âm nhạc có khả năng tác động 
đến cảm xúc và cơ thể của ta

00:00:17.234 --> 00:00:18.812
bằng mọi cách.

00:00:18.974 --> 00:00:22.136
Chúng ta gật đầu, lắc lư, nhảy nhót.

00:00:22.136 --> 00:00:23.500
Âm nhạc khiến ta nổi da gà,

00:00:23.500 --> 00:00:24.916
thậm chí khiến chúng ta khóc.

00:00:24.916 --> 00:00:28.705
Âm nhạc kích hoạt mỗi vùng của bộ não 
mà chúng ta định vị cho đến hiện tại.

00:00:28.705 --> 00:00:30.754
Không có vùng não bộ nào chúng ta biết

00:00:30.754 --> 00:00:33.375
mà âm nhạc không tác động đến 
theo một cách nào đó.

00:00:33.375 --> 00:00:34.650
Nhưng thứ gì đứng sau tất cả mọi thứ?

00:00:34.650 --> 00:00:36.776
Chính xác thì âm nhạc đã làm gì với chúng ta?

00:00:37.204 --> 00:00:39.578
Để tìm ra, tôi đã thực hiện 1 bài thí nghiệm

00:00:39.578 --> 00:00:41.881
được thiết kế để đo lường phản ứng của tôi với âm nhạc.

00:00:42.592 --> 00:00:45.240
Tôi đã gặp gỡ một số đứa trẻ có bộ não thực sự đang thay đổi,

00:00:45.240 --> 00:00:48.122
nhờ vào hàng giờ của việc học hỏi, luyện tập và trình diễn.

00:00:48.523 --> 00:00:50.857
Tôi nói chuyện với một nhà trị liệu người đã sử dụng âm nhạc

00:00:50.857 --> 00:00:53.158
để giúp cựu Đại Biểu Quốc Hội Hoa Kỳ Gabrielle Giffords

00:00:53.158 --> 00:00:56.159
học nói lần nữa, và có cái nhìn thoáng
qua bên trong não bộ

00:00:56.159 --> 00:00:58.705
của một nghệ sĩ thắng giải Grammy
hai lần trong khi anh ấy chơi nhạc.

00:00:58.705 --> 00:01:00.646
♪ (vừa chơi đàn và vừa hát) ♪

00:01:00.646 --> 00:01:03.153
... tất cả để tìm ra âm nhạc tác động 
đến chúng ta như thế nào.

00:01:05.217 --> 00:01:07.183
♪ (âm nhạc vui vẻ) ♪

00:01:07.539 --> 00:01:09.941
Vậy thì, chuyện gì xảy ra khi chúng ta nghe nhạc?

00:01:09.941 --> 00:01:13.141
Chúng tôi đã ghé qua viện sáng tạo và não bộ USC,

00:01:13.141 --> 00:01:15.665
nơi tôi làm bài kiểm tra não bộ,
theo đúng nghĩa đen,

00:01:15.665 --> 00:01:16.922
thử tìm ra nó.

00:01:16.922 --> 00:01:19.420
Tôi sẽ đi vào máy MRI này.

00:01:19.420 --> 00:01:21.289
1 cái ống nhỏ bao quanh tôi.

00:01:21.289 --> 00:01:23.306
Chúng sẽ có cơ sở để đọc não tôi.

00:01:23.306 --> 00:01:25.191
Sau đó tôi sẽ nghe nhạc,

00:01:25.191 --> 00:01:27.283
và ta sẽ thấy cách bộ não phản ứng.

00:01:27.283 --> 00:01:28.528
Chỉ cẩn nhắm mắt, thư giãn,

00:01:28.528 --> 00:01:30.785
và thử hoà mình vào âm nhạc tốt 
nhất có thể.

00:01:30.785 --> 00:01:33.269
(nhạc cổ điển)
(Peter) Và đây là những gì ta thấy.

00:01:33.269 --> 00:01:34.601
Đây là những tấm hình chụp não tôi.

00:01:34.601 --> 00:01:37.240
Vùng màu đỏ là nơi hoạt động diễn ra
trên mức trung bình

00:01:37.240 --> 00:01:38.507
màu xanh, dưới trung bình.

00:01:38.507 --> 00:01:41.806
Dễ thấy rằng, vùng màu đỏ bao trùm
não tôi,

00:01:41.806 --> 00:01:43.826
không chỉ trong 1 vùng nhất định.

00:01:43.826 --> 00:01:45.040
(Daniel) 25 năm về trước,

00:01:45.040 --> 00:01:48.076
giả thuyết cho rằng vùng ngôn ngữ nằm 
ở phần não trái

00:01:48.076 --> 00:01:50.136
và âm nhạc nằm ở vùng não phải.

00:01:50.136 --> 00:01:53.283
Nhưng bây giờ ta có công cụ với 
chất lượng tốt hơn,

00:01:53.604 --> 00:01:57.435
hình ảnh độ phân giải cao hơn, và 
phương pháp thí nghiệm hiệu quả hơn

00:01:57.795 --> 00:02:00.170
chúng tôi khám phá ra rằng giả thuyết
đó không đúng hoàn toàn

00:02:00.170 --> 00:02:02.843
Làm sao nó diễn ra ở nhiều vùng khác nhau?

00:02:02.843 --> 00:02:04.398
Khi âm nhạc tiến vào và

00:02:04.398 --> 00:02:07.018
được đưa đến nhiều bộ phận khác nhau,
nó dừng lại ở

00:02:07.018 --> 00:02:10.362
phần tiếp nhận thông tin ở thính giác.

00:02:10.362 --> 00:02:12.663
Chúng theo dõi cường độ và độ cao và nhịp

00:02:12.663 --> 00:02:14.929
và âm sắc và những thứ khác.

00:02:14.929 --> 00:02:18.928
Có sự kích hoạt thị giác khi bạn
đọc nốt nhạc như nhạc sĩ

00:02:18.928 --> 00:02:20.365
hay xem họ chơi nhạc.

00:02:20.365 --> 00:02:22.560
Khu vận động khi bạn dậm chân,

00:02:22.560 --> 00:02:24.761
búng ngón tay, vỗ tay.

00:02:24.761 --> 00:02:27.775
Và tiểu não, nơi làm trung gian giữa
các phản ứng về cảm xúc.

00:02:27.775 --> 00:02:30.229
Hệ thống ký ức trong vùng hồi hải mã,

00:02:30.229 --> 00:02:32.114
nhận thấy 1 phản hồi quen thuộc,

00:02:32.114 --> 00:02:34.797
tìm kiếm đâu đó trong vùng ký ức.

00:02:34.797 --> 00:02:37.138
Âm nhạc tiến vào cả hai bán não,

00:02:37.138 --> 00:02:39.324
trái và phải, trước và sau,

00:02:39.324 --> 00:02:41.076
bên trong và bên ngoài.

00:02:41.756 --> 00:02:44.245
(tiếng hát)

00:02:44.862 --> 00:02:46.820
(Peter) Vậy não của nhạc sĩ thì sao?

00:02:47.147 --> 00:02:50.111
Để chơi 1 bản nhạc đòi hỏi rất nhiều thứ :

00:02:50.111 --> 00:02:52.255
vận động, thời gian,

00:02:52.688 --> 00:02:55.180
trí nhớ, khả năng nghe.

00:02:55.180 --> 00:02:58.194
Tất cả hoạt động của não bộ cùng diễn ra.

00:02:58.194 --> 00:03:00.857
Phải rất mạnh mẽ mới chơi nhạc được.

00:03:00.857 --> 00:03:04.645
(Chopin,"Fantaisie-Impromptu)

00:03:04.645 --> 00:03:05.949
Tôi là Alex Robertson.

00:03:05.949 --> 00:03:07.497
Tôi là Nathan Glenn Robertson.

00:03:07.497 --> 00:03:09.398
(Peter)Chúng tôi muốn hỏi 2 nhạc sĩ
11 tuổi này

00:03:09.398 --> 00:03:11.634
thứ gì bên trong tâm trí họ khi chơi nhạc.

00:03:11.634 --> 00:03:14.961
Một trong những thứ quan trọng nhất,
tôi nghĩ là tư thể chuẩn,

00:03:14.961 --> 00:03:16.490
đánh đúng nốt nhạc,

00:03:16.490 --> 00:03:18.978
legato, staccato.

00:03:18.978 --> 00:03:20.928
(tiếng violin)

00:03:21.512 --> 00:03:25.761
Với violin, bạn cần phải đặt tay đúng chỗ,

00:03:25.761 --> 00:03:28.078
và phải đúng cao độ,

00:03:28.078 --> 00:03:31.595
và bạn cũng cần phải đúng âm điệu

00:03:31.595 --> 00:03:33.114
và phải đúng âm sắc,

00:03:33.114 --> 00:03:35.615
sau đó phải có độ rung tốt.

00:03:35.615 --> 00:03:37.477
Có rất nhiều thứ để suy nghĩ.

00:03:37.477 --> 00:03:38.574
(Peter) Quay lại USC,

00:03:38.574 --> 00:03:42.095
những nhà nghiên cứu về những đứa trẻ 
chơi nhạc trong hơn 5 năm

00:03:42.095 --> 00:03:44.382
để xem nó tác động đến sự phát triển của
trẻ ra sao.

00:03:44.382 --> 00:03:48.111
Vùng đa nhiệm của não bộ sáng lên một cách
dễ hiểu

00:03:48.111 --> 00:03:49.917
nhưng họ cũng thấy kết quả khác.

00:03:49.917 --> 00:03:52.073
Luyện tập âm nhạc trong 5 năm qua

00:03:52.073 --> 00:03:55.445
đem lại lợi ích cho kỹ năng tư duy và 
ra quyết định.

00:03:55.445 --> 00:03:58.182
Nó cũng đem lại vài lợi ích trong
hành vi xã hội,

00:03:58.182 --> 00:04:01.823
và chúng tôi thấy sự thay đổi trong cấu
trúc của não bộ.

00:04:01.823 --> 00:04:04.438
(Peter) Bạn có nghe thấy không?
Thay đổi cấu trúc não!

00:04:04.438 --> 00:04:06.977
Họ nói rằng não của những đứa trẻ chơi nhạc

00:04:06.977 --> 00:04:09.748
có sự kết nối mạnh mẽ hơn giữa bán não
trái và phải,

00:04:09.748 --> 00:04:12.624
điều đó có thể khiến chúng giỏi hơn,
giải quyết vấn đề sáng tạo hơn.

00:04:13.390 --> 00:04:15.068
Tiếp đến là cảm xúc.

00:04:15.416 --> 00:04:17.336
(tiếng cello)

00:04:18.744 --> 00:04:20.419
Khi bạn nghe tiếng đàn như thế này

00:04:20.419 --> 00:04:23.299
(Saint-Sãens,"Le Cygne")

00:04:23.299 --> 00:04:26.625
rất dễ hiểu tại sao cảm xúc
đóng vai trò lớn như vậy trong âm nhạc.

00:04:27.479 --> 00:04:29.380
Bài hát này được thực hiện bởi Camille
Saint-Saẽns

00:04:29.380 --> 00:04:32.105
được biết đến là nhạc cho bản ballet 
Thiên nga hấp hối

00:04:33.878 --> 00:04:35.844
Nó có thể khiến nghệ sĩ ballet nhảy,

00:04:35.844 --> 00:04:38.065
nó truyền cảm hứng cho mỗi người khác nhau

00:04:38.195 --> 00:04:40.161
(tiếng cello)

00:04:43.595 --> 00:04:45.739
Vài người nổi da gà, dựng lông.

00:04:46.411 --> 00:04:48.319
Phản ứng kỳ lạ mà bạn có

00:04:48.319 --> 00:04:51.084
khi một bản nhạc tuyệt vời vang lên trong
bạn đúng cách?

00:04:51.084 --> 00:04:53.319
Đay gọi là sự rung động, và không phải
ai cũng có .

00:04:54.148 --> 00:04:55.822
Nhưng nó thành những gì tôi làm.

00:04:55.822 --> 00:04:59.010
Giờ chúng tôi sẽ cho bạn nghe vài
bản nhạc.

00:04:59.010 --> 00:05:01.094
Khi bạn cảm thấy ớn lạnh, nếu bạn làm được

00:05:01.094 --> 00:05:03.479
tôi muốn bạn ân vào phím cách, chúng 
tôi sẽ có chỉ dẫn

00:05:03.479 --> 00:05:06.767
về việc khi nào cảm giác đỉnh cao diễn ra.

00:05:07.025 --> 00:05:09.862
(Peter) Matt Sachs, một ứng viên PhD tại USC,

00:05:09.862 --> 00:05:12.391
nối dây cho tôi để đo phản ứng sinh lý
của tôi.

00:05:12.972 --> 00:05:15.644
Vậy nên khi mà tôi cảm nhận được
sự kết nối cảm xúc

00:05:15.644 --> 00:05:18.055
mà có biểu hiện tâm lý,

00:05:18.055 --> 00:05:20.258
chúng ta sẽ thấy cơ thể tôi làm gì?

00:05:20.258 --> 00:05:21.330
Chắc chắn.

00:05:21.900 --> 00:05:24.113
(tiếng cello)

00:05:24.473 --> 00:05:27.309
(Saint-Saëns, "Le Cygne")

00:05:30.179 --> 00:05:31.530
Được rồi, nó thế nào?

00:05:31.530 --> 00:05:33.553
Nó-- Rất nhiều thứ.

00:05:33.553 --> 00:05:34.617
Ta có tất cả rồi.

00:05:34.617 --> 00:05:37.546
(Peter) Bây giờ, tiết lộ toàn bộ,
quay trở lại ngày tôi chơi cello

00:05:37.546 --> 00:05:40.802
có thể có gì đó để làm rõ tại sao
chính bài hát đó tác động đến tôi.

00:05:40.802 --> 00:05:41.805
Tóc đẹp đấy!

00:05:41.805 --> 00:05:44.376
Nhưng nó cho thấy rằng bộ não
cũng đang làm việc ở đây.

00:05:44.376 --> 00:05:46.597
Ta đã xử lý sự khác biệt giữa con đường

00:05:46.597 --> 00:05:50.116
mà nối vùng thính giác, ở phần này của bộ não

00:05:50.116 --> 00:05:51.322
với vùng cảm xúc,

00:05:51.322 --> 00:05:53.277
và ta chỉ ra được đường này thực sự

00:05:53.277 --> 00:05:55.539
kết nối chúng, mạnh hơn.

00:05:55.539 --> 00:05:58.362
Có nhiều sợi hơn với người nổi da gà.

00:05:58.362 --> 00:06:00.876
(Peter)Có nghĩa là não của vài người có
thể vùng giao tiếp tốt hơn

00:06:00.876 --> 00:06:03.289
so với những gì họ nghe và cảm nhận.

00:06:03.289 --> 00:06:05.543
Bản thân âm nhạc luôn đóng 1 vai trò
trong sự rung động.

00:06:05.543 --> 00:06:08.997


00:06:08.997 --> 00:06:11.294


00:06:11.294 --> 00:06:13.599


00:06:13.599 --> 00:06:15.332


00:06:15.332 --> 00:06:18.475


00:06:18.475 --> 00:06:20.546


00:06:20.546 --> 00:06:22.533


00:06:22.533 --> 00:06:24.416


00:06:24.416 --> 00:06:27.983


00:06:27.983 --> 00:06:31.232


00:06:35.580 --> 00:06:38.347


00:06:38.347 --> 00:06:40.014


00:06:40.014 --> 00:06:42.847


00:06:42.847 --> 00:06:46.133


00:06:46.133 --> 00:06:47.559


00:06:47.559 --> 00:06:51.406


00:06:51.406 --> 00:06:55.134


00:06:55.134 --> 00:06:56.484


00:06:56.484 --> 00:06:58.972


00:06:58.972 --> 00:07:00.810


00:07:00.810 --> 00:07:02.983


00:07:02.983 --> 00:07:05.721


00:07:05.721 --> 00:07:08.413


00:07:08.413 --> 00:07:11.225


00:07:11.225 --> 00:07:13.610


00:07:13.610 --> 00:07:17.615


00:07:18.032 --> 00:07:19.451


00:07:19.451 --> 00:07:22.309


00:07:22.309 --> 00:07:25.718


00:07:25.718 --> 00:07:28.032


00:07:28.032 --> 00:07:31.236


00:07:31.236 --> 00:07:33.272


00:07:33.272 --> 00:07:35.798


00:07:35.798 --> 00:07:37.305


00:07:37.305 --> 00:07:39.441


00:07:39.441 --> 00:07:42.133


00:07:42.133 --> 00:07:44.904


00:07:44.904 --> 00:07:46.521


00:07:46.521 --> 00:07:49.440


00:07:49.440 --> 00:07:53.613


00:07:53.613 --> 00:07:54.896


00:07:55.580 --> 00:07:58.917


00:07:58.917 --> 00:08:01.179


00:08:01.179 --> 00:08:02.731


00:08:02.731 --> 00:08:04.533


00:08:04.533 --> 00:08:05.817


00:08:05.817 --> 00:08:07.288


00:08:08.789 --> 00:08:10.997


00:08:10.997 --> 00:08:12.697


00:08:12.697 --> 00:08:13.848


00:08:13.848 --> 00:08:14.997


00:08:14.997 --> 00:08:19.776


00:08:19.776 --> 00:08:22.540


00:08:22.540 --> 00:08:24.331


00:08:24.331 --> 00:08:29.164


00:08:29.164 --> 00:08:30.797


00:08:30.797 --> 00:08:35.148


00:08:35.148 --> 00:08:37.919


00:08:37.919 --> 00:08:40.980


00:08:40.980 --> 00:08:44.410


00:08:44.410 --> 00:08:46.682


00:08:46.682 --> 00:08:49.481


00:08:49.481 --> 00:08:51.309


00:08:51.309 --> 00:08:54.503


00:08:54.503 --> 00:08:56.801


00:08:56.801 --> 00:09:00.514


00:09:00.514 --> 00:09:02.026


00:09:02.026 --> 00:09:03.692


00:09:03.692 --> 00:09:06.631


00:09:06.631 --> 00:09:09.183


00:09:09.183 --> 00:09:12.468


00:09:12.468 --> 00:09:14.309


00:09:14.615 --> 00:09:16.675


00:09:17.262 --> 00:09:18.733


00:09:18.733 --> 00:09:20.514


00:09:20.514 --> 00:09:23.565


00:09:23.565 --> 00:09:25.526


00:09:25.526 --> 00:09:27.460


00:09:28.273 --> 00:09:32.168


00:09:33.401 --> 00:09:35.831


00:09:35.831 --> 00:09:38.347


00:09:38.347 --> 00:09:39.495


00:09:39.495 --> 00:09:41.855


00:09:41.855 --> 00:09:43.051


00:09:43.051 --> 00:09:46.484


00:09:46.484 --> 00:09:51.881


00:09:51.881 --> 00:09:53.640


00:09:53.701 --> 00:09:57.716


00:09:57.716 --> 00:10:00.830


00:10:00.830 --> 00:10:02.684


00:10:02.684 --> 00:10:04.168


00:10:04.168 --> 00:10:07.295


00:10:07.295 --> 00:10:09.667


00:10:09.667 --> 00:10:12.409


00:10:12.409 --> 00:10:15.225


00:10:15.225 --> 00:10:18.188


00:10:18.188 --> 00:10:19.655


00:10:20.037 --> 00:10:23.611


00:10:23.611 --> 00:10:25.426


00:10:25.426 --> 00:10:26.798


00:10:26.798 --> 00:10:29.384


00:10:29.384 --> 00:10:30.835


00:10:30.835 --> 00:10:32.837


00:10:32.837 --> 00:10:34.516


00:10:34.516 --> 00:10:36.968


00:10:36.968 --> 00:10:40.495


00:10:40.495 --> 00:10:42.211


00:10:42.211 --> 00:10:43.352


00:10:43.352 --> 00:10:46.249


00:10:46.249 --> 00:10:50.242


00:10:50.242 --> 00:10:53.168


00:10:53.168 --> 00:10:55.898


00:10:55.898 --> 00:10:58.832


00:10:58.832 --> 00:11:00.318


00:11:00.318 --> 00:11:04.132


00:11:04.132 --> 00:11:06.665


00:11:06.665 --> 00:11:09.336


00:11:09.336 --> 00:11:12.271


00:11:15.231 --> 00:11:18.234


00:11:18.234 --> 00:11:21.374


00:11:21.374 --> 00:11:24.431


00:11:24.431 --> 00:11:27.193


00:11:27.193 --> 00:11:30.664


00:11:30.664 --> 00:11:33.182


00:11:33.182 --> 00:11:36.356


00:11:36.356 --> 00:11:39.048


00:11:39.048 --> 00:11:41.064


00:11:41.064 --> 00:11:42.880


00:11:42.880 --> 00:11:46.148


00:11:46.148 --> 00:11:48.668


00:11:48.668 --> 00:11:50.477


00:11:50.477 --> 00:11:53.288


00:11:53.288 --> 00:11:55.119


00:11:57.515 --> 00:11:59.732