[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:06.84,0:00:09.29,Default,,0000,0000,0000,,Bạn có thể đoán đây là gì không?
Dialogue: 0,0:00:09.29,0:00:16.58,Default,,0000,0000,0000,,Chiếc vớ bông? Quả chuối chín nẫu? \NMột ống kem đánh răng tầm thường?
Dialogue: 0,0:00:16.58,0:00:21.18,Default,,0000,0000,0000,,Thật ra, đấy là một con hải sâm nho nhỏ, \Nvà dù nghe có vẻ kì cục,
Dialogue: 0,0:00:21.18,0:00:26.91,Default,,0000,0000,0000,,hoạt động bản năng hàng ngày của nó\Ngiúp hệ sinh thái biển trong sạch hơn.
Dialogue: 0,0:00:26.91,0:00:30.98,Default,,0000,0000,0000,,Hải sâm là loài thuộc ngành Da gai,
Dialogue: 0,0:00:30.98,0:00:35.60,Default,,0000,0000,0000,,cùng với nhím biển, sao biển\Nvà các động vật biển không xương sống
Dialogue: 0,0:00:35.60,0:00:38.64,Default,,0000,0000,0000,,có lớp "da gai" \Nvà hình dạng đối xứng tỏa tròn.
Dialogue: 0,0:00:38.64,0:00:42.43,Default,,0000,0000,0000,,Một số loài hải sâm có các xúc tu lông \Nmọc ra từ miệng,
Dialogue: 0,0:00:42.43,0:00:45.15,Default,,0000,0000,0000,,một số khác thì phồng lên như quả bóng,
Dialogue: 0,0:00:45.15,0:00:48.48,Default,,0000,0000,0000,,và có cả những loài trông như \NQuái vật Gà Không đầu—
Dialogue: 0,0:00:48.48,0:00:52.52,Default,,0000,0000,0000,,thực tế là có một loài hải sâm hiếm \Nsống dưới biển sâu có tên gọi như vậy.
Dialogue: 0,0:00:52.52,0:00:56.52,Default,,0000,0000,0000,,Đặc điểm chung của các loài hải sâm \Nlà dáng thân hình trụ dài;
Dialogue: 0,0:00:56.52,0:01:02.26,Default,,0000,0000,0000,,về cơ bản, hải sâm trông như khối thịt \Nkhông não bao quanh một ống tiêu hóa,
Dialogue: 0,0:01:02.26,0:01:05.98,Default,,0000,0000,0000,,với miệng ở một đầu \Nvà hậu môn là đầu còn lại.
Dialogue: 0,0:01:05.98,0:01:08.90,Default,,0000,0000,0000,,Hải sâm có nhiều chân ống dính \Nchạy dọc cơ thể
Dialogue: 0,0:01:08.90,0:01:12.10,Default,,0000,0000,0000,,giúp nó bò trườn trên mặt đáy biển.
Dialogue: 0,0:01:12.10,0:01:15.68,Default,,0000,0000,0000,,Một số chân ống chuyên dụng \Ncho việc ăn và hô hấp,
Dialogue: 0,0:01:15.68,0:01:20.18,Default,,0000,0000,0000,,dù trên thực tế, nhiều loài hải sâm \Nthở bằng hậu môn.
Dialogue: 0,0:01:20.18,0:01:23.06,Default,,0000,0000,0000,,Bằng cách nhịp nhàng co giãn các cơ,
Dialogue: 0,0:01:23.06,0:01:27.64,Default,,0000,0000,0000,,hải sâm hút và đẩy nước qua một cấu trúc \Ngiống phổi bên trong cơ thể chúng,
Dialogue: 0,0:01:27.64,0:01:32.10,Default,,0000,0000,0000,,gọi là ống hô hấp, \Ngiúp tách oxy từ nước biển.
Dialogue: 0,0:01:32.10,0:01:34.37,Default,,0000,0000,0000,,Một số loài cua và cá ngọc trai
Dialogue: 0,0:01:34.37,0:01:37.13,Default,,0000,0000,0000,,lợi dụng hoạt động thở đều đặn này
Dialogue: 0,0:01:37.13,0:01:42.36,Default,,0000,0000,0000,,để lẻn vào trú trong cơ thể hải sâm \Nkhi hậu môn giãn ra.
Dialogue: 0,0:01:42.36,0:01:48.65,Default,,0000,0000,0000,,Hậu môn của một con phải sâm có thể\Nchứa đến 15 con cá ngọc trai.
Dialogue: 0,0:01:48.65,0:01:51.33,Default,,0000,0000,0000,,Tuy nhiên, không phải loài hải sâm nào
Dialogue: 0,0:01:51.33,0:01:53.95,Default,,0000,0000,0000,,cũng chấp nhận hành động xâm phạm này.
Dialogue: 0,0:01:53.95,0:01:57.44,Default,,0000,0000,0000,,Một số loài có năm cái răng quanh hậu môn,
Dialogue: 0,0:01:57.44,0:02:01.16,Default,,0000,0000,0000,,nghĩa là chúng đã tiến hóa
Dialogue: 0,0:02:01.16,0:02:03.24,Default,,0000,0000,0000,,để chống lại những vị khách không mời.
Dialogue: 0,0:02:03.24,0:02:05.84,Default,,0000,0000,0000,,Cả những loài không có răng ở hậu môn
Dialogue: 0,0:02:05.84,0:02:08.56,Default,,0000,0000,0000,,cũng được trang bị các cơ chế tự vệ.
Dialogue: 0,0:02:08.56,0:02:11.30,Default,,0000,0000,0000,,Chúng lẩn tránh các mối đe dọa\Nvà phát động phản công
Dialogue: 0,0:02:11.30,0:02:14.92,Default,,0000,0000,0000,,bằng cách sử dụng các mô collagen \Ncó khả năng đột biến, viết tắt là MCT.
Dialogue: 0,0:02:14.92,0:02:19.72,Default,,0000,0000,0000,,Loại mô dạng keo đặc này chứa\Nnhiều bó collagen gọi là "sợi fibril"
Dialogue: 0,0:02:19.72,0:02:23.51,Default,,0000,0000,0000,,Protein có thể tương tác với các sợi này\Nđể buộc chúng lại với nhau
Dialogue: 0,0:02:23.51,0:02:27.41,Default,,0000,0000,0000,,nhằm làm mô căng, \Nhoặc tách chúng ra nhằm làm mô chùng.
Dialogue: 0,0:02:27.41,0:02:30.49,Default,,0000,0000,0000,,Loại mô đa năng này có nhiều ưu điểm:
Dialogue: 0,0:02:30.49,0:02:32.62,Default,,0000,0000,0000,,giúp hải sâm di chuyển hiệu quả,
Dialogue: 0,0:02:32.62,0:02:35.74,Default,,0000,0000,0000,,giúp thay đổi hình dạng cơ thể \Ncho vừa với không gian nhỏ hẹp,
Dialogue: 0,0:02:35.74,0:02:39.34,Default,,0000,0000,0000,,và giúp sinh sản vô tính \Nbằng cách tách đôi.
Dialogue: 0,0:02:39.34,0:02:45.28,Default,,0000,0000,0000,,Ứng dụng nổi bật nhất của MCT xuất hiện \Nkhi hải sâm bị kẻ săn mồi tấn công,
Dialogue: 0,0:02:45.28,0:02:48.04,Default,,0000,0000,0000,,Bằng cách thả lỏng phần phụ\Ncủa các mô trong cơ thể ra
Dialogue: 0,0:02:48.04,0:02:50.62,Default,,0000,0000,0000,,sau đó nhanh chóng \Nlàm chùng và co các cơ lại,
Dialogue: 0,0:02:50.62,0:02:54.05,Default,,0000,0000,0000,,nhiều loài có khả năng bắn nội tạng
Dialogue: 0,0:02:54.05,0:02:55.64,Default,,0000,0000,0000,,qua đường hậu môn.
Dialogue: 0,0:02:55.64,0:02:57.64,Default,,0000,0000,0000,,Đây được gọi là "đùn ruột ra ngoài"
Dialogue: 0,0:02:57.64,0:03:01.06,Default,,0000,0000,0000,,và là một cơ chế phòng thủ\Nhiệu quả đến đáng ngạc nhiên.
Dialogue: 0,0:03:01.06,0:03:03.99,Default,,0000,0000,0000,,Ngoài việc làm kẻ săn mồi \Nbất ngờ và phân tâm,
Dialogue: 0,0:03:03.99,0:03:08.23,Default,,0000,0000,0000,,nội tạng của một số loài hải sâm \Nrất nhớt và có độc.
Dialogue: 0,0:03:08.23,0:03:10.81,Default,,0000,0000,0000,,Cơ chế đùn ruột nghe có vẻ khủng khiếp,
Dialogue: 0,0:03:10.81,0:03:14.92,Default,,0000,0000,0000,,nhưng hải sâm có thể tái tạo \Nnhững gì chúng mất sau phản ứng tự vệ này
Dialogue: 0,0:03:14.92,0:03:16.73,Default,,0000,0000,0000,,chỉ trong vài tuần.
Dialogue: 0,0:03:16.73,0:03:19.89,Default,,0000,0000,0000,,Ngoài một số loài đã tiến hoá \Nđể có thể bơi
Dialogue: 0,0:03:19.89,0:03:21.99,Default,,0000,0000,0000,,hoặc có thể ăn mà không cần di chuyển,
Dialogue: 0,0:03:21.99,0:03:26.13,Default,,0000,0000,0000,,hầu hết những sinh vật ù lì này dành \Nnhiều thời gian gặm nhấm ở đáy biển.
Dialogue: 0,0:03:26.13,0:03:29.42,Default,,0000,0000,0000,,Hải sâm có mặt ở mọi vùng nước: \Ntừ bờ biển cạn
Dialogue: 0,0:03:29.42,0:03:33.22,Default,,0000,0000,0000,,tới các rãnh sâu 6.000 mét \Ndưới mực nước biển.
Dialogue: 0,0:03:33.22,0:03:37.75,Default,,0000,0000,0000,,Tại đáy biển, hải sâm chiếm\Nphần lớn sinh khối động vật,
Dialogue: 0,0:03:37.75,0:03:41.57,Default,,0000,0000,0000,,lên đến 95% tại một số khu vực.
Dialogue: 0,0:03:41.57,0:03:46.15,Default,,0000,0000,0000,,Khi loài vật độc đáo hình xúc xích này \Nbò trườn, chúng giúp làm sạch cát
Dialogue: 0,0:03:46.15,0:03:50.46,Default,,0000,0000,0000,,tiêu hoá chất hữu cơ trong cát, \Nrồi bài tiết chất thải.
Dialogue: 0,0:03:50.46,0:03:54.76,Default,,0000,0000,0000,,Đồng thời, hải sâm làm sạch \Nvà cấp oxy cho đáy biển
Dialogue: 0,0:03:54.76,0:03:58.04,Default,,0000,0000,0000,,bằng cách phân giải rác vụn\Nvà tái tạo chất dinh dưỡng.
Dialogue: 0,0:03:58.04,0:04:02.79,Default,,0000,0000,0000,,Điều này giúp thảm thực vật biển \Nvà động vật có vỏ phát triển.
Dialogue: 0,0:04:02.79,0:04:06.79,Default,,0000,0000,0000,,Các chất bài tiết từ hải sâm\Ncũng có thể hỗ trợ hình thành san hô
Dialogue: 0,0:04:06.79,0:04:11.58,Default,,0000,0000,0000,,và hạn chế tác hại của \Nnạn axit hóa đại dương.
Dialogue: 0,0:04:11.58,0:04:15.36,Default,,0000,0000,0000,,Với vai trò hút bụi đại dương,\Nhải sâm đảm đương rất tốt việc này:
Dialogue: 0,0:04:15.36,0:04:17.30,Default,,0000,0000,0000,,khoảng một nửa đáy biển đầy cát
Dialogue: 0,0:04:17.30,0:04:21.46,Default,,0000,0000,0000,,được cho là đã đi qua ống tiêu hoá \Ncủa một con hải sâm.
Dialogue: 0,0:04:21.46,0:04:24.65,Default,,0000,0000,0000,,Vì thế, lần tới khi bạn \Nđang vui vẻ tận hưởng
Dialogue: 0,0:04:24.65,0:04:27.94,Default,,0000,0000,0000,,những hạt cát len lỏi giữa các ngón chân,\Nhãy nhớ rằng
Dialogue: 0,0:04:27.94,0:04:32.12,Default,,0000,0000,0000,,những hạt cát này, \Nvào một lúc nào đó trước đây,
Dialogue: 0,0:04:32.12,0:04:35.78,Default,,0000,0000,0000,,có thể được đùn ra\Ntừ một quả dưa muối thở bằng "cửa hậu".