1
00:00:01,309 --> 00:00:04,000
Tôi sẽ không bao giờ quên

2
00:00:04,000 --> 00:00:07,000
tiếng cười đùa cùng bạn bè.

3
00:00:07,000 --> 00:00:11,426
Tôi sẽ không bao giờ quên

4
00:00:11,426 --> 00:00:14,426
giọng nói của mẹ
trước khi tôi đi vào giấc ngủ.

5
00:00:14,426 --> 00:00:19,593
Và tôi sẽ không bao giờ quên âm thanh
êm dịu của nước

6
00:00:19,593 --> 00:00:22,593
nhỏ giọt xuống dòng suối.

7
00:00:22,593 --> 00:00:26,389
Hãy hình dung nỗi sợ của tôi,
nỗi sợ hãi rất nguyên sơ,

8
00:00:26,622 --> 00:00:28,386
khi tôi được 10 tuổi,

9
00:00:28,602 --> 00:00:32,399
tôi được bảo là mình sẽ bị mất thính giác.

10
00:00:33,296 --> 00:00:35,450
Và suốt 5 năm sau đó,

11
00:00:35,474 --> 00:00:40,004
chuyện bắt đầu xảy ra cho đến khi
tôi bị xếp vào diện bị điếc hoàn toàn.

12
00:00:42,070 --> 00:00:45,685
Nhưng tôi tin việc mất đi thính lực

13
00:00:45,709 --> 00:00:49,752
là một trong những món quà tuyệt vời nhất
mà tôi từng được nhận.

14
00:00:50,278 --> 00:00:54,244
Bạn biết đấy, tôi phải trải nghiệm
thế giới theo một cách đặc biệt.

15
00:00:54,851 --> 00:00:58,929
Và tôi tin rằng
những kinh nghiệm đặc biệt

16
00:00:58,953 --> 00:01:01,340
mà những người khuyết tật có được

17
00:01:01,364 --> 00:01:07,514
sẽ giúp chúng ta tạo dựng nên một thế giới
tốt đẹp hơn

18
00:01:07,514 --> 00:01:12,018
cho tất cả mọi người -- bất kể người đó 
có khuyết tật hay không.

19
00:01:12,713 --> 00:01:15,419
Tôi từng là luật sư
bảo vệ quyền lợi người khuyết tật,

20
00:01:15,443 --> 00:01:19,093
và tôi đã dành nhiều thời gian
tập trung vào việc thực thi pháp luật,

21
00:01:19,117 --> 00:01:21,568
đảm bảo rằng các điều luật được thông qua.

22
00:01:21,998 --> 00:01:26,360
Và sau đó, tôi nhanh chóng phải tìm hiểu
về các chính sách quốc tế,

23
00:01:26,384 --> 00:01:30,266
vì tôi được mời làm việc cho
Công Ước Liên Hiệp Quốc

24
00:01:30,290 --> 00:01:32,593
về bảo vệ quyền lợi người khuyết tật.

25
00:01:33,350 --> 00:01:36,391
Với vai trò là lãnh đạo
của tổ chức phi chính phủ,

26
00:01:36,415 --> 00:01:41,073
tôi cố gắng hết sức 
để thuyết phục mọi người

27
00:01:41,097 --> 00:01:44,611
về những khả năng của người khuyết tật.

28
00:01:45,625 --> 00:01:47,182
Nhưng đâu đó trên suốt chặng đường,

29
00:01:47,182 --> 00:01:50,182
và sau vài lần đổi công tác

30
00:01:50,182 --> 00:01:53,182
mà ba mẹ tôi không mấy hài lòng --

31
00:01:53,182 --> 00:01:54,768
(Cười)

32
00:01:54,792 --> 00:01:57,899
Tôi tình cờ tìm ra một phương án

33
00:01:57,923 --> 00:02:03,187
mà tôi tin rằng nó có thể
là một công cụ đủ mạnh

34
00:02:03,187 --> 00:02:06,617
để giải quyết một vài vấn đề
lớn nhất thế giới,

35
00:02:06,641 --> 00:02:08,541
khuyết tật hay không.

36
00:02:09,937 --> 00:02:14,363
Và phương pháp đó gọi là thiết lập tư duy.

37
00:02:15,723 --> 00:02:20,842
Thiết lập tư duy là quá trình
đổi mới và giải quyết vấn đề.

38
00:02:21,543 --> 00:02:23,549
Có năm bước:

39
00:02:23,573 --> 00:02:24,573
Đầu tiên, xác định vấn đề


40
00:02:24,573 --> 00:02:26,361
và hiểu rõ mặt hạn chế của nó.

41
00:02:29,361 --> 00:02:33,845
Thứ hai, quan sát mọi người trong
tình huống thực tế,

42
00:02:33,845 --> 00:02:36,845
và cảm thông với họ.

43
00:02:36,845 --> 00:02:40,186
Thứ ba, ném ra cả trăm ý tưởng,
càng nhiều càng tốt,

44
00:02:40,186 --> 00:02:43,186
càng điên rồ càng tốt

45
00:02:43,186 --> 00:02:47,720
Thứ tư, thử nghiệm:
tập hợp bất cứ thứ gì bạn có thể

46
00:02:47,744 --> 00:02:49,196
bất cứ thứ gì bạn tìm thấy,

47
00:02:49,220 --> 00:02:51,819
để mô phỏng giải pháp và kiểm chứng nó

48
00:02:51,843 --> 00:02:53,275
và trao chuốt nó.

49
00:02:53,968 --> 00:02:56,409
Và cuối cùng, bổ sung:

50
00:02:56,433 --> 00:03:01,491
đảm bảo giải pháp mà bạn mang đến 
đủ khả năng chống đỡ được.

51
00:03:03,007 --> 00:03:09,575
Warren Berger nói rằng thiết lập tư duy 
dạy chúng ta có cái nhìn đa chiều,

52
00:03:09,599 --> 00:03:13,599
để hệ thống lại, lọc lại và thử nghiệm

53
00:03:13,623 --> 00:03:15,970
và, có lẽ quan trọng nhất là,

54
00:03:15,994 --> 00:03:18,551
hỏi những câu ngu ngốc.

55
00:03:19,601 --> 00:03:22,686
Người thiết lập tư duy tin rằng 
tất cả mọi người đều sáng tạo.

56
00:03:24,710 --> 00:03:29,428
Họ tin vào việc mang mọi người 
đi theo phương pháp kỷ cương cùng nhau,

57
00:03:29,452 --> 00:03:32,667
bởi vì họ muốn chia sẻ nhiều quan điểm

58
00:03:32,691 --> 00:03:35,107
tập hợp chúng lại 
và cuối cùng hợp nhất chúng lại.

59
00:03:35,131 --> 00:03:37,384
để tạo thành một thứ mới mẻ.

60
00:03:39,919 --> 00:03:43,610
Thiết lập tư duy là một phương pháp
rất hiệu quả và linh hoạt

61
00:03:43,634 --> 00:03:46,705
nó đã được ứng dụng 
trong hầu hết các ngành công nghiệp.

62
00:03:48,586 --> 00:03:52,961
Tôi nhận thấy tiềm năng giải quyết được
các vấn đề mà tôi đối mặt,

63
00:03:52,985 --> 00:03:56,217
vì thế tôi quyết định quay trở lại trường

64
00:03:56,241 --> 00:03:59,111
để học lấy tấm bằng cao học 
ngành hoạch định xã hội học.

65
00:03:59,832 --> 00:04:04,971
Nó giúp ta biết cách để áp dụng thiết kế
tạo ra thay đổi tích cực trên thế giới.

66
00:04:06,209 --> 00:04:07,630
Trong thời gian học ở đó.

67
00:04:07,654 --> 00:04:09,471
tôi đã yêu thích nghề mộc.

68
00:04:10,217 --> 00:04:12,914
Nhưng tôi nhanh chóng nhận ra

69
00:04:12,938 --> 00:04:15,382
là mình đã bỏ sót điều gì đó.

70
00:04:16,058 --> 00:04:18,997
Khi bạn làm việc với một dụng cụ,

71
00:04:19,021 --> 00:04:21,450
ngay trước khi nó đánh ngược trở lại bạn -

72
00:04:21,474 --> 00:04:24,733
có nghĩa là một vật 
hoặc công cụ bật ngược lại --

73
00:04:24,757 --> 00:04:25,923
nó tạo ra âm thanh.

74
00:04:26,992 --> 00:04:28,582
Tôi không nghe được âm thanh đó.

75
00:04:29,313 --> 00:04:31,268
vì thế tôi ĐÃ quyết định,

76
00:04:31,873 --> 00:04:33,323
sao không tìm cách giải quyết?

77
00:04:34,363 --> 00:04:37,847
Giải pháp của tôi là một cặp kính bảo vệ

78
00:04:37,871 --> 00:04:41,663
được thiết kế để 
báo vào thị giác người sử dụng

79
00:04:41,687 --> 00:04:44,279
nhằm hỗ trợ thay đổi công cụ,

80
00:04:44,303 --> 00:04:47,175
trước khi tai con người nghe được nó.

81
00:04:48,802 --> 00:04:52,668
Tại sao các nhà thiết kế dụng cụ
không nghĩ tới điều này trước đó?

82
00:04:52,692 --> 00:04:54,595
(Cười)

83
00:04:54,619 --> 00:04:58,410
Có hai lí do: 
Một, tôi là người mới bắt đầu.

84
00:04:58,856 --> 00:05:03,411
Tôi không đặt nặng việc thành thạo 
hoặc sự hiểu biết thông thường.

85
00:05:04,284 --> 00:05:06,729
Thứ hai: Tôi bị điếc.

86
00:05:08,070 --> 00:05:13,013
Kinh nghiệm độc nhất thế giới giúp tôi 
thấm nhuần giải pháp của mình.

87
00:05:13,886 --> 00:05:17,839
Và khi tôi tiếp tục, tôi vẫn tiếp tục 
vận dụng thật nhiều giải pháp

88
00:05:17,863 --> 00:05:21,435
được tạo ra dành riêng 
cho người khuyết tật,

89
00:05:21,459 --> 00:05:24,765
và cuối cùng đã được chọn,

90
00:05:24,789 --> 00:05:27,711
được chở che và yêu thương 
bởi xu thế chủ đạo,

91
00:05:27,735 --> 00:05:28,940
dù có khuyết tật hay không.

92
00:05:29,448 --> 00:05:31,862
Đây là dụng cụ gọt khoai hiệu OXO.

93
00:05:31,886 --> 00:05:35,508
Nó đơn thuần được thiết
dành cho người bị chứng viêm khớp,

94
00:05:35,532 --> 00:05:37,959
nhưng nó cũng rất tiện lợi, 
ai cũng thích nó.

95
00:05:39,792 --> 00:05:44,198
Thông điệp ở đây là: Nó được thiết kế 
dành cho người điếc.

96
00:05:44,817 --> 00:05:47,067
Như bạn biết đó, 
mọi người cũng rất thích nó.

97
00:05:47,091 --> 00:05:49,009
(Cười)

98
00:05:49,033 --> 00:05:50,746
Tôi bắt đầu nghĩ:

99
00:05:51,492 --> 00:05:54,618
Nếu như chúng ta thay đổi 
cách nghĩ của mình?

100
00:05:55,578 --> 00:06:00,706
Nếu chúng ta bắt đầu thiết kế 
dành cho người khuyết tật trước --

101
00:06:00,730 --> 00:06:02,007
không theo nguyên tắc?

102
00:06:02,721 --> 00:06:06,511
Như bạn thấy, khi chúng tôi thiết kế 
dành cho người khuyết tật trước,

103
00:06:06,535 --> 00:06:11,356
chúng tôi tình cờ tìm ra các giải pháp 
mà không hề nghĩ trước đó,

104
00:06:12,090 --> 00:06:17,216
nhưng thường là tốt hơn so với 
việc thiết kế theo nguyên tắc.

105
00:06:18,398 --> 00:06:19,953
Điều này làm tôi thấy hứng thú,

106
00:06:19,977 --> 00:06:26,301
bởi vì điều đó có nghĩa là 
năng lượng tiêu hao để giúp ai đó

107
00:06:26,325 --> 00:06:27,926
bị khuyết tật

108
00:06:27,950 --> 00:06:32,813
có thể dùng lực đẩy, 
đúc nặn và chơi với nó

109
00:06:32,837 --> 00:06:36,860
như sức ảnh hưởng 
của sự sáng tạo và cải tiến.

110
00:06:37,712 --> 00:06:43,245
Điều này chuyển chúng tôi từ lối suy nghĩ 
cố gắng thay đổi những trái tim

111
00:06:43,269 --> 00:06:46,392
và lối suy nghĩ thiếu sự khoan dung,

112
00:06:46,416 --> 00:06:49,134
để trở thành một nhà giả kim,

113
00:06:49,158 --> 00:06:53,128
loại pháp sư mà thế giới này 
liều lĩnh cần có

114
00:06:53,152 --> 00:06:55,475
để giải quyết các vấn đề to lớn.

115
00:06:56,860 --> 00:06:58,894
Giờ tôi cũng tin rằng

116
00:06:58,918 --> 00:07:03,437
người khuyết tật có tiềm năng rất lớn
trở thành các nhà thiết kế

117
00:07:03,461 --> 00:07:05,809
cùng với quá trình thiết lập tư duy này.

118
00:07:06,360 --> 00:07:09,343
Thiếu sự hiểu biết từ khi còn rất nhỏ,

119
00:07:09,367 --> 00:07:12,622
tôi đã là một nhà thiết lập tư duy, 
điều chỉnh kỹ năng của mình.

120
00:07:13,621 --> 00:07:19,029
Những nhà thiết lập tư duy là, 
trở thành người giải quyết vấn đề.

121
00:07:19,580 --> 00:07:23,885
Vậy thử hình dung 
việc lắng nghe một cuộc trò chuyện

122
00:07:23,909 --> 00:07:27,902
và chỉ hiểu khoảng 50% câu chuyện.

123
00:07:29,640 --> 00:07:32,538
Bạn không thể yêu cầu họ
lặp lại từng lời một.

124
00:07:32,911 --> 00:07:35,476
Họ sẽ chỉ tức giận với bạn mà thôi.

125
00:07:35,500 --> 00:07:38,240
Mà thậm chí không nhận ra điều đó,

126
00:07:38,264 --> 00:07:43,176
giải pháp của tôi là nghe được âm thanh 
bị chặn lại mà tôi nghe thấy,

127
00:07:43,200 --> 00:07:44,352
đó là nhịp điệu,

128
00:07:44,376 --> 00:07:48,886
và biến nó thành một giai điệu, 
đặt nó lên môi và đọc.

129
00:07:49,908 --> 00:07:55,581
Vài năm sau đó, nhiều người nhận xét 
bài viết của tôi có giai điệu trong đó.

130
00:07:56,105 --> 00:08:01,066
Vâng, đó là vì tôi cảm nhận
các cuộc nói chuyện bằng giai điệu.

131
00:08:02,369 --> 00:08:07,444
Tôi cũng trở nên thật sự, 
thật sự giỏi trong việc gặp thất bại.

132
00:08:07,468 --> 00:08:08,702
(Cười)

133
00:08:08,726 --> 00:08:10,300
Thật sự từ bỏ.

134
00:08:10,801 --> 00:08:13,882
Kì học đầu tiên ở Tây Ban Nha, 
tôi bị điểm D.

135
00:08:14,569 --> 00:08:18,383
Nhưng tôi cũng học được rằng
khi tôi tự vực mình dậy

136
00:08:18,407 --> 00:08:20,707
và thay đổi một vài thứ xung quanh mình,

137
00:08:20,731 --> 00:08:23,546
Kết cục tôi đã thành công.

138
00:08:25,187 --> 00:08:29,807
Tương tự như vậy, việc thiết lập tư duy 
khuyến khích mọi người thất bại

139
00:08:29,831 --> 00:08:31,467
và thất bại thường xuyên,

140
00:08:31,491 --> 00:08:34,722
bởi vì cuối cùng, bạn sẽ thành công.

141
00:08:35,404 --> 00:08:39,284
Có rất ít các cuộc cách mạng 
vĩ đại trên thế giới này

142
00:08:39,308 --> 00:08:43,126
có được từ những người 
thành công ngay từ lúc đầu.

143
00:08:44,906 --> 00:08:47,778
Tôi cũng từng nếm trải
bài học này từ thể thao.

144
00:08:49,460 --> 00:08:52,421
Tôi không bao giờ quên huấn luyện viên 
đã nói với mẹ tôi,

145
00:08:53,389 --> 00:08:56,623
"Nếu như cô ấy không bị điếc,

146
00:08:56,647 --> 00:08:58,331
cô ấy sẽ nằm trong đội tuyển quốc gia."

147
00:09:00,061 --> 00:09:04,242
Nhưng điều mà huấn luyện viên và tôi
thậm chí không biết được lúc đó là,

148
00:09:05,019 --> 00:09:09,723
việc mất thính giác thật sự giúp tôi
vượt trội trong thể thao.

149
00:09:10,704 --> 00:09:15,771
Việc mất thính giác không những 
làm bạn thích nghi với hành vi của mình

150
00:09:16,441 --> 00:09:19,577
mà còn làm bạn thích ứng
với các cảm giác thể chất.

151
00:09:20,785 --> 00:09:22,435
Có một ví dụ, đó là

152
00:09:22,459 --> 00:09:26,962
khoảng cách tâm điểm 
thị giác của tôi tăng lên.

153
00:09:27,543 --> 00:09:32,001
Hãy hình dung một cầu thủ bóng đá 
đang chạy xuống phía cánh trái.

154
00:09:32,025 --> 00:09:34,828
Hình dung có một thủ môn, 
như tôi chẳng hạn,

155
00:09:34,852 --> 00:09:37,000
và bóng đang đi về phía cánh trái.

156
00:09:37,024 --> 00:09:41,808
Một người có thính giác bình thường
sẽ thấy mục tiêu theo hướng đó.

157
00:09:42,872 --> 00:09:46,863
Tôi có thuận lợi là nhìn thấy
quang cảnh rộng.

158
00:09:46,887 --> 00:09:49,324
Vì thế tôi dẫn dắt các cầu thủ ở đây,

159
00:09:49,348 --> 00:09:51,862
đang di chuyển đi xuống sân.

160
00:09:51,886 --> 00:09:55,560
Và tôi bắt kịp họ ngay lập tức
vì thế nếu bóng sượt qua,

161
00:09:55,584 --> 00:09:59,177
tôi có thể xoay trở lại vị trí 
và sẵn sàng cho cú ghi điểm.

162
00:10:00,955 --> 00:10:02,472
Như các bạn thấy đó,

163
00:10:02,496 --> 00:10:05,162
tôi đã là một nhà thiết lập tư duy
gần như cả đời mình.

164
00:10:06,788 --> 00:10:11,346
khả năng quan sát của tôi được mài giũa
vì thế tôi chọn những thứ này

165
00:10:11,370 --> 00:10:13,353
mà không chọn những thứ khác.

166
00:10:15,233 --> 00:10:19,197
Sự kiên định cần thích nghi đã biến tôi 
trở thành người có ý tưởng lớn

167
00:10:19,221 --> 00:10:20,538
và giải quyết các vấn đề.

168
00:10:21,392 --> 00:10:25,664
Tôi thường phải làm điều này 
mà bị các giới hạn và miễn cưỡng.

169
00:10:26,164 --> 00:10:30,439
Đây là điều mà các nhà thiết kế
phải thường xuyên thỏa hiệp.

170
00:10:32,638 --> 00:10:35,527
Công việc của tôi gần đây 
hầu hết đưa tôi tới Haiti.

171
00:10:36,049 --> 00:10:40,238
Các nhà thiết lập tư duy thường tìm kiếm 
những trạng thái cực đoan,

172
00:10:40,262 --> 00:10:44,517
vì nó phù hợp với 
các thiết kế tốt nhất của họ.

173
00:10:44,541 --> 00:10:47,580
Và Haiti -- Ở đó giống như 
một cơn bão kinh hoàng.

174
00:10:48,415 --> 00:10:52,822
Tôi đã sống và làm việc 
với 300 người bị điếc.

175
00:10:53,656 --> 00:10:56,775
Nó đã được xây dựng lại 
sau trận động đất năm 2010.




176
00:10:57,805 --> 00:11:00,971
Nhưng một năm rưỡi sau đó,

177
00:11:01,566 --> 00:11:03,698
ở đó vẫn không có điện.

178
00:11:03,722 --> 00:11:06,208
Vẫn không có nguồn nước uống an toàn;

179
00:11:06,232 --> 00:11:08,373
vẫn không có các cơ hội nghề nghiệp;

180
00:11:09,120 --> 00:11:12,429
tội ác vẫn tràn lan và không bị trừng trị.

181
00:11:13,069 --> 00:11:16,540
Các viện trợ quốc tế cứ đến rồi đi.

182
00:11:17,199 --> 00:11:18,351
Nhưng họ đến

183
00:11:18,375 --> 00:11:21,071
với những giải pháp đã vạch ra trước.

184
00:11:21,095 --> 00:11:25,482
Họ không đến để sẵn sàng
quan sát và thích ứng

185
00:11:26,215 --> 00:11:29,511
dựa trên sự cần thiết của cộng đồng ở đó.

186
00:11:30,750 --> 00:11:34,789
Có một tổ chức cho họ dê và gà.

187
00:11:35,484 --> 00:11:36,793
Nhưng họ không nhận ra rằng

188
00:11:36,817 --> 00:11:40,736
có quá nhiều người đói trong cộng đồng.

189
00:11:40,760 --> 00:11:44,586
Khi những người khiếm thính 
đến ngủ qua đêm và không thể nghe được,

190
00:11:44,610 --> 00:11:47,874
mọi người đã tràn vào sân và nhà của họ

191
00:11:47,898 --> 00:11:50,779
trộm số dê và gà đó,

192
00:11:50,803 --> 00:11:53,344
kết cuộc thì chúng bị lấy đi hết.

193
00:11:54,896 --> 00:11:59,425
Bây giờ, nếu tổ chức đó bỏ chút thời gian

194
00:11:59,449 --> 00:12:04,186
để quan sát những người khiếm thính, 
quan sát cộng đồng,

195
00:12:05,029 --> 00:12:07,249
họ sẽ nhận ra vấn đề của mình

196
00:12:07,273 --> 00:12:11,669
và có lẽ họ sẽ nghĩ ra 
một giải pháp hữu hiệu,

197
00:12:11,693 --> 00:12:14,771
cái gì đó như là đèn mặt trời,

198
00:12:14,795 --> 00:12:18,976
soi sáng hàng rào bảo vệ ở đó vào ban đêm

199
00:12:19,000 --> 00:12:20,380
để đảm bảo an toàn cho họ.

200
00:12:22,018 --> 00:12:25,989
Bạn không cần là một nhà thiết lập tư duy

201
00:12:26,013 --> 00:12:29,218
để đưa các ý kiến như tôi đã chia sẻ 
với các bạn hôm nay.

202
00:12:31,387 --> 00:12:34,051
Bạn có tính sáng tạo.

203
00:12:34,793 --> 00:12:37,295
Bạn là một nhà thiết kế --

204
00:12:37,319 --> 00:12:38,765
tất cả mọi người ai cũng vậy.

205
00:12:40,152 --> 00:12:43,371
Hãy để mọi người như tôi giúp các bạn.

206
00:12:44,270 --> 00:12:48,855
Hãy để những người khuyết tật 
giúp bạn nhìn được nhiều hướng,

207
00:12:48,879 --> 00:12:50,441
và theo phương pháp,

208
00:12:50,467 --> 00:12:52,527
giải quyết các vấn đề lớn lao nhất.

209
00:12:52,647 --> 00:12:54,327
Là thế đấy. Cảm ơn!

210
00:12:54,327 --> 00:12:56,417
(Vỗ tay)