WEBVTT

00:00:01.309 --> 00:00:03.501
Nigdy nie zapomnę, jak brzmiał

00:00:03.525 --> 00:00:05.587
śmiech moich przyjaciół.

00:00:07.000 --> 00:00:08.796
Nigdy nie zapomnę, jak brzmiał

00:00:08.820 --> 00:00:12.275
głos matki, gdy zasypiałam.

00:00:14.426 --> 00:00:18.689
I nigdy nie zapomnę, jak brzmiał


00:00:18.713 --> 00:00:20.731
kojący szmer wody płynącej strumykiem.

00:00:22.593 --> 00:00:25.969
Wyobraźcie sobie moje przerażenie,

00:00:26.622 --> 00:00:28.386
kiedy w wieku 10 lat

00:00:28.992 --> 00:00:31.569
powiedziano mi, że stracę słuch.

00:00:33.386 --> 00:00:35.450
Przez pięć kolejnych lat

00:00:35.474 --> 00:00:40.004
choroba postępowała,
aż zupełnie przestałam słyszeć.

NOTE Paragraph

00:00:42.350 --> 00:00:45.685
Uważam, że utrata słuchu

00:00:45.709 --> 00:00:49.162
to jeden z największych darów
jakie otrzymałam.

00:00:50.278 --> 00:00:53.924
Doświadczam świata w niezwykły sposób.

00:00:54.901 --> 00:00:58.929
Moim zdaniem te unikalne doświadczenia

00:00:58.953 --> 00:01:01.340
osób niepełnosprawnych

00:01:01.364 --> 00:01:06.384
pomogą nam stworzyć
i zaprojektować lepszy świat

00:01:06.408 --> 00:01:11.748
dla wszystkich: zarówno pełno-
jak i niepełnosprawnych.

NOTE Paragraph

00:01:13.283 --> 00:01:15.419
Jako prawnik broniący
praw niepełnosprawnych

00:01:15.443 --> 00:01:19.093
poświęcałam wiele czasu,
by egzekwowano prawo

00:01:19.117 --> 00:01:21.268
i wprowadzano odpowiednie dostosowania.

00:01:21.998 --> 00:01:26.360
Potem musiałam szybko nauczyć się
polityki międzynarodowej,

00:01:26.384 --> 00:01:30.266
bo zaproszono mnie do pracy
nad Konwencją ONZ

00:01:30.290 --> 00:01:32.593
chroniącą osoby niepełnosprawne.

00:01:33.490 --> 00:01:36.391
Jako liderka organizacji pozarządowej

00:01:36.415 --> 00:01:41.073
poświęcałam większość energii
na przekonywanie ludzi

00:01:41.097 --> 00:01:44.341
o możliwościach osób niepełnosprawnych.

00:01:45.775 --> 00:01:48.260
Gdzieś po drodze,

00:01:48.916 --> 00:01:51.087
po wielu zwrotach na ścieżce kariery,

00:01:51.111 --> 00:01:53.158
które niezbyt cieszyły moich rodziców,

NOTE Paragraph

00:01:53.182 --> 00:01:54.768
(Śmiech)

NOTE Paragraph

00:01:54.792 --> 00:01:57.899
natknęłam się na rozwiązanie,

00:01:57.923 --> 00:02:03.283
które może być jeszcze
skuteczniejszym narzędziem

00:02:03.307 --> 00:02:06.617
w rozwiązywaniu niektórych
największych problemów świata,

00:02:06.641 --> 00:02:08.321
nie tylko dla niepełnosprawnych.

00:02:10.207 --> 00:02:14.003
Narzędziem tym jest myślenie projektowe.

NOTE Paragraph

00:02:15.853 --> 00:02:20.842
Jest to proces ukierunkowany
na innowację i rozwiązywanie problemów.

00:02:21.773 --> 00:02:23.549
Składa się z pięciu etapów.

00:02:23.573 --> 00:02:26.148
Pierwszy to zdefiniowanie problemu

00:02:26.821 --> 00:02:29.427
i zrozumienie jego ograniczeń.

00:02:29.451 --> 00:02:34.497
Drugi to obserwacja ludzi
w rzeczywistych sytuacjach

00:02:34.521 --> 00:02:36.821
i zrozumienie ich potrzeb.

00:02:36.845 --> 00:02:40.815
Trzeci - zaproponowanie 
jak największej liczby rozwiązań,

00:02:40.839 --> 00:02:42.373
jak najbardziej zróżnicowanych.

00:02:43.186 --> 00:02:47.720
Czwarty - tworzenie prototypu:
zebranie wszystkiego,

00:02:47.744 --> 00:02:49.196
co da się wykorzystać

00:02:49.220 --> 00:02:51.819
do modelu i testów rozwiązania,

00:02:51.843 --> 00:02:53.275
a potem ulepszanie.

00:02:53.968 --> 00:02:56.409
Wreszcie implementacja:

00:02:56.433 --> 00:03:01.491
upewnienie się, że nasze rozwiązanie
sprawdzi się na dłuższą metę.

NOTE Paragraph

00:03:03.007 --> 00:03:09.575
Warren Berger twierdzi, że myślenie
projektowe uczy patrzeć wielokierunkowo,

00:03:09.599 --> 00:03:13.599
przyjmować nowy punkt widzenia,
ulepszać, eksperymentować

00:03:13.623 --> 00:03:15.970
i, co najważniejsze,

00:03:15.994 --> 00:03:18.551
zadawać niemądre pytania.

00:03:19.601 --> 00:03:22.686
Adepci myślenia projektowego 
wierzą, że każdy jest kreatywny.

00:03:24.710 --> 00:03:29.428
Wierzą w tworzenie zespołów
ludzi z różnych dziedzin,

00:03:29.452 --> 00:03:32.667
bo chcą spojrzenia na problem
z różnych perspektyw,

00:03:32.691 --> 00:03:35.107
które w połączeniu

00:03:35.131 --> 00:03:37.384
stworzą coś nowego.

NOTE Paragraph

00:03:39.919 --> 00:03:43.610
Myślenie projektowe jest tak
popularne i uniwersalne,

00:03:43.634 --> 00:03:46.705
że znalazło zastosowanie 
w prawie każdej dziedzinie.

00:03:48.586 --> 00:03:52.961
Dostrzegłam jego potencjał w rozwiązywaniu
problemów, z którymi się borykałam,

00:03:52.985 --> 00:03:56.217
więc postanowiłam wrócić na stiudia

00:03:56.241 --> 00:03:59.111
i zostać magistrem social design.

00:03:59.832 --> 00:04:04.971
Dziedzina ta zajmuje się pozytywnym
zmienianiem świata za pomocą projektu.

00:04:06.209 --> 00:04:07.630
W tym czasie

00:04:07.654 --> 00:04:09.471
zakochałam się w stolarce.

00:04:10.217 --> 00:04:12.914
Ale szybko okazało się,

00:04:12.938 --> 00:04:15.382
że mam jeden problem.

00:04:16.058 --> 00:04:18.997
Gdy narzędzie do obróbki drewna

00:04:19.021 --> 00:04:21.450
ma odskoczyć w stronę obsługującego,

00:04:21.474 --> 00:04:24.733
czyli przed uderzeniem,

00:04:24.757 --> 00:04:26.603
urządzenie wydaje ostrzegawczy sygnał.

00:04:26.992 --> 00:04:28.582
Ja tego sygnału nie słyszałam.

00:04:29.313 --> 00:04:31.268
Postanowiłam więc

00:04:31.873 --> 00:04:33.323
znaleźć rozwiązanie.

00:04:34.363 --> 00:04:37.847
Były nim okulary ochronne,

00:04:37.871 --> 00:04:41.567
zaprojektowane, by ostrzegać użytkownika

00:04:41.567 --> 00:04:44.279
o zmianach wysokości dźwięku
wydawanego przez narzędzie,

00:04:44.303 --> 00:04:47.175
zanim mogło je wychwycić ucho ludzkie.

00:04:48.802 --> 00:04:52.668
Dlaczego projektanci
nie pomyśleli o tym wcześniej?

NOTE Paragraph

00:04:52.692 --> 00:04:54.595
(Śmiech)

NOTE Paragraph

00:04:54.619 --> 00:04:58.410
Z dwóch powodów:
po pierwsze, byłam nowicjuszką,

00:04:58.856 --> 00:05:03.411
nie obciążoną wiedzą konwencjami.

00:05:04.284 --> 00:05:06.729
Po drugie: nie słyszałam.

00:05:08.070 --> 00:05:13.013
Moje unikalne doświadczanie świata
pomogło zainspirować nowe rozwiązanie.

NOTE Paragraph

00:05:13.886 --> 00:05:17.839
Coraz częściej odkrywałam rozwiązania,

00:05:17.863 --> 00:05:21.435
które początkowo miały służyć
osobom niepełnosprawnym,

00:05:21.459 --> 00:05:24.765
ale z czasem zostały przejęte

00:05:24.789 --> 00:05:27.711
i docenione przez większość,

00:05:27.735 --> 00:05:28.940
również pełnosprawną.

00:05:29.448 --> 00:05:31.862
Obieraczka do ziemniaków marki OXO

00:05:31.886 --> 00:05:35.508
została zaprojektowana dla osób 
cierpiących na artretyzm,

00:05:35.532 --> 00:05:38.299
ale była tak wygodna w użyciu, 
że spodobała się wszystkim.

00:05:39.792 --> 00:05:44.198
SMS-y początkowo też miały 
służyć osobom niesłyszącym,

00:05:44.817 --> 00:05:47.067
a doskonale wiecie, 
że kochają je wszyscy.

NOTE Paragraph

00:05:47.091 --> 00:05:49.009
(Śmiech)

NOTE Paragraph

00:05:49.033 --> 00:05:50.746
Zaczęłam się zastanawiać,

00:05:51.492 --> 00:05:54.618
czy nie można by zmienić podejścia.

00:05:55.578 --> 00:06:00.706
Gdybyśmy tak zaczęli projektować
od samego początku dla niepełnosprawnych

00:06:00.730 --> 00:06:02.007
a nie dla normy?

00:06:02.721 --> 00:06:06.511
Jak widzicie, gdy od początku
projektujemy dla niepełnosprawnych,

00:06:06.535 --> 00:06:11.356
często znajdujemy rozwiązania
nie tylko służące wszystkim,

00:06:12.090 --> 00:06:17.216
ale również lepsze niż te dla normy.

NOTE Paragraph

00:06:18.398 --> 00:06:19.953
To dla mnie ekscytujące,

00:06:19.977 --> 00:06:26.301
bo oznacza, że energię potrzebną
na tworzenie dostosowań

00:06:26.325 --> 00:06:27.926
dla niepełnosprawnych

00:06:27.950 --> 00:06:32.813
można wykorzystać i kształtować

00:06:32.837 --> 00:06:36.860
dla kreatywności i innowacji.

00:06:37.712 --> 00:06:43.245
Nie staramy się już
wpłynąć na opinie ludzi

00:06:43.269 --> 00:06:46.392
czy promować tolerancji,

00:06:46.416 --> 00:06:49.134
stajemy się alchemikami,

00:06:49.158 --> 00:06:53.128
magikami potrzebnymi 
współczesnemu światu

00:06:53.152 --> 00:06:55.475
by rozwiązać niektóre ważne problemy.

NOTE Paragraph

00:06:56.860 --> 00:06:58.894
Uważam też, że niepełnosprawni

00:06:58.918 --> 00:07:03.437
mają wielki potencjał, by uczestniczyć

00:07:03.461 --> 00:07:05.809
w procesie myślenia projektowego.

00:07:06.360 --> 00:07:09.343
Nieświadomie od dziecka

00:07:09.367 --> 00:07:12.622
myślę projektowo 
i udoskonalam umiejętności.

00:07:13.621 --> 00:07:19.029
Tacy jak ja to z natury
poszukiwacze rozwiązań.

00:07:19.580 --> 00:07:23.885
Wyobraźcie sobie, że słuchacie rozmowy

00:07:23.909 --> 00:07:27.902
i rozumiecie z niej tylko 50%..

00:07:29.640 --> 00:07:32.538
Nie możecie prosić
o powtórzenie każdego słowa.

00:07:32.911 --> 00:07:35.476
To irytowałoby rozmówcę.

00:07:35.500 --> 00:07:38.240
Nieświadomie znalazłam rozwiązanie,

00:07:38.264 --> 00:07:42.110
zmieniając to, co słyszałam,

00:07:42.110 --> 00:07:44.352
przytłumione dźwięki, rodzaj pulsu,

00:07:44.376 --> 00:07:48.886
w rytm, który łączyłam
z kształtem ust mówiącego.

00:07:49.908 --> 00:07:55.581
Wiele lat później powiedziano mi,
że w moich tekstach jest coś rytmicznego.

00:07:56.105 --> 00:08:01.066
To dlatego, że w ten sposób
doświadczam rozmowy.

00:08:02.369 --> 00:08:07.444
Stałam się też mistrzynią porażek.

NOTE Paragraph

00:08:07.468 --> 00:08:08.702
(Śmiech)

NOTE Paragraph

00:08:08.726 --> 00:08:10.300
Dosłownie.

00:08:10.801 --> 00:08:13.882
Na pierwszym semestrze
miałam dwóję z hiszpańskiego.

00:08:14.569 --> 00:08:18.383
Ale nauczyłam się,
że gdy biorę się w garść

00:08:18.407 --> 00:08:20.707
i zmieniam parę rzeczy,

00:08:20.731 --> 00:08:23.546
w końcu mi się udaje.

00:08:25.187 --> 00:08:29.807
Podobnie myślenie projektowe
zachęca ludzi do porażek,

00:08:29.831 --> 00:08:31.467
częstych,

00:08:31.491 --> 00:08:34.722
by w końcu odnieść sukces.

00:08:35.404 --> 00:08:39.284
Bardzo niewiele znaczących innowacji

00:08:39.308 --> 00:08:43.126
stworzył ktoś, komu udało się 
za pierwszym razem.

NOTE Paragraph

00:08:44.906 --> 00:08:47.778
Podobnie było ze sportem.

00:08:49.460 --> 00:08:52.421
Nigdy nie zapomnę, 
jak mój trener mówił mamie:

00:08:53.389 --> 00:08:56.623
"Gdyby nie jej problemy ze słuchem,

00:08:56.647 --> 00:08:58.331
grałaby w reprezentacji kraju".

00:09:00.061 --> 00:09:04.242
Ani trener, ani ja, nie zdawaliśmy
sobie wówczas sprawy,

00:09:05.019 --> 00:09:09.723
że utrata słuchu pomagała mi
osiągać świetne wyniki w sporcie.

00:09:10.704 --> 00:09:15.771
Utrata słuchu zmienia 
nie tylko zachowanie,

00:09:16.441 --> 00:09:19.577
ale i reakcję zmysłów.

00:09:20.785 --> 00:09:22.435
Na przykład

00:09:22.459 --> 00:09:26.962
zwiększyło się moje pole widzenia.

00:09:27.543 --> 00:09:32.001
Wyobraźcie sobie piłkarza
biegnącego lewą stroną boiska.

00:09:32.025 --> 00:09:34.828
Wyobraźcie sobie, że jesteście
bramkarzem, jak ja kiedyś,

00:09:34.852 --> 00:09:37.000
i że piłka jest na lewym skrzydle.

00:09:37.024 --> 00:09:40.438
Osoba normalnie słysząca
miałaby takie pole widzenia.

00:09:42.940 --> 00:09:46.911
Ja miałam aż takie.

00:09:46.911 --> 00:09:49.348
Widziałam poruszających się graczy,

00:09:49.348 --> 00:09:51.862
biegnących w moja stronę,

00:09:51.886 --> 00:09:55.560
Zauważałam ich szybciej,
więc gdy podawali piłkę,

00:09:55.584 --> 00:09:59.177
mogłam odpowiednio stanąć
i przygotować na strzał.

NOTE Paragraph

00:10:00.955 --> 00:10:02.472
Jak widzicie,

00:10:02.496 --> 00:10:05.162
myślę projektowo prawie całe życie.

00:10:06.788 --> 00:10:11.346
Wyostrzyły mi się umiejętności 
obserwacji i dostrzegam szczegóły

00:10:11.370 --> 00:10:13.353
niewidzialne dla innych.

00:10:15.233 --> 00:10:19.183
Ciągła potrzeba adaptacji
podsuwa mi nowe pomysły

00:10:19.221 --> 00:10:20.538
i rozwiązania.

00:10:21.392 --> 00:10:25.664
Tak jak projektanci

00:10:26.164 --> 00:10:30.439
często muszę stawiać czoła ograniczeniom.

NOTE Paragraph

00:10:32.638 --> 00:10:35.527
Niedawno byłam służbowo na Haiti.

00:10:36.049 --> 00:10:40.238
Adepci myślenia projektowego 
lubią ekstremalne sytuacje,

00:10:40.262 --> 00:10:44.517
gdyż często są inspiracją
dla najlepszych projektów.

00:10:44.541 --> 00:10:47.580
W Haiti warunki ku temu były idealne.

NOTE Paragraph

00:10:48.415 --> 00:10:52.822
Mieszkałam i pracowałam
z 300 osobami niesłyszącymi,

00:10:53.656 --> 00:10:56.775
przesiedlonymi po trzęsieniu
ziemi w 2010 roku.

00:10:57.805 --> 00:11:00.971
Pięć i pół roku później

00:11:01.566 --> 00:11:03.698
nadal nie mieli prądu,

00:11:03.722 --> 00:11:06.208
pitnej wody

00:11:06.232 --> 00:11:08.373
ani możliwości znalezienia pracy.

00:11:09.120 --> 00:11:12.429
Nadal bezkarnie kwitła przestępczość.

00:11:13.069 --> 00:11:16.540
Przyjeżdżały z pomocą kolejne
międzynarodowe organizacje.

00:11:17.199 --> 00:11:18.715
Ale proponowały tylko

00:11:18.715 --> 00:11:21.071
gotowe rozwiązania.

00:11:21.095 --> 00:11:25.702
Nie chciały obserwować i przystosować się

00:11:26.215 --> 00:11:29.511
do potrzeb lokalnej społeczności.

00:11:30.750 --> 00:11:34.789
Jedna organizacja dała im kozy i kury.

00:11:35.484 --> 00:11:37.234
Nie przewidziała jednak,

00:11:37.234 --> 00:11:40.755
że z powodu strasznego głodu,

00:11:40.755 --> 00:11:44.586
gdy niesłyszący pójdą spać,

00:11:44.606 --> 00:11:47.856
inni włamią się do ich gospodarstw,

00:11:47.896 --> 00:11:50.794
żeby ukraść te kury i kozy,

00:11:50.798 --> 00:11:54.389
aż nie zostanie nic.

00:11:54.903 --> 00:11:58.954
Gdyby ta organizacja poświęciła czas

NOTE Paragraph

00:11:59.445 --> 00:12:04.685
i przyjrzała się niesłyszącym
i lokalnej społeczności,

00:12:05.025 --> 00:12:07.266
zdałaby sobie sprawę z problemu

00:12:07.269 --> 00:12:11.369
i być może zaproponowałaby rozwiązanie,

00:12:11.689 --> 00:12:14.799
jak lampy solarne,

00:12:14.799 --> 00:12:18.995
oświetlona nocą zagroda

00:12:18.995 --> 00:12:21.876
zapewniająca bezpieczeństwo zwierząt.

00:12:22.016 --> 00:12:26.010
Myślenie projektowe

NOTE Paragraph

00:12:26.010 --> 00:12:29.539
nie jest konieczne, by zastosować
pomysły, o których dziś mówiłam.

00:12:31.389 --> 00:12:34.218
Jesteś kreatywny.

00:12:34.788 --> 00:12:37.313
Jesteś projektantem.

00:12:37.323 --> 00:12:39.715
Jest nim każdy.

00:12:40.145 --> 00:12:44.185
Tacy jak ja mogą wam pomóc.

00:12:44.265 --> 00:12:48.741
Niech niepełnosprawni pomagają 
wam zmienić perspektywę

00:12:48.741 --> 00:12:50.469
i jednocześnie znajdywać rozwiązania

00:12:50.469 --> 00:12:53.181
dla wielkich problemów.

00:12:53.611 --> 00:12:54.984
To wszystko. Dziękuję.

NOTE Paragraph

00:12:54.984 --> 00:12:58.232
(Brawa)