1
00:00:00,198 --> 00:00:03,563
Myślę, że dźwięk gra ważną rolę, 
kiedy używamy ołówka.

2
00:00:03,588 --> 00:00:07,064
Naprawdę słychać takie skrobanie.

3
00:00:07,088 --> 00:00:09,290
(Skrob-skrob)

4
00:00:10,286 --> 00:00:12,806
[Mała rzecz. Wielki pomysł.]

5
00:00:13,985 --> 00:00:16,313
[Caroline Weaver o ołówku]

6
00:00:16,556 --> 00:00:18,926
Ołówek to bardzo prosty przedmiot.

7
00:00:18,950 --> 00:00:20,395
Jest zrobiony z drewna.

8
00:00:20,429 --> 00:00:22,975
Ma kilka warstw farby, gumkę i rdzeń,

9
00:00:22,999 --> 00:00:25,395
który składa się z grafitu, gliny i wody.

10
00:00:25,419 --> 00:00:27,951
Potrzeba było setek ludzi i lat,

11
00:00:27,975 --> 00:00:29,651
żeby do tego dojść.

12
00:00:29,675 --> 00:00:32,956
To właśnie długotrwała współpraca

13
00:00:32,980 --> 00:00:35,638
według mnie sprawia,
że ołówek jest taki idealny.

14
00:00:36,075 --> 00:00:38,349
Historia ołówka zaczyna się od grafitu.

15
00:00:38,373 --> 00:00:41,290
Ludzie znaleźli użyteczne zastosowania

16
00:00:41,314 --> 00:00:42,925
nowego minerału.

17
00:00:42,949 --> 00:00:45,107
Cięli grafit na małe patyczki,

18
00:00:45,131 --> 00:00:47,599
owijali sznurkiem, 
baranią skórą albo papierem

19
00:00:47,623 --> 00:00:49,617
i sprzedawali na ulicach Londynu.

20
00:00:49,641 --> 00:00:51,797
Ołówka używano do pisania albo rysowania.

21
00:00:51,821 --> 00:00:54,137
Bardzo często rolnicy i pasterze

22
00:00:54,137 --> 00:00:55,996
grafitem oznaczali zwierzęta.

23
00:00:56,020 --> 00:00:57,263
Tymczasem we Francji

24
00:00:57,287 --> 00:01:01,441
Nicolas-Jacques Conté wynalazł 
metodę mielenia grafitu,

25
00:01:01,465 --> 00:01:04,584
który łączyło się z gliną w proszku 
i wodą, aby stworzyć papkę.

26
00:01:04,608 --> 00:01:07,777
Potem tę papkę umieszczano 
w formie i wypalano w piecu.

27
00:01:07,801 --> 00:01:10,751
W ten sposób otrzymywano 
bardzo twardy grafitowy rdzeń,

28
00:01:10,775 --> 00:01:13,894
który był wytrzymały,
gładki i łatwy w użyciu.

29
00:01:13,918 --> 00:01:17,014
Był dużo lepszy niż cokolwiek 
innego w tamtych czasach

30
00:01:17,038 --> 00:01:20,848
i po dziś dzień używamy właśnie 
tej metody do wytwarzania ołówków.

31
00:01:21,461 --> 00:01:24,588
Tymczasem w Ameryce,
w Concord w stanie Massachusetts,

32
00:01:24,612 --> 00:01:27,660
Henry David Thoreau wymyślił skalę, 
w której różne stopnie

33
00:01:27,684 --> 00:01:29,770
odpowiadały różnej twardości ołówków.

34
00:01:29,794 --> 00:01:31,717
Były to stopnie od jednego do czterech,

35
00:01:31,741 --> 00:01:35,362
gdzie numer dwa idealnie
nadawał się do codziennego użytku.

36
00:01:35,386 --> 00:01:37,966
Im bardziej miękki ołówek,
tym więcej zawierał grafitu,

37
00:01:37,990 --> 00:01:40,355
a pismo było ciemniejsze i płynniejsze.

38
00:01:41,495 --> 00:01:43,716
Im twardszy ołówek, 
tym więcej zawierał gliny,

39
00:01:43,726 --> 00:01:45,816
a rysowana linia
była jaśniejsza i cieńsza.

40
00:01:46,607 --> 00:01:49,774
Początkowo ołówki wytwarzano 
ręcznie i były one okrągłe.

41
00:01:49,798 --> 00:01:51,472
Nie robiło się ich łatwo,

42
00:01:51,496 --> 00:01:54,758
więc Amerykanie zmechanizowali tę sztukę.

43
00:01:54,782 --> 00:01:56,728
Wielu sądzi, że to Joseph Dixon

44
00:01:56,752 --> 00:02:00,440
jako jeden z pierwszych
stworzył prawdziwe maszyny,

45
00:02:00,464 --> 00:02:04,371
które cięły drewno na listewki,
wycinały w nich rowki

46
00:02:04,395 --> 00:02:05,604
i nakładały na nie klej.

47
00:02:05,628 --> 00:02:08,259
Okazało się, że łatwiejsze
i bardziej oszczędne jest

48
00:02:08,283 --> 00:02:10,091
wytwarzanie ołówków sześciokątnych.

49
00:02:10,115 --> 00:02:11,973
Stało się to standardem.

50
00:02:12,558 --> 00:02:14,105
Od początku istnienia ołówków

51
00:02:14,105 --> 00:02:16,120
zachwycano się tym, że można je zmazywać.

52
00:02:17,942 --> 00:02:19,510
Najpierw używano okruchów chleba

53
00:02:19,534 --> 00:02:21,617
do wymazywania śladów ołówka,

54
00:02:21,641 --> 00:02:23,210
a później gumy i pumeksu.

55
00:02:23,675 --> 00:02:26,967
Po raz pierwszy do ołówka 
przyczepiono gumkę w 1858 roku,

56
00:02:26,991 --> 00:02:30,948
kiedy Amerykanin Hymen Lipman 
opatentował pierwszy ołówek

57
00:02:30,972 --> 00:02:32,354
z przyczepioną gumką.

58
00:02:32,378 --> 00:02:34,250
To zmieniło zasady gry.

59
00:02:34,965 --> 00:02:38,209
Pierwszy żółty ołówek na świecie 
to KOH-I-NOOR 1500.

60
00:02:38,243 --> 00:02:40,148
Firma KOH-I-NOOR zrobiła coś szalonego

61
00:02:40,172 --> 00:02:42,789
i pokryła ołówek
14 warstwami żółtej farby,

62
00:02:42,789 --> 00:02:44,842
a końcówkę zamoczyła 
w 14-karatowym złocie.

63
00:02:45,442 --> 00:02:47,016
Każdy znajdzie ołówek dla siebie

64
00:02:47,040 --> 00:02:49,447
i każdy ołówek ma swoją historię.

65
00:02:50,046 --> 00:02:54,425
Blackwing 602 jest znany z tego, 
że używało go wielu pisarzy,

66
00:02:54,449 --> 00:02:57,409
szczególnie John Steinbeck
i Władimir Nabokow.

67
00:02:57,433 --> 00:03:00,037
Jest też firma Dixon, 
która produkuje ołówki.

68
00:03:00,061 --> 00:03:02,998
To ona stworzyła Dixon Ticonderoga.

69
00:03:03,022 --> 00:03:04,173
Ich ołówek jest kultowy.

70
00:03:04,197 --> 00:03:06,304
Właśnie to ludzie mają przed oczami,

71
00:03:06,344 --> 00:03:09,171
kiedy myślą o ołówku i o szkole.

72
00:03:09,195 --> 00:03:11,409
Ołówek to rzecz,

73
00:03:11,433 --> 00:03:13,910
nad którą zwykły użytkownik 
się nie zastanawia,

74
00:03:13,934 --> 00:03:16,079
jak to jest zrobione 
i dlaczego właśnie tak,

75
00:03:16,103 --> 00:03:18,047
bo zawsze tak było.

76
00:03:19,050 --> 00:03:22,814
Według mnie nie można ulepszyć ołówka.

77
00:03:24,047 --> 00:03:25,417
Jest idealny.