1
00:00:07,853 --> 00:00:11,336
Jestem z pokolenia, dla którego szczytem
marzeń było pojechać do Niemiec,

2
00:00:11,361 --> 00:00:12,718
zarobić trochę marek,

3
00:00:12,738 --> 00:00:15,568
kupić golfa rozbitego,
przywieźć go do Polski

4
00:00:15,593 --> 00:00:17,101
i czuć się lepszym człowiekiem.

5
00:00:17,126 --> 00:00:19,768
A największym marzeniem
było pojechać do Stanów,

6
00:00:19,793 --> 00:00:22,969
posiedzieć trzy lata,
zarobić 15 tysięcy dolarów

7
00:00:22,970 --> 00:00:25,490
i do końca życia być ustawionym.

8
00:00:25,515 --> 00:00:27,679
W związku z tym jak przyszedł 1989 rok,

9
00:00:27,704 --> 00:00:30,932
to dla mnie było to wydarzenie
epokowe i wielka szansa.

10
00:00:30,957 --> 00:00:32,179
Nigdy nie przypuszczałem,

11
00:00:32,204 --> 00:00:33,377
że dożyję takich czasów,

12
00:00:33,402 --> 00:00:36,806
a one zaczęły się w momencie,
kiedy wchodziłem w dorosłe życie.

13
00:00:36,831 --> 00:00:41,438
Jak chodziłem na imprezy,
to moi koledzy palili papierosy i mówili:

14
00:00:41,463 --> 00:00:43,834
"Życie ucieka, trzeba by coś zrobić".

15
00:00:43,859 --> 00:00:45,091
Ja mówię: "To zróbmy".

16
00:00:45,116 --> 00:00:46,366
"Ale co?"

17
00:00:46,391 --> 00:00:47,692
"No to polej".

18
00:00:47,717 --> 00:00:48,725
(Śmiech)

19
00:00:48,750 --> 00:00:50,630
Ja mówiłem: "Knajpę otwórzmy!".

20
00:00:50,655 --> 00:00:52,113
Oni: "Ale gdzie?"

21
00:00:52,138 --> 00:00:54,676
Mówię: "Nie wiem, bo jeszcze
z imprezy nie wyszliśmy".

22
00:00:54,701 --> 00:00:56,594
"No to polej".

23
00:00:56,619 --> 00:00:58,776
A potem mówili: "Ale skąd weźmiemy kasę?".

24
00:00:58,801 --> 00:01:01,063
Mówię: "Pójdziemy do banku.
Tam dają pieniądze".

25
00:01:01,088 --> 00:01:02,207
"Ale który bank ci da?"

26
00:01:02,232 --> 00:01:04,431
"Nie wiem, bo jeszcze
z imprezy nie wyszliśmy".

27
00:01:04,456 --> 00:01:05,459
"No to polej".

28
00:01:05,483 --> 00:01:07,115
I tak było w następnym roku.

29
00:01:07,140 --> 00:01:08,359
Mówili: "Rok już minął".

30
00:01:08,384 --> 00:01:09,388
I znowu.

31
00:01:09,413 --> 00:01:10,706
Po pięciu latach ktoś mówi:

32
00:01:10,731 --> 00:01:14,366
"Wiecie, a mój szwagier otworzył
cztery lata temu i świetnie mu idzie".

33
00:01:14,391 --> 00:01:16,827
Ja mówię: "A ja mówiłem pięć lat temu!".

34
00:01:16,852 --> 00:01:20,114
A oni: "A kto wiedział,
że szwagier się wstrzeli w temat?".

35
00:01:20,139 --> 00:01:21,170
(Śmiech)

36
00:01:21,195 --> 00:01:23,494
"No to polej!".

37
00:01:25,264 --> 00:01:28,963
Mam czworo dzieci
i staram się ich czegoś nauczyć.

38
00:01:28,988 --> 00:01:30,388
Dzieci nie można powstrzymać.

39
00:01:30,413 --> 00:01:31,690
Można je tylko ostrzec.

40
00:01:31,691 --> 00:01:34,381
I tak zrobią swoje.

41
00:01:35,352 --> 00:01:38,278
Ale życie mnie czegoś nauczyło.

42
00:01:38,984 --> 00:01:42,094
Być może to by się nigdy nie wydarzyło,

43
00:01:42,119 --> 00:01:44,814
gdyby nie moje dalsze
doświadczenia zawodowe.

44
00:01:44,839 --> 00:01:49,285
Na pewno chciałem powiedzieć,
że nikt się nie "wstrzeliwuje w temat".

45
00:01:49,310 --> 00:01:52,383
Profesjonalizm nigdy
nie jest dziełem przypadku.

46
00:01:52,384 --> 00:01:54,048
Pasja rodzi profesjonalizm.

47
00:01:54,073 --> 00:01:55,714
Profesjonalizm daje jakość.

48
00:01:55,739 --> 00:01:57,914
A jakość to jest luksus w życiu.

49
00:01:57,939 --> 00:02:00,163
W dzisiejszych czasach szczególnie.

50
00:02:00,188 --> 00:02:02,871
Jak słuchałem Państwa cudownych wystąpień,

51
00:02:02,896 --> 00:02:05,604
naprawdę niezwykłych,
bo jeżeli wychodzi człowiek i mówi,

52
00:02:05,629 --> 00:02:07,717
że przeciął zeszyt i mówi to z pasją

53
00:02:07,742 --> 00:02:11,421
i oddał temu kawałek życia
i zapalił do tego innych ludzi

54
00:02:11,446 --> 00:02:13,659
i dzwonił czy pisał do Coveya,

55
00:02:13,684 --> 00:02:14,716
to to jest niezwykłe.

56
00:02:14,741 --> 00:02:17,656
Tego można słuchać w nieskończoność.

57
00:02:17,681 --> 00:02:19,145
Ale jak słuchałem Państwa,

58
00:02:19,170 --> 00:02:23,445
to przypomina mi się to,
co powiedział mi kiedyś mój mistrz,

59
00:02:23,470 --> 00:02:24,627
a brzmiało to tak:

60
00:02:24,652 --> 00:02:27,754
"Zmień swoje słownictwo,
a zmienisz swoje życie".

61
00:02:28,992 --> 00:02:32,592
Przez całe to spotkanie
większość prelegentów mówiło:

62
00:02:32,617 --> 00:02:37,865
"Udało mi się zrealizować.
Udało się to. Udało się tamto".

63
00:02:37,890 --> 00:02:41,012
Chciałem powiedzieć,
że ludziom się nic w życiu nie udaje.

64
00:02:41,037 --> 00:02:42,774
Wszystko wynika z czegoś.

65
00:02:42,799 --> 00:02:44,377
Nigdy nie jest dziełem przypadku.

66
00:02:44,402 --> 00:02:47,068
Słowo "udało się" sugeruje przypadkowość.

67
00:02:47,093 --> 00:02:51,044
Niektórzy jeszcze mówią:
"Daj Boże, żeby się udało".

68
00:02:51,069 --> 00:02:54,828
Oczywiście jeśli mówimy:
"Nie udało się", to zwalamy to na los,

69
00:02:54,853 --> 00:02:56,472
ale jeśli mówimy "udało się",

70
00:02:56,497 --> 00:02:59,680
to tak naprawdę nie przypisujemy
sobie sprawstwa.

71
00:02:59,705 --> 00:03:02,610
Zawsze, stojąc przed ludźmi,
przed tymi, którymi zarządzamy,

72
00:03:02,635 --> 00:03:04,228
przed dziećmi, trzeba powiedzieć:

73
00:03:04,253 --> 00:03:07,853
"Zrobiłeś. Zdałeś maturę.
Zrobiliśmy projekt. Zrealizowaliśmy".

74
00:03:07,878 --> 00:03:09,153
Za wszystkim stoją ludzie

75
00:03:09,178 --> 00:03:12,833
i za wszystkim stoją czasami
miesiące i lata ciężkiej pracy.

76
00:03:12,858 --> 00:03:17,411
Jak sportowcy wracali z Olimpiady
i mówili: "Udało się zdobyć medal",

77
00:03:17,436 --> 00:03:19,690
to myślałem sobie,
że raczej powinni powiedzieć:

78
00:03:19,715 --> 00:03:21,671
"Warto pracować, warto być konsekwentnym,

79
00:03:21,696 --> 00:03:23,228
warto włożyć kawałek życia w to,

80
00:03:23,253 --> 00:03:25,397
żeby odnosić sukces".

81
00:03:25,422 --> 00:03:30,008
Staram się moje dzieci
nauczyć tego, co najważniejsze.

82
00:03:30,033 --> 00:03:32,183
Nauczyłem się tego
w swojej pierwszej pracy,

83
00:03:32,208 --> 00:03:35,026
w okresie formatywnym,
kiedy miałem 27 lat.

84
00:03:35,051 --> 00:03:38,877
Pracowałem w gazecie codziennej
po 12 do 14 godzin na dobę.

85
00:03:38,902 --> 00:03:41,435
Pracowaliśmy w systemie,
który nazywał się oficjalnie:

86
00:03:41,460 --> 00:03:43,222
"Praca w systemie - pożar w burdelu".

87
00:03:43,247 --> 00:03:46,436
Nikt nie wie, o co chodzi. Trzeba biegać.

88
00:03:46,461 --> 00:03:49,123
A kiedyś się zorientujemy, o co chodziło.

89
00:03:49,148 --> 00:03:52,230
Jak patrzę z perspektywy czasu,
to dzisiaj wiem, o co chodziło.

90
00:03:52,255 --> 00:03:54,624
Gazeta musi wychodzić w rytmie dziennym.

91
00:03:54,649 --> 00:03:56,902
W związku z tym cały zespół
musi być skuteczny.

92
00:03:56,927 --> 00:03:58,366
Ona nie może wyjść pojutrze.

93
00:03:58,391 --> 00:04:00,031
Musi wyjść jutro.

94
00:04:00,056 --> 00:04:03,829
Gazeta nauczyła mnie
życiowej skuteczności.

95
00:04:03,854 --> 00:04:05,908
Czegoś takiego,
że albo się jest skutecznym,

96
00:04:05,933 --> 00:04:07,127
albo się nie jest.

97
00:04:07,152 --> 00:04:09,752
I że skuteczność jest miarą prawdy.

98
00:04:09,777 --> 00:04:11,783
Jeżeli człowiek
nie jest w życiu skuteczny,

99
00:04:11,808 --> 00:04:16,404
to znaczy, że prawda, którą się posługuje,
jest nieaktualna i warto ją zmienić.

100
00:04:19,362 --> 00:04:21,678
Przez całe życie
słyszałem wiele tekstów typu:

101
00:04:21,704 --> 00:04:23,923
"Człowiek się uczy na błędach".

102
00:04:23,948 --> 00:04:26,015
"Co nie zabije to wzmocni".

103
00:04:26,040 --> 00:04:28,767
"Podróże kształcą".

104
00:04:28,792 --> 00:04:30,275
To wszystko nieprawda.

105
00:04:30,300 --> 00:04:33,794
Nie podpisałbym się pod tym
i moim dzieciom bym tego nie powiedział.

106
00:04:33,819 --> 00:04:36,821
Bo jestem psychologiem od 25 lat

107
00:04:36,846 --> 00:04:39,824
i znam ludzi, którzy potrafią
dziesięć lat walić głową w ścianę

108
00:04:39,849 --> 00:04:42,787
i ciągle są zdziwieni,
że ich głowa boli, a ściana stoi.

109
00:04:42,812 --> 00:04:44,506
Człowiek uczy się na błędach wtedy,

110
00:04:44,531 --> 00:04:46,284
kiedy wie, że je popełnia.

111
00:04:46,309 --> 00:04:47,317
Podróże kształcą?

112
00:04:47,342 --> 00:04:50,031
Tak, ale tylko wykształconych ludzi.

113
00:04:50,056 --> 00:04:52,507
Ludzie jadą do Egiptu,
stoją pod piramidami i mówią:

114
00:04:52,532 --> 00:04:55,749
"Patrz jaka niska. Wyższa się wydawała".

115
00:04:55,774 --> 00:04:59,781
I to jest koniec refleksji
na temat trzech tysięcy lat historii.

116
00:04:59,806 --> 00:05:02,057
Jadą do Meksyku
i na pytanie: "Jak było?" mówią:

117
00:05:02,082 --> 00:05:04,711
"Meksyk jak Meksyk. Ciepło było".

118
00:05:04,736 --> 00:05:08,805
25 lat temu szczytem marzeń
były wczasy z FWP,

119
00:05:08,830 --> 00:05:11,050
a dzisiaj Egipt nie robi wrażenia.

120
00:05:11,075 --> 00:05:13,983
"Co nie zabije to wzmocni".

121
00:05:14,008 --> 00:05:15,014
To nieprawda.

122
00:05:15,039 --> 00:05:17,674
Co nie zabije, to nie zabije.
W cale nie musi wzmacniać.

123
00:05:17,699 --> 00:05:19,922
Potrafi sponiewierać
i zostać na całe życie.

124
00:05:19,947 --> 00:05:23,548
Dołożyłbym jeszcze dwie maksymy,
które za mną gdzieś szły przez całe życie.

125
00:05:23,573 --> 00:05:25,547
"W życiu trzeba być artystą i dyplomatą"

126
00:05:25,572 --> 00:05:27,931
i "Pokorne ciele dwie matki ssie".

127
00:05:27,956 --> 00:05:28,963
Też nieprawda.

128
00:05:28,988 --> 00:05:30,836
To jest pochwała hipokryzji.

129
00:05:30,861 --> 00:05:32,365
Mówisz "tak", myślisz "nie".

130
00:05:32,390 --> 00:05:34,945
Co innego mówisz,
co innego myślisz, co innego robisz.

131
00:05:34,970 --> 00:05:37,389
Za to się zawsze potem płaci cenę.

132
00:05:37,414 --> 00:05:38,631
Moi przedmówcy już mówili

133
00:05:38,656 --> 00:05:42,387
o prawdzie, o spójności,
o wewnętrznej integralności.

134
00:05:42,412 --> 00:05:46,705
Proszę pamiętać, że człowiek
przez całe życie buduje własną prawdę.

135
00:05:46,730 --> 00:05:49,977
Swoją skuteczność opiera na tym,
co jest jego prawdą,

136
00:05:50,002 --> 00:05:54,365
a prawdą jest to,
co wynika z naszych doświadczeń.

137
00:05:54,390 --> 00:05:56,845
I to jest pewnie najcenniejsze.

138
00:05:56,870 --> 00:06:00,427
Kiedyś spytałem studentów piątego roku,

139
00:06:00,452 --> 00:06:02,800
jaki mają cel w życiu
na najbliższe 10 lat.

140
00:06:02,825 --> 00:06:04,566
Wszyscy powiedzieli to samo.

141
00:06:04,591 --> 00:06:05,958
Stabilizacja.

142
00:06:05,983 --> 00:06:08,688
Ja mówię: "Wiecie, największą miałem,
jak mi dysk wypadł,

143
00:06:08,713 --> 00:06:12,102
bo byłem ustabilizowany przez miesiąc.

144
00:06:12,127 --> 00:06:15,134
I nigdy więcej nie chciałbym
być ustabilizowany".

145
00:06:15,159 --> 00:06:17,017
Sztaudynger nawet napisał:

146
00:06:17,042 --> 00:06:20,168
"Stabilizacja motylka to szpilka".

147
00:06:20,193 --> 00:06:23,160
Jeżeli ktoś, niezależnie
od tego, ile ma lat,

148
00:06:23,185 --> 00:06:26,349
postawi sobie za cel
ustabilizować siebie czy firmę,

149
00:06:26,374 --> 00:06:28,413
to to jest droga donikąd, to jest pułapka.

150
00:06:28,438 --> 00:06:29,868
Proszę o tym pamiętać.

151
00:06:29,893 --> 00:06:32,667
Życie nie jest stabilne,
nigdy nie było, nigdy nie będzie.

152
00:06:32,692 --> 00:06:36,570
Zawsze pozostanie tajemnicą,
niezależnie od tego, co byśmy zrobili.

153
00:06:36,595 --> 00:06:38,837
Jest wiele rzeczy, których nie rozumiemy.

154
00:06:38,862 --> 00:06:42,586
Była mowa o przyciąganiu
pewnych możliwości.

155
00:06:42,611 --> 00:06:46,230
Jestem zafascynowany
dokładnie tym, o czym było mówione,

156
00:06:46,255 --> 00:06:49,405
że poprzez ludzi możemy
zrealizować wszystkie marzenia.

157
00:06:49,430 --> 00:06:52,416
Jeżeli na sali jest 100 osób
i każdy zna 65 osób,

158
00:06:52,441 --> 00:06:55,145
to mamy dostęp
do prawie sześciu tysięcy ludzi.

159
00:06:55,170 --> 00:06:56,802
Nie wiem, jak to jest,

160
00:06:56,827 --> 00:06:58,315
może Państwo tego doświadczyli,

161
00:06:58,340 --> 00:07:00,164
ale wchodzi się czasami do mieszkania,

162
00:07:00,189 --> 00:07:02,856
które się kupuje z drugiej ręki
i człowiek nic nie czuje.

163
00:07:02,881 --> 00:07:04,311
Wchodzi się do drugiego i nic.

164
00:07:04,336 --> 00:07:06,201
Wchodzi do trzeciego i wie, że je kupi.

165
00:07:06,226 --> 00:07:07,313
Skąd to wie?

166
00:07:07,338 --> 00:07:10,801
Nie wiem. Po prostu wie.

167
00:07:10,826 --> 00:07:16,975
Tak naprawdę jeżeli patrzymy na rozwój,

168
00:07:17,000 --> 00:07:19,056
to rozwój i doświadczenie zdobywamy wtedy,

169
00:07:19,081 --> 00:07:20,801
gdy wychodzimy poza sferę komfortu

170
00:07:20,826 --> 00:07:24,476
i gdy sytuacja wykracza
poza nasze pierwotne plany i oczekiwania.

171
00:07:24,501 --> 00:07:29,504
Człowiek może doświadczyć
czegoś nowego tylko wchodząc w coś nowego,

172
00:07:29,529 --> 00:07:31,176
w coś, co jest z zewnątrz.

173
00:07:31,201 --> 00:07:34,933
Jeżeli patrzę na siebie,
jak stoję w supermarkecie

174
00:07:34,958 --> 00:07:39,748
i wybieram ser, który kupię,
i tam jest 120 gatunków sera,

175
00:07:39,773 --> 00:07:40,960
a ja podchodzę i mówię:

176
00:07:40,985 --> 00:07:43,142
"Goudę poproszę".

177
00:07:43,167 --> 00:07:44,943
A za tydzień przychodzę, myślę sobie:

178
00:07:44,968 --> 00:07:46,148
"Boże, kto to kupuje?

179
00:07:46,173 --> 00:07:50,075
Trzeba coś w swoim życiu zmienić.
Goudę i Królewskiego proszę".

180
00:07:50,100 --> 00:07:52,874
To pojawia się refleksja,
po co była cała ta zmiana.

181
00:07:52,899 --> 00:07:54,620
Dlaczego nie przychodzimy co tydzień

182
00:07:54,645 --> 00:07:56,613
i nie mówimy: "Co tydzień zjem nowy ser!

183
00:07:56,638 --> 00:07:59,570
A w tym tygodniu nawet taki,
co sam chodzi po talerzu".

184
00:08:02,101 --> 00:08:04,836
Jeżeli patrzymy na codzienność,

185
00:08:04,861 --> 00:08:07,942
to oczywiście naturalnie
chcielibyśmy się znaleźć

186
00:08:07,967 --> 00:08:09,465
w obszarze sfery komfortu,

187
00:08:09,490 --> 00:08:11,359
takiego spokojnego życia,

188
00:08:11,384 --> 00:08:15,441
gdzie wszystko toczy się
bez większych zagrożeń.

189
00:08:15,466 --> 00:08:18,113
Natomiast to, co w życiu
jest najpiękniejsze,

190
00:08:18,138 --> 00:08:20,202
pojawia się kawałek dalej.

191
00:08:20,227 --> 00:08:24,271
To tak, jakbyśmy powoli wypływali w morze.

192
00:08:24,296 --> 00:08:25,787
To jest doświadczanie życia.

193
00:08:25,812 --> 00:08:29,144
Jedna z najcenniejszych rzeczy,
jakie można w życiu osiągnąć,

194
00:08:29,169 --> 00:08:31,061
czyli poznać jego smaki.

195
00:08:31,086 --> 00:08:37,025
Poznać smak radości,
smutku, żalu, tęsknoty, ciekawości.

196
00:08:37,051 --> 00:08:39,539
One wszystkie mają
swój smak i swoją wibrację,

197
00:08:39,563 --> 00:08:43,224
dlatego warto ich doświadczać.

198
00:08:43,249 --> 00:08:44,940
Jak czasami patrzę na ludzi,

199
00:08:44,965 --> 00:08:47,215
to mam wrażenie,
że ludzie nie chcą doświadczać.

200
00:08:47,240 --> 00:08:49,782
Natomiast w sferze komfortu
niewiele się może zdarzyć.

201
00:08:49,807 --> 00:08:52,388
Ale to, co jest piękniejsze,
jest jeszcze dalej.

202
00:08:52,413 --> 00:08:55,541
Następny okrąg, do którego trzeba wejść.

203
00:08:55,566 --> 00:09:00,068
Dzisiaj dużo było o tym
i z ogromną przyjemnością tego słuchałem.

204
00:09:00,093 --> 00:09:01,292
To są marzenia.

205
00:09:01,317 --> 00:09:03,204
Marzenia są tam, gdzie jest wolność,

206
00:09:03,229 --> 00:09:06,675
a my w 1989 roku wywalczyliśmy wolność,

207
00:09:06,700 --> 00:09:08,607
a nie bezpieczeństwo.

208
00:09:08,632 --> 00:09:10,699
Pewnie nigdy bym
do tych marzeń nie dotarł,

209
00:09:10,724 --> 00:09:12,539
gdyby nie mój syn.

210
00:09:12,564 --> 00:09:14,471
Od dzieci można się bardzo dużo nauczyć.

211
00:09:14,496 --> 00:09:16,925
Nie wiem, czy zauważyliście,
że dzieci są prawdziwe.

212
00:09:16,950 --> 00:09:17,950
Dzieci nie udają.

213
00:09:17,975 --> 00:09:19,987
Dziecko jak widzi kogoś bez nogi, to mówi:

214
00:09:20,012 --> 00:09:21,017
"O! Pan bez nogi!".

215
00:09:21,042 --> 00:09:22,686
A my mówimy: "Cicho! Przestań!".

216
00:09:22,711 --> 00:09:24,333
"A on nie wie, że nie ma nogi?"

217
00:09:24,358 --> 00:09:25,496
(Śmiech)

218
00:09:25,521 --> 00:09:26,528
"Wie".

219
00:09:26,553 --> 00:09:28,868
"No to dlaczego mam przestać?".

220
00:09:30,876 --> 00:09:35,731
Mój syn stanął przede mną
i powiedział do mnie, miał 14 lat,

221
00:09:35,756 --> 00:09:37,083
bujając się, powiedział:

222
00:09:37,108 --> 00:09:39,212
"Tato, kup mi trampolinę do skakania.

223
00:09:39,237 --> 00:09:40,506
W GoSporcie widziałem.

224
00:09:40,531 --> 00:09:43,671
120 złotych kosztuje. Kup mi na urodziny".

225
00:09:43,696 --> 00:09:44,941
To jest kompletny projekt.

226
00:09:44,966 --> 00:09:47,806
Nawet Unia płaci za takie projekty.

227
00:09:47,831 --> 00:09:50,214
A ja, patrząc na niego, mówię:

228
00:09:50,239 --> 00:09:53,591
"Jasiu, po co ci taka trampolina?".

229
00:09:53,616 --> 00:09:54,956
A on, patrząc na mnie, mówi:

230
00:09:54,981 --> 00:09:56,559
"Żeby skakać, ojciec!".

231
00:09:56,584 --> 00:09:58,586
(Śmiech)

232
00:09:58,611 --> 00:10:02,584
W psychologii jest takie pojęcie: błysk.

233
00:10:02,609 --> 00:10:06,217
To jest moment, kiedy się człowiekowi
w głowie wszystko zmienia.

234
00:10:06,242 --> 00:10:08,673
Kiedy nagle dociera do niego coś,

235
00:10:08,698 --> 00:10:10,338
co było oczywiste od lat,

236
00:10:10,363 --> 00:10:12,491
ale teraz nabrało innego wymiaru.

237
00:10:12,516 --> 00:10:16,400
Do mnie dotarło, jak miałem 37 lat,
że marzenia są po nic.

238
00:10:16,425 --> 00:10:18,187
Po prostu po to, żeby je zrealizować.

239
00:10:18,212 --> 00:10:20,131
Jeżeli ktoś chce wejść na Kilimandżaro,

240
00:10:20,156 --> 00:10:21,782
to idzie na Kilimandżaro.

241
00:10:21,807 --> 00:10:25,979
Jeżeli Ingvar Kamprad
chciał zbudować IKEA, to zbudował IKEA.

242
00:10:26,004 --> 00:10:27,571
One są bardzo różne.

243
00:10:27,596 --> 00:10:32,634
I tak naprawdę ani nie są negocjowalne,

244
00:10:32,659 --> 00:10:34,807
ani nie polegają ocenie.

245
00:10:34,832 --> 00:10:36,950
Marzenia są czymś uroczystym.

246
00:10:36,975 --> 00:10:38,375
Są czymś odświętnym.

247
00:10:38,400 --> 00:10:41,329
Natomiast dochodzimy do nich
przez normalną prozę życia.

248
00:10:41,354 --> 00:10:42,359
Przez codzienność.

249
00:10:42,384 --> 00:10:43,862
Tutaj była o tym mowa.

250
00:10:43,887 --> 00:10:45,345
O mrówczej pracy.

251
00:10:45,370 --> 00:10:47,574
Ale gdzieś tam dalej są marzenia.

252
00:10:47,599 --> 00:10:51,446
W ciągu trzech lat,
między 37. a 40. rokiem życia,

253
00:10:51,471 --> 00:10:54,577
zrealizowałem większość
marzeń z dzieciństwa.

254
00:10:54,602 --> 00:10:56,196
Ale dopiero wtedy.

255
00:10:56,221 --> 00:10:59,997
Natomiast takim niezwykłym wydarzeniem
było to, co się wydarzyło trzy lata temu,

256
00:11:00,022 --> 00:11:04,409
ponieważ mogłem zrealizować
swoje największe życiowe marzenie.

257
00:11:06,509 --> 00:11:09,466
Zawsze marzyłem o tym,
jak jeździłem na kempingi za granicę,

258
00:11:09,491 --> 00:11:11,676
żeby nie mieć małego namiotu,

259
00:11:11,701 --> 00:11:16,345
tylko żeby, tak jak Niemcy,
mieć porządną przyczepę - kampera.

260
00:11:16,370 --> 00:11:18,875
Trzy lata temu postanowiłem,
że kupię sobie kampera,

261
00:11:18,897 --> 00:11:20,303
bo marzyłem o nim 20 lat.

262
00:11:20,328 --> 00:11:23,016
Stać mnie na niego i mogę go sobie kupić.

263
00:11:23,041 --> 00:11:26,151
Znalazłem taki samochód na Allegro.

264
00:11:26,176 --> 00:11:27,901
Pojechałem do Łodzi i obejrzałem go.

265
00:11:27,926 --> 00:11:28,945
Wróciłem do Warszawy,

266
00:11:28,970 --> 00:11:32,360
wpłaciłem właścicielowi
trzy tysiące zaliczki za 4-letni samochód.

267
00:11:32,385 --> 00:11:33,797
I wpadłem w depresję.

268
00:11:33,822 --> 00:11:34,826
W taki smutek.

269
00:11:34,851 --> 00:11:37,179
W takie poczucie "nie wiem, co dalej".

270
00:11:37,204 --> 00:11:38,637
Po paru dniach moja żona mówi:

271
00:11:38,662 --> 00:11:40,374
"Kupujesz tego kampera czy nie?".

272
00:11:40,399 --> 00:11:41,894
Ja mówię: "Wiesz co, nie wiem".

273
00:11:41,919 --> 00:11:44,167
"Czego nie wiesz?"
"No nie wiem, czy go kupuję".

274
00:11:44,194 --> 00:11:45,832
"Ale przecież wpłaciłeś zaliczkę".

275
00:11:45,847 --> 00:11:47,064
Ja: "Tak".

276
00:11:47,089 --> 00:11:49,381
"Ale coś jest z nim nie tak?"
"Wszystko jest OK".

277
00:11:49,407 --> 00:11:53,135
"To o co chodzi?"
"Wiesz co, 20 lat o tym marzyłem.

278
00:11:53,160 --> 00:11:57,300
Dzisiaj mogę to zrobić
i nie wiem, czy tego chcę".

279
00:11:57,325 --> 00:11:59,079
To jest straszne uczucie.

280
00:11:59,104 --> 00:12:00,542
I wtedy ona mówi:

281
00:12:00,567 --> 00:12:04,001
"Jacek, zawsze mi mówiłeś,
że marzenia są po to, żeby je realizować.

282
00:12:04,026 --> 00:12:06,419
Zrób to, bo nie będziesz wiedział,

283
00:12:06,444 --> 00:12:08,346
jak to jest mieć kampera".

284
00:12:08,371 --> 00:12:10,286
(Śmiech)

285
00:12:10,311 --> 00:12:12,227
(Brawa)

286
00:12:16,160 --> 00:12:21,249
Dosłałem 97 tysięcy i za 100 tysięcy
kupiłem 4-letni samochód,

287
00:12:21,274 --> 00:12:23,597
który przez 11 miesięcy stoi pod domem,

288
00:12:23,622 --> 00:12:25,184
bo jest do niczego niepotrzebny.

289
00:12:25,209 --> 00:12:26,216
(Śmiech)

290
00:12:26,241 --> 00:12:27,597
Pojechaliśmy do Chorwacji.

291
00:12:27,622 --> 00:12:29,055
Wjechaliśmy na kemping.

292
00:12:29,080 --> 00:12:31,870
Żona poszła na spacer, wraca i mówi:

293
00:12:31,895 --> 00:12:34,027
"Jacek, nasz jest najstarszy!

294
00:12:34,052 --> 00:12:35,059
(Śmiech)

295
00:12:35,084 --> 00:12:36,887
Niemcy mają nowsze!".

296
00:12:40,380 --> 00:12:42,570
Czy to ma sens?

297
00:12:42,595 --> 00:12:45,344
Jest taki człowiek,
którego uznałbym za swojego mistrza,

298
00:12:45,369 --> 00:12:48,304
którego uwielbiam,
lubię go słuchać, jest niezwykły.

299
00:12:48,329 --> 00:12:51,397
Ma energię większą
niż moje dzieci razem wzięte i ja,

300
00:12:51,422 --> 00:12:53,487
bo jak mój syn spuści rano nogi, to mówi:

301
00:12:53,512 --> 00:12:54,563
"Zmęczony jestem".

302
00:12:54,564 --> 00:12:56,365
Ja mówię: "Jeszcze nic nie zrobiłeś".

303
00:12:56,390 --> 00:12:58,572
On mówi: "No, a już jestem zmęczony".

304
00:12:58,597 --> 00:13:00,731
Po tym człowieku nigdy tego nie widziałem.

305
00:13:00,756 --> 00:13:03,042
To jest profesor Bartoszewski.

306
00:13:03,067 --> 00:13:05,480
Ma 90 lat.

307
00:13:05,505 --> 00:13:08,012
Kiedyś powiedział,
że są rzeczy w życiu, które warto

308
00:13:08,037 --> 00:13:09,796
i są rzeczy, które się opłaca.

309
00:13:09,821 --> 00:13:11,784
Nie zawsze to, co warto, się opłaca.

310
00:13:11,809 --> 00:13:14,390
Nie zawsze to, co się opłaca, warto.

311
00:13:14,415 --> 00:13:16,879
Nie opłaca się kupić
samochodu za 100 tysięcy,

312
00:13:16,904 --> 00:13:19,424
którego utrzymanie
kosztuje pięć tysięcy rocznie,

313
00:13:19,449 --> 00:13:23,807
jest wykorzystywany
przez jeden miesiąc i traci na wartości.

314
00:13:23,832 --> 00:13:25,553
Ale warto.

315
00:13:25,578 --> 00:13:27,156
Wiecie dlaczego?

316
00:13:27,181 --> 00:13:29,994
Bo spełnione marzenia nie mają ceny.

317
00:13:30,019 --> 00:13:31,264
Bo to dopiero się rozumie,

318
00:13:31,289 --> 00:13:34,425
jak się ma 80 lat i się mówi do wnuków:

319
00:13:34,450 --> 00:13:37,174
"Ach, dziadek zawsze marzył o kamperze!".

320
00:13:37,199 --> 00:13:39,925
"I co dziadku?"
"Ach, babcia nie pozwoliła".

321
00:13:39,950 --> 00:13:42,155
(Śmiech)

322
00:13:42,180 --> 00:13:44,451
Nigdy bym go nie kupił,

323
00:13:44,476 --> 00:13:47,840
gdyby moja żona powiedziała
zupełnie inne zdanie, typu:

324
00:13:47,865 --> 00:13:49,784
"Tobie się chyba w głowie poprzewracało.

325
00:13:49,809 --> 00:13:51,577
Chyba nie masz co z pieniędzmi robić.

326
00:13:51,602 --> 00:13:54,024
Kupisz sobie grata,
który będzie stał pod domem".

327
00:13:54,049 --> 00:13:55,411
To bym go nie kupił.

328
00:13:55,436 --> 00:13:59,533
Tak ważne jest to, kto nas otacza
i kto czasami nas popchnie i powie:

329
00:13:59,558 --> 00:14:02,257
"Zrób! Nie bij piany. Po prostu zrób".

330
00:14:02,282 --> 00:14:04,910
Richard Branson w swojej książce
"Screw it, let's do it"

331
00:14:04,935 --> 00:14:06,001
dokładnie o tym pisze.

332
00:14:06,026 --> 00:14:07,976
Jego rodzice mówili: "Let's do it".

333
00:14:08,001 --> 00:14:09,314
Nie gadaj, zrób.

334
00:14:09,339 --> 00:14:11,021
On jest nazywany Doktorem Yes.

335
00:14:11,046 --> 00:14:13,121
Tak. Zawsze "tak". Do przodu.

336
00:14:13,146 --> 00:14:16,416
Takich miał rodziców.

337
00:14:16,441 --> 00:14:19,228
To, co dajemy innym ludziom, wraca.

338
00:14:19,253 --> 00:14:22,081
Kto przewiezie swoją łodzią
innego człowieka na drugi brzeg,

339
00:14:22,106 --> 00:14:23,155
sam też tam dopływa.

340
00:14:23,180 --> 00:14:25,609
Aby zapalać innych, samemu trzeba płonąć.

341
00:14:25,634 --> 00:14:29,717
Ważne jest, jakie pole
będziecie wokół siebie tworzyli

342
00:14:29,742 --> 00:14:32,893
i kto was będzie otaczał
i kogo wy będziecie wspierali.

343
00:14:32,918 --> 00:14:37,873
Czasami na niektóre marzenia
czeka się całymi latami.

344
00:14:37,898 --> 00:14:41,685
Jedno z tych marzeń będę realizował
w ciągu najbliższych dwóch tygodni.

345
00:14:41,710 --> 00:14:43,567
Otwieram w Warszawie przy Chmielnej 10

346
00:14:43,592 --> 00:14:44,964
swoja autorską księgarnię.

347
00:14:44,989 --> 00:14:47,456
Marzyłem o tym lata całe.

348
00:14:47,481 --> 00:14:51,815
Okazało się to możliwe do zrealizowania,

349
00:14:51,840 --> 00:14:55,871
bo miasto ogłosiło przetarg
na pięć miejsc w Warszawie,

350
00:14:55,896 --> 00:14:59,279
żeby stworzyć centrum księgarniowe.

351
00:14:59,304 --> 00:15:02,711
Na niektóre rzeczy musimy poczekać,

352
00:15:02,736 --> 00:15:04,544
a niektóre możemy zrobić szybciej.

353
00:15:04,569 --> 00:15:07,143
Co jest dalej?

354
00:15:07,168 --> 00:15:09,290
Dalej są cuda.

355
00:15:09,315 --> 00:15:12,614
Kiedy grupa niepełnosprawnych
wchodzi na Kilimandżaro.

356
00:15:12,639 --> 00:15:17,420
Kiedy polscy naukowcy w zwykłych
warunkach wymyślają produkcję grafenu.

357
00:15:17,445 --> 00:15:19,602
Kiedy ludzie potrafią zrobić rzeczy,

358
00:15:19,627 --> 00:15:20,889
które są niewyobrażalne.

359
00:15:20,914 --> 00:15:23,666
Bez nich byśmy stali w miejscu.

360
00:15:23,691 --> 00:15:26,287
W sferze komfortu jest spokojne życie.

361
00:15:26,312 --> 00:15:29,049
Proszę pamiętać, że to jest droga donikąd.

362
00:15:31,160 --> 00:15:33,699
Jeżeli człowiek jest gotów wyjść,

363
00:15:33,724 --> 00:15:36,311
to naprawdę może doświadczyć
tylko więcej, nigdy mniej,

364
00:15:36,336 --> 00:15:37,336
nauczyć się więcej.

365
00:15:37,361 --> 00:15:40,370
Bycie bohaterem
swojego życia to akt odwagi.

366
00:15:41,353 --> 00:15:47,197
Bycie głównym aktorem
w filmie pt. "Moje życie", to akt odwagi.

367
00:15:47,222 --> 00:15:49,033
Churchill powiedział kiedyś:

368
00:15:49,058 --> 00:15:51,148
"Jeśli w życiu brakuje miejsca na odwagę,

369
00:15:51,173 --> 00:15:53,214
to inne cnoty są bez znaczenia".

370
00:15:53,239 --> 00:15:55,851
Dwoma rękami się pod tym podpisuję.

371
00:15:55,876 --> 00:15:58,049
Puk puk - Strach puka do drzwi.

372
00:15:58,074 --> 00:16:00,530
Otwiera mu Odwaga, a tam nikogo nie ma.

373
00:16:01,680 --> 00:16:06,185
Różnica między mną - dzisiaj,
a mną - 20 lat temu jest taka:

374
00:16:06,210 --> 00:16:09,347
20 lat temu bałem się i nie robiłem,

375
00:16:09,372 --> 00:16:11,503
dzisiaj boję się i robię.

376
00:16:11,528 --> 00:16:15,306
Nauczyłem się żyć ze strachem,
traktować go jak sprzymierzeńca.

377
00:16:15,331 --> 00:16:18,276
Być może pobyty u Indian pomogły mi.

378
00:16:18,301 --> 00:16:21,245
Tam się dowiedziałem,
kim jest prawdziwy wojownik.

379
00:16:21,270 --> 00:16:24,643
Prawdziwy wojownik to człowiek,
który zmierza się sam ze sobą.

380
00:16:24,668 --> 00:16:25,777
Oni powiedzieli mi tak:

381
00:16:25,802 --> 00:16:30,910
"Jacek, jak pokonasz samego siebie,
to już ci nikt nie stanie na drodze".

382
00:16:30,935 --> 00:16:35,162
Człowiek ma prawo się bać,

383
00:16:35,187 --> 00:16:36,962
bo tylko idiota się nie boi.

384
00:16:36,987 --> 00:16:41,590
Strach jest sprzymierzeńcem wojownika,
ponieważ pozwala być uważnym i czujnym.

385
00:16:41,615 --> 00:16:44,148
Jeżeli nauczymy się z nim żyć,

386
00:16:44,173 --> 00:16:47,607
to tak naprawdę
wszystko się w życiu zmienia.

387
00:16:47,632 --> 00:16:49,380
Czym jest odwaga?

388
00:16:49,405 --> 00:16:50,657
To cztery elementy.

389
00:16:50,682 --> 00:16:53,936
Pierwszy to zaufanie. Do siebie.

390
00:16:53,961 --> 00:16:56,264
To jest jeden z największych
życiowych kapitałów.

391
00:16:56,289 --> 00:16:58,028
Proszę mi wierzyć. Ufać sobie.

392
00:16:58,053 --> 00:17:00,936
Dam radę. - A jak nie?
Dam! - A jak nie? - Dam.

393
00:17:00,961 --> 00:17:01,972
A jak się przewrócę?

394
00:17:01,997 --> 00:17:03,130
To się podniosę.

395
00:17:03,155 --> 00:17:05,483
A jak się nie podniosę? - To sobie poleżę.

396
00:17:05,509 --> 00:17:07,174
(Śmiech)

397
00:17:09,210 --> 00:17:11,969
To jest trochę tak,
że jak dziecko zaczyna chodzić,

398
00:17:11,993 --> 00:17:14,046
to rodzice mówią: "Brawo! Chodzisz!".

399
00:17:14,070 --> 00:17:15,742
A przecież już wtedy mogliby mówić:

400
00:17:15,767 --> 00:17:18,531
"Trzy dni próbujesz,
nie będziesz chodził. Będziesz pełzał!

401
00:17:18,557 --> 00:17:21,040
Nie będziesz chodził.
Maciuś chodził po dwóch dniach.

402
00:17:21,066 --> 00:17:22,448
Koniec. Skończyło się".

403
00:17:22,473 --> 00:17:23,892
(Śmiech)

404
00:17:24,701 --> 00:17:27,804
Jak dzieci idą do przedszkola,
to rodzice mówią: "Skończyło się!".

405
00:17:27,829 --> 00:17:29,318
Jak idą do szkoły, to słyszą:

406
00:17:29,343 --> 00:17:31,974
"Skończyło się! Będziesz się uczył.
Laba się skończyła".

407
00:17:31,999 --> 00:17:33,842
Potem szkoła średnia: "Skończyło się".

408
00:17:33,867 --> 00:17:37,102
Człowiek się żeni i słyszy:
"Synu, skończyło się".

409
00:17:37,127 --> 00:17:38,300
To jest akurat prawda.

410
00:17:38,325 --> 00:17:39,981
(Śmiech)

411
00:17:40,541 --> 00:17:42,550
(Brawa)

412
00:17:45,420 --> 00:17:48,099
Zaufanie do siebie nie jest
tym samym, co wiara w siebie.

413
00:17:48,124 --> 00:17:50,452
Zaufanie do siebie wynika z doświadczenia.

414
00:17:50,477 --> 00:17:54,018
Jeżeli przeżyłem tyle, ile przeżyłem,

415
00:17:54,043 --> 00:17:56,291
to na pewno dam sobie radę dalej.

416
00:17:56,316 --> 00:17:58,485
Drugim elementem jest ryzyko.

417
00:17:58,510 --> 00:17:59,690
Nie ma życia bez ryzyka.

418
00:17:59,715 --> 00:18:01,100
Nie ma biznesu bez ryzyka.

419
00:18:01,125 --> 00:18:03,728
Nie ma możliwości zrobienia
kroku do przodu bez ryzyka,

420
00:18:03,753 --> 00:18:06,075
ale żeby zaryzykować, trzeba zaufać sobie.

421
00:18:06,100 --> 00:18:07,711
Trzecim są decyzje.

422
00:18:07,736 --> 00:18:11,107
Na ogół to ludzi hamuje. Podjęcie decyzji.

423
00:18:11,132 --> 00:18:12,838
Chcieliby wszystko przeanalizować.

424
00:18:12,863 --> 00:18:15,458
Powiem wam, gdzie zapada
decyzja o kupnie kampera.

425
00:18:15,483 --> 00:18:16,892
Nie w głowie.

426
00:18:16,917 --> 00:18:18,106
W sercu.

427
00:18:18,131 --> 00:18:21,096
Bo te prawdziwe projekty
realizuje się z pozycji serca,

428
00:18:21,121 --> 00:18:23,791
a nie z pozycji umysłu,
bo tam jest czysta kalkulacja

429
00:18:23,816 --> 00:18:25,873
i tam się opłaca lub się nie opłaca.

430
00:18:25,898 --> 00:18:30,418
Nie mielibyśmy ani iPadów,
ani iPhonów, ani wielu innych rzeczy,

431
00:18:30,443 --> 00:18:34,270
gdyby człowiek posługiwał się
tylko i wyłącznie czystą kalkulacją.

432
00:18:34,295 --> 00:18:36,514
I ostatni element to zaangażowanie.

433
00:18:36,539 --> 00:18:38,830
Życie na cały etat. Z pasją.

434
00:18:38,855 --> 00:18:43,497
Życie, gdzie człowiek czuje smak tego,
co się dookoła niego dzieje.

435
00:18:44,448 --> 00:18:46,450
Jak byłem w Nowej Zelandii,
jedno z marzeń,

436
00:18:46,475 --> 00:18:48,286
które zrealizowałem, mając 40 lat,

437
00:18:48,311 --> 00:18:50,313
to wziąłem udział w raftingu ekstremalnym.

438
00:18:50,338 --> 00:18:52,179
Od tego miejsca do tego jest 7 metrów.

439
00:18:52,204 --> 00:18:53,487
To jest bardzo wysoko.

440
00:18:53,512 --> 00:18:55,807
Pontony podpływają z dużą prędkością

441
00:18:55,832 --> 00:19:00,200
i z dużej wysokości wpadają w miejsce,

442
00:19:00,225 --> 00:19:02,843
gdzie wir nie pozwala im odpłynąć.

443
00:19:02,868 --> 00:19:04,274
To jest impreza dla turystów.

444
00:19:04,299 --> 00:19:05,471
Kosztuje 100 dolarów.

445
00:19:05,496 --> 00:19:06,691
To się musi udać.

446
00:19:06,716 --> 00:19:08,436
Ale mówiono nam wcześniej,

447
00:19:08,461 --> 00:19:11,511
że będziemy się topić
i to jest największa atrakcja.

448
00:19:11,536 --> 00:19:15,540
Bo topiąc się, człowiek doświadcza
swoich prawdziwych emocji.

449
00:19:15,565 --> 00:19:18,339
Na pontonie jest trzech ratowników.

450
00:19:18,364 --> 00:19:21,430
I wszystko dalej się uspokaja.

451
00:19:21,455 --> 00:19:23,444
A zespół się cieszy.

452
00:19:23,469 --> 00:19:26,684
To jest jeden ratownik. Drugi. I trzeci.

453
00:19:26,709 --> 00:19:28,019
I czterech turystów.

454
00:19:28,044 --> 00:19:30,361
Natomiast emocje są prawdziwe.

455
00:19:30,386 --> 00:19:33,385
Oczywiście, że mógłbym nie wziąć udziału,

456
00:19:33,410 --> 00:19:35,639
ale za 30 lat na pytanie wnuka:

457
00:19:35,664 --> 00:19:37,012
"Dziadek, gdzie tam jesteś?"

458
00:19:37,037 --> 00:19:39,308
musiałbym odpowiedzieć:
"Dziadek zdjęcia robił".

459
00:19:39,333 --> 00:19:40,333
(Śmiech)

460
00:19:40,358 --> 00:19:42,606
A dziadek jest tutaj.

461
00:19:42,631 --> 00:19:47,038
Chciałbym Państwu powiedzieć,
że zwycięzcy nigdy nie rezygnują.

462
00:19:47,063 --> 00:19:49,711
Rezygnujący nigdy nie zwyciężają.

463
00:19:49,736 --> 00:19:52,549
Jeżeli kiedykolwiek
będziecie mieli poczucie,

464
00:19:52,574 --> 00:19:55,071
że straciliście zaufanie do siebie,

465
00:19:55,096 --> 00:19:57,821
jeżeli będziecie mieli poczucie,
że wszystko nie ma sensu,

466
00:19:57,846 --> 00:19:58,998
napiszcie do mnie maila.

467
00:19:59,023 --> 00:20:02,238
Życzę wam, żebyście nigdy
nie stracili radości z tego, co robicie,

468
00:20:02,263 --> 00:20:05,482
zaufania do siebie,
gotowości do doświadczania strachu

469
00:20:05,507 --> 00:20:08,713
i wchodzenia w to, co nowe i nieznane.

470
00:20:08,738 --> 00:20:10,758
Idźcie i bądźcie odważni.

471
00:20:10,783 --> 00:20:11,792
Dziękuję bardzo.

472
00:20:11,817 --> 00:20:13,427
(Brawa)