0:00:00.840,0:00:02.040
Chào buổi tối.

0:00:02.600,0:00:04.576
Hành trình của tôi đến giai đoạn này

0:00:04.600,0:00:06.216
bắt đầu khi tôi đến nước Mỹ

0:00:06.240,0:00:08.080
ở độ tuổi 17.

0:00:09.240,0:00:12.656
Bạn thấy đấy,[br]tôi là một trong 84 triệu người dân Mỹ

0:00:12.680,0:00:13.976
là dân nhập cư

0:00:14.000,0:00:16.416
hoặc là con của dân nhập cư.

0:00:16.440,0:00:20.256
Mỗi chúng ta có một ước mơ khi đến đây,

0:00:20.280,0:00:23.296
ước mơ mà luôn bị thay đổi

0:00:23.320,0:00:25.640
và luôn phải bị đổi hướng.

0:00:26.560,0:00:28.456
Tôi là một trong những người may mắn.

0:00:28.480,0:00:32.296
Ước mơ đã được đổi của tôi giúp tôi[br]đến với công việc hiện tại hôm nay:

0:00:32.320,0:00:35.256
đào tạo những người nhập cư[br]làm việc cho văn phòng chính phủ

0:00:35.256,0:00:38.740
và mở đầu vận động[br]hướng về dân chủ toàn diện.

0:00:39.080,0:00:41.456
Nhưng tôi không muốn bạn nghĩ[br]việc đó dễ dàng,

0:00:41.480,0:00:44.760
rằng người Mỹ mở rộng vòng tay[br]chào đón tôi.

0:00:45.360,0:00:46.840
Việc đó vẫn chưa thực sự xảy ra.

0:00:48.120,0:00:50.256
Và tôi đã học được[br]một số bài học

0:00:50.280,0:00:51.896
mà tôi muốn chia sẻ với bạn,

0:00:51.920,0:00:53.896
bởi vì tôi nghĩ rằng cùng nhau

0:00:53.920,0:00:56.616
ta có thể làm nền dân chủ nước Mỹ

0:00:56.640,0:00:58.280
tốt hơn và mạnh hơn.

0:00:59.400,0:01:00.976
Tôi được sinh ra ở Ấn Độ,

0:01:01.000,0:01:03.976
nền dân chủ lớn nhất thế giới,

0:01:04.000,0:01:05.256
và khi tôi 4 tuổi,

0:01:05.280,0:01:07.096
gia đình tôi chuyển tới Belize,

0:01:07.120,0:01:09.560
có lẽ là nước có[br]nền dân chủ bé nhất thế giới.

0:01:11.400,0:01:13.136
Và ở độ tuổi 17,

0:01:13.160,0:01:15.016
tôi chuyển tới nước Mỹ,

0:01:15.040,0:01:17.600
nước có[br]nền dân chủ hùng mạnh nhất thế giới.

0:01:18.480,0:01:21.360
Tôi đến vì muốn học văn học Anh.

0:01:22.040,0:01:24.936
Bạn thấy đấy, là 1 đứa trẻ,[br]tôi vùi đầu trong sách vở,

0:01:24.960,0:01:28.616
và tôi nghĩ, sao không làm việc đó[br]kiếm tiền khi lớn lên?

0:01:28.640,0:01:31.096
Nhưng sau khi tôi tốt nghiệp đại học

0:01:31.120,0:01:33.256
và có một tấm bằng tốt nghiệp,

0:01:33.280,0:01:37.800
tôi thấy bản thân làm việc không lý tưởng[br]này tới việc khác.

0:01:39.680,0:01:43.016
Có lẽ đó là sự lạc quan[br]tôi có về nước Mỹ

0:01:43.040,0:01:45.936
đã khiến tôi mất một lúc để hiểu

0:01:45.960,0:01:48.216
rằng mọi việc sẽ không thay đổi.

0:01:48.240,0:01:51.136
Cánh cửa mà tôi tưởng đã rộng mở

0:01:51.160,0:01:54.056
thực ra chỉ mở hé --

0:01:54.080,0:01:56.016
cánh cửa này của nước Mỹ

0:01:56.040,0:01:59.136
sẽ mở rộng nếu bạn[br]có đúng tên,

0:01:59.160,0:02:00.776
đúng màu da,

0:02:00.800,0:02:02.656
đúng mạng lưới quan hệ,

0:02:02.680,0:02:05.416
nhưng nó có thể đóng sầm[br]trước mặt bạn

0:02:05.440,0:02:07.536
nếu bạn có sai tôn giáo,

0:02:07.560,0:02:09.400
sai tình trạng nhập cư,

0:02:10.199,0:02:11.920
sai màu da.

0:02:13.840,0:02:16.456
Và tôi không thể chấp nhận điều đó.

0:02:16.480,0:02:19.400
Vậy tôi bắt đầu sự nghiệp[br]như một doanh nhân xã hội,

0:02:20.240,0:02:23.496
mở một tổ chức dành cho[br]những người trẻ như tôi--

0:02:23.520,0:02:25.640
Tôi còn trẻ[br]khi mới thành lập tổ chức đó --

0:02:26.560,0:02:29.840
tìm hiểu về nguồn cội tới[br]tiểu lục địa Ấn Độ.

0:02:30.480,0:02:34.890
Trong công việc đó, tôi làm người biện hộ [br]cho người Nam Á và người nhập cư khác.

0:02:35.440,0:02:38.600
Tôi vận động thành viên của Quốc hội[br]về những vấn đề chính sách.

0:02:39.480,0:02:42.920
Tôi tình nguyện làm thăm dò[br]vào ngày bỏ phiếu.[br]

0:02:44.000,0:02:47.800
Nhưng tôi không thể bỏ phiếu,[br]và tôi không thể tranh cử.

0:02:49.000,0:02:51.816
Nên vào năm 2000, khi được công bố

0:02:51.840,0:02:55.656
rằng phí đơn xin nhập tịch [br]sẽ lớn hơn gấp đôi

0:02:55.680,0:02:59.376
từ 95 đô đến 225 đô,

0:02:59.400,0:03:03.560
tôi quyết định đã đến lúc nộp đơn[br]trước khi tôi không thể chi trả.

0:03:04.680,0:03:06.536
Tôi điền một tờ đơn dài,

0:03:06.560,0:03:10.880
trả lời câu hỏi về những mối liên hệ[br]hiện tại và trước đây của tôi.

0:03:11.880,0:03:14.576
Và khi đơn đã được nộp,

0:03:14.600,0:03:16.856
dấu vân tay của tôi sẽ được lấy,

0:03:16.880,0:03:19.056
một bài kiểm tra cần phải học

0:03:19.080,0:03:21.680
trong quãng thời gian dài vô tận[br]đợi xếp hàng.

0:03:22.600,0:03:24.600
Bạn có thể gọi nó là rà soát cùng cực.

0:03:26.080,0:03:29.016
Và rồi, vào tháng 12 năm 2000,

0:03:29.040,0:03:32.016
tôi cùng hàng trăm người[br]nhập cư khác

0:03:32.040,0:03:34.176
tại một sảnh ở Brooklyn

0:03:34.200,0:03:36.536
nơi chúng tôi tuyên thề[br]lòng trung thành

0:03:36.560,0:03:40.216
tới đất nước từ lâu chúng tôi[br]đã coi là nhà.

0:03:40.240,0:03:44.856
Hành trình của tôi từ sinh viên[br]quốc tế tới công dân Mỹ mất 16 năm,

0:03:44.880,0:03:49.200
một khoảng thời gian ngắn nếu[br]so với câu chuyện của người nhập cư khác.

0:03:49.880,0:03:53.176
Và sớm sau đó tôi đã thực hiện[br]bước chính thức

0:03:53.200,0:03:55.136
để trở thành một công dân Mỹ,

0:03:55.160,0:03:58.016
cuộc tấn công ngày 11 tháng 9, năm 2001,

0:03:58.040,0:04:02.200
đã thay đổi khung cảnh nhập cư[br]trong vài thập kỉ tới.

0:04:03.880,0:04:05.816
Thành phố tôi, thành phố New York,

0:04:05.840,0:04:08.216
khi đó đang quay cuồng và hồi phục,

0:04:08.240,0:04:09.616
và giữa chuyện ấy,

0:04:09.640,0:04:11.440
chúng tôi đang trong một[br]chu kỳ bầu cử.

0:04:12.640,0:04:13.896
Hai điều đã xảy ra

0:04:13.920,0:04:17.600
khi chúng tôi đối mặt với sự mất mát[br]và cuộc hồi phục ở New York.

0:04:18.560,0:04:22.400
Cử chi bầu Michael Bloomberg[br]là thị trưởng thành phố New York.

0:04:23.520,0:04:27.776
Chúng tôi cũng nhận đề nghị[br]một cuộc trưng phiếu

0:04:27.800,0:04:30.800
Văn phòng Sở Nhập cư cho[br]thành phố New York.

0:04:31.520,0:04:33.360
Năm tháng sau cuộc bầu cử đó,

0:04:34.360,0:04:35.920
thị trưởng mới được bầu

0:04:36.680,0:04:40.896
chỉ định tôi làm Ủy viên đầu tiên[br]ở Sở Nhập cảnh

0:04:40.920,0:04:43.200
cho văn phòng mới[br]được thành lập này.

0:04:44.480,0:04:46.320
Tôi muốn bạn quay lại thời điểm đó.

0:04:47.200,0:04:49.800
Tôi còn là một phụ nữ trẻ[br]nhập cư từ Belize.

0:04:50.480,0:04:54.296
Tôi phải loạng choạng với[br]rất nhiều công việc ở Mỹ

0:04:54.320,0:04:57.856
trước khi tôi bắt đầu [br]một tổ chức cộng đồng

0:04:57.880,0:05:00.080
trong một tầng hầm nhà thờ ở Queens.

0:05:01.720,0:05:05.360
Cuộc tấn công 11/9 đã đem những cú sốc lớn[br]tới cộng đồng của tôi.

0:05:06.320,0:05:11.296
Những thành viên gia đình tôi,[br]những người trẻ tôi làm việc cùng,

0:05:11.320,0:05:13.136
đã chịu đựng sự quấy rối liên tiếp

0:05:13.160,0:05:16.560
ở trường, ở nơi làm việc[br]và ở sân bay.

0:05:17.320,0:05:20.200
Và tôi bây giờ cũng sẽ[br]diễn tả nỗi lo lắng của họ[br]

0:05:21.000,0:05:22.200
về chính phủ.

0:05:23.560,0:05:26.480
Không công việc nào hoàn hảo[br]cho tôi hơn.

0:05:27.640,0:05:30.600
Và đây là 2 điều tôi đã học được[br]khi trở thành Ủy viên.

0:05:31.920,0:05:35.056
Đầu tiên, những người New York[br]có ý tốt

0:05:35.080,0:05:38.216
ở trong chính quyền thành phố[br]nắm giữ những vị trí chính phủ

0:05:38.240,0:05:41.720
không biết những người[br]nhập cư sợ hãi như thế nào

0:05:42.560,0:05:44.200
với việc thực thi pháp luật.

0:05:44.380,0:05:47.056
Phần lớn chúng ta không thực sự[br]biết được điểm khác,

0:05:47.080,0:05:50.440
giữa một cảnh sát trưởng,[br]một cảnh sát địa phương và một đặc vụ FBI.

0:05:51.400,0:05:53.896
Và phần lớn chúng ta,[br]khi thấy ai đó mặc đồng phục

0:05:53.920,0:05:55.816
đi qua khu phố

0:05:55.840,0:05:59.460
sẽ thấy tò mò hoặc là lo lắng.

0:06:00.120,0:06:03.016
Vậy nên nếu bạn là cha mẹ[br]nhập cư không có giấy tờ,

0:06:03.040,0:06:06.056
mỗi ngày khi bạn nói[br]tạm biệt với con bạn,

0:06:06.080,0:06:08.816
tiễn chúng tới trường và đi làm,

0:06:08.840,0:06:10.816
bạn không biết có bao nhiêu phần trăm

0:06:10.840,0:06:13.416
rằng bạn sẽ được gặp chúng vào cuối ngày.

0:06:13.440,0:06:15.760
Bởi vì một cuộc đột kích[br]ở nơi làm việc của bạn,

0:06:16.560,0:06:19.136
cơ hội chạm trán với cảnh sát địa phương

0:06:19.160,0:06:21.840
có thể thay đổi cuộc đời bạn mãi mãi.

0:06:23.480,0:06:26.216
Điều thứ hai tôi học được[br]đó là khi những người như tôi,[br]

0:06:26.240,0:06:27.800
những ai hiểu nỗi sợ đó,

0:06:29.000,0:06:32.816
ai đã học một ngôn ngữ mới,[br]ai đã điều hướng hệ thống mới,

0:06:32.840,0:06:36.176
khi những người như chúng tôi[br]đang ngồi ở bàn,

0:06:36.200,0:06:41.320
chúng tôi ủng hộ những nhu cầu cộng đồng[br]khác với người khác có thể làm.

0:06:42.200,0:06:45.440
Tôi hiểu cảm giác sợ hãi[br]là như thế nào.

0:06:46.040,0:06:48.376
Những người nhà tôi đã[br]trải qua nó.

0:06:48.400,0:06:50.816
Những người trẻ tôi đã làm[br]cùng đã bị quấy rối,

0:06:50.840,0:06:52.816
không chỉ bởi bạn cùng lớp,

0:06:52.840,0:06:54.600
mà còn bởi giáo viên của họ.

0:06:55.520,0:06:57.336
Chồng tôi, rồi đến bạn trai tôi,

0:06:57.360,0:07:01.576
nghĩ kĩ trước khi đeo ba lô hay để mọc râu

0:07:01.600,0:07:03.350
bởi vì anh ấy đi du lịch quá nhiều.

0:07:06.560,0:07:10.256
Điều tôi học được vào năm 2001[br]đó là phiếu bầu của tôi quan trọng

0:07:10.280,0:07:13.560
nhưng rằng giọng nói [br]và quan điểm của tôi cũng quan trọng.

0:07:14.680,0:07:16.336
Và đó là ba thứ sau ---

0:07:16.360,0:07:19.496
phiếu bầu, giọng nói và quan điểm[br]của người nhập cư -

0:07:19.520,0:07:22.480
làm tôi nghĩ có thể giúp cho[br]nền dân chủ của ta mạnh mẽ hơn.

0:07:24.040,0:07:26.056
Chúng ta thực sự có sức mạnh

0:07:26.080,0:07:29.056
để thay đổi kết quả của các[br]cuộc bầu cử,

0:07:29.080,0:07:33.216
để giới thiệu những vấn đề mới[br]vào cuộc tranh luận chính sách

0:07:33.240,0:07:38.136
và để thay đổi bộ mặt của sự lãnh đạo[br]nam quyền người da trắng, cũ nhạt

0:07:38.160,0:07:40.040
mà chúng ta có ở đất nước ta ngày nay.

0:07:41.880,0:07:43.176
Vậy ta làm điều đó thế nào?

0:07:43.200,0:07:45.776
Nào, đầu tiên hãy nói về những phiếu bầu.

0:07:45.800,0:07:47.456
Nó sẽ không làm bạn ngạc nhiên

0:07:47.480,0:07:50.240
rằng đa số cử tri ở nước Mỹ là da trắng.

0:07:50.910,0:07:52.936
Nhưng nó sẽ khiến bạn ngạc nhiên biết rằng

0:07:52.960,0:07:57.000
cứ ba cử tri thì một người[br]là da đen, người La Tinh hay người Châu Á.

0:07:57.840,0:07:59.376
Nhưng vấn đề là đây:

0:07:59.400,0:08:03.680
nó không quan trọng ai có thể bỏ phiếu,[br]nó quan trọng ai bỏ phiếu.

0:08:04.440,0:08:08.856
Vậy nên năm 2012, nửa số cử tri[br]La tinh và Mỹ-Châu Á

0:08:08.880,0:08:10.120
đã không bỏ phiếu.

0:08:12.400,0:08:15.696
Và những phiếu bầu này không chỉ[br]quan trọng trong bầu cử tổng thống.

0:08:15.720,0:08:18.070
Chúng quan trọng với cả[br]bầu cử địa phương và bang.

0:08:18.600,0:08:21.456
Năm 2015, Lan Diep,

0:08:21.480,0:08:24.800
người con trai cả của một người[br]tị nạn chính trị từ Việt Nam,

0:08:25.760,0:08:28.320
tranh cử một vị trí vào[br]Hội đồng thành phố San Jose.

0:08:29.480,0:08:32.640
Anh ta thua cuộc bầu cử với 13 phiếu.

0:08:33.880,0:08:36.856
Năm nay, anh ấy phủi thất bại[br]của chiến dịch đó

0:08:36.880,0:08:39.720
và quay lại tranh cử vị trí đó,

0:08:40.760,0:08:44.480
và lần này anh ta thắng, với[br]12 phiếu bầu.

0:08:46.120,0:08:48.920
Từng lá phiếu của chúng ta đều quan trọng.

0:08:50.640,0:08:53.816
Và khi những người như Lan[br]đang ngồi ở bàn chính trị,

0:08:53.840,0:08:55.176
họ có thể tạo nên khác biệt.

0:08:55.200,0:08:56.976
Ta cần những giọng nói đó.

0:08:57.000,0:08:58.256
Ta cần những giọng nói đó

0:08:58.280,0:09:02.376
một phần bởi vì nền lãnh đạo Mỹ

0:09:02.400,0:09:05.240
không giống với cư dân Mỹ.

0:09:06.040,0:09:09.880
Có hơn 500,000 văn phòng[br]địa phương và bang ở Mỹ.

0:09:10.960,0:09:16.136
Ít hơn 2% những văn phòng đó phụ trách [br]bởi người Mỹ-Châu Á hay La tinh,

0:09:16.160,0:09:18.920
hai nhóm người nhập cư lớn nhất[br]ở nước ta.

0:09:20.600,0:09:22.936
Ở thành phố Yakima, Washington,

0:09:22.960,0:09:26.576
có 49% dân số là người Mỹ-La tinh,

0:09:26.600,0:09:31.160
chưa hề có một người La tinh nào [br]trong hội đồng thành phố tới năm nay.

0:09:31.880,0:09:37.496
Ba người La tinh mới được nhận[br]vào Hội đồng thành phố Yakima năm 2016.

0:09:37.520,0:09:40.216
Một trong số đó là Carmen Mesndez.

0:09:40.240,0:09:42.976
Cô ấy là thế hệ đầu tiên học đại học.

0:09:43.000,0:09:45.816
Cô lớn lên phần thì ở Colima, Mexico,

0:09:45.840,0:09:48.256
và phần còn lại ở Yakima, Washington.

0:09:48.280,0:09:50.930
Cô ấy là một bà mẹ đơn thân,[br]một người ủng hộ cộng đồng.

0:09:51.360,0:09:54.016
Giọng nói của cô ấy [br]trong Hội đồng thành phố Yakima

0:09:54.040,0:09:56.616
đang ủng hộ thay mặt cộng đồng La tinh

0:09:56.640,0:09:58.896
và toàn bộ cư dân Yakima.

0:09:58.920,0:10:01.496
Và cô là một tấm gương cho con gái mình

0:10:01.520,0:10:02.920
và những người La Tinh khác.

0:10:04.160,0:10:07.960
Nhưng điều thứ ba chưa được[br]khai thác ở nền dân chủ Mỹ

0:10:08.680,0:10:11.280
là quan điểm mà dân nhập cư mang lại.

0:10:12.080,0:10:14.240
Ta đã phải đấu tranh được ở đây.

0:10:14.920,0:10:18.416
Chúng ta đến vì cơ hội kinh tế và học tập.

0:10:18.440,0:10:21.776
Ta đến vì tự do chính trị và tôn giáo.

0:10:21.800,0:10:23.960
Chúng ta đến[br]trong cuộc theo đuổi tình yêu.

0:10:25.160,0:10:27.016
Sự tận tâm đó,

0:10:27.040,0:10:28.840
sự cam kết với nước Mỹ

0:10:29.880,0:10:32.320
chúng ta cũng mang đến dịch vụ công cộng.

0:10:33.520,0:10:35.656
Những người như Athena Salman,

0:10:35.680,0:10:40.176
người lần đầu tiên thắng

0:10:40.200,0:10:43.576
một chỗ trong[br]Nhà bang Arizona tuần trước.

0:10:43.600,0:10:45.696
Bố Athena lớn lên tại bờ Tây

0:10:45.720,0:10:46.936
và chuyển tới Chicago,

0:10:46.960,0:10:48.416
nơi ông ấy gặp mẹ cô.

0:10:48.440,0:10:50.496
Mẹ cô ấy mang một phần dòng máu Ý,

0:10:50.520,0:10:52.936
một phần Mexico và một phần Đức.

0:10:52.960,0:10:55.600
Họ cùng nhau chuyển đến Arizona[br]và xây dựng cuộc sống.

0:10:56.080,0:10:58.936
Athena, khi cô vào nhà bang,

0:10:58.960,0:11:01.496
sẽ đấu tranh cho nguồn cấp tiền giáo dục

0:11:01.520,0:11:05.056
mà sẽ giúp cho những gia đình [br]như gia đình mình

0:11:05.080,0:11:07.096
để họ có thể đạt được[br]ổn định về tài chính

0:11:07.120,0:11:08.960
mà chúng ta luôn mong muốn.

0:11:10.920,0:11:14.376
Lá phiếu, tiếng nói và quan điểm[br]của dân nhập cư

0:11:14.400,0:11:18.296
là những thứ mà tất cả chúng ta cần[br]phải hành động để đưa vào nền dân chủ Mỹ.

0:11:18.320,0:11:20.920
Nó không chỉ là việc của tôi.[br]Mà cũng là việc của bạn.

0:11:21.680,0:11:23.496
Và nó sẽ không dễ dàng.

0:11:23.520,0:11:25.176
Chúng ta không bao giờ biết

0:11:25.200,0:11:28.400
khi đưa thêm một yếu tố mới[br]vào phương trình sẽ thay đổi những gì.

0:11:29.440,0:11:30.760
Và có một chút đáng sợ.

0:11:31.960,0:11:35.696
Bạn sợ rằng[br]tôi sẽ cướp vị trí của bạn trên bàn,

0:11:35.720,0:11:39.200
và tôi sợ rằng [br]tôi sẽ không bao giờ có một vị trí trên bàn.

0:11:40.400,0:11:41.616
Và tất cả chúng ta đều sợ

0:11:41.640,0:11:44.720
rằng chúng ta sẽ mất đất nước này[br]mà chúng ta biết và yêu thương.

0:11:46.320,0:11:48.696
Tôi sợ rằng bạn sẽ cướp nó khỏi tôi,

0:11:48.720,0:11:52.200
và bạn sợ rằng[br]tôi sẽ cướp nó khỏi bạn.

0:11:55.000,0:11:57.576
Hãy nhìn xem,[br]năm nay cuộc bầu cử diễn ra rất cam go,

0:11:57.600,0:12:01.976
điều nhắc nhở là những người[br]có lịch sử nhập cư như tôi

0:12:02.000,0:12:04.400
có thể bị loại bỏ[br]bởi ý thích của một nhà lãnh đạo.

0:12:05.320,0:12:08.736
Nhưng tôi đã chiến đấu để ở đất nước này

0:12:08.760,0:12:11.696
và tôi sẽ tiếp tục làm vậy mỗi ngày.

0:12:11.720,0:12:14.816
Nên sự lạc quan của tôi[br]chưa bao giờ lung lay,

0:12:14.840,0:12:19.376
bởi tôi biết có hàng triệu người nhập cư[br]như tôi,

0:12:19.400,0:12:22.360
trước mặt tôi, sau lưng tôi[br]và quanh tôi.

0:12:23.000,0:12:24.880
Đó cũng là đất nước của chúng ta.

0:12:25.920,0:12:27.136
Cảm ơn.

0:12:27.160,0:12:29.760
(Vỗ tay)