1
00:00:07,745 --> 00:00:13,011
Montgomery Otobüsü hakkındaki
kader değiştiren karardan 11 yıl önce,

2
00:00:13,011 --> 00:00:16,011
1944'te Rosa Parks, 
kötü bir suçu araştırıyordu.

3
00:00:16,011 --> 00:00:18,241
Siyahi İnsanların Gelişmesi için

4
00:00:18,241 --> 00:00:20,111
Ulusal Birlik'in elçisi olarak,

5
00:00:20,111 --> 00:00:23,701
altı beyaz adamın cinsel saldırısına
uğramış genç bir kadın olan

6
00:00:23,701 --> 00:00:28,017
Recy Taylor ile görüşmek üzere
Alabama'nın kırsalına seyahat etmişti.

7
00:00:28,017 --> 00:00:30,487
Alabama mahkemesini
bu adamlardan birinin bile

8
00:00:30,487 --> 00:00:32,777
suçlu olduğuna ikna etmek
yeterince zor olurdu,

9
00:00:32,777 --> 00:00:34,645
ama Rosa kararlıydı.

10
00:00:34,645 --> 00:00:37,365
Recy'yi mahkemede
savunmak için bir komite kurdu,

11
00:00:37,365 --> 00:00:39,676
Güneyde medya tanıklık ederken

12
00:00:39,676 --> 00:00:41,376
eylemler yaptı.

13
00:00:41,376 --> 00:00:43,626
Bir jüri saldırganları
itham edemediğinde

14
00:00:43,626 --> 00:00:46,886
Parks validen yeni bir büyük
jüri kurmasını istedi.

15
00:00:46,886 --> 00:00:51,324
“Alabama halkının tüm vatandaşlarımız
için eşit adalet olduğunu

16
00:00:51,324 --> 00:00:55,324
anlamalarını sağlayacağınızı 
biliyorum” dedi.

17
00:00:55,324 --> 00:00:59,313
Parks hayatı boyunca
tekrar tekrar ırksal şiddete

18
00:00:59,313 --> 00:01:02,373
ve faillerini koruyan önyargılı
sistemlere meydan okudu.

19
00:01:02,373 --> 00:01:05,409
Ancak bu çalışma 
çok büyük bir riskle geldi

20
00:01:05,409 --> 00:01:07,439
ve kişisel bir bedeli vardı.

21
00:01:07,689 --> 00:01:13,659
1913 doğumlu Rosa'yı, annesi ve onun
ailesi Alabama kırsalında yetiştirildi.

22
00:01:13,659 --> 00:01:18,774
Fakat bu sevgi dolu evin dışında, ırksal
şiddet korkusu uzun bir gölge düşürdü.

23
00:01:18,774 --> 00:01:22,224
Ku Klux Klan'ı sık sık
evlerinin önünden geçti

24
00:01:22,224 --> 00:01:25,700
ve Jim Crow yasaları
kamusal alanları ayırdı.

25
00:01:25,700 --> 00:01:29,798
19 yaşında Montgomery'ye yerleşti
ve ırkçı adaletsizlikte artan

26
00:01:29,798 --> 00:01:33,378
öfkesini paylaşan bir berber olan
Raymond Parks ile evlendi.

27
00:01:33,378 --> 00:01:37,146
SİGUB'un yerel bölümüne katıldı;

28
00:01:37,146 --> 00:01:40,256
bu birçok kişinin zulüm korkusundan
kaçındığı bir roldü.

29
00:01:40,256 --> 00:01:42,846
İlk başta Raymond, Rosa'yı aktivizmin

30
00:01:42,846 --> 00:01:45,366
potansiyel tehlikelerinden
korumaya çaıştı.

31
00:01:45,366 --> 00:01:49,817
Ancak Afrikalı Amerikalılara getirilen
sınırlamalar yoğunlaştıkça

32
00:01:49,817 --> 00:01:51,947
daha fazla seyirci kalamadı.

33
00:01:51,947 --> 00:01:55,947
1943'te SİGUB'a resmen katıldığında

34
00:01:55,947 --> 00:02:00,951
Parks ve Johnnie Rebecca Carr,
Montgomery şubesindeki tek kadınlardı.

35
00:02:00,951 --> 00:02:03,581
Toplantıları için dakikalar
tutmaya başladı

36
00:02:03,581 --> 00:02:06,641
ve kısa süre sonra 
şubenin sekreteri oldu-

37
00:02:06,641 --> 00:02:09,231
resmen gizli çifte hayatına başladı.

38
00:02:09,231 --> 00:02:14,110
Rosa, annesini ve kocasını desteklemek
için gündüzleri bir terzi olarak çalıştı.

39
00:02:14,110 --> 00:02:18,564
Geceleri, yerel politika anlaşmazlığından
yüksek profilli cinayet davalarına

40
00:02:18,564 --> 00:02:23,369
ve nefret suçlarına kadar çok sayıda 
sivil hak vakasını araştırdı ve belgeledi.

41
00:02:23,369 --> 00:02:27,639
Sekreter olarak, Montgomery şubesi adına,
Afrikalı Amerikalılara karşı

42
00:02:27,639 --> 00:02:32,149
sıkça kullanılan sert cezalar, yanlış
suçlama ve karalama kampanyalarıyla

43
00:02:32,149 --> 00:02:35,947
mücadele ederek halkın
tepkilerine hazırlandı.

44
00:02:35,947 --> 00:02:40,441
Yasal çalışmalarına ek olarak,
Parks parlak bir yerel stratejistti.

45
00:02:40,441 --> 00:02:43,668
SİGUB gençlik grubu konseyinin
danışmanı olarak,

46
00:02:43,668 --> 00:02:46,591
gençlerin seçmen kaydı
ve sadece beyaz kütüphaneleri de

47
00:02:46,591 --> 00:02:50,401
dahil olmak üzere ayrılmış yerlerde
gezinmelerine yardımcı oldu.

48
00:02:50,401 --> 00:02:52,711
SİGUB'un korumasıyla Parks,

49
00:02:52,711 --> 00:02:56,940
gizli sivil haklar faaliyetlerini
açığa çıkarmaya çalıştı.

50
00:02:56,940 --> 00:02:59,624
Sivil itaatsizlik eğitimini savundu

51
00:02:59,624 --> 00:03:05,116
ve ırksal şiddete, özellikle Emmet Till'in
öldürülmesine karşı konuştu.

52
00:03:05,116 --> 00:03:09,493
1955'te ayrılmış bir otobüsün
arkasına geçmeyi reddetmesi,

53
00:03:09,493 --> 00:03:12,503
umduğu taban hareketini
başlatmaya yardımcı oldu.

54
00:03:12,503 --> 00:03:15,556
Parks, yerel eylemciler
tarafından ziyaret edildiği

55
00:03:15,556 --> 00:03:18,419
tek kişilik protestosu nedeniyle
tutuklandı ve hapse girdi.

56
00:03:18,419 --> 00:03:22,099
Birlikte yirmi dört saatlik bir
otobüs eylemi planladılar.

57
00:03:22,099 --> 00:03:25,197
Üç yüz seksen bir gün sürdü.

58
00:03:25,819 --> 00:03:29,457
Park’ın basit eylemi, yeni ortaya çıkan
sivil haklar aktivizmini

59
00:03:29,457 --> 00:03:31,437
ulusal bir harekete dönüştürmüştü.

60
00:03:31,437 --> 00:03:34,987
1956'da eylem, Yüksek Mahkemenin
toplu taşımacılığın

61
00:03:34,987 --> 00:03:38,917
kötüye kullanılmasına
karar verdiğinde sona erdi.

62
00:03:38,917 --> 00:03:42,247
Ancak bu hareket zaferinin
büyük bir bedeli vardı.

63
00:03:42,247 --> 00:03:45,627
Rosa, kampanya boyunca
şiddetli ölüm tehditleri alıyordu

64
00:03:45,627 --> 00:03:50,185
ve siyasi itibarı nedeniyle
Montgomery'de iş bulamadı.

65
00:03:50,185 --> 00:03:54,950
1957'de, gelişen sivil haklar
kampanyalarını desteklemek için

66
00:03:54,950 --> 00:03:57,720
milletvekili John Conyers
tarafından işe alınana kadar

67
00:03:57,720 --> 00:04:00,470
terzi olarak çalışmaya
devam etmek için Detroit'e taşındı.

68
00:04:00,470 --> 00:04:03,180
Irk eşitsizliğiyle mücadelede
tetikte olan Parks,

69
00:04:03,180 --> 00:04:06,420
sonraki 40 yıl boyunca aktif kaldı.

70
00:04:06,420 --> 00:04:07,820
Birkaç kitap yazdı,

71
00:04:07,820 --> 00:04:11,310
ülke çapında seyahat ederek diğer
aktivistleri desteklemek için

72
00:04:11,310 --> 00:04:14,230
görüşmeler yaptı
ve ölen kocasının anısına

73
00:04:14,230 --> 00:04:16,690
gençlerin eğitimi için bir enstitü kurdu.

74
00:04:16,690 --> 00:04:19,680
Bugün Rosa Parks, en güçlü insanlara

75
00:04:19,680 --> 00:04:24,080
ve politikalara karşı çıkan radikal
bir ruh olarak hatırlanıyor.

76
00:04:24,742 --> 00:04:27,132
Harekete geçme çağrısı
yankılanmaya devam ediyor:

77
00:04:27,132 --> 00:04:30,601
“ne yapılması gerektiğini bilmek
korkudan uzaklaşıyor.”