[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:07.74,0:00:08.88,Default,,0000,0000,0000,,W 1944 roku, Dialogue: 0,0:00:08.88,0:00:12.93,Default,,0000,0000,0000,,11 lat przed decydującym aktem\Nw autobusie w Montgomery, Dialogue: 0,0:00:12.93,0:00:15.99,Default,,0000,0000,0000,,Rosa Parks prowadziła śledztwo\Nw sprawie brutalnego przestępstwa. Dialogue: 0,0:00:16.01,0:00:18.22,Default,,0000,0000,0000,,Jako sekretarz Krajowego Stowarzyszenia Dialogue: 0,0:00:18.24,0:00:20.10,Default,,0000,0000,0000,,na Rzecz Popierania Ludności Kolorowej Dialogue: 0,0:00:20.11,0:00:23.67,Default,,0000,0000,0000,,wybrała się na wieś Alabamy, \Nżeby poznać Recy Taylor, Dialogue: 0,0:00:23.70,0:00:27.99,Default,,0000,0000,0000,,młodą kobietę, która została zgwałcona\Nprzez sześciu białych mężczyzn. Dialogue: 0,0:00:28.02,0:00:30.74,Default,,0000,0000,0000,,Choć trudno było przekonać sąd w Alabamie Dialogue: 0,0:00:30.75,0:00:32.75,Default,,0000,0000,0000,,o winie choćby jednego z mężczyzn, Dialogue: 0,0:00:32.78,0:00:34.62,Default,,0000,0000,0000,,Rosa Parks była zdeterminowana. Dialogue: 0,0:00:34.64,0:00:37.34,Default,,0000,0000,0000,,Założyła komitet do obrony Recy w sądzie, Dialogue: 0,0:00:37.36,0:00:38.98,Default,,0000,0000,0000,,zalewając media zeznaniami Dialogue: 0,0:00:39.01,0:00:41.35,Default,,0000,0000,0000,,i wywołując protesty\Nw południowej części kraju. Dialogue: 0,0:00:41.38,0:00:43.61,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy ława przysięgłych \Nuwolniła napastników, Dialogue: 0,0:00:43.63,0:00:46.86,Default,,0000,0000,0000,,Parks zażądała od gubernatora\Nzwołania nowej ławy przysięgłych. Dialogue: 0,0:00:46.89,0:00:51.30,Default,,0000,0000,0000,,Napisała: „Wiem, że nie omieszka pan\Nudowodnić mieszkańcom Alabamy, Dialogue: 0,0:00:51.32,0:00:55.29,Default,,0000,0000,0000,,że wszyscy obywatele mają równe prawa”. Dialogue: 0,0:00:55.32,0:00:59.27,Default,,0000,0000,0000,,Przez całe swoje życie Parks bez ustanku\Nkwestionowała przemoc rasową Dialogue: 0,0:00:59.31,0:01:02.36,Default,,0000,0000,0000,,i stronnicze prawo chroniące oprawców. Dialogue: 0,0:01:02.37,0:01:05.38,Default,,0000,0000,0000,,Ta działalność wiązała się z ryzykiem Dialogue: 0,0:01:05.41,0:01:07.66,Default,,0000,0000,0000,,i wysoką ceną w życiu prywatnym. Dialogue: 0,0:01:07.69,0:01:13.64,Default,,0000,0000,0000,,Urodzoną w 1913 roku Rosę wychowały\Njej mama i babcia na wsi w Alabamie. Dialogue: 0,0:01:13.66,0:01:18.73,Default,,0000,0000,0000,,Poza tym kochającym domem\Nstrach przed rasizmem rzucał długi cień. Dialogue: 0,0:01:18.77,0:01:22.19,Default,,0000,0000,0000,,Ku Klux Klan często\Nprzejeżdżał obok ich domu, Dialogue: 0,0:01:22.22,0:01:25.67,Default,,0000,0000,0000,,a prawa pod nazwą "Jim Crow"\Nrozdzieliły przestrzenie publiczne. Dialogue: 0,0:01:25.70,0:01:29.78,Default,,0000,0000,0000,,W wieku 19 lat zamieszkała w Montgomery\Ni poślubiła Raymonda Parksa, Dialogue: 0,0:01:29.80,0:01:33.36,Default,,0000,0000,0000,,fryzjera, który dzielił z nią\Nnienawiść do rasizmu. Dialogue: 0,0:01:33.38,0:01:37.12,Default,,0000,0000,0000,,Był zaangażowany w działalność \Nlokalnego oddziału NAACP, Dialogue: 0,0:01:37.15,0:01:40.24,Default,,0000,0000,0000,,którego wiele osób wolało unikać\Nz obawy przed prześladowaniem. Dialogue: 0,0:01:40.26,0:01:42.83,Default,,0000,0000,0000,,Z początku Raymond stanowczo chronił Rosę Dialogue: 0,0:01:42.85,0:01:45.58,Default,,0000,0000,0000,,przed potencjalnym ryzykiem,\Njakie niósł czynny aktywizm. Dialogue: 0,0:01:45.58,0:01:49.80,Default,,0000,0000,0000,,Ale w miarę jak jej świadomość barier\Nnakładanych na Afroamerykanów rosła, Dialogue: 0,0:01:49.82,0:01:51.92,Default,,0000,0000,0000,,nie mogła dłużej trzymać się na uboczu. Dialogue: 0,0:01:51.95,0:01:55.93,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy w końcu stała się oficjalnym \Nczłonkiem NAACP w 1943 roku, Dialogue: 0,0:01:55.95,0:02:00.93,Default,,0000,0000,0000,,Parks i Johnnie Rebecca Carr były\Njedynymi kobietami w oddziale Montgomery. Dialogue: 0,0:02:00.95,0:02:03.56,Default,,0000,0000,0000,,Zaczęła od prowadzenia protokołów zebrań, Dialogue: 0,0:02:03.58,0:02:06.61,Default,,0000,0000,0000,,wkrótce wybrano ją sekretarzem oddziału Dialogue: 0,0:02:06.64,0:02:09.21,Default,,0000,0000,0000,,i formalnie rozpoczęła podwójne życie. Dialogue: 0,0:02:09.23,0:02:14.07,Default,,0000,0000,0000,,Za dnia Rosa pracowała jako szwaczka,\Nutrzymując matkę i męża. Dialogue: 0,0:02:14.11,0:02:18.53,Default,,0000,0000,0000,,Nocami badała i dokumentowała \Nliczne sprawy z zakresu prawa cywilnego, Dialogue: 0,0:02:18.56,0:02:23.34,Default,,0000,0000,0000,,od lokalnych dysput politycznych \Npo głośne zabójstwa i akty nienawiści. Dialogue: 0,0:02:23.37,0:02:26.19,Default,,0000,0000,0000,,Jako sekretarz przygotowywała\Npubliczne repliki Dialogue: 0,0:02:26.22,0:02:30.52,Default,,0000,0000,0000,,w imieniu oddziału w Montgomery,\Nwalcząc z surowymi wyrokami, Dialogue: 0,0:02:30.59,0:02:35.92,Default,,0000,0000,0000,,fałszywymi oskarżeniami i oszczerstwami\Nczęsto używanymi przeciwko Afroamerykanom. Dialogue: 0,0:02:35.95,0:02:40.41,Default,,0000,0000,0000,,Obok pracy prawniczej Parks\Nbyła genialnym lokalnym strategiem. Dialogue: 0,0:02:40.44,0:02:43.64,Default,,0000,0000,0000,,Jako doradca rady młodzieży NAACP Dialogue: 0,0:02:43.67,0:02:46.55,Default,,0000,0000,0000,,pomagała młodym ludziom radzić\Nsobie z segregacją rasową, Dialogue: 0,0:02:46.59,0:02:50.37,Default,,0000,0000,0000,,obejmującą rejestrację wyborców\Ni biblioteki tylko dla białych. Dialogue: 0,0:02:50.40,0:02:52.68,Default,,0000,0000,0000,,Pod przykrywką NAACP Dialogue: 0,0:02:52.71,0:02:56.90,Default,,0000,0000,0000,,Parks walczyła, by tajne działania o prawa\Nobywatelskie ujrzały światło dzienne. Dialogue: 0,0:02:56.94,0:02:59.60,Default,,0000,0000,0000,,Popierała szkolenia w ramach\Nprotestów obywatelskich Dialogue: 0,0:02:59.62,0:03:05.09,Default,,0000,0000,0000,,i mówiła otwarcie o zbrodniach rasizmu,\Nszczególnie o zabójstwie Emmeta Tilla. Dialogue: 0,0:03:05.12,0:03:09.47,Default,,0000,0000,0000,,W 1955 roku, odmawiając przejścia\Nna miejsce wyznaczone w autobusie, Dialogue: 0,0:03:09.49,0:03:12.48,Default,,0000,0000,0000,,pomogła rozpalić\Nwyczekiwaną oddolną inicjatywę. Dialogue: 0,0:03:12.50,0:03:15.94,Default,,0000,0000,0000,,Parks aresztowano i uwięziono\Nza jej jednoosobowy protest. Dialogue: 0,0:03:15.98,0:03:18.38,Default,,0000,0000,0000,,Odwiedzali ją lokalni działacze. Dialogue: 0,0:03:18.42,0:03:22.08,Default,,0000,0000,0000,,Razem zaplanowali\N24-godzinny bojkot autobusów. Dialogue: 0,0:03:22.10,0:03:25.80,Default,,0000,0000,0000,,Trwał on jednak 381 dni. Dialogue: 0,0:03:25.82,0:03:29.81,Default,,0000,0000,0000,,Zwykły akt Parks przemienił kiełkującą\Ndziałalność na rzecz praw obywatelskich Dialogue: 0,0:03:29.86,0:03:31.41,Default,,0000,0000,0000,,w ruch narodowy. Dialogue: 0,0:03:31.44,0:03:34.97,Default,,0000,0000,0000,,Bojkot zakończył się w 1956 roku\Norzeczeniem Sądu Najwyższego Dialogue: 0,0:03:34.99,0:03:38.89,Default,,0000,0000,0000,,na korzyść zniesienia segregacji\Nw transporcie publicznym. Dialogue: 0,0:03:38.92,0:03:42.23,Default,,0000,0000,0000,,Jednak to zwycięstwo wiązało się\Nz wielkim kosztem dla ruchu. Dialogue: 0,0:03:42.25,0:03:45.61,Default,,0000,0000,0000,,Rosa przez cały czas trwania kampanii\Notrzymywała groźby śmierci Dialogue: 0,0:03:45.63,0:03:50.16,Default,,0000,0000,0000,,i nie mogła znaleźć pracy \Nw Montgomery przez reputację działaczki. Dialogue: 0,0:03:50.18,0:03:54.92,Default,,0000,0000,0000,,W roku 1957 przeniosła się do Detroit, \Ngdzie nadal zarabiała szyciem, Dialogue: 0,0:03:54.95,0:03:57.69,Default,,0000,0000,0000,,póki nie zatrudnił jej\Nkongresmen John Conyers, Dialogue: 0,0:03:57.72,0:04:00.45,Default,,0000,0000,0000,,by wsparła jego kampanię\Nna rzecz praw obywatelskich. Dialogue: 0,0:04:00.47,0:04:03.16,Default,,0000,0000,0000,,Zawsze czujna w walce\Nz nierównością rasową, Dialogue: 0,0:04:03.18,0:04:06.40,Default,,0000,0000,0000,,Parks pozostała aktywna \Nprzez następne 40 lat. Dialogue: 0,0:04:06.42,0:04:07.80,Default,,0000,0000,0000,,Napisała kilka książek, Dialogue: 0,0:04:07.82,0:04:11.29,Default,,0000,0000,0000,,podróżowała po całym kraju,\Nprelekcjami wspierając innych działaczy, Dialogue: 0,0:04:11.31,0:04:14.89,Default,,0000,0000,0000,,i powołała instytut\Nkształcenia młodych ludzi Dialogue: 0,0:04:14.92,0:04:16.68,Default,,0000,0000,0000,,ku pamięci jej zmarłego męża. Dialogue: 0,0:04:16.69,0:04:20.65,Default,,0000,0000,0000,,Dziś Rosa Parks jest wspominana\Njako osoba o radykalnej duszy, Dialogue: 0,0:04:20.69,0:04:24.06,Default,,0000,0000,0000,,która krytykowała najbardziej\Nwpływowych ludzi i przepisy. Dialogue: 0,0:04:24.08,0:04:27.13,Default,,0000,0000,0000,,Jej wezwanie do działania \Njest ciągle aktualne: Dialogue: 0,0:04:27.17,0:04:30.40,Default,,0000,0000,0000,,"świadomość tego, co należy robić,\Nuwalnia od lęku".