[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:06.63,0:00:11.73,Default,,0000,0000,0000,,Dobrze prosperujące ziemskie ekosystemy\Nmogą wydawać się trwałymi elementami
Dialogue: 0,0:00:11.73,0:00:15.04,Default,,0000,0000,0000,,ale w rzeczywistości\Nsą one podatne na upadek.
Dialogue: 0,0:00:15.04,0:00:17.03,Default,,0000,0000,0000,,Dżungle mogą stać się pustyniami,
Dialogue: 0,0:00:17.03,0:00:19.67,Default,,0000,0000,0000,,a rafy skałami bez życia,
Dialogue: 0,0:00:19.67,0:00:23.97,Default,,0000,0000,0000,,nawet bez kataklizmów,\Ntakich jak wulkany czy asteroidy.
Dialogue: 0,0:00:23.97,0:00:28.47,Default,,0000,0000,0000,,Co czyni jeden ekosystem silnym,\Na drugi słabym w obliczu zmian?
Dialogue: 0,0:00:28.47,0:00:32.22,Default,,0000,0000,0000,,Odpowiedzią jest\Nw dużym stopniu bioróżnorodność.
Dialogue: 0,0:00:32.22,0:00:35.69,Default,,0000,0000,0000,,Na bioróżnorodność skłądają się \Ntrzy przeplatające się cechy:
Dialogue: 0,0:00:35.69,0:00:37.72,Default,,0000,0000,0000,,różnorodność ekosystemowa,
Dialogue: 0,0:00:37.72,0:00:39.58,Default,,0000,0000,0000,,różnorodność gatunkowa
Dialogue: 0,0:00:39.58,0:00:41.70,Default,,0000,0000,0000,,i różnorodność genetyczna.
Dialogue: 0,0:00:41.70,0:00:44.59,Default,,0000,0000,0000,,Im bardziej się przeplatają,
Dialogue: 0,0:00:44.59,0:00:48.32,Default,,0000,0000,0000,,tym gęstszy i odporniejszy jest splot.
Dialogue: 0,0:00:48.32,0:00:50.30,Default,,0000,0000,0000,,Na przykład puszcza amazońska,
Dialogue: 0,0:00:50.30,0:00:53.29,Default,,0000,0000,0000,,jeden z najbardziej\Nbioróżnorodnych regionów na Ziemi
Dialogue: 0,0:00:53.29,0:00:55.29,Default,,0000,0000,0000,,z powodu swoich złożonych ekosystemów,
Dialogue: 0,0:00:55.29,0:00:57.09,Default,,0000,0000,0000,,mieszanki gatunków
Dialogue: 0,0:00:57.09,0:00:59.85,Default,,0000,0000,0000,,i różnorodności genetycznej \Nw obrębie tych gatunków.
Dialogue: 0,0:00:59.85,0:01:01.68,Default,,0000,0000,0000,,To są splątane plącza liany,
Dialogue: 0,0:01:01.68,0:01:04.92,Default,,0000,0000,0000,,które pną się\Nod leśnego podłoża do korony drzew,
Dialogue: 0,0:01:04.92,0:01:07.05,Default,,0000,0000,0000,,przeplatając się z wierzchołkami drzew
Dialogue: 0,0:01:07.05,0:01:11.66,Default,,0000,0000,0000,,i zapuszczając grube łodygi,\Npodtrzymujące te górujące drzewa.
Dialogue: 0,0:01:11.66,0:01:13.30,Default,,0000,0000,0000,,Wzmocnione przez liany,
Dialogue: 0,0:01:13.30,0:01:16.96,Default,,0000,0000,0000,,drzewa dostarczają nasiona,\Nowoce i liście roślinożercom,
Dialogue: 0,0:01:16.96,0:01:19.82,Default,,0000,0000,0000,,takim jak tapir czy agouti,
Dialogue: 0,0:01:19.82,0:01:23.78,Default,,0000,0000,0000,,które roznoszą ich nasiona po lesie,\Ndzięki czemu mogą rosnąć.
Dialogue: 0,0:01:23.78,0:01:26.21,Default,,0000,0000,0000,,Resztki są jedzone przez miliony insektów,
Dialogue: 0,0:01:26.21,0:01:30.22,Default,,0000,0000,0000,,które rozkładając i przetwarzając \Nskładniki odżywcze, tworzą żyzne gleby.
Dialogue: 0,0:01:30.22,0:01:34.91,Default,,0000,0000,0000,,Las deszczowy jest ogromnym systemem \Nzłożonym z mniejszych systemów, jak ten,
Dialogue: 0,0:01:34.91,0:01:38.19,Default,,0000,0000,0000,,a każdy z nich jest wypełniony\Npowiązanymi ze sobą gatunkami.
Dialogue: 0,0:01:38.19,0:01:40.47,Default,,0000,0000,0000,,Każde ogniwo\Nzapewnia stabilność następnemu.
Dialogue: 0,0:01:40.47,0:01:43.33,Default,,0000,0000,0000,,wzmacniając splot bioróżnorodności.
Dialogue: 0,0:01:43.33,0:01:45.09,Default,,0000,0000,0000,,Splot wzmacnia się jeszcze bardziej
Dialogue: 0,0:01:45.09,0:01:48.98,Default,,0000,0000,0000,,poprzez różnorodność genetyczną\Nw obrębie poszczególnych gatunków,
Dialogue: 0,0:01:48.98,0:01:51.48,Default,,0000,0000,0000,,dzięki której radzą sobie ze zmianami.
Dialogue: 0,0:01:51.48,0:01:54.53,Default,,0000,0000,0000,,Gatunki, którym z powodu\Nizolacji lub nielicznej poplulacji
Dialogue: 0,0:01:54.53,0:01:56.18,Default,,0000,0000,0000,,brakuje różnorodności genetycznej,
Dialogue: 0,0:01:56.18,0:01:58.49,Default,,0000,0000,0000,,są bardziej wrażliwe na wahania
Dialogue: 0,0:01:58.49,0:02:03.04,Default,,0000,0000,0000,,spowodowane przez zmiany klimatyczne,\Nchoroby lub fragmentację siedlisk.
Dialogue: 0,0:02:03.04,0:02:06.71,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy jakiś gatunek znika \Nz powodu osłabionej puli genetycznej,
Dialogue: 0,0:02:06.71,0:02:10.94,Default,,0000,0000,0000,,węzeł się rozplątuje\Ni części sieci się rozpadają.
Dialogue: 0,0:02:10.94,0:02:14.51,Default,,0000,0000,0000,,Co by się stało,\Ngdyby usunąć jeden gatunek z ekosystemu?
Dialogue: 0,0:02:14.51,0:02:16.94,Default,,0000,0000,0000,,Czy system by się rozpadł?
Dialogue: 0,0:02:16.94,0:02:18.39,Default,,0000,0000,0000,,Raczej nie.
Dialogue: 0,0:02:18.39,0:02:21.06,Default,,0000,0000,0000,,Liczba gatunków,\Nich różnorodność genetyczna
Dialogue: 0,0:02:21.06,0:02:23.25,Default,,0000,0000,0000,,i złożoność ekosystemów
Dialogue: 0,0:02:23.25,0:02:26.14,Default,,0000,0000,0000,,tworzą tak bogatą\Nbioróżnorodność w tym lesie,
Dialogue: 0,0:02:26.14,0:02:30.80,Default,,0000,0000,0000,,że luka w splocie\Nnie spowoduje rozplątania.
Dialogue: 0,0:02:30.80,0:02:34.46,Default,,0000,0000,0000,,Las pozostaje odporny \Ni może otrząsnąć się po zmianach.
Dialogue: 0,0:02:34.46,0:02:36.51,Default,,0000,0000,0000,,Nie działa to jednak w każdym przypadku.
Dialogue: 0,0:02:36.51,0:02:40.27,Default,,0000,0000,0000,,W niektórych środowiskach\Nusunięcie jedego z ważnych komponentów
Dialogue: 0,0:02:40.27,0:02:42.75,Default,,0000,0000,0000,,może zachwiać cały system.
Dialogue: 0,0:02:42.75,0:02:44.96,Default,,0000,0000,0000,,Na przykład rafy koralowe.
Dialogue: 0,0:02:44.96,0:02:48.22,Default,,0000,0000,0000,,Wiele organizmów rafy\Nzależy od koralowców.
Dialogue: 0,0:02:48.22,0:02:51.80,Default,,0000,0000,0000,,Zapewniają one mikrosiedlska,\Nschronienie i miejsce do rozrodu
Dialogue: 0,0:02:51.80,0:02:56.40,Default,,0000,0000,0000,,dla tysięcy gatunków ryb, \Nskorupiaków i mięczaków.
Dialogue: 0,0:02:56.40,0:03:01.19,Default,,0000,0000,0000,,Koralowce tworzą też współzależne relacje\Nz grzybami i bakteriami.
Dialogue: 0,0:03:01.19,0:03:02.99,Default,,0000,0000,0000,,Koralowiec jest krosnem,
Dialogue: 0,0:03:02.99,0:03:07.04,Default,,0000,0000,0000,,które pozwala upleść\Nzaplątane sieci bioróżnorodności.
Dialogue: 0,0:03:07.04,0:03:09.76,Default,,0000,0000,0000,,To sprawia, że koralowce\Nsą kluczowymi organizmami,
Dialogue: 0,0:03:09.76,0:03:12.97,Default,,0000,0000,0000,,od których zależy\Nprzeżycie wielu innych organizmów.
Dialogue: 0,0:03:12.97,0:03:15.67,Default,,0000,0000,0000,,Co się stanie, \Ngdy niszczące praktyki połowowe,
Dialogue: 0,0:03:15.67,0:03:18.24,Default,,0000,0000,0000,,zanieczyszczenia i zakwaszenia oceanów
Dialogue: 0,0:03:18.24,0:03:21.78,Default,,0000,0000,0000,,osłabią, a nawet zabijają je wszystkie?
Dialogue: 0,0:03:21.78,0:03:23.70,Default,,0000,0000,0000,,Dokładnie to, o czym myślisz.
Dialogue: 0,0:03:23.70,0:03:28.48,Default,,0000,0000,0000,,Utrata tych kluczowych gatunków \Nnaraża uzależnione gatunki na wymarcie,
Dialogue: 0,0:03:28.48,0:03:31.24,Default,,0000,0000,0000,,zagrażając całej strukturze rafy.
Dialogue: 0,0:03:31.24,0:03:34.23,Default,,0000,0000,0000,,Ekosystemy, gatunki\Ni różnorodność genetyczna
Dialogue: 0,0:03:34.23,0:03:37.99,Default,,0000,0000,0000,,tworzą razem\Nskomplikowany splot bioróżnorodności,
Dialogue: 0,0:03:37.99,0:03:41.59,Default,,0000,0000,0000,,który jest niezbędny \Ndla przetrwania organizmów na Ziemi.
Dialogue: 0,0:03:41.59,0:03:44.71,Default,,0000,0000,0000,,My, ludzie, też jesteśmy\Nwpleceni w bioróżnorodność.
Dialogue: 0,0:03:44.71,0:03:49.39,Default,,0000,0000,0000,,Wystarczy, że zaniknie kilka nici,\Na już będzie zagrożony nasz dobrobyt.
Dialogue: 0,0:03:49.39,0:03:52.80,Default,,0000,0000,0000,,Usunięcie zbyt wielu połączeń\Ngrozi rozplątaniem wszystkiego.
Dialogue: 0,0:03:52.80,0:03:55.36,Default,,0000,0000,0000,,Przyszłość jest nieprzewidywalna,
Dialogue: 0,0:03:55.36,0:03:58.30,Default,,0000,0000,0000,,ale bioróżnorodność\Ndaje nam polisę ubezpieczeniową,
Dialogue: 0,0:03:58.30,0:04:02.60,Default,,0000,0000,0000,,zabezpieczenie naszego przetrwania.