0:00:06.630,0:00:11.734
Dobrze prosperujące ziemskie ekosystemy[br]mogą wydawać się trwałymi elementami

0:00:11.734,0:00:15.037
ale w rzeczywistości[br]są one podatne na upadek.

0:00:15.037,0:00:17.034
Dżungle mogą stać się pustyniami,

0:00:17.034,0:00:19.666
a rafy skałami bez życia,

0:00:19.666,0:00:23.972
nawet bez kataklizmów,[br]takich jak wulkany czy asteroidy.

0:00:23.972,0:00:28.466
Co czyni jeden ekosystem silnym,[br]a drugi słabym w obliczu zmian?

0:00:28.466,0:00:32.217
Odpowiedzią jest[br]w dużym stopniu bioróżnorodność.

0:00:32.217,0:00:35.692
Na bioróżnorodność skłądają się [br]trzy przeplatające się cechy:

0:00:35.692,0:00:37.720
różnorodność ekosystemowa,

0:00:37.720,0:00:39.585
różnorodność gatunkowa

0:00:39.585,0:00:41.696
i różnorodność genetyczna.

0:00:41.696,0:00:44.589
Im bardziej się przeplatają,

0:00:44.589,0:00:48.321
tym gęstszy i odporniejszy jest splot.

0:00:48.321,0:00:50.305
Na przykład puszcza amazońska,

0:00:50.305,0:00:53.292
jeden z najbardziej[br]bioróżnorodnych regionów na Ziemi

0:00:53.292,0:00:55.289
z powodu swoich złożonych ekosystemów,

0:00:55.289,0:00:57.086
mieszanki gatunków

0:00:57.086,0:00:59.849
i różnorodności genetycznej [br]w obrębie tych gatunków.

0:00:59.849,0:01:01.678
To są splątane plącza liany,

0:01:01.678,0:01:04.918
które pną się[br]od leśnego podłoża do korony drzew,

0:01:04.918,0:01:07.047
przeplatając się z wierzchołkami drzew

0:01:07.047,0:01:11.657
i zapuszczając grube łodygi,[br]podtrzymujące te górujące drzewa.

0:01:11.657,0:01:13.299
Wzmocnione przez liany,

0:01:13.299,0:01:16.963
drzewa dostarczają nasiona,[br]owoce i liście roślinożercom,

0:01:16.963,0:01:19.821
takim jak tapir czy agouti,

0:01:19.821,0:01:23.778
które roznoszą ich nasiona po lesie,[br]dzięki czemu mogą rosnąć.

0:01:23.778,0:01:26.207
Resztki są jedzone przez miliony insektów,

0:01:26.207,0:01:30.223
które rozkładając i przetwarzając [br]składniki odżywcze, tworzą żyzne gleby.

0:01:30.223,0:01:34.910
Las deszczowy jest ogromnym systemem [br]złożonym z mniejszych systemów, jak ten,

0:01:34.910,0:01:38.188
a każdy z nich jest wypełniony[br]powiązanymi ze sobą gatunkami.

0:01:38.188,0:01:40.471
Każde ogniwo[br]zapewnia stabilność następnemu.

0:01:40.471,0:01:43.329
wzmacniając splot bioróżnorodności.

0:01:43.329,0:01:45.092
Splot wzmacnia się jeszcze bardziej

0:01:45.092,0:01:48.976
poprzez różnorodność genetyczną[br]w obrębie poszczególnych gatunków,

0:01:48.976,0:01:51.484
dzięki której radzą sobie ze zmianami.

0:01:51.484,0:01:54.531
Gatunki, którym z powodu[br]izolacji lub nielicznej poplulacji

0:01:54.531,0:01:56.181
brakuje różnorodności genetycznej,

0:01:56.181,0:01:58.491
są bardziej wrażliwe na wahania

0:01:58.491,0:02:03.042
spowodowane przez zmiany klimatyczne,[br]choroby lub fragmentację siedlisk.

0:02:03.042,0:02:06.713
Kiedy jakiś gatunek znika [br]z powodu osłabionej puli genetycznej,

0:02:06.713,0:02:10.945
węzeł się rozplątuje[br]i części sieci się rozpadają.

0:02:10.945,0:02:14.511
Co by się stało,[br]gdyby usunąć jeden gatunek z ekosystemu?

0:02:14.511,0:02:16.945
Czy system by się rozpadł?

0:02:16.945,0:02:18.388
Raczej nie.

0:02:18.388,0:02:21.060
Liczba gatunków,[br]ich różnorodność genetyczna

0:02:21.062,0:02:23.249
i złożoność ekosystemów

0:02:23.249,0:02:26.135
tworzą tak bogatą[br]bioróżnorodność w tym lesie,

0:02:26.135,0:02:30.802
że luka w splocie[br]nie spowoduje rozplątania.

0:02:30.802,0:02:34.457
Las pozostaje odporny [br]i może otrząsnąć się po zmianach.

0:02:34.457,0:02:36.509
Nie działa to jednak w każdym przypadku.

0:02:36.509,0:02:40.271
W niektórych środowiskach[br]usunięcie jedego z ważnych komponentów

0:02:40.271,0:02:42.747
może zachwiać cały system.

0:02:42.747,0:02:44.963
Na przykład rafy koralowe.

0:02:44.963,0:02:48.215
Wiele organizmów rafy[br]zależy od koralowców.

0:02:48.215,0:02:51.801
Zapewniają one mikrosiedlska,[br]schronienie i miejsce do rozrodu

0:02:51.801,0:02:56.397
dla tysięcy gatunków ryb, [br]skorupiaków i mięczaków.

0:02:56.397,0:03:01.186
Koralowce tworzą też współzależne relacje[br]z grzybami i bakteriami.

0:03:01.186,0:03:02.987
Koralowiec jest krosnem,

0:03:02.987,0:03:07.041
które pozwala upleść[br]zaplątane sieci bioróżnorodności.

0:03:07.041,0:03:09.764
To sprawia, że koralowce[br]są kluczowymi organizmami,

0:03:09.764,0:03:12.974
od których zależy[br]przeżycie wielu innych organizmów.

0:03:12.974,0:03:15.670
Co się stanie, [br]gdy niszczące praktyki połowowe,

0:03:15.670,0:03:18.237
zanieczyszczenia i zakwaszenia oceanów

0:03:18.237,0:03:21.775
osłabią, a nawet zabijają je wszystkie?

0:03:21.775,0:03:23.695
Dokładnie to, o czym myślisz.

0:03:23.695,0:03:28.478
Utrata tych kluczowych gatunków [br]naraża uzależnione gatunki na wymarcie,

0:03:28.478,0:03:31.241
zagrażając całej strukturze rafy.

0:03:31.241,0:03:34.232
Ekosystemy, gatunki[br]i różnorodność genetyczna

0:03:34.232,0:03:37.991
tworzą razem[br]skomplikowany splot bioróżnorodności,

0:03:37.991,0:03:41.593
który jest niezbędny [br]dla przetrwania organizmów na Ziemi.

0:03:41.593,0:03:44.711
My, ludzie, też jesteśmy[br]wpleceni w bioróżnorodność.

0:03:44.711,0:03:49.393
Wystarczy, że zaniknie kilka nici,[br]a już będzie zagrożony nasz dobrobyt.

0:03:49.394,0:03:52.796
Usunięcie zbyt wielu połączeń[br]grozi rozplątaniem wszystkiego.

0:03:52.796,0:03:55.365
Przyszłość jest nieprzewidywalna,

0:03:55.365,0:03:58.301
ale bioróżnorodność[br]daje nam polisę ubezpieczeniową,

0:03:58.301,0:04:02.597
zabezpieczenie naszego przetrwania.