0:00:00.707,0:00:06.155
Би та нарт нарийн техник шаардахгүй[br]нэгэн үнэгүй арга зааж өгье.

0:00:06.155,0:00:09.350
Та зөвхөн хоёрхон минутын турш

0:00:09.350,0:00:12.937
байрлалаа өөрчлөхөд хангалттай.

0:00:12.937,0:00:15.531
Гэхдээ би яагаад гэдгийг хэлэхээсээ өмнө

0:00:15.531,0:00:19.814
та бүхнийг бие болон хөдөгөөнөө[br]нэг анзаарахыг хүсье.

0:00:19.814,0:00:22.379
Та нарын хэд нь өөрийгөө хумиж[br]жижигхэн болгож байна?

0:00:22.379,0:00:26.560
Магадгүй бөгтийж, хөлөө зөрүүлж,[br]нэг хөлөөрөө нөгөөгөө ороодог.

0:00:26.560,0:00:29.753
Заримдаа бид нар ингэж гараа барьдаг.

0:00:29.753,0:00:33.424
Заримдаа бүр тэлдэг. [br](Инээд)

0:00:33.424,0:00:35.696
Би таныг харж байна шүү.[br](Инээд)

0:00:35.696,0:00:38.581
Таныг яг одоо ямар хөдөлгөөн хийж[br]байгаагаа анзаарахыг хүсье.

0:00:38.581,0:00:40.765
Удахгүй эргээд энэ талаар ярих болно.

0:00:40.765,0:00:43.817
Хэрвээ энэ бяцхан залийг сурчихвал

0:00:43.817,0:00:47.453
таны амьдралыг хэрхэн өрнөхийг мэдэгдэхүйц[br]өөрчилнө гэж би найдаж байна.

0:00:47.453,0:00:51.977
Биеийн хэл нь биднийг[br]үнэхээр гайхшруулдаг.

0:00:51.977,0:00:55.886
Ялангуяа бусдын биеийн хэл[br]их сонирхол татдаг.

0:00:55.900,0:01:00.121
Та нар мэднэ дээ.[br](Инээд)

0:01:00.121,0:01:04.849
Эв хавгүй харилцаа, инээмсэглэл,

0:01:04.849,0:01:08.751
зэвүү хүрмээр харц,[br]эв муутайгаар нүдээ ирмэх,

0:01:08.751,0:01:12.469
эсвэл зүгээр л гар барих ч байж болно.

0:01:12.469,0:01:14.667
Тайлбарлагч: Тэд 10 дугаарт ирж байна.

0:01:14.667,0:01:19.853
Хардаа, энэ азтай цагдаа АНУ-ын[br]ерөнхийлөгчтэй гар барьчихлаа.

0:01:19.853,0:01:24.758
Дараа нь ерөнхий сайдтай... барьсангүй.[br](Инээд) (Алга ташилт)

0:01:24.758,0:01:27.336
(Инээд) (Алга ташилт)

0:01:27.336,0:01:31.140
Эми Кадди: Гар барьсан[br]эсвэл бариагүй тухай

0:01:31.150,0:01:33.944
бид хэдэн долоо хоногийн турш ярьж болно.

0:01:33.944,0:01:36.054
BBC суваг, New York Times сонин хүртэл.

0:01:36.054,0:01:39.755
Үүнээс харахад үггүй харилцаа буюу

0:01:39.755,0:01:43.143
биеийн хэл эсвэл нийгмийн шинжлэх[br]ухаанчдын хэлдгээр үггүй илэрхийлэл нь

0:01:43.143,0:01:46.023
нэг төрлийн хэл,[br]тиймээс холбоо гэсэн үг.

0:01:46.023,0:01:48.450
Холбоо гэхээр харилцаа санаанд ордог.

0:01:48.450,0:01:51.289
Тэгэхээр таны биеийн хэл[br]надад юу гэж байна вэ?

0:01:51.289,0:01:53.555
Минийх юу гэж байна вэ?

0:01:53.555,0:01:58.893
Энэ үндэслэлтэй зүйл гэдгийг[br]харуулах олон шалтгаан бий.

0:01:58.893,0:02:00.118
Нийгмийн ухааны эрдэмтэд

0:02:00.118,0:02:03.680
бидний болон бусад хүмүүсийн биеийн хэл

0:02:03.680,0:02:06.209
ямар сэтгэгдэл төрүүлдэг тухай[br]маш их судалгаа хийсэн.

0:02:06.209,0:02:09.648
Бид биеийн хэлэн дээр үндэслэн[br]хоромхон зуур дүгнэлт хийдэг.

0:02:09.648,0:02:13.638
Тэдгээр нь амьдралын нэн чухал үр дүнг[br]урьдчилан хэлж чаддаг.

0:02:13.638,0:02:17.431
Жишээ нь, хэнийг ажилд авах эсвэл[br]дэвшүүлэх, хэнийг болзоонд урих гэх мэт.

0:02:17.431,0:02:22.116
Тухайлбал, Тафтс Их Сургуулийн судлаач[br]Налини Амбади

0:02:22.116,0:02:27.308
хүмүүс эмч өвчтөн хоёрын[br]харилцааг харуулсан 30 секундын

0:02:27.308,0:02:29.612
дуу авиагүй бичлэгийг үзээд

0:02:29.612,0:02:32.045
эмчийн хандлагын талаар дүгнэлт хийсэн.

0:02:32.045,0:02:35.092
Тэгээд тэр эмчийг өвчтөн нь шүүхэд[br]өгөх эсэхийг зөв таамагласан.

0:02:35.092,0:02:38.046
Энэ нь эмчийн чадвараас[br]хамааралгүй байсан ба

0:02:38.046,0:02:40.021
харин эмч бидэнд хэр таалагдсан,

0:02:40.021,0:02:42.117
харилцаа нь ямар байсан нь илүү чухал.

0:02:42.117,0:02:45.172
Илүү сонирхолтой нь, Принстон[br]Их Сургуулийн судлаач Алекс Тодоров

0:02:45.172,0:02:49.419
нэр дэвшигчдийн нэг секундын[br]царайны илрэлээр

0:02:49.419,0:02:53.316
АНУ-ын сенатын болон мужийн захирагчийн[br]сонгуулийн үр дүнг

0:02:53.316,0:02:56.547
70 хувийн оновчтой таамагладгийг,

0:02:56.547,0:02:58.769
тэр байтугай цахим ертөнцөд

0:02:58.769,0:03:02.914
сэтгэл хөдлөлийн тэмдэгтүүдийг[br]сайн ашиглаж чадвал

0:03:02.914,0:03:05.746
илүү үнэ цэнэтэй хэлэлцээр хийдгийг[br]тус тус харуулсан.

0:03:05.746,0:03:08.969
Мэдээж буруу ашигладаг бол[br]энэ тийм ч сайхан санаа биш.

0:03:08.969,0:03:12.556
Тиймээс үггүй илэрхийллийн тухай ярихад,[br]бид бусдыг хэрхэн дүгнэдэг,

0:03:12.556,0:03:15.308
биднийг хэрхэн дүгнэдэг,[br]мөн үр дагаврын тухай боддог.

0:03:15.308,0:03:17.248
Гэвч бидний энэ илэрхийллийн нөлөөлдөг

0:03:17.248,0:03:21.050
өөр нэг хүлээн авагчийг буюу[br]өөрсдийгөө мартдаг.

0:03:21.050,0:03:23.526
Бидэнд өөрсдөд маань ч гэсэн бидний

0:03:23.526,0:03:26.099
биеийн хэл, оюун ухаан, мэдрэмж,[br]бие махбодь нөлөөлдөг.

0:03:26.099,0:03:29.162
Ямар биеийн хэлийг би хэлээд байна вэ?

0:03:29.162,0:03:32.105
Би бол сэтгэл судлаач,[br]өрөөсгөл хандлагыг судалдаг.

0:03:32.105,0:03:34.832
Мөн нэр хүндтэй бизнесийн[br]сургуульд багшилдаг.

0:03:34.832,0:03:39.316
Тиймээс би эрх мэдлийн тухай[br]сонирхох нь гарцаагүй байсан.

0:03:39.316,0:03:43.128
Ялангуяа эрх мэдэл болон давамгайллын

0:03:43.128,0:03:45.131
биеийн хэлийг их сонирхох болсон.

0:03:45.131,0:03:47.789
Эрх мэдэл, давамгайллын[br]биеийн хэл гэж юу вэ?

0:03:47.789,0:03:49.953
Одоо тайлбарлая.

0:03:49.953,0:03:53.231
Амьтны ертөнцөд энэ нь сунах үйлдэл.

0:03:53.231,0:03:55.841
Өөрийгөө том болгон сунгаж,

0:03:55.841,0:03:58.782
илүү зай эзэлж, нээлттэй болгодог.

0:03:58.782,0:04:01.032
Нээлттэй болгох нь чухал.

0:04:01.032,0:04:03.282
Бүх амьтдад хамаатай.

0:04:03.282,0:04:05.532
Зөвхөн мичний төрөлд биш.

0:04:05.532,0:04:08.952
Хүмүүс ч мөн адил.[br](Инээд)

0:04:08.952,0:04:13.713
Хүн өөрийгөө тухайн мөчид[br]хүчирхэгээр мэдрэх үедээ

0:04:13.713,0:04:15.664
аль алийг нь хийдэг.

0:04:15.664,0:04:18.569
Хамгийн сонирхолтой нь эндээс

0:04:18.569,0:04:22.758
энэ хөдөлгөөний нэгдсэн утга болон[br]маш эртнийх гэдэг нь харагдаж байна.

0:04:22.758,0:04:25.357
Энэ бахархал гэдэг хөдөлгөөнийг

0:04:25.357,0:04:27.945
Жессика Трэйси сайн судалсан.

0:04:27.945,0:04:30.517
Түүний олж мэдсэнээр, хараатай болон

0:04:30.517,0:04:32.878
төрөлхийн хараагүй хүмүүс бүгд

0:04:32.878,0:04:35.772
биеийн хүчний тэмцээнд[br]ялахдаа үүнийг хийдэг байна.

0:04:35.772,0:04:38.150
Тэдгээр хүмүүс барианд орж[br]ялалтад хүрэхдээ

0:04:38.150,0:04:40.081
урд нь харж байсан эсэхээс үл хамааран

0:04:40.081,0:04:41.287
үүнийг хийдэг.

0:04:41.287,0:04:44.390
Хоёр гараа V хэлбэртэй болгож,[br]эрүүгээ дээш өргөдөг.

0:04:44.390,0:04:46.934
Харин бид хүчгүй мэдрэмж[br]төрсөн үедээ

0:04:46.934,0:04:48.278
яг эсрэгээр нь хийдэг.

0:04:48.278,0:04:50.732
Бид хаалт үүсгэж биеэ ороодог.

0:04:50.732,0:04:52.201
Өөрсдийгөө жижиг болгодог.

0:04:52.201,0:04:54.220
Дэргэдэх хүнтэйгээ мөргөлдөхийг хүсдэггүй.

0:04:54.220,0:04:57.489
Хүн болон амьтад адилхан үйлдэл хийдэг.

0:04:57.489,0:05:01.659
Хүч чадал ба сул дорой байдлыг[br]нэгтгэхэд ийм болдог.

0:05:01.659,0:05:04.730
Хүч чадлын тухайд бид юу хийдэг вэ гэвэл

0:05:04.730,0:05:07.248
бид нэг нэгнийхээ биеийн хэлийг нөхдөг.

0:05:07.248,0:05:09.679
Хэн нэгэн бидэнд маш хүчирхэг санагдвал

0:05:09.679,0:05:11.904
бид жижиг болдог.[br]Тэднийг дуурайдаггүй.

0:05:11.904,0:05:13.937
Тэднээс эсрэгээр хийдэг.

0:05:13.937,0:05:17.136
Энэ үйлдэлийг хичээл дээр ажиглахад

0:05:17.136,0:05:19.682
би юуг анзаарсан бэ?

0:05:19.682,0:05:26.926
Магистрын оюутнууд бүх л төрлийн хүчирхэг[br]хөдөлгөөнүүд харуулдгийг анзаарсан.

0:05:26.926,0:05:29.394
Зарим нь яг шог зураг шиг

0:05:29.394,0:05:33.844
ангид орж ирээд шууд ангийн голд[br]хичээл ч эхлээгүй байхад суудлаа эзэлдэг.

0:05:33.844,0:05:36.316
Бүх зайг эзлэхийг хүссэн мэт.

0:05:36.316,0:05:38.205
Ерөнхийдөө нилээн ханхайж суудаг.

0:05:38.205,0:05:40.337
Гараа яг ингэж өргөдөг.

0:05:40.337,0:05:43.852
Зарим хүмүүс нурж унах гэж[br]байгаа юм шиг л орж ирнэ.

0:05:43.852,0:05:45.296
Орж ирэнгүүт нь харагдана.

0:05:45.296,0:05:47.834
Тэдний нүүр, биен дээр нь бичээстэй.

0:05:47.834,0:05:49.820
Тэд сандал дээр суугаад[br]биеэ жижигрүүлдэг.

0:05:49.820,0:05:52.969
Бас гараа өргөхдөө ингэж өргөдөг.

0:05:52.969,0:05:54.646
Би хэдэн зүйл эндээс анзаарсан.

0:05:54.646,0:05:56.383
Нэг нь тийм ч гайхмаар биш.

0:05:56.383,0:05:58.727
Хүйсийн ялгаатай хамааралтай.

0:05:58.727,0:06:04.192
Эмэгтэйчүүд эрчүүдээс илүүтэй ингэдэг.

0:06:04.192,0:06:06.778
Эртнээс хойш эмэгтэйчүүд[br]хүч муутай мэт байсан.

0:06:06.778,0:06:08.863
Энэ тийм ч гайхмаар биш.

0:06:08.863,0:06:11.108
Харин нөгөө нь биеийн хэл

0:06:11.108,0:06:15.309
оюутнуудын хичээлийн идэвхтэй

0:06:15.309,0:06:17.443
холбоотой байсан юм.

0:06:17.443,0:06:20.027
Энэ Бизнесийн удирдлагын магистрын[br]ангид маш чухал.

0:06:20.027,0:06:23.042
Учир нь тэдний дүнгийн тэн хагасыг[br]хичээлийн идэвхээр тооцдог.

0:06:23.042,0:06:26.995
Бизнесийн сургуулиуд хүйсийн дүнгийн[br]зөрүүтэй байдалтай тулгарсан.

0:06:26.995,0:06:30.267
Яг ижилхэн чадвартай эрэгтэй,[br]эмэгтэй хүмүүсийг авдаг ч,

0:06:30.267,0:06:32.573
дараа нь эдгээр дүнгийн ялгаа гарч ирнэ.

0:06:32.573,0:06:35.523
Зарим нэг талаараа хичээлийн[br]идэвхтэй холбоотой санагдана.

0:06:35.523,0:06:37.946
Ингээд би ингэж бодсон юм.

0:06:37.946,0:06:42.250
Оюутнууд ингээд орж ирээд[br]хичээлд оролцож байна.

0:06:42.250,0:06:44.611
Тэгээд хүмүүс хичээлд[br]оролцож буй мэт дүр исгэх нь

0:06:44.611,0:06:46.713
тэдний идэвхийг үнэхээр[br]нэмэгдүүлэх болов уу?

0:06:46.713,0:06:51.378
Би өөрийн гол хамтрагч болох Беркелейн[br]Их Сургуулийн судлаач Дэна Карнитай хамт

0:06:51.378,0:06:54.933
зорилгодоо хүртлээ дүр исгэж[br]болох эсэхийг мэдэхийг хүссэн.

0:06:54.933,0:06:57.963
Хэсэг хугацаанд ямар нэг зүйл хийх нь

0:06:57.963,0:07:00.016
эцэст нь биеэ авч явах байдалд нөлөөлж

0:07:00.016,0:07:02.124
илүү хүчирхэг санагдуулах болов уу?

0:07:02.124,0:07:04.972
Биеийн хэл бусад хүмүүс биднийг[br]хэрхэн ойлгож хүлээж авдгийг

0:07:04.972,0:07:07.281
захирдаг гэж бид мэднэ.[br]Маш олон нотолгоо байдаг.

0:07:07.281,0:07:10.223
Гэхдээ бидний гол асуулт:[br]"Биеийн хэл нь бид өөрсдийгөө ойлгож

0:07:10.223,0:07:13.253
хүлээж авах байдалд нөлөөлөх үү?"[br]гэдэг байсан.

0:07:13.253,0:07:15.943
Зарим нэг нотолгоо бий.

0:07:15.943,0:07:20.579
Жишээ нь, бид аз жаргалтай[br]байхдаа инээмсэглэдэг.

0:07:20.579,0:07:23.027
Гэхдээ бид үзгээ амандаа зуугаад

0:07:23.027,0:07:27.172
хүчээр инээхэд аз жаргалтай[br]мэдрэмж бас төрдөг.

0:07:27.172,0:07:28.803
Аль аль талаасаа нөлөөлнө.

0:07:28.803,0:07:32.920
Хүчирхэг байх тухайд мөн адил.

0:07:32.920,0:07:35.987
Тиймээс хүчирхэг санагдсан үедээ

0:07:35.987,0:07:37.394
ингэх магадлалтай.

0:07:37.394,0:07:42.650
Гэхдээ бас өөрийгөө хүчирхэг гэж бодоход

0:07:42.650,0:07:46.888
жинхэнээсээ хүчирхэг болох талтай.

0:07:46.888,0:07:49.368
Хоёр дах асуулт маань

0:07:49.368,0:07:52.531
бидний бодол үйл хөдлөлийг маань[br]өөрчилдөг юм чинь,

0:07:52.531,0:07:56.948
үйл хөдлөл маань бодлыг[br]бас өөрчилж чадах уу?

0:07:56.948,0:07:59.675
Хүч чадлын тухайд бодол гэдэг нь

0:07:59.675,0:08:01.047
юуг хэлээд байна вэ?

0:08:01.047,0:08:03.373
Миний хэлж байгаа бодол, мэдрэмжүүд болон

0:08:03.373,0:08:06.668
бусад тэдгээрийг бий болгодог[br]бие махбодийн бодит зүйл бол

0:08:06.668,0:08:09.876
миний хувьд дааврууд байсан юм.

0:08:09.876,0:08:14.169
Хүчтэй болон хүчгүй хүмүүсийн бодол санаа[br]юугаараа ялгаатай вэ?

0:08:14.210,0:08:19.126
Хүчирхэг хүмүүс илүү нүүрэмгий,[br]өөртөө итгэлтэй,

0:08:19.126,0:08:22.730
эерэг бодолтой байдаг нь тийм ч их[br]гайхах байх зүйл биш ээ.

0:08:22.730,0:08:25.729
Тэд бүр аз сорьсон тоглоомонд хүртэл[br]хожно гэдэгтээ итгэдэг.

0:08:25.729,0:08:29.908
Тэд илүү цар хүрээтэй сэтгэдэг.

0:08:29.908,0:08:32.514
Маш олон ялгаатай.[br]Тэд илүү их эрсдэл хийдэг.

0:08:32.514,0:08:35.367
Тиймээс хүчтэй, хүчгүй хүний хооронд[br]маш их ялгаа бий.

0:08:35.367,0:08:38.659
Биеийн онцлогийн хувьд ч гэсэн

0:08:38.659,0:08:43.694
хоёр гол даавар ялгардаг:[br]тестостерон буюу ноёрхлын даавар,

0:08:43.694,0:08:46.387
кортизол буюу стрессийн даавар.

0:08:46.387,0:08:52.834
Мичний төрлийн амьтдын хүчирхэг[br]эр хүйстнүүд

0:08:52.834,0:08:56.793
тестостероны хэмжээ өндөр,[br]кортизолын хэмжээ бага байдаг ба

0:08:56.793,0:09:00.287
хүчирхэг, амжилттай удирдагчид

0:09:00.287,0:09:02.542
мөн өндөр тестостерон,[br]бага кортизолтой байдаг.

0:09:02.542,0:09:04.415
Энэ юу гэсэн үг вэ?

0:09:04.415,0:09:07.270
Хүч чадал гэхээр зөвхөн тестостерон[br]хүмүүсийн санаанд ордог.

0:09:07.270,0:09:09.358
Учир нь энэ даавар[br]давамгайллыг илэрхийлдэг.

0:09:09.358,0:09:12.528
Хүч чадал нь мөн стресст үзүүлдэг[br]хариу үйлдэлтэй холбоотой.

0:09:12.528,0:09:15.067
Тэгэхээр та хүчирхэг удирдагчийг

0:09:15.067,0:09:18.399
өндөр тестостеронтой, стресст өртөмтгий[br]байгаасай гэж хүсч байна уу?

0:09:18.399,0:09:19.864
Үгүй л болов уу.

0:09:19.864,0:09:23.018
Та илүү хүчирхэг, нүүрэмгий,[br]ноёрхогч бөгөөд

0:09:23.018,0:09:26.706
стресст өртөмтгий, идэвхгүй[br]хүнийг хүсэхгүй байх.

0:09:26.706,0:09:31.118
Бидний мэдэхээр мичний төрөлд

0:09:31.118,0:09:36.629
толгойлогч нь ямар нэг[br]үүрэг хүлээж авдаг шиг,

0:09:36.629,0:09:39.186
хэн нэг хүн төстэй үүрэг хэдхэн хоногт

0:09:39.186,0:09:42.297
хүлээж авах бол түүний[br]тестостерон мэдэгдэхүйц нэмэгдэж,

0:09:42.297,0:09:45.602
кортизол нь буурсан байдаг.

0:09:45.602,0:09:48.843
Ингээд бид хүний бие бодлыг нь[br]бий болгодог гэсэн нотолгоотой болсон.

0:09:48.843,0:09:51.209
Ямартай ч нүүрний хувирлын тухайд.

0:09:51.209,0:09:55.338
Мөн тэдгээр үүргийн өөрчлөлт нь[br]бодол санаанд нөлөөлдөг.

0:09:55.338,0:09:58.120
Үүрэг нь маш багаар

0:09:58.120,0:10:00.704
өөрчлөгдөхөд яах бол?

0:10:00.704,0:10:03.117
Яг энэ багахан туршилт шиг.

0:10:03.117,0:10:05.768
Хоёрхон минут ингэж зогсох нь

0:10:05.768,0:10:08.551
таныг хүчирхэг болгоно гэвэл ямар вэ дээ.

0:10:08.551,0:10:11.566
Бид яг үүнийг туршиж үзсэн юм.

0:10:11.566,0:10:16.179
Хүмүүсийг туршилтын өрөөнд авчраад[br]багахан туршилт хийсэн.

0:10:16.179,0:10:18.758
Хоёр минутын турш тэдгээр хүмүүс

0:10:18.758,0:10:22.937
нэг бол хүчирхэг эсвэл[br]сул дорой байрлал авсан.

0:10:22.937,0:10:25.209
Эдгээрээс тавхан байрлалыг харуулъя.

0:10:25.209,0:10:27.529
Гэхдээ тэр хүмүүс хоёрыг нь л авсан.

0:10:27.529,0:10:30.233
Энэ нэг нь байна.

0:10:30.233,0:10:31.791
Дахиад хоёр.

0:10:31.791,0:10:36.646
Энийг нийгмийн сүлжээнд[br]"Шидэт эмэгтэй" гэж нэрлэсэн.

0:10:36.646,0:10:37.968
Энэ дахиад хоёр байна.

0:10:37.968,0:10:40.322
Суух эсвэл зогсох гээд аль нь ч болно.

0:10:40.322,0:10:42.307
Энэ сул дорой байрлалууд.

0:10:42.307,0:10:46.370
Өөрийгөө эвхээд жижигхэн болгосон.

0:10:46.370,0:10:48.919
Энэ бол маш сул дорой байрлал.

0:10:48.919,0:10:52.056
Хүзүүгээ гараараа оролдох нь[br]өөрийгөө маш ихээр хамгаалдаг.

0:10:52.092,0:10:54.437
Ийм маягаар хийдэг.

0:10:54.437,0:10:56.707
Тэд орж ирээд хуруу шилэнд шүлсээ хийнэ.

0:10:56.707,0:10:59.610
Тэгээд бид "Хоёр минут ингээрэй" гэнэ.

0:10:59.610,0:11:01.403
Тэд байрлалуудын зургийг харахгүй.

0:11:01.403,0:11:03.423
Хүч чадлын тухай сануулахгүй хүсээгүй.

0:11:03.423,0:11:05.432
Тэднийг өөрсдийг мэдрүүлэхийг хүссэн.

0:11:05.432,0:11:07.284
Тэгээд хоёр минут үүнийг хийсэн.

0:11:07.284,0:11:10.826
Дараа нь "Та хэр хүчирхэг санагдаж байна?"[br]гэж янз бүрийн хэмжээг асууна.

0:11:10.826,0:11:13.338
Бас мөрийтэй тоглох боломж олгосон.

0:11:13.338,0:11:15.583
Эцэст нь шүлсийг нь дахин шинжилсэн.

0:11:15.583,0:11:17.548
Туршилт маань ингээд л боллоо.

0:11:17.548,0:11:19.224
Бидний олж мэдсэн зүйл бол энэ:

0:11:19.224,0:11:22.212
эрсдэл даах чадвар буюу[br]мөрийтэй тоглоомны тухайд

0:11:22.212,0:11:24.860
хүчирхэг байрлалтай үедээ

0:11:24.860,0:11:27.395
86 хувь нь тоглосон.

0:11:27.395,0:11:29.210
Харин сул дорой байрлал авсан бол

0:11:29.210,0:11:33.085
зөвхөн 60 хувь нь л тоглосон.[br]Энэ бол маш том зөрүү.

0:11:33.085,0:11:34.990
Тестостероны хувьд,

0:11:34.990,0:11:37.945
анх ирэхдээ байсан хэмжээнээс

0:11:37.945,0:11:42.636
хүчирхэг байрлалтай нь[br]20 хувиар нэмэгдсэн.

0:11:42.636,0:11:46.675
Харин хүчгүйгийнх нь 10 хувиар буурсан.

0:11:46.675,0:11:49.155
Мөн л хоёрхон минутын дотор[br]энэ өөрчлөлт гарсан.

0:11:49.155,0:11:51.347
Кортизолын тухайд гэвэл

0:11:51.347,0:11:54.954
Хүчирхэг хүмүүсийнх 25 хувиар буурч,

0:11:54.954,0:11:59.086
хүчгүй хүмүүсийнх 15 хувиар нэмэгдсэн.

0:11:59.086,0:12:01.818
Хоёрхон минутын дотор л[br]дааврын өөрчлөлт гарч

0:12:01.818,0:12:04.835
тархи хүнийг нэг бол нүүрэмгий,

0:12:04.835,0:12:07.763
өөртөө итгэлтэй, чөлөөтэй болгож,

0:12:07.763,0:12:11.771
эсвэл стресст өртөмтгий,[br]сэтгэл санаагаар унагаж байсан.

0:12:11.771,0:12:15.627
Ийм мэдрэмж бидэнд төрж байсан, тийм үү?

0:12:15.627,0:12:20.844
Тиймээс биеийн хэл нь бидний бодол,[br]мэдрэмжийг удирддаг.

0:12:20.844,0:12:23.291
Зөвхөн бусдад ч биш,[br]бидэнд бас хамаатай.

0:12:23.291,0:12:25.718
Мөн бие маань бодолд нөлөөлнө.

0:12:25.718,0:12:28.124
Харин дараагийн асуулт бол мэдээж

0:12:28.124,0:12:29.638
хэдэн минут байрлал авах нь

0:12:29.638,0:12:31.919
амьдралд ач холбогдолтой[br]өөрчлөлт хийж чадах уу?

0:12:31.929,0:12:35.745
Сая зүгээр л нэг өрөөнд орж нэг[br]даалгаварт хоёрхон минут зарцуулсан.

0:12:35.745,0:12:37.901
Үүнийг хаана бодитоор ашиглаж болох вэ?

0:12:37.901,0:12:39.946
Бидэнд энэ мэдээж сонин байсан.

0:12:39.946,0:12:46.213
Үүнийг хаана ашиглаж болох вэ гэхээр[br]дүгнэгдэхүйц нөхцөл байдал юм.

0:12:46.213,0:12:48.511
Жишээ нь, нийгмийн зүгээс[br]аюултай нөхцөл байдал.

0:12:48.511,0:12:51.884
Таныг хаана дүгнэж цэгнэж байдаг вэ?[br]Найз нөхдөөрөө юу?

0:12:51.884,0:12:54.508
Өсвөр үеийнхэнд бол сургууль дээрээ[br]өдрийн хоолны үеэр.

0:12:54.508,0:12:57.823
Зарим хүмүүсийн хувьд сургуулийн[br]захиргааны уулзалтын үеэр үг хэлэх.

0:12:57.823,0:13:01.917
Магадгүй санал өгөх,[br]над шиг ийм илтгэл тавих эсвэл

0:13:01.934,0:13:04.732
ажлын ярилцлаганд орох байж болно.

0:13:04.732,0:13:07.444
Бид хүмүүст хамгийн их тохиолддогийг нь[br]сонгохоор шийдсэн.

0:13:07.444,0:13:10.231
Ихэнх хүмүүсийн тулгарч байсан нь[br]ажлын ярилцлага байсан.

0:13:10.231,0:13:13.136
Бид үр дүнг нь нийтлүүлсэн.

0:13:13.176,0:13:15.197
Тэгэхэд хэвлэл мэдэллийнхэн их шуугисан.

0:13:15.197,0:13:16.848
Тэд: "Ярилцлаганд орохдоо

0:13:16.848,0:13:18.719
ингэх ёстой юм байна, тийм үү?" гээд л.

0:13:18.719,0:13:20.000
(Инээд)

0:13:20.000,0:13:21.651
Бид мэдээж их эмээсэн.

0:13:21.651,0:13:24.936
"Үгүй дээ, үгүй. Бид тийм санаа илэрхийлэх[br]гээгүй юм шүү" гэсэн.

0:13:24.936,0:13:26.941
Яасан ч битгий тэгээрэй.

0:13:26.941,0:13:29.532
Энэ бол таны бусад хүмүүстэй[br]хэрхэн ярилцах тухай биш.

0:13:29.532,0:13:31.561
Харин таныг өөртэйгээ[br]ярилцахыг хэлж байна.

0:13:31.561,0:13:34.200
Ажлын ярилцлаганд орохын өмнө юу хийх вэ?[br]Ингээрэй.

0:13:34.200,0:13:36.686
Та суугаад, iPhone эсвэл Андройд[br]утас руугаа ширтээд

0:13:36.686,0:13:38.752
хэнийг ч үлдээчихгүйг хичээх болно.

0:13:38.752,0:13:40.946
Тэмдэглэлээ хараад

0:13:40.946,0:13:42.776
бөгтийсөөр өөрийгөө хумина.

0:13:42.776,0:13:45.068
Харин таны хийх ёстой зүйл бол энэ.

0:13:45.068,0:13:48.484
Жишээ нь, угаалгын өрөөнд.[br]Үүнийг хий, өөртөө хоёр минут зарцуул.

0:13:48.484,0:13:49.904
Бид үүнийг л шалгахыг хүссэн.

0:13:49.904,0:13:52.088
Хүмүүсийг өрөөнд оруулаад,

0:13:52.088,0:13:55.465
дахин хүчтэй болон хүчгүй[br]байрлал авахуулж,

0:13:55.465,0:13:58.097
дараа нь маш хэцүү[br]ажлын ярилцлаганд оруулсан.

0:13:58.097,0:14:01.713
Таван минут үргэлжилнэ.[br]Тэдний бичлэгийг хийсэн.

0:14:01.713,0:14:04.224
Тэдэнд бас үнэлгээ өгсөн.

0:14:04.224,0:14:08.199
Шүүгчдийг биеийн хэлээ[br]маш сайн удирдаж байхаар бэлтгэсэн.

0:14:08.199,0:14:09.806
Тэд ингэж л харагдана.

0:14:09.806,0:14:12.090
Энэ хүн тантай ярилцлага[br]хийж байна гэж төсөөл.

0:14:12.090,0:14:16.713
Таван минутын турш яах ч үгүй.[br]Энэ байцаагдахаас хэцүү.

0:14:16.713,0:14:18.526
Хүмүүс үүнийг үзэн яддаг.

0:14:18.526,0:14:22.117
Энэ бол Мэрриан ЛэФрэнсийн нэрлэснээр[br]"нийгэм дэх шигддэг элс".

0:14:22.117,0:14:23.926
Кортизолыг дээд цэгт хүргэнэ.

0:14:23.926,0:14:25.878
Энэ бол саяны ажлын ярилцлага.

0:14:25.878,0:14:28.457
Бид юу болохыг харахыг хүссэн.

0:14:28.457,0:14:31.564
Кодлох хүмүүст дөрвөн бичлэгийг үзүүлсэн.

0:14:31.564,0:14:34.736
Тэд таамаг болон нөхцөл байдлын[br]талаар юу ч мэдэхгүй.

0:14:34.736,0:14:38.121
Хэн ямар байрлал авсан[br]гэдгийг гадарлаагүй байж байгаад

0:14:38.121,0:14:42.061
тэдгээр бичлэгүүдийг үзсэн.

0:14:42.061,0:14:44.683
Тэгээд тэд “Бид эдгээр хүмүүсийг[br]ажилд авмаар байна” гэж

0:14:44.683,0:14:46.835
бүх хүчирхэг байрлал авсан[br]хүмүүсийг хэлсэн.

0:14:46.845,0:14:48.580
"Эдгээр хүмүүсийг ажилд авахгүй.

0:14:48.580,0:14:51.456
Харин ч илүү өргөсөн үнэлгээ өгсөн" гэсэн.

0:14:51.456,0:14:53.722
Юу нөлөөлж байна вэ?

0:14:53.722,0:14:55.881
Ярианы утга нь чухал биш.

0:14:55.881,0:14:58.582
Харин тэд өөрийгөө хэр их[br]дайчилж байгаа нь чухал.

0:14:58.582,0:15:01.898
Учир нь бид ур чадварын[br]үзүүлэлтүүдийг нь дүгнэж байсан.

0:15:01.898,0:15:04.794
Жишээ нь, хариултын бүтэц нь[br]дэс дараатай байсан эсэх.

0:15:04.794,0:15:07.981
Хэр сайн байсан? Ямар мэргэшилтэй вэ?

0:15:07.981,0:15:09.729
Эдгээрээс бусад нь нөлөөлөхгүй.

0:15:09.729,0:15:11.217
Иймэрхүү үзүүлэлтүүд.

0:15:11.217,0:15:13.257
Өөрийгөө жинхэнэ утгаар нь харуулж байсан.

0:15:13.257,0:15:14.791
Өөрсдийгөө л харуулсан.

0:15:14.791,0:15:16.676
Тэд зөвхөн цэвэр өөрийгөө,

0:15:16.676,0:15:19.559
ямар нэг халхавчгүйгээр харуулсан.

0:15:19.559,0:15:23.965
Энэ шууд болон шууд бусаар[br]нөлөөлж байсан.

0:15:23.965,0:15:26.596
Би хүмүүст:

0:15:26.596,0:15:30.794
"Бидний бие бодлыг, харин бодол бидний[br]биеэ авч явах байдлыг өөрчилнө.

0:15:30.794,0:15:32.513
Энэ нь эцэстээ үр дүнг өөрчилнө."

0:15:32.513,0:15:35.079
Харин тэд: "Нэг л хуурамч[br]санагдаад байна" гэдэг.

0:15:35.079,0:15:37.206
"Чадтал нь сайн жүжиглэ" гэдэг.

0:15:37.206,0:15:39.185
"Энэ би биш.

0:15:39.185,0:15:42.360
Би зорьсондоо хүрсэн хэрнээ[br]залилагч шиг баймааргүй байна.

0:15:42.360,0:15:44.199
Би мэхлэгч байхыг хүсэхгүй байна.

0:15:44.199,0:15:48.291
Би тэнд байх ёстой учраас л[br]очсон мэт баймааргүй байна" гээд л.

0:15:48.291,0:15:50.478
Энэ надад их ойр санагдсан юм.

0:15:50.478,0:15:52.536
Би та бүхэнд залилагч шиг байж

0:15:52.536,0:15:55.946
өөрийгөө тэнд байх ёсгүй мэт[br]бодох талаар нэгэн түүх ярья.

0:15:55.946,0:15:59.107
Би 19 настайдаа[br]маш хүнд осолд орсон.

0:15:59.107,0:16:02.292
Машинаасаа шидэгдэж[br]хэд хэд өнхөрсөн.

0:16:02.292,0:16:04.659
Машинаас шидэгдсэн учир

0:16:04.659,0:16:07.026
тархины гэмтлийн сэхээний тасагт сэрсэн.

0:16:07.026,0:16:09.395
Намайг сургуулиас минь гаргасан.

0:16:09.395,0:16:15.107
Миний IQ хоёр стандарт хэлбэлзлээр буурч

0:16:15.107,0:16:17.695
надад маш хүндээр туссан.

0:16:17.695,0:16:20.566
Намайг ухаатай, авьяаслаг гэж[br]тодорхойлдог байсан учир

0:16:20.566,0:16:22.578
би IQ-гаа сайн мэдэж байсан юм.

0:16:22.578,0:16:25.458
Сургуулиасаа гарсан ч[br]буцаж орохыг хичээсээр байсан.

0:16:25.458,0:16:27.982
Тэгэхэд хүмүүс надад[br]“Чи сургуулиа төгсөж чадахгүй ээ.

0:16:27.982,0:16:30.379
Чамд өөр хийх зүйл зөндөө олдоно,

0:16:30.379,0:16:32.277
гэхдээ сургууль л биш” гэж байсан.

0:16:32.277,0:16:35.651
Би тэмцсээр байсан.

0:16:35.651,0:16:38.935
Хувь хүнийхээ гол чадварыг буюу

0:16:38.935,0:16:40.794
миний хувьд ухаантай байхаа алдаж

0:16:40.794,0:16:43.113
юу ч үгүй үлдэхээс илүү өөр юу ч

0:16:43.113,0:16:45.205
хүчгүй байх мэдрэмж төрүүлж чадахгүй.

0:16:45.205,0:16:47.007
Би ямар ч хүчгүй болсон байсан.

0:16:47.007,0:16:49.021
Би тэмцээд л, тэгэж байж надад аз дайрсан.

0:16:49.021,0:16:51.005
Тэгээд ажилласаар л дахин аз таарсан.

0:16:51.005,0:16:53.391
Эцэст нь би сургуулиа төгссөн.

0:16:53.391,0:16:55.428
Би үеийнхнээсээ дөрвөн[br]жил илүү зарцуулсан.

0:16:55.428,0:16:59.756
Тэгээд би өөрийн хайртай[br]удирдагч Сюзан Фискег

0:16:59.756,0:17:02.700
намайг авахыг ятгаж чадсанаар[br]Принстон Их Сургуульд элссэн.

0:17:02.700,0:17:05.551
Тэр үед би өөрийгөө тэнд байх[br]ёсгүй мэт бодож байсан.

0:17:05.551,0:17:06.845
Би бол мэхлэгч байсан.

0:17:06.845,0:17:09.406
Принстоны эхний жилийн илтгэлийн[br]өмнөх шөнө байсан юм.

0:17:09.406,0:17:12.144
Тэр илтгэлийг 20 минутын турш[br]20 хүнд тавьдаг.

0:17:12.144,0:17:13.249
Тийм л хэцүү байдаг.

0:17:13.249,0:17:15.986
Намайг маргааш нь илчлэх вий[br]гэхээс айсандаа

0:17:15.986,0:17:18.799
би түүн рүү залгаад "Би болилоо" гэсэн.

0:17:18.799,0:17:20.655
Тэр надад "Чи болихгүй ээ.

0:17:20.655,0:17:23.213
Учир нь би чам дээр бооцоо тавьсан.[br]Чи үлдэнэ.

0:17:23.213,0:17:25.404
Харин үлдэхийн тулд ингэх хэрэгтэй.

0:17:25.404,0:17:26.761
Чи жүжиглэ.

0:17:26.761,0:17:30.541
Чамайг хий гэсэн бүх илтгэлийг тавь.

0:17:30.541,0:17:32.280
Зүгээр л хийгээд бай.

0:17:32.280,0:17:35.249
Хичнээн их айж хөшсөн ч хамаагүй.

0:17:35.249,0:17:38.377
Хэрээс хэтэрсэн санагдсан ч хамаагүй."

0:17:38.377,0:17:40.992
"Хөөх би үүнийг чадаж байна шүү дээ.

0:17:40.992,0:17:44.078
Би ийм болчихлоо. Би үнэхээр чадаж байна"[br]гэж бодох хүртлээ хий.

0:17:44.078,0:17:45.368
Би ийм л арга хэрэглэсэн.

0:17:45.378,0:17:46.850
Нортуэстерн Их Сургуулийн

0:17:46.850,0:17:48.332
магистрт таван жил,

0:17:48.332,0:17:49.906
дараа нь Харвард руу шилжсэн.

0:17:49.906,0:17:54.196
Одоо бодохоо больсон ч өмнө нь байнга:

0:17:54.196,0:17:56.500
"Би энд байх ёсгүй шүү дээ"[br]гэж боддог байлаа.

0:17:56.500,0:17:58.978
Харвардад очсон эхний жилийн сүүлд

0:17:58.978,0:18:03.544
бүтэн семестрийн турш[br]дуугараагүй нэг оюутанд би:

0:18:03.544,0:18:06.261
"Чи хичээлд оролцохгүй бол[br]муу авах нь байна" гэсэн.

0:18:06.261,0:18:09.253
Түүнийг миний ажлын өрөөнд орж ирэхэд[br]огт таньдаггүй байсан юм.

0:18:09.253,0:18:13.235
Тэр бүр сэтгэлээр унасан байсан ба

0:18:13.235,0:18:17.280
“Би энд байх ёсгүй” гэж хэлсэн.

0:18:20.560,0:18:22.278
Тэгэхэд би ойлгосон юм.

0:18:22.278,0:18:23.754
Учир нь хоёр зүйл болсон.

0:18:23.754,0:18:25.040
Нэг нь би тэгэхэд

0:18:25.040,0:18:27.296
би нөгөө бодлоосоо салсан байсан.

0:18:27.296,0:18:30.989
Харин түүнийг тэгж хэлэхэд[br]надад дахин бодогдсон юм.

0:18:31.002,0:18:33.455
Хоёр дах нь: "Тэр энд байх ёстой"[br]гэж бодсон.

0:18:33.455,0:18:35.709
Тэр дүр эсгээд хийж чадна.

0:18:35.709,0:18:38.999
Тэгээд би "Тэгэлгүй яахав дээ![br]Чи энд байх ёстой!

0:18:38.999,0:18:40.584
Маргааш чи жүжиглээд ч хамаагүй

0:18:40.584,0:18:43.498
Өөрийгөө хүч чадалтай[br]болгох хэрэгтэй" гэсэн.

0:18:43.498,0:18:50.121
(Алга ташилт)

0:18:50.121,0:18:52.993
“Чи ангид ороод

0:18:52.993,0:18:55.417
хамгийн шилдэг сэтгэгдэл хэлэх болно.”

0:18:55.417,0:18:58.422
Яасан гээч? Тэр хамгийн[br]шилдгийг нь хэлсэн.

0:18:58.422,0:18:59.705
Оюутнууд эргэж хараад:

0:18:59.705,0:19:03.149
“Бурхан минь, түүнийг энд байсныг[br]анзаарсангүй” гэцгээж байсан. (Инээд)

0:19:03.149,0:19:05.070
Хэдэн сарын дараа тэр над дээр ирэхэд

0:19:05.070,0:19:07.884
тэр чадах хүртлээ жүжиглээд зогсоогүй,

0:19:07.884,0:19:10.608
тэр тийм хүн болтлоо жүжиглэсэн байсан.

0:19:10.608,0:19:12.431
Тэр их өөрчлөгдсөн.

0:19:12.431,0:19:16.515
Тэгэхээр та нар ч бас[br]чадах хүртлээ жүжиглэх биш,

0:19:16.515,0:19:19.312
тийм хүн болтлоо дүр эсгээрэй.

0:19:19.312,0:19:22.953
Өөртөө уусгаж тийм хүн болтлоо[br]хангалттай их хийгээрэй.

0:19:22.953,0:19:25.608
Миний сүүлийн та нарт хэлэх зүйл бол:

0:19:25.608,0:19:30.080
"Бяцхан заль том өөрчлөлт хийж чадна."

0:19:30.080,0:19:32.577
Тиймээс хоёр минут,

0:19:32.577,0:19:34.313
хоёр минут, хоёр минут, хоёр минут.

0:19:34.313,0:19:37.559
Дараагийн удаа сандарсан[br]нөхцөл байдалд орохын өмнө

0:19:37.559,0:19:40.265
хоёрхон минут цахилгаан шатанд,

0:19:40.265,0:19:43.504
угаалгын өрөөнд, ширээнийхээ ард [br]үүнийг хийгээд үзээрэй.

0:19:43.504,0:19:44.804
Танд таалагдах болно.

0:19:44.804,0:19:47.766
Хамгийн сайн үр дүн үзүүлэхээр[br]тархиа удирд.

0:19:47.766,0:19:50.731
Тестостероноо ихэсгэж, кортизолоо бууруул.

0:19:50.731,0:19:54.697
Тэр байдлаас "Би өөрийгөө харуулж[br]чадсангүй дээ" гэх биш,

0:19:54.697,0:19:55.939
харин оронд нь

0:19:55.939,0:19:58.885
"Би өөрийгөө хэн гэдгээ хэлээд,[br]бас харуулмаар байна" гээрэй.

0:19:58.885,0:20:05.177
Тиймээс би таныг хүчирхэг[br]байрлалыг авч үзээд,

0:20:05.208,0:20:10.334
дараа нь үүнийгээ бусадтай хуваалцаасай[br]гэж хүсч байна. Энэ маш энгийн.

0:20:10.334,0:20:12.199
Энэ миний хувийн сонирхол биш.[br](Инээд)

0:20:12.199,0:20:14.086
Бусдад өг, бусадтай хуваалц.

0:20:14.086,0:20:16.217
Учир нь энэ хамгийн хэрэг болдог хүмүүс нь

0:20:16.217,0:20:20.005
эх үүсвэргүй, техникгүй,

0:20:20.005,0:20:22.401
нийгэмд эзлэх байр суурьгүй,[br]хүчгүй хүмүүс байдаг.

0:20:22.401,0:20:24.514
Тэд үүнийг ганцаараа байхдаа ашиглана.

0:20:24.514,0:20:27.343
Тэдэнд ганцаараа[br]хоёр минут байхад л хангалттай.

0:20:27.343,0:20:30.493
Энэ нь тэдний амьдралыг[br]мэдэгдэхүйц өөрчилж чадна.

0:20:30.493,0:20:31.989
Баярлалаа.

0:20:31.989,0:20:38.509
(Алга ташилт)