1 00:00:00,707 --> 00:00:03,505 Мен сізге орындалуы оңай 2 00:00:03,505 --> 00:00:06,129 өмірлік әдісті таныстырудан бастағым келіп тұр, 3 00:00:06,129 --> 00:00:08,750 Ол үшін сіз екі минутқа 4 00:00:08,750 --> 00:00:12,937 дене-тұрысыңызды өзгертуіңіз керек. 5 00:00:12,937 --> 00:00:16,361 Бірақ бұны айтпастан бұрын сіздерден денеңізге 6 00:00:16,361 --> 00:00:19,954 кішігірім тексеріс жасап, онымен не істейтініңізді сұрағым келеді. 7 00:00:19,954 --> 00:00:22,369 Қайсыңыз денеңізді қусырып кішірейткендей боласыз? 8 00:00:22,369 --> 00:00:24,680 Бәлкім сіздер бүкірейіп, аяғыңызды айқастырып, 9 00:00:24,680 --> 00:00:26,014 оны орап алған боларсыз. 10 00:00:26,014 --> 00:00:29,753 Кейде қолдарымызды осылай кеудемізде ұстаймыз. 11 00:00:29,753 --> 00:00:33,424 Кейде қолымызды жайып жібереміз. (Күлкі) 12 00:00:33,424 --> 00:00:35,696 Сізді көріп тұрмын. (Күлкі) 13 00:00:35,696 --> 00:00:38,211 Дәл қазір қылықтарыңызға назар аудартқым келіп тұр. 14 00:00:38,211 --> 00:00:40,425 Біз оған бірер минуттан соң ораламыз, 15 00:00:40,425 --> 00:00:43,817 Аз да болсын, қылықтарыңызды түзетуді үйренесіздер деп үміттенемін, 16 00:00:43,817 --> 00:00:47,453 әрі бұл өміріңізді біраз өзгертуге септігін тигізер. 17 00:00:47,453 --> 00:00:51,977 Біз дене "тіліне" өте қайран қаламыз, 18 00:00:51,977 --> 00:00:53,936 әсіресе өзге адамдардың 19 00:00:53,936 --> 00:00:55,900 "дене тіліне" қызығамыз. 20 00:00:55,900 --> 00:01:00,121 Өздеріңіз білесіздер, бізді біраз нәрсе қызықтырады (Күлкі): 21 00:01:00,121 --> 00:01:04,519 епсіз жанасу немесе күлкілер, 22 00:01:04,519 --> 00:01:08,751 тәкаппар көз салу немесе епсіз көз қысу, 23 00:01:08,751 --> 00:01:11,989 тіпті қол алысу секілді қылықтар да болуы мүмкін. 24 00:01:11,989 --> 00:01:14,667 Диктор: Олар 10-шы үйге келе жатыр, қараңыздар, 25 00:01:14,667 --> 00:01:17,343 мына полицияға АҚШ Президентімен 26 00:01:17,343 --> 00:01:19,831 қол алысу сәті бұйырды, ізінен 27 00:01:19,831 --> 00:01:24,758 Премьер Министр де...? Жоқ. (Күлкі) (Қошемет) 28 00:01:24,758 --> 00:01:26,846 (Күлкі) (Қошемет) 29 00:01:26,846 --> 00:01:31,140 Эми Кадди: Қол алысу немесе оның жоқтығы 30 00:01:31,140 --> 00:01:33,664 біз үшін бірнеше апта бойы әңгімеге азық болады. 31 00:01:33,664 --> 00:01:35,804 Тіпті BBC мен New York Times үшін де. 32 00:01:35,804 --> 00:01:39,755 Біздер бейвербалды әрекеттер немесе дене тілі туралы ойлаған кезде — 33 00:01:39,755 --> 00:01:43,143 біздер социология ғалымдары ретінде оны бейвербалика деп атаймыз — 34 00:01:43,143 --> 00:01:45,573 яғни тіл мен коммуникация туралы ойлаймыз. 35 00:01:45,573 --> 00:01:48,450 Коммуникацияны ойлаған кезде өзара әректтесу туралы ойлаймыз. 36 00:01:48,928 --> 00:01:51,289 Сіздің денеңіздің тілі маған не айтып тұр? 37 00:01:51,289 --> 00:01:53,555 Ал менікі не айтып тұр? 38 00:01:53,555 --> 00:01:57,773 Бұл идеяның қисындылығын растайтын 39 00:01:57,773 --> 00:02:00,308 көптеген ғылыми дәлелдер бар. Социологтар біздегі 40 00:02:00,308 --> 00:02:03,700 немесе өзгелердегі дене тілінің пайымдамаларға 41 00:02:03,700 --> 00:02:06,209 әсерін зерттеу үшін көп уақыт жұмсады. 42 00:02:06,209 --> 00:02:09,648 Содан біз дене тілінен ауқымды пайымдамалар мен қорытындыға келеміз. 43 00:02:09,648 --> 00:02:13,638 Әрі бұл пайымдамалар кімді жалдап, кімді көтереміз, кімді кездесуге шақырамыз 44 00:02:13,638 --> 00:02:17,431 деген секілді аса маңызды өмірлік оқиғаларды болжай алады. 45 00:02:17,431 --> 00:02:22,116 Мысалы, Туфтс университетінің зерттеушісі Налини Амбади 46 00:02:22,116 --> 00:02:26,588 адамдардың дәрігер мен емделуші арасындағы қатынасты көрсететін 30 секундтық 47 00:02:26,588 --> 00:02:29,612 дыбыссыз роликті қарау кезіндегі пайымдамаларын көрсетті, 48 00:02:29,612 --> 00:02:32,445 яғни бұл дәрігердің сыпайылығы туралы пайымдамасы 49 00:02:32,445 --> 00:02:35,082 дәрігердің сотталатынын немесе сотталмайтынын болжайды. 50 00:02:35,082 --> 00:02:37,276 Бұл пайымдама дәрігердің біліктілігінен 51 00:02:37,276 --> 00:02:39,421 туындаған жоқ, бізге дәрігердің және 52 00:02:39,421 --> 00:02:42,117 қарым-қатынасының ұнауынан туындады. 53 00:02:42,117 --> 00:02:45,052 Сонымен қатар одан да зоры Принстондағы Алекс Тодоров 54 00:02:45,052 --> 00:02:48,729 саяси үміткерлердің жүздеріне бір секунд қарағаннан кейін 55 00:02:48,729 --> 00:02:53,316 туындаған пайымдамалардың АҚШ сенатындағы 56 00:02:53,316 --> 00:02:56,547 және губернаторлық орнын 70%-ға болжап бертінін дәлелдеді, 57 00:02:56,547 --> 00:02:58,769 тіпті виртуал кеңістіктегі 58 00:02:58,769 --> 00:03:02,914 онлайн келіссөздерде орынды қолданылған күлегештер 59 00:03:02,914 --> 00:03:05,746 біз үшін бұл келіссөздерді одан да маңыздырақ ете алады. 60 00:03:05,746 --> 00:03:08,969 Егер оларды нашар қолдансаңыздар, жаман идея. Солай емес пе? 61 00:03:08,969 --> 00:03:11,746 Бейвербаликаны ойлағанда басқаларды қалай бағалайтынымызды, 62 00:03:11,746 --> 00:03:14,968 олар бізді қалай бағалайтынын және қандай нәтиже шығатынын ойлаймыз. 63 00:03:14,968 --> 00:03:17,168 Алайда біз бейвербаликамыздың басқа адамдарға 64 00:03:17,168 --> 00:03:20,523 әсер етіп қана қоймай, өзімізге де ықпал ететінін ұмытуға бейімбіз. 65 00:03:20,523 --> 00:03:23,736 Бевербаликамыз өзімізге, яғни ойларымызға, 66 00:03:23,736 --> 00:03:26,099 сезімдерімізге, психологиямызға ықпал етеді. 67 00:03:26,099 --> 00:03:29,162 Сөйтіп қай бейвербалика жөнінде айтып тұрмын? 68 00:03:29,162 --> 00:03:32,105 Мен әлеуметтік психологпын. Соқыр сенімдерді зерттеймін, 69 00:03:32,105 --> 00:03:34,832 әрі бәсекеге мықты бизнес мектебінде сабақ беремін, 70 00:03:34,832 --> 00:03:39,316 сондықтан билік серпініне қызыға бастайтыным сөзсіз белгілі болды. 71 00:03:39,316 --> 00:03:43,128 Әсіресе билік пен үстемдіктің бейвербалды әлпетіне 72 00:03:43,128 --> 00:03:45,131 қызыға бастадым. 73 00:03:45,131 --> 00:03:47,789 Билік пен үстемдіктің бейвербалды әлпеттері деген не? 74 00:03:47,789 --> 00:03:49,953 Бұл дегеніміз мінеки. 75 00:03:49,953 --> 00:03:52,831 Жануарлар патшалығында ұлғаюды айтады. 76 00:03:52,831 --> 00:03:55,841 Сөйтіп, сіз өзіңізді үлкейтесіз, сіз созыласыз, 77 00:03:55,841 --> 00:03:58,782 көбірек орын ала бастайсыз, яғни сіздер ашыласыз. 78 00:03:58,782 --> 00:04:01,772 Иә, бұл ашылу туралы. Әрі бұл жануарлар әлеміндегі 79 00:04:01,772 --> 00:04:05,532 барлығына қатысты рас зат, жалғыз приматтарға емес. 80 00:04:05,532 --> 00:04:08,952 Бұны адамдар да қайталайды. (Күлкі) 81 00:04:08,952 --> 00:04:12,663 Олар бұл қылықты бірыңғай билікті сезінгенде, 82 00:04:12,663 --> 00:04:15,664 сонымен қатар бір сәтте күшті сезінгенде жасайды. 83 00:04:15,664 --> 00:04:18,569 Әсіресе мына қылық қызық, себебі ол бізге шынында 84 00:04:18,569 --> 00:04:22,758 мына сенімділік әлпетінің қандай әмбебап, әрі ежелгі екенін көрсетеді. 85 00:04:22,758 --> 00:04:25,357 Мақтаныш ретінде белгілі мына қимылды 86 00:04:25,357 --> 00:04:28,405 Джессика Трейси зерттеп, 87 00:04:28,405 --> 00:04:30,517 сау көздерімен туған адамдар да, 88 00:04:30,517 --> 00:04:33,068 туғаннан зағип адамдар да спорт жарысында 89 00:04:33,068 --> 00:04:35,772 жеңіске жеткен кезде осы қимылды жасайтынын дәлелдеді. 90 00:04:35,772 --> 00:04:37,745 Олар мәре сызығын кесіп өтіп, жеңген кезде 91 00:04:37,745 --> 00:04:39,861 бұл қимылды ешқашан көрмегеніне қарамастан 92 00:04:39,861 --> 00:04:40,947 жасай береді. 93 00:04:40,947 --> 00:04:44,390 Қолдары жоғарыда, иегі сәл көтеріңкі. 94 00:04:44,390 --> 00:04:47,314 Ал өзімізді әлсіз сезінгенде не істеміз? Біз дәл солай 95 00:04:47,314 --> 00:04:50,984 керісінше істейміз. Тасаланамыз. Өзімізді қолмен орай бастаймыз. 96 00:04:50,984 --> 00:04:54,448 Өзімізді кішірейтеміз. Қасымыздағы адаммен соқтығысқымыз келмейді. 97 00:04:54,448 --> 00:04:57,489 Дәл солай жануарлар да, адамдар да осы бір қимылды жасайды. 98 00:04:57,489 --> 00:05:00,569 Ал күшті адам мен әлсіз адамның 99 00:05:00,569 --> 00:05:02,880 кездесуі мынадай болады. Сөйтіп, 100 00:05:02,880 --> 00:05:07,248 іс күшке тірелгенде біз басқалардың қимылын толықтыруға бейімбіз. 101 00:05:07,248 --> 00:05:09,679 Егер біреу шынымен күштірек көрінсе, 102 00:05:09,679 --> 00:05:11,504 өздерімізді кішірейтуге бейім боламыз. 103 00:05:11,504 --> 00:05:13,937 Оларды қайталамаймыз, керісінше істейміз. 104 00:05:13,937 --> 00:05:17,136 Сабақтарымда осы қылықты 105 00:05:17,136 --> 00:05:22,222 бақылай жүріп, нені байқадым? 106 00:05:22,222 --> 00:05:26,926 МБА студенттерінің алуан түрлі билік қимылдарын көрсететінін байқадым. 107 00:05:26,926 --> 00:05:29,394 Альфа-арландар сияқты адамдар бар, 108 00:05:29,394 --> 00:05:32,384 бөлмеге кіріп, тіпті сабақ басталмастан дәл бөлменің 109 00:05:32,384 --> 00:05:36,316 ортасына отырып алады, мекенді басып алуға ниеттенгендей, 110 00:05:36,316 --> 00:05:38,205 отырған кезде кең жайғасқандай болады. 111 00:05:38,205 --> 00:05:40,337 Қолдарын осылай жоғары көтереді. 112 00:05:40,337 --> 00:05:42,972 Жаңағылар кіргенде солып қалардай болатын адамдар бар. 113 00:05:42,972 --> 00:05:45,296 Бұны жаңағылар кірген бойда байқайсыз. 114 00:05:45,296 --> 00:05:47,644 Бұны олардың өңдерінен, денелерінен байқайсыз, 115 00:05:47,644 --> 00:05:49,860 орындығына отырғанда олар өздерін кішірейтеді, 116 00:05:49,860 --> 00:05:52,759 әрі олар қолдарын осылайша көтереді. 117 00:05:52,759 --> 00:05:54,716 Осындай қылықтардың бірнешеуін байқадым. 118 00:05:54,716 --> 00:05:56,623 Біріншісінің, сіздер таң қала қоймайсыз, 119 00:05:56,623 --> 00:05:58,727 жынысқа қатысы бар сияқты. 120 00:05:58,727 --> 00:06:04,192 Әйелдер осы тектес қылықтарды ерлерге қарағанда көбірек жасайды. 121 00:06:04,192 --> 00:06:06,778 Әйелдер әрдайым өздерін ерлерден әлсіз сезінеді, 122 00:06:06,778 --> 00:06:10,733 бұның таң қалатыны жоқ. Бірақ байқаған екінші нәрсем, 123 00:06:10,733 --> 00:06:13,578 бұндай қылықтың студенттер белсенділігі 124 00:06:13,578 --> 00:06:17,259 мен үлгеріміне де қатысы бар секілді. 125 00:06:17,259 --> 00:06:19,811 Әрі бұл МБА сабақтарында өте маңызды, 126 00:06:19,811 --> 00:06:22,522 себебі бағаның жартысын оқу белсенділігіе қарап есептейді. 127 00:06:22,522 --> 00:06:26,995 Бизнес мектептері гендерлік көзқарастағы қайшылықпен көптен күресіп келеді. 128 00:06:26,995 --> 00:06:30,267 Бірдей дайындықтан өткен әйелдер мен ерлер жүре келе 129 00:06:30,267 --> 00:06:32,163 әр түрлі баға алатынын түсінесіз, 130 00:06:32,163 --> 00:06:35,523 әрі бұның бір жағынан олардың оқу белсенділігіне қатысы бар. 131 00:06:35,523 --> 00:06:38,546 Ойлана бастадым. 132 00:06:38,546 --> 00:06:41,700 Бірдей дайындалған адамдар келеді де, сабаққа қатысады. 133 00:06:41,700 --> 00:06:44,741 Адамдарды жалған кейіп танытып, олардың сабаққа көбірек 134 00:06:44,741 --> 00:06:46,713 қатысуына әсер ете алуымыз мүмкін бе? 135 00:06:46,713 --> 00:06:50,908 Берклидегі серіктес авторым Дана Карни екеуміз 136 00:06:50,908 --> 00:06:54,933 жалған кейіп таныта аласыз ба, соны қатты білгіміз келді. 137 00:06:54,933 --> 00:06:57,963 Азғантай уақытқа жалған кейіп танытып, 138 00:06:57,963 --> 00:07:01,786 сенімділік пен күш беретіндей нәтижеге қол жеткізе аласыз ба? 139 00:07:01,786 --> 00:07:05,188 Сөйтіп, бейвербаликаларымыз адамдардың біз туралы қалай ойлайтынына 140 00:07:05,188 --> 00:07:07,031 әсер ететінін білеміз. Оған дәлел көп. 141 00:07:07,031 --> 00:07:10,143 Бірақ негізгі сұрағымыз бейвербаликамыздың 142 00:07:10,143 --> 00:07:13,253 өзіміз туралы қалай ойлайтынымызға қалай әсер етуі болды. 143 00:07:13,253 --> 00:07:15,943 Оның қалай әсер ететінің дәлелдері бар. 144 00:07:15,943 --> 00:07:20,579 Мысалы, өзімізді бақытты сезінгенде күлеміз. 145 00:07:20,579 --> 00:07:22,757 Сонымен қатар қаламды осылай тіске қойып, 146 00:07:22,757 --> 00:07:27,172 өзімізді күштеп жымитсақ, ол өзімізді бақытты сезінуге мәжбүрлейді. 147 00:07:27,172 --> 00:07:30,253 Сөйтіп, бұл құбылыс қос бағытқа да әсер етеді. 148 00:07:30,253 --> 00:07:35,468 Күшке де қатысты солай. Билікті сезінген кезіңізде 149 00:07:35,468 --> 00:07:38,854 сіз көбірек осылай істеуге бейімсіз, бірақ 150 00:07:38,854 --> 00:07:44,460 сіз күшті адамның кейпін танытқан кезде де шын мәнінде өзіңізді 151 00:07:44,460 --> 00:07:46,888 күштірек сезінуге бейім болуыңыз мүмкін. 152 00:07:46,888 --> 00:07:49,948 Екінші қызықтырған сұрақ: санамыздың 153 00:07:49,948 --> 00:07:52,531 іс-қимылымызды өзгертетінін бәріміз білеміз, 154 00:07:52,531 --> 00:07:56,948 бірақ іс-қимылымыз санамызды өзгерте ала ма? 155 00:07:56,948 --> 00:07:59,675 Сана дегенде сенімділік сезімі жағдайында 156 00:07:59,675 --> 00:08:01,047 не туралы айтып тұрмын? 157 00:08:01,047 --> 00:08:03,983 Мен ой мен сезім туралы, сондай-ақ ойымыз бен сезімдерімізді 158 00:08:03,983 --> 00:08:06,668 туғызатын физиологиялық құбылыстар туралы айтып тұрмын. 159 00:08:06,668 --> 00:08:09,876 Менің жағдайымда бұлар – гормондар. Мен гормондарды зерттеймін. 160 00:08:09,876 --> 00:08:12,979 Күштілердің саналары әлсіздердікімен салыстырғанда 161 00:08:12,979 --> 00:08:14,210 неге ұқсайды? 162 00:08:14,210 --> 00:08:18,506 Күшті адамдар өте қайсар, әрі өзіне өте сенімді, 163 00:08:18,506 --> 00:08:22,730 оптимист екені таңқаларлық емес. 164 00:08:22,730 --> 00:08:25,729 Олар тіпті құмар ойында жеңемін деп ойлайды. 165 00:08:25,729 --> 00:08:29,908 Сондай-ақ олар көбірек абстрактілі ойлауға бейім. 166 00:08:29,908 --> 00:08:32,514 Сондықтан көп айырмашылығы бар. Олар көп тәуекелшіл. 167 00:08:32,514 --> 00:08:35,367 Күшті мен әлсіздердің арасында айырмашылық көп. 168 00:08:35,367 --> 00:08:38,659 Олардың физиологиялық жағынан да айырмашылығы бар, 169 00:08:38,659 --> 00:08:42,724 яғни гормондары: тестостерон – үстемшілдік гормоны, 170 00:08:42,724 --> 00:08:46,387 кортизол – күйзеліс гормоны. 171 00:08:46,387 --> 00:08:49,074 Приматтардың иерархиясындағы 172 00:08:49,074 --> 00:08:52,123 ең күшті альфа-еркектің бойында 173 00:08:52,123 --> 00:08:56,761 тестостерон мөлшері көптігін, кортизолы аз екендігін анықтадық. 174 00:08:56,761 --> 00:09:00,287 Күшті, әрі ықпалды басшылардың да 175 00:09:00,287 --> 00:09:02,542 тестостероны көп, кортизолы аз болады екен. 176 00:09:02,542 --> 00:09:04,845 Бұл нені білдіреді? Күш туралы ойлаған кезде 177 00:09:04,845 --> 00:09:07,270 адамдар тек тестостерон туралы ойлауға бейім болған, 178 00:09:07,270 --> 00:09:09,058 себебі ол үстемдікті білдірген. 179 00:09:09,058 --> 00:09:12,528 Бірақ шынында күш біздің күйзеліске қалай үн қататынымызға әсер етеді. 180 00:09:12,528 --> 00:09:15,657 Сөйтіп, сіздер ықпалды, үстемшіл, тестостероны көп, 181 00:09:15,657 --> 00:09:18,399 бірақ күйзеліске тұрақсыз басшыны қалар ма едіңіз? 182 00:09:18,399 --> 00:09:20,734 Қаламайсыз ғой? Сіз ықпалды, 183 00:09:20,734 --> 00:09:23,018 сенімді, әрі үстемшіл, сондай-ақ байсалды 184 00:09:23,018 --> 00:09:26,706 адамды қалайсыз ғой, күйзеліске тұрақсыз адамды емес. 185 00:09:26,706 --> 00:09:32,938 Егер альфа-еркек немесе қатардағы примат 186 00:09:32,938 --> 00:09:36,629 күтпеген жерден басшылықты басып алғысы келсе, 187 00:09:36,629 --> 00:09:39,186 бұдан біраз күн бұрын оның бойындағы 188 00:09:39,186 --> 00:09:42,297 тестостерон мөлшері айтарлықтай өсіп, 189 00:09:42,297 --> 00:09:45,802 кортизол мөлшері түсіп кетеді. 190 00:09:45,802 --> 00:09:48,843 Бұның бізде дәлелі бар, яғни тән сананы, 191 00:09:48,843 --> 00:09:51,209 кем дегенде әлпетін қалыптастыра алады. 192 00:09:51,209 --> 00:09:55,338 Сондай-ақ рөлдің өзгеруі де сананы қалыптастырады. 193 00:09:55,338 --> 00:09:58,120 Сөйтіп, рөлімізді өзгерттік делік, 194 00:09:58,120 --> 00:10:00,704 яғни қылықтарымызға, іс-қимылдарымызға сәл-пәл 195 00:10:00,704 --> 00:10:03,117 осылай өзгертулер енгізген кезде не болар екен? 196 00:10:03,117 --> 00:10:05,768 Былай дейсіз: «Екі минутқа осылай тұрсам, 197 00:10:05,768 --> 00:10:08,551 бұл мені бұрынғыдан да сенімдірек етеді». 198 00:10:08,551 --> 00:10:13,026 Былай істедік. Адамдарды лабораторияға шақыртып, 199 00:10:13,026 --> 00:10:16,039 шағын ғылыми тәжірибе жасауға бел будық. 200 00:10:16,039 --> 00:10:20,078 Бұл адамдар екі минутқа не сенімді кейіп, 201 00:10:20,078 --> 00:10:23,587 не сенімсіз кейіп танытуы тиіс болатын. Сізге бес кейіп түрін 202 00:10:23,587 --> 00:10:26,879 көрсетпекпін, алайда қатысушылар олардың тек екеуін ғана істеді. 203 00:10:26,879 --> 00:10:29,359 Бұл – біріншісі. 204 00:10:29,359 --> 00:10:31,453 Тағы екеуі. 205 00:10:31,453 --> 00:10:34,271 Бұны «Ғажайып әйел» деп атап кеткен 206 00:10:34,271 --> 00:10:36,646 БАҚ өкілдері. 207 00:10:36,646 --> 00:10:37,968 Мінеки, тағы бірнешеуі. 208 00:10:37,968 --> 00:10:40,322 Не отырған күйде, не тұрған күйде бола аласыз. 209 00:10:40,322 --> 00:10:42,307 Ал мыналар – әлсіздің кейіптері. 210 00:10:42,307 --> 00:10:46,370 Бүрісіп, өзіңізді кішірейтіп тұрсыз. 211 00:10:46,370 --> 00:10:48,109 Мынау – өте әлсіздердің кейпі. 212 00:10:48,109 --> 00:10:49,976 Мойныңызды осылай қолмен ұстаған кезде 213 00:10:49,976 --> 00:10:52,092 өзіңізді шынында қорғап тұрғандай боласыз. 214 00:10:52,092 --> 00:10:54,677 Не болатынын көріңіз. Олар кіреді де, 215 00:10:54,677 --> 00:10:56,437 тексеру үшін арнайы ыдысқа түкіреді. 216 00:10:56,437 --> 00:10:59,410 Екі минутқа қандай да бір кейіпті танытуын сұраймыз. 217 00:10:59,410 --> 00:11:01,613 Олар бұл кейіп суреттерін көрмейді. Олардың күш 218 00:11:01,613 --> 00:11:04,783 бейнесін алдын ала білгенін қаламаймыз. Күшті сезінгенін қалаймыз. 219 00:11:04,783 --> 00:11:06,842 Олар бұны екі минут бойы жасайды. 220 00:11:06,842 --> 00:11:10,151 Сосын біз оларға күшті қалай сезінгендері туралы бірнеше сұрақ қоямыз, 221 00:11:10,151 --> 00:11:12,818 әрі құмар ойын ойнатамыз. 222 00:11:12,818 --> 00:11:15,523 Сосын тағы да сілекей үлгілерін аламыз. 223 00:11:15,523 --> 00:11:17,148 Болды. Ғылыми тәжірибеміз осындай. 224 00:11:17,148 --> 00:11:20,854 Мынаны анықтадық: сенімді кейіптегі адамдардың 225 00:11:20,854 --> 00:11:23,752 86 пайызы тәуекелшіл болады екен, 226 00:11:23,752 --> 00:11:27,250 яғни құмар ойындарын ойнауға бейім келеді екен. 227 00:11:27,250 --> 00:11:29,195 Ал әлсіз кейіптегілердің 228 00:11:29,195 --> 00:11:33,370 60 пайызы ғана сондай болады, бұл дегенің әжептәуір үлкен айырмашылық. 229 00:11:33,370 --> 00:11:35,850 Мынау – тестостерон талдауының қорытындысы. 230 00:11:35,850 --> 00:11:39,355 Сенімді кейіп танытқандардың тестостерон мөлшері 231 00:11:39,355 --> 00:11:41,717 әдеттегіден шамамен 20 пайызға өсіп, 232 00:11:41,717 --> 00:11:46,338 әлсіз кейіп танытқандардың тестостероны шамамен 10 пайызға түскен. 233 00:11:46,338 --> 00:11:49,155 Екі-ақ минутта осындай өзгерістерге қол жеткіздіңіз. 234 00:11:49,155 --> 00:11:51,907 Ал мынау кортизолдың өзгерісі: сенімді кейіптегілердің 235 00:11:51,907 --> 00:11:54,954 кортизолы шамамен 25 пайызға түсіп, 236 00:11:54,954 --> 00:11:59,086 әлсіз кейіптегілердікі шамамен 15 пайызға өскен. 237 00:11:59,086 --> 00:12:02,328 Екі-ақ минут миыңыздағы қайсар, 238 00:12:02,328 --> 00:12:06,515 сенімділік, ыңғайлылық сезімін немесе 239 00:12:06,515 --> 00:12:09,383 сабырсыздық, тұйықтану сезімін тудыратын 240 00:12:09,383 --> 00:12:12,361 гормондық өзгерістерге алып келеді. 241 00:12:12,361 --> 00:12:15,627 Бәрімізге таныс жағдай емес пе? 242 00:12:15,627 --> 00:12:18,514 Сөйтіп, бейвербаликаларымыз біздің өзіміз туралы 243 00:12:18,514 --> 00:12:20,505 ойлау мен сезіну салтын белгілейді. 244 00:12:20,505 --> 00:12:23,291 Олар тек өзгелерге тәуелді болып қана, өзімізге де тәуелді. 245 00:12:23,291 --> 00:12:25,718 Сонымен қатар денеміз санымызды да өзгертеді. 246 00:12:25,718 --> 00:12:28,124 Бірақ әрине мынадай сұрақ туындайды: 247 00:12:28,124 --> 00:12:29,898 бірнеше минуттық сенімді кейіп таныту 248 00:12:29,898 --> 00:12:31,929 өміріңізді мағыналы түрде өзгерте ала ма? 249 00:12:31,929 --> 00:12:34,575 Мынау – лабораторияның іші. Екі минутқа созылған 250 00:12:34,575 --> 00:12:37,171 бұл тапсырмамен сіздер таныссыздар. Бұны біз шынында 251 00:12:37,171 --> 00:12:39,946 қай жерде қолдана аламыз? Әрине, маңызды жағдайда. 252 00:12:39,946 --> 00:12:44,123 Менің ойымша бұл әдісті әлеуметтік қорқыныш 253 00:12:44,123 --> 00:12:46,711 секілді жағдайларда қолдана аласыз, 254 00:12:46,711 --> 00:12:50,164 яғни сізді мысалға достарыңыз бағалайтын жағдайда. 255 00:12:50,164 --> 00:12:53,848 Бұндай жағдай жасөспірімдер арасында асхана үстелінде кездесіп жатады. 256 00:12:53,848 --> 00:12:56,053 Бұл кейбір адамдар үшін мектеп жиналыстарында 257 00:12:56,053 --> 00:12:59,077 халық алдында сөз айтатын кезінде керек болуы мүмкін. 258 00:12:59,077 --> 00:13:01,934 Ол тіпті бәлкім жұмысқа кіру 259 00:13:01,934 --> 00:13:04,732 үшін сұхбат жүргізгенде керек болар. 260 00:13:04,732 --> 00:13:07,224 Көптеген адамдарды осы қызықтырады деген ойға келдік, 261 00:13:07,224 --> 00:13:08,461 себебі бұндай жағдай 262 00:13:08,461 --> 00:13:09,843 бәрінің басынан өткен. 263 00:13:09,843 --> 00:13:13,796 Осы анықталған деректерді жариялай салысымен барлық БАҚ өкілдері 264 00:13:13,796 --> 00:13:16,390 бұны қызу талқылай бастады. Яғни олар: «Жұмыс сұхбатына 265 00:13:16,390 --> 00:13:19,590 барған кезде осылай істейсіз бе?» деді. (Күлкі) 266 00:13:19,590 --> 00:13:21,541 Содан біз, әлбетте, шошып кетіп: 267 00:13:21,541 --> 00:13:24,326 «Құдайым-ай, жоқ, жоқ, біздің айтқымыз келгені ол емес, 268 00:13:24,326 --> 00:13:26,941 бірнеше себептерге орай олай істемеңдер» дедік. 269 00:13:26,941 --> 00:13:29,342 Әңгіме сіздің адамдармен қалай сөйлесуіңізде емес. 270 00:13:29,342 --> 00:13:31,391 Әңгіме сіздің өзіңізбен қалай сөйлесуіңізде. 271 00:13:31,391 --> 00:13:33,730 Сұхбаттаспас бұрын не істейсіз? Осылай істейсіз, 272 00:13:33,730 --> 00:13:36,896 солай емес пе? Отырасыз да, ешнәрсені ұмытпауға тырысып айфоныңызға 273 00:13:36,896 --> 00:13:38,752 немесе андройдыңызға үңілесіз. 274 00:13:38,752 --> 00:13:40,946 Естеліктеріңізге қарап, 275 00:13:40,946 --> 00:13:42,866 бүкірейіп, өзіңізді кішірейте бастайсыз, 276 00:13:42,866 --> 00:13:45,068 шын мәнінде шомылатын бөлмеде осылай істеудің 277 00:13:45,068 --> 00:13:48,484 орнына, солай ма? Солай істеңіз. Екі минутыңызды бөліңіз. 278 00:13:48,484 --> 00:13:49,904 Біз осыны талдадық. 279 00:13:49,904 --> 00:13:52,088 Лабораторияға адамдарды шақырдық та, 280 00:13:52,088 --> 00:13:55,465 олар қайтадан не сенімді, не сенімсіз кейіп танытып, 281 00:13:55,465 --> 00:13:58,097 ауыр жұмыс сұхбатынан өтті. 282 00:13:58,097 --> 00:14:01,713 Сұхбаттың ұзақтығы – бес минут, әрі олар жазылып алынды. 283 00:14:01,713 --> 00:14:04,224 Олар сондай-ақ қазылар тарапынан бағаланып отырды, 284 00:14:04,224 --> 00:14:08,199 қазылар ешқандай бейвербалика көрсетпеуге машықтанған, 285 00:14:08,199 --> 00:14:09,326 әрі түрлері осындай. 286 00:14:09,326 --> 00:14:12,090 Осындай адам сізбен сұхбаттасып тұрғанын елестетіп көріңіз. 287 00:14:12,090 --> 00:14:16,713 Бес минут осылай, ешқандай эмоция жоқ, бұл дегенің шытырман сұрақтар қойғаннан бетер. 288 00:14:16,713 --> 00:14:20,026 Адамдар бұны жек көреді. Марианна ЛаФранс бұны 289 00:14:20,026 --> 00:14:22,117 «әлеуметтік батпаққа бату» деп атайды. 290 00:14:22,117 --> 00:14:23,926 Кортизолды өсіретін дәл осы жағдай. 291 00:14:23,926 --> 00:14:25,838 Мынау олар өткен жұмысқа тұру сұхбаты, 292 00:14:25,838 --> 00:14:28,457 біз не болатынын қатты көргіміз келді. 293 00:14:28,457 --> 00:14:31,564 Сосын мамандарға осы төрт видеожазбаны көрсетеміз. 294 00:14:31,564 --> 00:14:34,736 Олардың ешқандай тәжірибе гипотезасынан, шарттарынан хабары жоқ. 295 00:14:34,736 --> 00:14:37,521 Ешқайсысы кімнің қандай кейіпте болғанын білмейді. 296 00:14:37,521 --> 00:14:41,051 Олар видеоларды көріп болып, 297 00:14:41,051 --> 00:14:44,313 сенімді кейіп танытқандарды меңзей отырып: 298 00:14:44,313 --> 00:14:48,105 «Осы адамдарды жұмысқа алғымыз келеді» дейді, «мына адамдарды алғымыз келмейді. 299 00:14:48,105 --> 00:14:50,890 Алдыңғы адамдар көбірек позитивті болды.» 300 00:14:50,890 --> 00:14:55,626 Бірақ бұған не әсер етті? Ол әңгіменің мазмұнында емес. 301 00:14:55,626 --> 00:14:58,502 Үміткерлердің әңгіме кезінде өздерін қалай сезінуінде. 302 00:14:58,502 --> 00:15:00,981 Сондай-ақ олардың біліктілігін бағаладық. 303 00:15:00,981 --> 00:15:04,312 Олар әңгімесін қалай, қаншалықты жақсы құрастырады. 304 00:15:04,312 --> 00:15:06,418 Біліктілігі қалай? 305 00:15:06,418 --> 00:15:09,274 Бұл көрсеткіштер ешқандай әсер берген жоқ. 306 00:15:09,274 --> 00:15:12,753 Жұмыс берушілердің ойына адамдардың өздерін қалай көрсетуі әсер етті. 307 00:15:12,753 --> 00:15:14,626 Өздерін көрсету керек қой. 308 00:15:14,626 --> 00:15:16,849 Олар идеяларын береді, бірақ идеясына 309 00:15:16,849 --> 00:15:19,385 өздері қызықпайды, құмартпайды. 310 00:15:19,385 --> 00:15:24,316 Дәл осы көрсеткіштер жұмыс берушінің шешіміне әсер етеді. 311 00:15:24,316 --> 00:15:27,684 Адамдарға осы туралы айтқанымда, 312 00:15:27,684 --> 00:15:30,433 яғни тәніміз санамызды, санамыз қылықтарымызды, 313 00:15:30,433 --> 00:15:33,539 қылықтарымыз оқиға нәтижесін өзгертетінін айтқан кезде олар маған: 314 00:15:33,539 --> 00:15:35,496 «Сеніңкіремеймін, жалған көрінеді» дейді. 315 00:15:35,496 --> 00:15:39,185 Содан мен: «қолыңнан келгенше кейіп таныт» дедім. «Жоқ, бұл мен емес қой, 316 00:15:39,185 --> 00:15:42,360 Ол жаққа барып, өзімді алаяқ сезінгім келмейді. 317 00:15:42,360 --> 00:15:43,879 жалған болғым келмейді, 318 00:15:43,879 --> 00:15:48,291 өзімді сол жерде болмауым тиіс деп сезіну үшін ғана ол жерге барғым келмейді». 319 00:15:48,291 --> 00:15:50,478 Менде бұл соған үндес ой туғызды, 320 00:15:50,478 --> 00:15:52,536 сіздерге жалған болуым туралы, сол жерде 321 00:15:52,536 --> 00:15:55,946 болмауым тиіс деп сезінуім туралы шағын оқиға айтып бермекпін. 322 00:15:55,946 --> 00:15:58,887 19 жасымда мен өте ауыр көлік апатына ұшырадым. 323 00:15:58,887 --> 00:16:02,292 Көліктен ұшып түсіп, бірнеше рет аударылдым. 324 00:16:02,292 --> 00:16:05,803 Мені көліктен ұшып түстім. Бас сүйек зақымы палатасында 325 00:16:05,803 --> 00:16:09,395 ояндым, колледжден кетуге мәжбүр болдым. 326 00:16:09,395 --> 00:16:15,107 IQ-імнің екі стандартты ауытқуға төмендегенін білдім. 327 00:16:15,107 --> 00:16:17,695 Бұл маған өте ауыр соққы болды. 328 00:16:17,695 --> 00:16:20,566 IQ-ім жоғары болатұғын, себебі мені кішкентайымнан ақылды, 329 00:16:20,566 --> 00:16:22,578 әрі дарынды деп есептеген. 330 00:16:22,578 --> 00:16:25,778 Мені колледжден шығарып жіберді, қайтып келуге тырыстым. 331 00:16:25,778 --> 00:16:27,502 Олар: «Колледжді бітіре алмайсың. 332 00:16:27,502 --> 00:16:30,379 Айналысуға болатын басқа істер таба аласың, 333 00:16:30,379 --> 00:16:32,277 ал бұл сенің қолыңнан келмейді» - деді. 334 00:16:32,277 --> 00:16:36,161 Мен осымен қатты күрестім. Айтуым тиіс: 335 00:16:36,161 --> 00:16:38,935 Адам өз тұлғасының өзегінен айрылса, 336 00:16:38,935 --> 00:16:40,794 яғни мен үшін бұл – ақыл-ойым, 337 00:16:40,794 --> 00:16:45,203 ол өзінің күш нәрінен айрылады да, ең әлсіз адамға айналады. 338 00:16:45,203 --> 00:16:48,245 Мен өзімді тұтастай әлсіз сезіндім, бірақ тынбастан жұмыстандым. 339 00:16:48,245 --> 00:16:50,939 Жұмыстандым да, дегеніме қол жеткіздім. 340 00:16:50,939 --> 00:16:53,391 Ақырында колледжді бітіріп шықтым. 341 00:16:53,391 --> 00:16:55,198 Қатарластарымнан 4 жыл көп оқыппын, 342 00:16:55,198 --> 00:16:59,756 әрі біреуді мені Пристонға алуын көндірдім. 343 00:16:59,756 --> 00:17:02,700 Ол менің кеңесші періштем – Сюзан Фиске болатын. 344 00:17:02,700 --> 00:17:05,171 Бірақ мен бұл менің жерім емес, 345 00:17:05,171 --> 00:17:06,845 мен өтірікшімін деп ойлай бердім. 346 00:17:06,845 --> 00:17:08,426 Ең алғаш сөз сөйлеу алды түні, 347 00:17:08,426 --> 00:17:11,064 Принстонда 20 адамның алдында 20 минуттық 348 00:17:11,064 --> 00:17:13,099 сөз сөйлеу алды түні 349 00:17:13,099 --> 00:17:15,986 ұсталып қалам деп қорыққаным сонша, 350 00:17:15,986 --> 00:17:18,799 Сюзанға телефон соғып: «Университеттен кетемін», - дедім. 351 00:17:18,799 --> 00:17:20,655 Ол: «Кетпейсің, 352 00:17:20,655 --> 00:17:23,213 себебі бұл сенің қолыңнан келетініне бәс тіктім. 353 00:17:23,213 --> 00:17:25,404 Сен қаласың да, былай істейсің: 354 00:17:25,404 --> 00:17:26,761 жалған кейіп танытасың. 355 00:17:26,761 --> 00:17:30,541 Олар сұраған әрбір баяндаманы айтып бересің. 356 00:17:30,541 --> 00:17:32,280 Тіпті қорқып, тұлай бойың өзіңе 357 00:17:32,280 --> 00:17:35,249 бағынбаса да, айтқандарын істей бересің. 358 00:17:35,249 --> 00:17:37,827 «Құдай-ай, қолымнан келіп жатыр, 359 00:17:37,827 --> 00:17:40,992 соған айналып барам, шынымен қолымнан келіп жатыр» 360 00:17:40,992 --> 00:17:43,958 демейінше солай істей бересің», - деді. 361 00:17:43,958 --> 00:17:46,178 Айтқаныдай жасадым. Бес жыл аспирантура дегенің 362 00:17:46,178 --> 00:17:48,139 Солтүстік-батыс университеті үшін аз. 363 00:17:48,139 --> 00:17:50,696 Содан Гарвардқа түстім. Мен Гарвардтамын. Бұдан былай 364 00:17:50,696 --> 00:17:54,196 жаман ойлауды қойдым, бірақ бұған дейін: «Бұл менің жерім емес, 365 00:17:54,196 --> 00:17:56,500 бұл жерде болмауым тиіс» деп ойлай беретінмін. 366 00:17:56,500 --> 00:17:58,978 Гарвардтағы алғашқы жылымның аяғында 367 00:17:58,978 --> 00:18:03,264 бүкіл семестр бойы сөз сөйлемеген студент қыз кабинетіме келді. 368 00:18:03,264 --> 00:18:06,891 Оған бұрын «Сабақта белсендірек болуың тиіс, әйтпесе оқудан шығарып жібереді» 369 00:18:06,891 --> 00:18:09,253 дегенмін. Оны мүлдем танымайтынмын. 370 00:18:09,253 --> 00:18:13,235 Ол маған қайғы басқан түрімен: 371 00:18:13,235 --> 00:18:19,280 «Мен бұл жерде болмауым тиіс», - деді. 372 00:18:19,280 --> 00:18:23,408 Сол сәтте менде екі нәрсе болды. 373 00:18:23,408 --> 00:18:24,902 Біріншіден, құдайым-ай, 374 00:18:24,902 --> 00:18:27,146 мені енді мұндай ойлар мазаламайды. 375 00:18:27,146 --> 00:18:30,888 Менде енді мұндай сезім жоқ, ал бұл қызда бар, әрі мен оның жағдайын түсінемі. 376 00:18:30,888 --> 00:18:33,245 Екіншіден, ол бұл жерде болуы тиіс! 377 00:18:33,245 --> 00:18:35,259 Ол қолынан келгенше кейіп таныта алады ғой. 378 00:18:35,259 --> 00:18:38,999 Мен: «Жоқ, бұл сенің жерің, Қалуың тиіс. 379 00:18:38,999 --> 00:18:40,434 Ертең барасың да, сенімді кейіп 380 00:18:40,434 --> 00:18:43,498 танытып, өзіңе сенімді боласың. 381 00:18:43,498 --> 00:18:46,521 Сен...» (Қошемет) 382 00:18:46,521 --> 00:18:48,560 (Қошемет) 383 00:18:48,560 --> 00:18:52,993 «Аудиторияға кіресің де, 384 00:18:52,993 --> 00:18:55,417 тамаша сөз сөйлеп шығасың» дедім. 385 00:18:55,417 --> 00:18:58,422 Білесіздер ме? Ол тамаша сөйлеп шықты. 386 00:18:58,422 --> 00:18:59,665 Адамдар бұрылып қарады да: 387 00:18:59,665 --> 00:19:02,919 «Мәссаған, оның осы жерде отыратынын еш байқамаппыз» деді. (Күлкі) 388 00:19:02,919 --> 00:19:05,600 Ол айлар өткен соң маған келді, мен түсіндім: 389 00:19:05,600 --> 00:19:07,884 ол жай ғана қолынан келгенше кейіп танытқан жоқ, 390 00:19:07,884 --> 00:19:10,608 ол соған айналғанша кейіп танытты. 391 00:19:10,608 --> 00:19:12,431 Ол өзгерді. 392 00:19:12,431 --> 00:19:16,515 Сол үшін мен сіздерге қолыңыздан келгенше кейіп танытпаңыздар, 393 00:19:16,515 --> 00:19:19,312 соған айналғанша кейіп танытыңыздар дегім келеді. 394 00:19:19,312 --> 00:19:22,953 Бұл өзгерістер кәдімгідей бөлшегіңізге айналғанша істей беріңіздер. 395 00:19:22,953 --> 00:19:25,608 Соңғы айтарым бар. 396 00:19:25,608 --> 00:19:30,080 Кішкентай қулықтар үлкен өзгерістерге алып келе алады. 397 00:19:30,080 --> 00:19:32,577 Жаңағы екі минут. 398 00:19:32,577 --> 00:19:34,313 Екі минут, екі минут, екі минут. 399 00:19:34,313 --> 00:19:37,559 Бағаланатын, әрі күйзелтетін жағдаймен бетпе-бет келмес бұрын 400 00:19:37,559 --> 00:19:39,785 екі минут осылай жасауға тырысыңыздар: 401 00:19:39,785 --> 00:19:43,504 лифтте, жуынатын бөлме кабинасында, жабық есік артындағы үстеліңіздің жанында. 402 00:19:43,504 --> 00:19:45,404 Осылай істеулеріңіз тиіс: 403 00:19:45,404 --> 00:19:47,766 миыңызға жақсы нәрсе болуын үгіттеңіз. 404 00:19:47,766 --> 00:19:50,731 Тестестероныңызды өсіріп, кортизолыңызды түсіріңіз. 405 00:19:50,731 --> 00:19:54,697 "Өз-өзімді еш көрсете алмадым" деген кірбің ойлар қалмасын. 406 00:19:54,697 --> 00:19:56,359 Өзіңізге "қазір барамын да, 407 00:19:56,359 --> 00:19:58,885 өзімнің кім екенімді көрсетемін" деп үгіттеңіз. 408 00:19:58,885 --> 00:20:01,427 Сөйтіп, мен сізден біріншіден сенімді 409 00:20:01,427 --> 00:20:05,208 кейіп танытуыңыздан бөлек 410 00:20:05,208 --> 00:20:07,094 осы тәжірибелеріңізбен 411 00:20:07,094 --> 00:20:10,322 бөлісе отыруларыңызды сұраймын, өйткені бұл қиын емес қой. 412 00:20:10,322 --> 00:20:12,199 Бұл эгома тиіп кетпейді. (Күлкі) 413 00:20:12,199 --> 00:20:13,896 Адамдармен бөлісіңіздер, себебі 414 00:20:13,896 --> 00:20:15,947 бұны қажет ететін көптеген адамдар бар, 415 00:20:15,947 --> 00:20:20,105 олардың құралы, технологиясы, әрі статусы 416 00:20:20,105 --> 00:20:23,231 мен билігі болмауы мүмкін. Оларға осы мүмкіндікті беріңіздер, 417 00:20:23,231 --> 00:20:24,514 себебі олар екі минутқа 418 00:20:24,514 --> 00:20:27,343 денесімен жалғыз қалуы керек. 419 00:20:27,343 --> 00:20:30,493 сонда өмірін айтарлықтай өзгерте алады. 420 00:20:30,493 --> 00:20:34,679 Рақмет. (Қошемет) 421 00:20:34,679 --> 00:20:41,569 (Қошемет)