0:00:06.834,0:00:10.567
ئەمە گوتەیەکی باوە[br]کە دەڵێن فیلەکان هەرگیز هیچ لەبیر ناکەن،

0:00:10.567,0:00:14.884
بەڵام ئەم ئاژەڵە سەرنجڕاکێشانە زۆر زیاترن[br]لەوەی وەکو زەبەلاح سەیر بکردرێن.

0:00:14.884,0:00:16.712
هەرچەندە توێژینەوە دەربارەیان بکەین ،

0:00:16.712,0:00:19.178
زیاتر ڕوون دەبێتەوە کە[br]یادگارە سەرسوڕهێنەرەکەیان

0:00:19.178,0:00:22.135
تەنها یەک بوارە لە[br]زیرەکییە باوەڕ پێنەکراوەکەیان

0:00:22.138,0:00:24.821
کە دەیانکات بە یەکێک لە هەرە[br]کۆمەڵایەتیترین، داهێنەرترین،

0:00:24.821,0:00:27.558
و بەخشەندەترین دروستکراوی سەر زەوی.

0:00:27.559,0:00:30.498
بە پێچەوانەی زۆربەی گوتەکان دەربارەیان،[br]گوتەیەکی تر هەیە

0:00:30.498,0:00:32.567
کە زانستیانە زۆر دروستە.

0:00:32.567,0:00:35.091
فیلەکان ژمارەی تەواوی[br]فیلەکانی ڕەوەکەیان دەزانن،

0:00:35.091,0:00:39.836
دەتوانن ٣٠ لە فیلی کۆمەڵەکەیان[br]بناسنەوە بەهۆی بینین یان بۆنکردن.

0:00:39.836,0:00:41.689
ئەمە یارمەتیدەرێکی زۆر باشە لە کاتی کۆچ

0:00:41.689,0:00:45.318
یان ژماردنی فیلی کۆمەڵەکانی تر.

0:00:45.318,0:00:49.688
هەروەها ئەوان ئەو ئاماژانە لە یاد ناکەن [br]کە وەکو ئاماژەی مەترسین و جیایان دەکەنەوە

0:00:49.688,0:00:53.820
و دەتوانن شوێنە گرنگەکانیان بیربکەوێتەوە[br]کە کۆتا جار سەردانیان کردووە.

0:00:53.820,0:00:58.402
بەڵام ئەو یادەوەرییانەی پەیوەندییان نییە[br]بە مانەوەیان ناوازەکەیان.

0:00:58.402,0:01:01.875
فیلەکان نەک تەنها هاوڕێکانیان بیر دەمێنیت

0:01:01.875,0:01:06.051
بەڵکو گیاندارانی تریشیان بیر دەمێنێت کە[br]کاریگەریان لەسەر دروست بکەن.

0:01:06.051,0:01:10.250
جارێکیان، دوو فیلی سێرک بە یەکەوە [br]بۆ ماوەیەکی کەم نمایشیان کرد

0:01:10.250,0:01:14.866
بەڵام دوای ٢٣ ساڵ دواتر زۆر بە [br]بینینەوەی یەکتر خۆشحاڵ بوون.

0:01:14.866,0:01:18.622
ئەم ناسینەوەیەیان تەنها بۆ فیل نییە.

0:01:18.622,0:01:23.339
فیلەکان دوای چەندین دەیە توانیان ئەو[br]مۆرڤانە بناسەنەوە کە پێشتر لەگەڵیان بوون.

0:01:23.339,0:01:28.556
ئەمانە دەرخەری ئەوەن کە یادگەی فیلەکان [br]سەرسامترن کە لە تاقیکردنەوەکان دێتەبەرچاو.

0:01:28.556,0:01:31.316
بەسەیر کردنی ناو سەریان،[br]دەتوانین تێگەیین.

0:01:31.316,0:01:34.770
فیلەکان خاوەنی گەورەترین مێشکن[br]لە ناو هەموو شیرەدەرە وشکانییەکان،

0:01:34.770,0:01:37.826
هەروەها خاوەنی ئەنجامێکی [br]ئاڵۆزی ناوازەی مێشکن.

0:01:37.826,0:01:40.759
ئەمە ئەندازەی مێشکی ئاژەڵێکە کە[br]ئێمە پێشبینی دەکەین

0:01:40.759,0:01:42.252
بە پێی ئەندازەی لاشەی،

0:01:42.252,0:01:46.785
ئاستی هەستیاری فیلەکان نزیکی ئاستی[br]هەستیاری شامپانزییەکانن.

0:01:46.785,0:01:48.740
سەرەڕای ئەو پەیوەندییە دورە،

0:01:48.740,0:01:53.105
پەرەوپێشچوونی لێک نزیک وای لێکردووە[br]کە لێکچوونی هەبێت لەگەڵ مێشکی مرۆڤدا،

0:01:53.105,0:01:55.262
لەگەڵ هاوژمارەیی خانە و گەیەنکە دەمار

0:01:55.262,0:01:59.821
و هایپۆکەمپەسی پێشکەوتوو[br]و بەرگە مێشک.

0:01:59.821,0:02:04.047
ئەمە هایپۆکەمپەسە، پەیوەندییەکی باشی هەیە[br]لەگەڵ هەست، یارمەتی بیرهێنانەوە دەدات

0:02:04.047,0:02:08.673
بە کۆدکردنی ڕوداوە گرنگەکان[br]بۆ ناو یادەوەری درێژخایەن.

0:02:08.679,0:02:12.394
هەبوونی توانایەکی ئاوا وای لە [br]مێشکی فیلەکان کردووە

0:02:12.394,0:02:16.828
زۆر ئاڵۆز و فاکەڵتییەکی ڕاهێندراو بن[br]لە پشت لە یاد نەکردنەوە.

0:02:16.828,0:02:19.949
ئەمەیە کە وا لە فیلەکان دەکات بتوانین[br]بمێننەوە لە ماوەی گەنجییاندا

0:02:19.949,0:02:22.790
بە ناسینەوەی ئاماژەی ئاگادارییەکان[br]لە قۆناغی دواتریاندا،

0:02:22.790,0:02:27.029
ڕەوە فیلی بە تەمەن بە ڕێژەیەکی[br]زیاتر دەمێننەوە.

0:02:27.029,0:02:31.672
بە داخەوە، ئەوەشی کە وا دەکات[br]فیل ئاژەڵێکی نامرۆڤی بێت.

0:02:31.672,0:02:34.863
بریتییە لە توشبوون بە[br]شڵەژانی پاش کارەسات.

0:02:34.863,0:02:38.437
بەرگە مێشکی فیل وا دەکات کە توانای[br]چارەسەرکردنی کێشەیان هەبێت،

0:02:38.437,0:02:42.003
کە بەچەندین شێوە ئەمەیان پشان داوە.

0:02:42.003,0:02:44.464
هەروەها بە کۆمەڵیش کێشە چارەسەر دەکەن،

0:02:44.464,0:02:49.079
هەندێک جار توێژەرانیش فریو دەدەن[br]و هاوڕێکانیان کۆنتڕۆڵ دەکەن.

0:02:49.079,0:02:53.086
ئەوان لە ژمارە زانینیش تێدەگەن،[br]دەتوانن چاودێری بڕی ئەو میوەییە

0:02:53.086,0:02:56.722
بکەن کە لە دوو سوزگەدایە دوای [br]ئەنجامدانی چەند گۆڕانکارییەک بەسەریاندا.

0:02:56.722,0:02:59.625
دەگمەنی پێکهاتەیی یادەوەری و [br]چارەسەرکردنی کێشە

0:02:59.625,0:03:03.061
دەتوانرێت بەشێک لە زیرەکانەترین[br]ڕەفتارەکانی فیل لێکبداتەوە،

0:03:03.093,0:03:06.068
بەڵام هەموو شتێک ڕوون ناکەتەوە[br]ئەمە تەنها دەستپێکی فێربوونە

0:03:06.068,0:03:07.983
دەربارەی ژیانی بیری و هۆشییان.

0:03:07.983,0:03:12.078
فیلەکان زمانی لاشە و ئاماژەی دەنگی [br]بەکاردەهێنن بۆ پەیوەندی کردن،

0:03:12.078,0:03:15.809
تا دەگات بە شەپۆلی ژێر دەنگی کە دەتوانرێت[br]ببیسترێن لە دووری چەند کیلۆمەترێکەوە.

0:03:15.809,0:03:21.348
تێگەیشتنی ئەوان بۆ ڕێزمان دەرخەری ئەوەیە[br]کە ئەوانی زمان و ڕێسای خۆیان هەیە.

0:03:21.348,0:03:25.982
ئەم شێوەیەی زمان لەوانەیە سەرکەوتن بەدەست[br]بهێنێت بەسەر پەیوەندییە سادەییەکەیان.

0:03:25.982,0:03:29.033
فیلەکان دەتوانن هونەر بکەن بە[br]هەڵبژاردن و تێکەڵکردنی

0:03:29.033,0:03:31.648
ڕەنگی و توڵی جیاواز.

0:03:31.648,0:03:36.656
و دەتوانن ١٢ تۆنی جیاوازی مۆسیقا بناسنەوە[br]و ئاوازی تازەی لێ دروست بکەنەوە.

0:03:36.656,0:03:39.205
و بەڵی، ئەوانی باندیشییان هەیە.

0:03:39.205,0:03:42.103
بەڵام سەرەڕای ئەوە جوانترین شت[br]سەبارەت بە فیلەکان

0:03:42.103,0:03:45.507
وزەکەیانە کە زۆر گرنگتریشە لە [br]زیرەکییەکەیان:

0:03:45.507,0:03:50.582
هەستی تێگەیشتن لە ئەوانی تر،[br]خۆنەپەرستی، و دادپەروەری.

0:03:50.582,0:03:54.457
فیلەکان تاکە ئاژەڵن کە بێتاقەت دەبن[br]بە لەدەستدانی فیلێکی تری کۆمەڵەکەیان،

0:03:54.457,0:03:58.241
مەراسیمی بۆ ئەنجام دەدەن [br]و سەردانی گۆڕەکەی دەکەن.

0:03:58.241,0:04:01.577
هەمان بێتاقەتییان بۆ[br]گیان لەبەرانی تریش هەیە.

0:04:01.577,0:04:05.353
فیلێک نەیویست دارێک بخاتە ناو کونێکەوە

0:04:05.353,0:04:07.541
کە سەگێک تیایدا خەوتبوو،

0:04:07.541,0:04:11.428
لە کاتێکدا ئەگەر توشی مرۆڤێکی بریندار ببێت[br]ئەوا پارێزگاری لێدەکات

0:04:11.428,0:04:14.637
و بەلوتیان ئاسودەییان پێ دەبەخشن.

0:04:14.637,0:04:17.759
لە لایەکی تر، فیل هێرش دەکاتە[br]سەر دانیشتوانی گوندەکانیش

0:04:17.759,0:04:21.407
ڕاستەوخۆ دوای ئەوەی کە هێرشیان[br]دەکرێتە سەر بۆ ئەوەی ڕاو بکرێن،

0:04:21.407,0:04:23.708
و وەکو تۆڵەیەکی بەمەبەست هەژماری دەکەن.

0:04:23.708,0:04:25.711
کاتێک ئێمە هەموو ئەم بەڵگانە دەخەینە ڕوو،

0:04:25.711,0:04:28.676
لەگەڵ ئەوەشی کە ئەوان جۆرێکن [br]لەم چەند جۆرە کەمەی

0:04:28.676,0:04:31.208
کە خۆیان دەناسنەوە لە ئاوێنەدا،

0:04:31.208,0:04:32.934
قورسە خۆمان لا بدەین لەوەی کە

0:04:32.934,0:04:37.224
ئەوان بە ئاگان،[br]زیرەکن، و بونەوەری هەستیارن.

0:04:37.224,0:04:42.194
بە داخەوە، مامەڵکردنی مرۆڤ لەگەڵ فیلەکان[br]لە هەمان ئاستی هەستیاری فیل نییە،

0:04:42.194,0:04:45.924
کە بەردەوام دەبنە قوربانی لە ئاسیا،

0:04:45.924,0:04:50.487
ڕاوکردنیان و بردنی عاجەکانیان لە ئەفریقا،[br]و مامەڵەی نەگونجاو لە هەموو جیهاندا.

0:04:50.487,0:04:53.139
بە درک پێکدرنی ئەوەی کە ئێستا[br]دەربارەی فیلەکان دەیزانین

0:04:53.139,0:04:56.365
و ئەوان بەردەوام چیمان فێردەکەن دەربارەی[br]زیرەکی ئاژەڵ،

0:04:56.365,0:04:58.693
زۆر گرنگترە لەوەی دڵنیابینەوە

0:04:58.693,0:05:03.697
کە هۆزانڤانی ئینگلیزی جۆن دۆن لە[br]شاکاری گەورەیی سروشت بۆمان باس دەکات

0:05:03.722,0:05:06.766
کە هەرگیز وون نابێت لە دونیادا.