Gần đây đã có nhiều thảo luận về bệnh sởi
Vậy bệnh sởi là gì
và có nên chủng ngừa sởi hay không?
Hay nó chỉ là một loại bệnh tâm thần?
Sởi là một loại virus
Có vỏ là các proteins, RNA,
kèm theo một số proteins phục vụ sinh sản
Virus sởi không thể tự sinh sản
nó cần một tế bào chủ để làm giúp việc này
Để hiểu về bệnh sởi
ta cần tìm hiểu về hệ miễn dịch
Bạn có thể đã thấy
những hình ảnh miêu tả ở đây
Bây giờ chúng ta tập trung vào
phần hệ miễn dịch liên quan đến bệnh sởi
Virus sởi đột nhập vào cơ thể
qua mũi, miệng hoặc mắt
Bệnh sởi bắt đầu tấn công từ phổi
và nó rất giỏi tấn công hàng rào miễn dịch đầu tiên
của cơ thể: đại thực bào
- là tế bào bảo vệ phổi khỏi những kẻ xâm nhập
Chúng tấn công đại thực bào và giành quyền kiểm soát
Virus sởi tái lập trình đại thực bào
và biến đại thực bào thành nơi sinh sản của chúng
Một khi tế bào đại thực bào đã đầy virus,
chúng sẽ rời đi
và tiếp tục quy trình này ở những tế bào khác
Nhưng hệ miễn dịch có một vũ khí khác
để chống trả sự lây nhiễm virus:
những tế bào sát thủ tự nhiên
Các tế bào này thường "tuần tra" khắp cơ thể
Nếu phát hiện các viêm nhiễm ở tế bào
chúng sẽ yêu cầu tế bào đó tự diệt
Quá trình này rất hiệu quả
trong vòng 10 ngày đầu tiên
nên bạn thậm chí không biết rằng
mình đã mắc bệnh sởi
Và tiếp theo sẽ là lý do tại sao bệnh sởi nguy hiểm
Sau một thời gian chiến đấu và chết đi
đại thực bào báo động đến tế bào điều khiển của hệ miễn dịch:
tế bào tua
Tế bào tua
có nhiệm vụ thu thập mẫu của kẻ xâm nhập
mang đến các hạch bạch huyết,
kích hoạt những "vũ khí" hạng nặng
để giúp đánh lại các viêm nhiễm
một cách nhanh và hệ thống hơn
Nhưng virus sởi áp dụng một chiến thuật đáng sợ
nó lây nhiễm cho chính tế bào tua
và dùng tế bào này như những "con ngựa thành Troa"
để đột nhập sâu hơn vào cơ thể
Tế bào tua đã bị lây nhiễm sẽ đi đến các hạch bạch huyết
để báo động đến các tế bào miễn dịch khác
Khi tế bào tua đến nơi
virus sởi được phát tán đến tế bào T và B
Virus sởi tấn công chính các hệ thống
được phát triển để đánh lại nó
Bây giờ, mọi thứ tiến triển rất nhanh
Trong quá trình đi vào máu,
các hạch bạch huyết phán tán virus khắp nơi
Virus sởi tấn công các cơ quan
như lá lách, gan, ruột, và quan trọng nhất, phổi
Triệu chứng gồm
sốt cao, nhức đầu, mệt mỏi, viêm phế quản và phát ban
Tại phổi, hệ miễn dịch vốn đang hoạt động tốt
Nhưng bây giờ, hàng triệu virus tấn công phổi trong một giây
và giết chết vô số tế bào, hủy diệt hệ thống phòng thủ
Ở giai đoạn này, người bệnh bắt đầu ho ra hàng triệu virus sởi
Lúc này, bệnh sởi rất dễ lây
Tỷ lệ lây nhiễm lên đến 90%
nếu tiếp xúc trực tiếp với người chưa tiêm ngừa
Khi phổi không được bảo vệ, những vi khuẩn hoặc virus khác
sẽ tận dụng cơ hội này
để xâm nhập vào phổi, gây ra những viêm nhiễm kép dẫn đến viêm phổi,
là nguyên nhân tử vong phổ biến nhất do sởi
Bây giờ, hệ miễn dịch đã bị tổn thương nghiêm trọng
Nhiều hệ thống bảo vệ khác nhau bị hư hại
Virus lan tràn khắp nơi, đi đến da
xuất hiện phát ban sởi điển hình
và trong một số trường hợp, virus sởi
tấn công đến não, gây viêm não
Nếu vậy, tỷ lệ tử vong sẽ từ 20-40%
và có thể gây tổn thương lâu dài hoặc vĩnh viễn
Tuy nhiên, ở giai đoạn này cơ thể vẫn chưa đầu hàng
và vẫn chống trả quyết liệt
Một số tế bào tua vẫn trụ được đủ lâu để kích hoạt
các lực lượng kháng virus trong cơ thể
Các tương bào tại hạch bạch huyết bắt đầu sản xuất hàng tỷ kháng thể
những protein nhỏ bé này sẽ đánh dấu các tế bào bị lây nhiễm
để phá hủy chúng
hoặc kết nối các virus lại với nhau
Tế bào sát thủ T sẽ đi khắp cơ thể để tiêu diệt những tế bào bị lây nhiễm
Sau khoảng 2-3 tuần, cơ thể thường
giành phần thắng và đẩy lùi căn bệnh
Tuy nhiên, hệ miễn dịch đã vô cùng suy yếu
có thể cần đến vài tuần để hồi phục
khiến cho cơ thể trở nên dễ tổn thương trước những căn bệnh khác
Nhưng nếu đã hồi phục, người bệnh sẽ miễn dịch khỏi căn bệnh này
virus sởi đã đi vào bộ nhớ của hệ miễn dịch mãi mãi
Bệnh sởi rất nguy hiểm
Mặc dù 84% dân số đã được tiêm ngừa sởi
vẫn có đến 122.000 người chết vì bệnh này trong năm 2014
Một số người không thể tiêm ngừa
có thể do trẻ tuổi, hóa trị hoặc HIV
hoặc có thể do dị ứng với vắc xin
Họ cần chúng ta giúp tiêu diệt căn bệnh này
Vắc xin ngừa sởi thì an toàn, rẻ tiền và sẵn có
Bệnh sởi hoàn toàn không mang lại lợi ích gì cho con người
Căn bệnh không giúp cải thiện hệ miễn dịch
Hầu hết những người không chịu tiêm vắc xin cho con của họ chỉ vì muốn điều tốt đẹp đến con của mình
Điều này rất đáng quý
Nhưng hãy hỏi bản thân mình
Tôi có đang đặt mạng sống của con mình
và con của người khác vào hiểm nguy
khi tôi không tiêm ngừa bệnh sởi?
Câu trả lời, đáng buồn là, có.
Chúng ta đừng nên đổ lỗi cho nhau
mà hãy đồng lòng cùng tiêu diệt virus này
Cùng nhau, chúng ta có thể xóa sổ con quái vật đáng sợ này
và khiến căn bệnh này thuộc một nơi tốt hơn cho nó:
dĩ vãng