0:00:07.054,0:00:10.208
Đã bao giờ bạn tự hỏi thuốc giảm đau, [br]như ibuprofen, sẽ ra sao

0:00:10.208,0:00:11.964
sau khi bạn nuốt nó?

0:00:11.964,0:00:14.972
Thuốc sau khi đi qua cổ họng [br]của bạn có thể giúp chữa đau đầu,

0:00:14.972,0:00:16.054
đau lưng,

0:00:16.054,0:00:17.934
hay mắt cá chân bị bong gân nhói buốt;

0:00:17.934,0:00:20.833
nhưng làm sao thuốc đến nơi [br]nó vốn phải phát huy tác dụng?

0:00:20.833,0:00:24.715
Câu trả lời là thuốc sẽ theo [br]vòng tuần hoàn của máu

0:00:24.715,0:00:27.445
đi khắp cơ thể để nhanh chóng [br]phát huy tác dụng

0:00:27.445,0:00:31.145
trước khi bị đào thải bởi các cơ quan [br]có chức năng trung hòa

0:00:31.145,0:00:33.926
và loại bỏ chất lạ từ bên ngoài.

0:00:33.926,0:00:36.605
Quá trình này bắt đầu ở hệ tiêu hóa.

0:00:36.605,0:00:40.845
Giả sử bạn uống một viên [br]ibuprofen để giảm đau cổ chân.

0:00:40.845,0:00:44.125
Trong ít phút, viên thuốc bắt đầu [br]tan trong dịch vị có tính acid

0:00:44.125,0:00:45.736
của dạ dày.

0:00:45.736,0:00:48.552
Ibuprofen hòa tan sẽ đi vào ruột non,

0:00:48.552,0:00:53.276
sau đó thẩm thấu qua thành ruột [br]để vào một mạng lưới hệ mạch.

0:00:53.276,0:00:56.005
Hệ mạch này thông với một tĩnh mạch,

0:00:56.005,0:00:59.845
vốn vận chuyển máu và [br]mọi thứ trong nó, đến gan.

0:00:59.845,0:01:02.526
Bước tiếp theo là gan sẽ xử lí thuốc.

0:01:02.526,0:01:07.775
Trong lúc máu và các phân tử thuốc trong [br]máu di chuyển trong hệ mạch gan,

0:01:07.775,0:01:11.195
men gan sẽ phần nào phản ứng [br]với các phân tử thuốc

0:01:11.195,0:01:13.305
để trung hòa chúng.

0:01:13.305,0:01:16.769
Các phân tử bị trung hòa, [br]gọi là chất chuyển hóa,

0:01:16.769,0:01:19.837
sẽ không còn hiệu lực như thuốc giảm đau.

0:01:19.837,0:01:24.396
Ở bước này, hầu hết lượng ibuprofen [br]đi qua gan mà không bị phản ứng;

0:01:24.396,0:01:26.527
thuốc sẽ tiếp tục di chuyển [br]sau khi qua gan,

0:01:26.527,0:01:27.766
thông qua tĩnh mạch,

0:01:27.766,0:01:30.206
vào hệ tuần hoàn của cơ thể.

0:01:30.206,0:01:32.176
Nửa tiếng sau khi bạn uống viên thuốc,

0:01:32.176,0:01:36.987
một phần liều thuốc đã ở trong [br]dòng máu tuần hoàn.

0:01:36.987,0:01:39.698
Dòng máu này đi khắp cơ thể [br]qua mọi chi và cơ quan,

0:01:39.698,0:01:44.674
bao gồm tim, não, thận, và trở lại gan.

0:01:44.674,0:01:47.218
Khi các phân tử ibuprofen đến một vị trí

0:01:47.218,0:01:50.084
nơi phản ứng đau của [br]cơ thể diễn ra dữ dội,

0:01:50.084,0:01:54.611
chúng sẽ kìm hãm các phân tử đặc biệt [br]vốn góp phần gây ra phản ứng đau đó.

0:01:54.611,0:01:57.681
Thuốc giảm đau, như ibuprofen, sẽ [br]cản trở sản phẩm của các chất

0:01:57.681,0:02:00.859
vốn giúp cơ thể truyền tín hiệu đau.

0:02:00.859,0:02:02.758
Khi càng nhiều phân tử thuốc tích tụ,

0:02:02.758,0:02:05.388
tác dụng cắt cơn đau sẽ tăng lên,

0:02:05.388,0:02:09.084
đạt mức tối đa trong khoảng [br]một hoặc hai giờ;

0:02:09.084,0:02:11.948
sau đó cơ thể bắt đầu đào thải [br]ibuprofen một cách hiệu quả

0:02:11.948,0:02:16.299
với liều trong máu giảm một nửa [br]trung bình sau mỗi hai giờ.

0:02:16.299,0:02:19.238
Khi các phân tử ibuprofen [br]rời khỏi vị trí,

0:02:19.238,0:02:22.828
dòng máu tuần hoàn sẽ lại chuyển chúng đi.

0:02:22.828,0:02:26.412
Trở lại gan, một phần nhỏ nữa [br]trong tổng liều thuốc

0:02:26.412,0:02:29.169
sẽ biến thành chất chuyển hóa,

0:02:29.169,0:02:32.728
vốn sau cùng sẽ bị thận lọc ra [br]vào nước tiểu.

0:02:32.728,0:02:35.530
Vòng lặp từ gan qua cơ thể đến thận [br]tiếp tục diễn ra ở mức

0:02:35.530,0:02:38.220
khoảng một vòng tuần hoàn mỗi phút,

0:02:38.220,0:02:42.398
mỗi vòng lại có một ít thuốc [br]bị trung hòa và đào thải.

0:02:42.398,0:02:45.570
Mọi loại thuốc uống qua đường miệng [br]đều qua những bước cơ bản này,

0:02:45.570,0:02:47.119
nhưng tốc độ xử lí,

0:02:47.119,0:02:50.086
và lượng thuốc đi vào máu

0:02:50.086,0:02:51.538
thay đổi tùy theo thuốc,

0:02:51.538,0:02:52.456
cơ địa mỗi người,

0:02:52.456,0:02:54.709
và cách thức thuốc vào cơ thể.

0:02:54.709,0:02:57.320
Chỉ dẫn về liều lượng trên [br]nhãn thuốc có thể giúp ích,

0:02:57.320,0:03:00.109
nhưng đó chỉ là số liệu trung bình [br]dựa trên một nhóm mẫu

0:03:00.109,0:03:02.933
không hề đại diện cho mọi người dùng.

0:03:02.933,0:03:05.201
Dùng thuốc đúng liều cũng rất quan trọng:

0:03:05.201,0:03:07.989
nếu không đủ liều, thuốc sẽ [br]không phát huy tác dụng;

0:03:07.989,0:03:12.210
nếu quá liều, thuốc và [br]chất chuyển hóa có thể gây độc;

0:03:12.210,0:03:14.151
điều này xảy ra với mọi loại thuốc.

0:03:14.151,0:03:18.350
Trẻ em là một trong những nhóm bệnh nhân [br]rất khó để xác định liều lượng phù hợp,

0:03:18.350,0:03:22.930
vì quá trình xử lí thuốc cũng như [br]cơ thể trẻ thay đổi rất nhanh.

0:03:22.930,0:03:26.629
Đơn cử như lượng men gan [br]giúp trung hòa thuốc

0:03:26.629,0:03:29.781
cực kì thất thường trong suốt [br]giai đoạn sơ sinh và trẻ em;

0:03:29.781,0:03:32.590
và đó chỉ là một trong số [br]nhiều yếu tố gây phức tạp.

0:03:32.590,0:03:33.461
Di truyền,

0:03:33.461,0:03:34.201
tuổi tác,

0:03:34.201,0:03:34.941
chế độ ăn uống,

0:03:34.941,0:03:35.685
bệnh tật,

0:03:35.685,0:03:40.700
và thậm chí sự mang thai cũng ảnh hưởng [br]khả năng xử lí thuốc của cơ thể.

0:03:40.700,0:03:45.841
Một ngày nào đó, xét nghiệm DNA định kì [br]có thể điều chỉnh liều thuốc chính xác

0:03:45.841,0:03:49.570
phù hợp với khả năng xử lí của gan [br]của từng cá nhân và các yếu tố khác,

0:03:49.570,0:03:50.702
còn ở hiện tại,

0:03:50.702,0:03:52.341
tốt nhất là bạn đọc kĩ nhãn thuốc

0:03:52.341,0:03:54.263
hoặc hỏi ý kiến bác sĩ hay dược sĩ,

0:03:54.263,0:03:58.263
đồng thời uống thuốc đúng [br]liều lượng và thời điểm theo chỉ định.