0:00:07.054,0:00:10.208
İbuprofen gibi bir ağrı kesici[br]içtikten sonra ne olduğunu

0:00:10.208,0:00:11.964
hiç merak ettiniz mi?

0:00:11.964,0:00:14.972
Boğazınızdan kayıp giden[br]bir ilaç baş ağrınızı, bel ağrınızı

0:00:14.972,0:00:16.054
veya bilek burkulması

0:00:16.054,0:00:17.784
ağrınızı geçirebilir.

0:00:17.784,0:00:20.743
Fakat ilaç, gitmesi[br]gereken yere nasıl gidiyor?

0:00:20.743,0:00:24.715
Cevabı şu; kan dolaşımınızda[br]otostop çeker, görevini yapmak için

0:00:24.715,0:00:27.445
vücudunuzda bir yarışa[br]çıkar ve bunu, yabancı maddeleri

0:00:27.445,0:00:31.145
etkisiz hâle getirmek ve defetmek[br]için tasarlanmış organ ve moleküllere

0:00:31.145,0:00:33.866
yakalanmadan önce yapar.

0:00:33.866,0:00:36.605
Bu süreç, sindirim sisteminizde başlar.

0:00:37.025,0:00:40.845
Diyelim ki, ağrıyan bileğiniz[br]için bir ibuprofen ilacı içtiniz.

0:00:40.845,0:00:44.125
Tablet, dakikalar içerisinde[br]midenizin asitli sıvısı içerisinde

0:00:44.125,0:00:45.426
ayrışmaya başlar.

0:00:45.676,0:00:48.552
Ayrışan ibuprofen ince[br]bağırsağa doğru yola çıkar

0:00:48.552,0:00:52.706
ve sonra bağırsak duvarından,[br]bir kan damarları ağına geçer.

0:00:53.036,0:00:56.005
Bu kan damarları, kanı ve içerisindeki

0:00:56.005,0:00:59.775
her şeyi karaciğere taşıyan[br]bir damarın içinde beslenirler.

0:00:59.775,0:01:02.426
Sonraki adım, karaciğere ulaşmak.

0:01:02.426,0:01:07.775
İçerisindeki kan ve ilaç molekülleri[br]karaciğer kan damarlarında dolaştıkça,

0:01:07.775,0:01:11.195
enzimler de ibuprofen moleküllerini[br]etkisiz hâle getirmek için

0:01:11.195,0:01:13.195
onlara tepki göstermeyi dener.

0:01:13.195,0:01:16.769
Metabolit adı verilen hasar[br]görmüş ibuprofen molekülleri,

0:01:16.769,0:01:19.837
artık ağrı kesiciler[br]kadar etkili olmayabilir.

0:01:19.837,0:01:24.396
Bu aşamada ibuprofenin çoğu,[br]hasar görmeden karaciğere ulaşır.

0:01:24.396,0:01:26.527
Karaciğerin dışındaki[br]yolculuğuna devam eder,

0:01:26.527,0:01:27.766
damarlardan

0:01:27.766,0:01:30.206
vücudun dolaşım sistemine gider.

0:01:30.206,0:01:32.176
Siz hapı içtikten yarım saat sonra,

0:01:32.176,0:01:36.627
dozun bir kısmı kan dolaşım[br]sisteminize zaten girmiş olur.

0:01:36.987,0:01:39.698
Bu kan döngüsü, her[br]uzvu ve organı dolaşır;

0:01:39.698,0:01:43.954
kan, beyin, böbrekler ve[br]tekrar karaciğer de dâhil.

0:01:44.434,0:01:47.218
Vücutta ağrı tepkisinin[br]tamamen çalıştığı bir yerle

0:01:47.218,0:01:50.084
karşılaştıkları zaman,[br]ibuprofen molekülleri,

0:01:50.084,0:01:54.611
bu tepkinin bir parçası olan[br]belirli hedef moleküllere tutunurlar.

0:01:54.611,0:01:57.681
İbuprofen gibi ağrı kesiciler,[br]vücudun ağrı sinyali iletmesine

0:01:57.681,0:02:00.859
yardım eden bileşenlerin[br]üretilmesini engeller.

0:02:00.859,0:02:02.758
Ne kadar çok ilaç molekülü toplanırsa,

0:02:02.758,0:02:05.388
ağrı kesme etkisi de o kadar artar,

0:02:05.388,0:02:08.784
ortalama bir veya iki saat[br]içinde ise, azami etkisine ulaşır.

0:02:08.784,0:02:11.948
Daha sonra vücut, ortalama[br]her iki saatte bir yarı yarıya

0:02:11.948,0:02:15.649
azalan kan dozuyla birlikte,[br]ibuprofeni aktif olarak atmaya başlar.

0:02:16.099,0:02:19.238
İbuprofen molekülleri[br]hedeften ayrılmaya başladıklarında,

0:02:19.238,0:02:22.638
sistemik kan dolaşımı[br]onları tekrar taşımaya başlar.

0:02:22.638,0:02:26.412
Tekrar karaciğere dönerler ve ilacın[br]tamamının diğer küçük bir kısmı da

0:02:26.412,0:02:29.169
böbrekler tarafından idrar yoluyla[br]

0:02:29.169,0:02:32.138
filtrelenen metabolitlere dönüşür.

0:02:32.408,0:02:35.530
Karaciğerleri, vücudunuzu[br]ve böbreklerinizi dolaşan döngü,

0:02:35.530,0:02:38.220
dakikada bir kan dolaşımı[br]oranında devam eder

0:02:38.220,0:02:41.988
ve ilaç her döngüde biraz daha[br]nötrleştirilir ve filtrelenir.

0:02:42.128,0:02:45.570
Bu temel adımlar, ağız yoluyla[br]aldığınız her ilaç için aynıdır,

0:02:45.570,0:02:47.119
fakat sürecin hızı

0:02:47.119,0:02:50.086
ve kan dolaşımınıza karışan ilaç miktarı,

0:02:50.086,0:02:51.538
ilaca, kişiye

0:02:51.538,0:02:52.456
ve vücuda nasıl

0:02:52.456,0:02:54.459
girdiğine göre değişmektedir.

0:02:54.459,0:02:57.320
İlaç prospektüslerindeki[br]doz önerileri işe yarayabilir,

0:02:57.320,0:03:00.109
fakat o öneriler, her[br]tüketiciyi yansıtmayan

0:03:00.109,0:03:02.743
örnek bir kitleye bağlı ortalamalardır.

0:03:02.743,0:03:05.021
Dozu doğru almak da önemlidir.

0:03:05.021,0:03:07.829
Eğer az ise, ilaç[br]işlevini yerine getiremez.

0:03:07.829,0:03:12.040
Eğer fazla ise, ilaç ve[br]metabolitleri zehirli olabilir.

0:03:12.040,0:03:13.991
Bu her ilaç için geçerlidir.

0:03:13.991,0:03:18.350
Doğru dozu alması en zor[br]hasta grubu, çocuklardır.

0:03:18.350,0:03:22.930
Çünkü ilacı işleme biçimleri,[br]tıpkı vücutları gibi, hızla değişir.

0:03:22.930,0:03:26.629
Örneğin, ilacı nötrleştiren[br]karaciğer enzimlerinin seviyesi

0:03:26.629,0:03:29.781
bebeklik ve çocukluk döneminde[br]sıklıkla yükselip alçalır.

0:03:29.781,0:03:32.590
Bu da birçok zorlaştırıcı [br]faktörden birisidir.

0:03:32.590,0:03:33.461
Genetik,

0:03:33.461,0:03:34.201
yaş,

0:03:34.201,0:03:34.941
beslenme,

0:03:34.941,0:03:35.685
hastalık

0:03:35.685,0:03:40.240
ve hatta gebelik, vücudun ilacı[br]işleme verimliliğini etkiler.

0:03:40.550,0:03:45.841
Bir gün, rutin DNA testleri, karaciğer[br]verimine ve diğer faktörlere göre

0:03:45.841,0:03:49.350
kişiselleştirilmiş uygun ilaç[br]dozunu belirleyecek olabilir,

0:03:49.350,0:03:50.702
fakat o zamana kadar

0:03:50.702,0:03:52.341
prospektüsü okuyup

0:03:52.341,0:03:54.263
veya doktorunuza[br]ya da eczacınıza danışıp

0:03:54.263,0:03:58.072
ilacı önerilen zamanlama ile önerilen[br]miktarda almanız isabet olacaktır.