WEBVTT

00:00:06.924 --> 00:00:09.788
Czy zastanawialiście się kiedyś,
co dzieje się po połknięciu

00:00:09.788 --> 00:00:11.674
leku przeciwbólowego jak ibuprofen?

00:00:11.724 --> 00:00:14.972
Lekarstwo to może pomóc,
gdy boli nas głowa,

00:00:14.972 --> 00:00:16.054
plecy

00:00:16.054 --> 00:00:17.934
czy skręcona kostka.

00:00:17.934 --> 00:00:20.533
W jaki sposób dociera we właściwe miejsce?

00:00:20.843 --> 00:00:24.715
Otóż dostaje się do układu krwionośnego,

00:00:24.715 --> 00:00:27.445
krążąc po organizmie,
wykonuje swoje zadanie,

00:00:27.445 --> 00:00:30.295
po czym jest wychwytywane 
przez organy i cząsteczki

00:00:30.295 --> 00:00:33.056
neutralizujące obce substancje
i usuwające je z organizmu.

00:00:33.756 --> 00:00:36.435
Proces zaczyna się w układzie trawiennym.

00:00:36.885 --> 00:00:40.315
Powiedzmy, że wzięliście ibuprofen,
bo boli was kostka.

00:00:40.845 --> 00:00:43.245
W ciągu kilku minut kwas w żołądku

00:00:43.245 --> 00:00:44.996
zaczyna go rozkładać.

00:00:45.666 --> 00:00:48.552
Rozpuszczony ibuprofen dostaje się
do jelita cienkiego,

00:00:48.552 --> 00:00:52.306
gdzie przenika przez ścianki
do sieci naczyń krwionośnych.

00:00:53.206 --> 00:00:55.775
Naczynia te uchodzą do żyły,

00:00:55.775 --> 00:00:59.255
która transportuje krew
wraz z całą zawartością do wątroby.

00:00:59.735 --> 00:01:02.146
Następnie lek musi
przedostać się przez wątrobę.

00:01:02.526 --> 00:01:07.775
Gdy krew z jego cząsteczkami przepływa
przez naczynia krwionośne wątroby,

00:01:07.775 --> 00:01:11.195
enzymy próbują przechwycić
cząsteczki ibuprofenu,

00:01:11.195 --> 00:01:12.995
żeby je zneutralizować.

00:01:13.305 --> 00:01:16.769
Uszkodzone cząsteczki zwane metabolitami

00:01:16.769 --> 00:01:19.087
nie mają już działania przeciwbólowego.

00:01:19.837 --> 00:01:24.396
Na tym etapie jednak większość ibuprofenu
przechodzi przez wątrobę nieuszkodzona.

00:01:24.396 --> 00:01:26.527
Przemieszcza się dalej

00:01:26.527 --> 00:01:27.766
żyłami

00:01:27.766 --> 00:01:30.206
do układu krążenia.

00:01:30.206 --> 00:01:32.176
Pół godziny po połknięciu tabletki

00:01:32.176 --> 00:01:35.977
część dawki krąży już we krwi.

00:01:36.987 --> 00:01:39.698
Dociera do każdej części ciała,
do każdego organu,

00:01:39.698 --> 00:01:44.034
serca, mózgu, nerek i znów do wątroby.

00:01:44.584 --> 00:01:47.218
Kiedy cząsteczki ibuprofenu
napotykają miejsce,

00:01:47.218 --> 00:01:50.084
gdzie rozwija się reakcja bólowa,

00:01:50.084 --> 00:01:54.131
wiążą się z cząsteczkami,
które uczestniczą w tej reakcji.

00:01:54.611 --> 00:01:57.681
Środki przeciwbólowe blokują
produkcję związków chemicznych,

00:01:57.681 --> 00:02:00.599
które przekazują informację o bólu.

00:02:00.859 --> 00:02:02.758
Uwalnianie kolejnych cząsteczek leku

00:02:02.758 --> 00:02:05.388
zwiększa efekt przeciwbólowy,

00:02:05.388 --> 00:02:08.574
który osiąga swoje maksimum
w ciągu jednej do dwóch godzin.

00:02:09.084 --> 00:02:11.948
Po tym czasie organizm zaczyna
skutecznie usuwać ibuprofen,

00:02:11.948 --> 00:02:15.799
którego stężenie we krwi zmniejsza się
średnio o połowę co dwie godziny.

00:02:16.299 --> 00:02:19.238
Po odczepieniu od cząsteczek docelowych

00:02:19.238 --> 00:02:22.528
cząsteczki ibuprofenu
wracają do dużego krwiobiegu.

00:02:22.698 --> 00:02:24.132
Gdy znów docierają do wątroby,

00:02:24.132 --> 00:02:29.069
kolejna porcja leku zostaje
przekształcona w metabolity,

00:02:29.069 --> 00:02:32.328
które później będą przefiltrowane
przez nerki i usunięte z moczem.

00:02:32.638 --> 00:02:36.260
Cały cykl przepływu krwi
z wątroby przez organizm do nerek

00:02:36.260 --> 00:02:38.220
trwa około minuty.

00:02:38.220 --> 00:02:41.808
Z każdym cyklem neutralizuje się
i filtruje coraz więcej leku.

00:02:42.398 --> 00:02:45.570
Proces ten jest identyczny
dla każdego leku przyjmowanego doustnie,

00:02:45.570 --> 00:02:47.119
ale jego prędkość

00:02:47.119 --> 00:02:49.936
i ilość substancji aktywnej,
która dostaje się do krwi,

00:02:49.936 --> 00:02:51.538
zależy od lekarstwa,

00:02:51.538 --> 00:02:52.456
osoby

00:02:52.456 --> 00:02:54.709
i jak zostało podane.

00:02:54.709 --> 00:02:57.320
Dawkowanie zalecane w ulotce
daje pewne wskazówki,

00:02:57.320 --> 00:03:00.109
ale jest ono uśrednione
i opiera się na próbce populacji,

00:03:00.109 --> 00:03:02.583
która nie jest reprezentatywna
dla każdego pacjenta.

00:03:02.863 --> 00:03:05.201
Przyjęcie właściwej dawki
jest bardzo ważne.

00:03:05.201 --> 00:03:07.989
Przy zbyt niskiej, lek nie zadziała.

00:03:07.989 --> 00:03:12.210
Przy zbyt wysokiej, lekarstwo
i jego metabolity mogą być toksyczne.

00:03:12.210 --> 00:03:14.151
Dotyczy to każdego leku.

00:03:14.151 --> 00:03:18.350
Najtrudniej jest ustalić
właściwe dawki dla dzieci.

00:03:18.350 --> 00:03:22.320
Bardzo szybko zmienia się ich ciało,
co wpływa na metabolizm leków.

00:03:22.740 --> 00:03:26.629
Na przykład poziom enzymów wątrobowych,
które neutralizują lekarstwa,

00:03:26.629 --> 00:03:29.301
ulega dużym zmianom
u niemowląt i dzieci.

00:03:29.741 --> 00:03:32.590
To tylko jeden z wielu
utrudniających czynników.

00:03:32.590 --> 00:03:33.421
Geny,

00:03:33.421 --> 00:03:34.201
wiek,

00:03:34.201 --> 00:03:34.941
dieta,

00:03:34.941 --> 00:03:35.685
choroby,

00:03:35.685 --> 00:03:40.030
nawet ciąża wpływają na efektywność
metabolizowania leku przez organizm.

00:03:40.700 --> 00:03:45.841
Może kiedyś rutynowe testy DNA
pozwolą dobrać dokładną dawkę leku

00:03:45.841 --> 00:03:49.570
dopasowaną do wydolności wątroby
i innych czynników,

00:03:49.570 --> 00:03:50.702
ale na razie

00:03:50.702 --> 00:03:52.271
najbezpieczniej przeczytać ulotkę

00:03:52.271 --> 00:03:54.423
czy skonsultować się
z lekarzem lub farmaceutą

00:03:54.423 --> 00:03:57.922
i przyjmować zalecane dawki
w zalecanych odstępach czasowych.