Czy zastanawialiście się kiedyś, co dzieje się po połknięciu leku przeciwbólowego jak ibuprofen? Lekarstwo to może pomóc, gdy boli nas głowa, plecy czy skręcona kostka. W jaki sposób dociera we właściwe miejsce? Otóż dostaje się do układu krwionośnego, krążąc po organizmie, wykonuje swoje zadanie, po czym jest wychwytywane przez organy i cząsteczki neutralizujące obce substancje i usuwające je z organizmu. Proces zaczyna się w układzie trawiennym. Powiedzmy, że wzięliście ibuprofen, bo boli was kostka. W ciągu kilku minut kwas w żołądku zaczyna go rozkładać. Rozpuszczony ibuprofen dostaje się do jelita cienkiego, gdzie przenika przez ścianki do sieci naczyń krwionośnych. Naczynia te uchodzą do żyły, która transportuje krew wraz z całą zawartością do wątroby. Następnie lek musi przedostać się przez wątrobę. Gdy krew z jego cząsteczkami przepływa przez naczynia krwionośne wątroby, enzymy próbują przechwycić cząsteczki ibuprofenu, żeby je zneutralizować. Uszkodzone cząsteczki zwane metabolitami nie mają już działania przeciwbólowego. Na tym etapie jednak większość ibuprofenu przechodzi przez wątrobę nieuszkodzona. Przemieszcza się dalej żyłami do układu krążenia. Pół godziny po połknięciu tabletki część dawki krąży już we krwi. Dociera do każdej części ciała, do każdego organu, serca, mózgu, nerek i znów do wątroby. Kiedy cząsteczki ibuprofenu napotykają miejsce, gdzie rozwija się reakcja bólowa, wiążą się z cząsteczkami, które uczestniczą w tej reakcji. Środki przeciwbólowe blokują produkcję związków chemicznych, które przekazują informację o bólu. Uwalnianie kolejnych cząsteczek leku zwiększa efekt przeciwbólowy, który osiąga swoje maksimum w ciągu jednej do dwóch godzin. Po tym czasie organizm zaczyna skutecznie usuwać ibuprofen, którego stężenie we krwi zmniejsza się średnio o połowę co dwie godziny. Po odczepieniu od cząsteczek docelowych cząsteczki ibuprofenu wracają do dużego krwiobiegu. Gdy znów docierają do wątroby, kolejna porcja leku zostaje przekształcona w metabolity, które później będą przefiltrowane przez nerki i usunięte z moczem. Cały cykl przepływu krwi z wątroby przez organizm do nerek trwa około minuty. Z każdym cyklem neutralizuje się i filtruje coraz więcej leku. Proces ten jest identyczny dla każdego leku przyjmowanego doustnie, ale jego prędkość i ilość substancji aktywnej, która dostaje się do krwi, zależy od lekarstwa, osoby i jak zostało podane. Dawkowanie zalecane w ulotce daje pewne wskazówki, ale jest ono uśrednione i opiera się na próbce populacji, która nie jest reprezentatywna dla każdego pacjenta. Przyjęcie właściwej dawki jest bardzo ważne. Przy zbyt niskiej, lek nie zadziała. Przy zbyt wysokiej, lekarstwo i jego metabolity mogą być toksyczne. Dotyczy to każdego leku. Najtrudniej jest ustalić właściwe dawki dla dzieci. Bardzo szybko zmienia się ich ciało, co wpływa na metabolizm leków. Na przykład poziom enzymów wątrobowych, które neutralizują lekarstwa, ulega dużym zmianom u niemowląt i dzieci. To tylko jeden z wielu utrudniających czynników. Geny, wiek, dieta, choroby, nawet ciąża wpływają na efektywność metabolizowania leku przez organizm. Może kiedyś rutynowe testy DNA pozwolą dobrać dokładną dawkę leku dopasowaną do wydolności wątroby i innych czynników, ale na razie najbezpieczniej przeczytać ulotkę czy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą i przyjmować zalecane dawki w zalecanych odstępach czasowych.