0:00:01.890,0:00:03.820
Bu videoda hüceyrələr[br]haqqında danışacağıq.

0:00:03.820,0:00:07.480
Belə bir hüceyrənin[br]aksiyon potensialını

0:00:07.480,0:00:09.090
çəkəcəyəm.

0:00:09.090,0:00:12.620
Qrafikdə həm zamanı,[br]həm də millivoltları

0:00:12.620,0:00:14.990
göstərək.

0:00:14.990,0:00:18.890
Bura müsbət, bura isə[br]mənfidir.

0:00:18.890,0:00:22.770
SA düyünündəki nəbzi[br]tənzimləyən hüceyrələrdən

0:00:22.770,0:00:25.600
danışacağıq

0:00:25.600,0:00:28.000
Bu, SA düyünündəki aksiyon[br]potensialıdır və

0:00:28.000,0:00:31.740
bildiyimiz kimi, mənfidə[br]başlayır və yavaş-yavaş artır.

0:00:31.740,0:00:34.170
Bunun səbəbi natriumun[br]hüceyrəyə

0:00:34.170,0:00:36.690
sızmasıdır.

0:00:36.690,0:00:40.970
Burda başqa ionlar[br]da var, amma əsas natriumdur.

0:00:40.970,0:00:42.830
Aksiyon potensialı[br]yavaş-yavaş artır.

0:00:42.830,0:00:45.200
Bu çəkdiyim alt[br]sərhədə qədər gedir.

0:00:45.200,0:00:46.900
Bəs bu aşağı sərhəd nə üçündür?

0:00:46.900,0:00:50.480
Bu qırıq-qırıq xətt ilə[br]göstərdiyim sərhəd kalsium

0:00:50.480,0:00:52.830
kanallarının açılmağa başladığı[br]nöqtəni

0:00:52.830,0:00:54.530
ifadə edir.

0:00:54.530,0:00:56.600
Kanallar açılır və hüceyrə[br]nəticədə hüceyrə

0:00:56.600,0:00:58.166
daha da müsbətləşir.

0:00:58.166,0:00:59.540
Onsuz da müsbət yöndə

0:00:59.540,0:01:01.360
gedirdi, indi daha[br]müsbətləşmiş oldu.

0:01:01.360,0:01:03.740
Təxminən bu nöqtəyə[br]gəlib çatır.

0:01:03.740,0:01:07.680
Bu nöqtəyə çatdıqda[br]voltaj qapılı kalsium

0:01:07.680,0:01:10.230
kanalları bağlanır və[br]kalium kanalları açılır.

0:01:10.230,0:01:11.890
Nəticədə membranda repolyarizasiya

0:01:11.890,0:01:15.810
baş verir.

0:01:15.810,0:01:18.590
Hələ ki 3 mərhələdən, yəni[br]fazadan danışdıq.

0:01:18.590,0:01:22.180
Bura faza 4,

0:01:22.180,0:01:24.750
bura faza 0, bura isə[br]faza 1-dir.

0:01:24.750,0:01:28.010
Dediyim üç faza bunlardır.

0:01:28.010,0:01:30.010
İndi daha dərindən[br]düşünək.

0:01:30.010,0:01:33.205
Bu çəkdiyim

0:01:33.205,0:01:35.080
bir ürək döyüntüsünü

0:01:35.080,0:01:37.420
təmsil etsin.

0:01:37.420,0:01:39.030
Bunu davam etdirmək

0:01:39.030,0:01:41.817
istəsəm, gərək ardınca[br]buna bənzəyən şəkillər çəkim.

0:01:41.817,0:01:43.650
Hər biri bir ürək döyüntüsünü

0:01:43.650,0:01:46.275
təmsil

0:01:46.275,0:01:48.770
edir.

0:01:48.770,0:01:51.786
Tutaq ki, 2-3 dəqiqə[br]döyünmüş

0:01:51.786,0:01:53.160
bir ürəyin ritmini

0:01:53.160,0:01:56.870
analiz edirik.[br]Ard-arda düzülmüş çoxlu aksiyon

0:01:56.870,0:01:59.650
potensialı var, bu[br]cür görünür.

0:01:59.650,0:02:02.600
Bəs bu ürək döyüntüsünü

0:02:02.600,0:02:05.080
qısaltmaq istəsəm,[br]qurtarması lazım olan

0:02:05.080,0:02:07.780
yerin əvəzinə burada bitirsəm,[br]nə olar?

0:02:07.780,0:02:11.140
Bu hal faza 4-dəki aksiyon[br]potensialına təsir edər.

0:02:11.140,0:02:16.520
Başqa sözlə,[br]ürək döyüntüsü sürətlənər.

0:02:16.520,0:02:18.150
Bəs bu, nəyə[br]təsir edər?

0:02:18.150,0:02:20.358
Ürək döyüntülərinin[br]ard-arda düzülməsi, hər

0:02:20.358,0:02:22.840
bir ürək döyüntüsünün daha[br]sürətli olması deməkdir.

0:02:22.840,0:02:25.145
Növbəti ürək döyüntüsü

0:02:25.145,0:02:27.530
daha tez başlayar

0:02:27.530,0:02:30.910
və daha tez qurtarar.

0:02:30.910,0:02:34.650
Nəticədə nə

0:02:34.650,0:02:36.700
olacaq?

0:02:36.700,0:02:38.380
Bir dəqiqənin

0:02:38.380,0:02:39.847
sonunda

0:02:39.847,0:02:41.430
daha çox ürək döyüntüsü

0:02:41.430,0:02:44.210
ilə qarşılaşacağıq.

0:02:44.210,0:02:47.110
Ürək döyüntüləri nə qədər[br]qısa olarsa, ürəyin ritmi də

0:02:47.110,0:02:50.010
o qədər sürətli olar.

0:02:50.010,0:02:53.542
Qısacası, nəbz sürətlənir.

0:02:53.542,0:02:55.000
Bu, əslində çox vacibdir.

0:02:55.000,0:02:57.820
Çünki ürəyin ritmi barədə[br]tez-tez düşünürük,

0:02:57.820,0:02:59.720
amma hər bir[br]ürək döyüntüsünün

0:02:59.720,0:03:01.840
nə demək olduğunu[br]heç fikirləşmirik.

0:03:01.840,0:03:04.710
Belə bir halda, hər ürək[br]döyüntüsü daha sürətli olur.

0:03:04.710,0:03:06.940
Bəs bunun əksi olsa,[br]necə olar?

0:03:06.940,0:03:09.080
Tutaq ki, bu xətti [br]uzadırıq. Bu halda

0:03:09.080,0:03:11.760
ürək döyüntüsü[br]daha çox çəkir.

0:03:11.760,0:03:13.670
Ürək döyüntüsünün[br]daha uzunmüddətli

0:03:13.670,0:03:15.360
olması bir dəqiqədə[br]daha az

0:03:15.360,0:03:19.510
ürək döyüntüsünün[br]olmağı deməkdir.

0:03:19.510,0:03:21.010
Yəni,

0:03:21.010,0:03:23.840
nəbz yavaşlayır.

0:03:23.840,0:03:28.120
Belə çıxır ki, ürəyin[br]ritmini dəyişdirmək

0:03:28.120,0:03:31.890
elə ürək döyüntüsünün müddətini

0:03:31.890,0:03:35.310
dəyişdirmək deməkdir.

0:03:35.310,0:03:37.770
Bu da çox vacibdir.

0:03:37.770,0:03:39.670
İndi bir az da irəli[br]gedək və

0:03:39.670,0:03:42.360
xəyali təcrübə edək.[br]Təsəvvür edək ki,

0:03:42.360,0:03:45.760
bu nöqtə saniyənin

0:03:45.760,0:03:47.780
onda biridir.

0:03:47.780,0:03:50.540
Dəqiqliklə onda bir olmaya[br]bilər, amma biz

0:03:50.540,0:03:52.670
elə olduğunu düşünək.

0:03:52.670,0:03:54.505
Tam bu nöqtədə ikən, yəni[br]saniyənin

0:03:56.340,0:03:59.820
onda biri qədər vaxt keçdikdə[br]hüceyrəyə nə olacaq?

0:03:59.820,0:04:01.130
Gəlin bir az yer açaq və

0:04:01.130,0:04:04.520
hüceyrənin saniyənin onda birində

0:04:04.520,0:04:07.690
necə görünəcəyini çəkərək göstərək.

0:04:07.690,0:04:11.920
Ürək ritmini[br]tənzimləyən

0:04:11.920,0:04:14.990
pacemaker hüceyrəmizdə[br]saniyənin onda birində nə

0:04:14.990,0:04:17.070
baş verdiyinə baxaq.

0:04:17.070,0:04:19.180
Hüceyrəni belə

0:04:19.180,0:04:21.160
qaralama kimi çəkirəm.

0:04:21.160,0:04:26.100
Hüceyrənin içinə

0:04:26.100,0:04:27.100
sızan ionları çəkək.

0:04:28.295,0:04:29.295
Dediyimiz kimi, əsas

0:04:30.490,0:04:32.845
natrium

0:04:32.845,0:04:35.960
hüceyrəyə sızır.

0:04:35.960,0:04:39.180
Bunlardan hüceyrəmizin içinə szan[br]bir neçəsini

0:04:39.180,0:04:42.172
çəkək.

0:04:42.172,0:04:43.880
Təbii ki, hüceyrəyə təkcə

0:04:43.880,0:04:46.330
natrium yox, başqa

0:04:46.330,0:04:48.480
ionlar da

0:04:48.480,0:04:50.700
sızır.[br]Natriumun əsas ion olduğunu,

0:04:50.700,0:04:55.510
yəni bu hüceyrənin daha çox[br]natiruma qarşı

0:04:55.510,0:04:59.410
keçirici olduğunu bilirik.[br]Amma kalsium da hüceyrəyə və kalium

0:04:59.410,0:05:00.560
da çölə sıza bilər

0:05:00.560,0:05:03.830


0:05:03.830,0:05:05.710


0:05:05.710,0:05:10.730


0:05:10.730,0:05:14.350


0:05:14.350,0:05:16.366


0:05:16.366,0:05:17.990


0:05:17.990,0:05:22.620


0:05:22.620,0:05:25.100


0:05:25.100,0:05:30.800


0:05:30.800,0:05:33.490


0:05:33.490,0:05:37.760


0:05:37.760,0:05:40.370


0:05:43.650,0:05:49.290


0:05:49.290,0:05:50.960


0:05:50.960,0:05:55.130


0:05:55.130,0:05:56.970


0:05:59.820,0:06:03.740


0:06:03.740,0:06:06.580


0:06:06.580,0:06:08.850


0:06:08.850,0:06:11.550


0:06:11.550,0:06:15.200


0:06:15.200,0:06:17.540


0:06:17.540,0:06:21.255


0:06:21.255,0:06:22.630


0:06:22.630,0:06:24.800


0:06:24.800,0:06:27.290


0:06:27.290,0:06:32.050


0:06:32.050,0:06:38.010


0:06:38.010,0:06:40.850


0:06:44.530,0:06:49.230


0:06:49.230,0:06:56.100


0:06:56.100,0:06:58.660


0:06:58.660,0:06:59.460


0:06:59.460,0:07:03.450


0:07:03.450,0:07:05.010


0:07:05.010,0:07:06.510


0:07:06.510,0:07:09.330


0:07:09.330,0:07:11.810


0:07:11.810,0:07:14.850


0:07:14.850,0:07:17.280


0:07:17.280,0:07:20.290


0:07:20.290,0:07:23.642


0:07:23.642,0:07:25.100


0:07:25.100,0:07:28.210


0:07:28.210,0:07:31.160


0:07:31.160,0:07:34.610


0:07:34.610,0:07:38.380


0:07:38.380,0:07:40.140


0:07:40.140,0:07:42.410


0:07:42.410,0:07:43.420


0:07:43.420,0:07:46.990


0:07:46.990,0:07:49.080


0:07:49.080,0:07:53.340


0:07:53.340,0:07:56.030


0:07:56.030,0:07:59.310


0:07:59.310,0:08:02.150


0:08:02.150,0:08:04.240


0:08:04.240,0:08:07.390


0:08:07.390,0:08:10.480


0:08:10.480,0:08:12.120


0:08:12.120,0:08:15.940


0:08:15.940,0:08:19.690


0:08:19.690,0:08:21.800


0:08:21.800,0:08:24.764


0:08:24.764,0:08:26.930


0:08:26.930,0:08:29.860


0:08:29.860,0:08:35.350


0:08:35.350,0:08:37.980


0:08:37.980,0:08:41.654


0:08:41.654,0:08:45.290


0:08:45.290,0:08:47.870


0:08:47.870,0:08:50.640


0:08:50.640,0:08:53.270


0:08:53.270,0:08:57.910


0:08:57.910,0:09:00.630


0:09:00.630,0:09:02.827


0:09:02.827,0:09:04.660


0:09:04.660,0:09:07.620


0:09:07.620,0:09:08.560


0:09:08.560,0:09:10.719


0:09:10.719,0:09:12.510


0:09:12.510,0:09:14.885


0:09:14.885,0:09:19.800


0:09:19.800,0:09:23.835


0:09:23.835,0:09:26.790


0:09:26.790,0:09:28.590


0:09:28.590,0:09:33.390


0:09:33.390,0:09:37.670


0:09:37.670,0:09:41.240


0:09:41.240,0:09:43.860


0:09:43.860,0:09:47.570


0:09:47.570,0:09:49.840


0:09:49.840,0:09:51.560


0:09:51.560,0:09:54.240


0:09:54.240,0:09:55.900


0:09:55.900,0:09:59.290


0:09:59.290,0:10:02.340


0:10:02.340,0:10:05.080


0:10:05.080,0:10:07.680


0:10:07.680,0:10:10.140


0:10:10.140,0:10:12.990


0:10:12.990,0:10:15.110


0:10:15.110,0:10:19.050


0:10:19.050,0:10:22.157


0:10:22.157,0:10:24.240


0:10:24.240,0:10:25.720


0:10:25.720,0:10:28.870


0:10:28.870,0:10:32.200


0:10:32.200,0:10:34.830


0:10:34.830,0:10:37.280


0:10:37.280,0:10:38.780


0:10:38.780,0:10:40.810


0:10:40.810,0:10:43.470


0:10:43.470,0:10:47.920


0:10:47.920,0:10:51.736


0:10:51.736,0:10:53.360


0:10:53.360,0:10:59.160


0:10:59.160,0:11:03.010


0:11:03.010,0:11:04.000


0:11:04.000,0:11:05.730


0:11:05.730,0:11:07.660


0:11:07.660,0:11:10.930


0:11:10.930,0:11:14.200


0:11:14.200,0:11:17.030


0:11:17.030,0:11:21.090


0:11:21.090,0:11:23.810


0:11:23.810,0:11:25.430


0:11:25.430,0:11:29.840


0:11:29.840,0:11:32.740


0:11:32.740,0:11:35.920


0:11:35.920,0:11:38.310


0:11:38.310,0:11:42.230


0:11:42.230,0:11:45.530


0:11:45.530,0:11:48.710


0:11:48.710,0:11:51.060


0:11:51.060,0:11:54.390


0:11:54.390,0:11:55.170


0:11:55.170,0:11:58.855


0:11:58.855,0:12:02.580