0:00:01.142,0:00:04.360
1968 yılı Noel arifesi.

0:00:05.520,0:00:08.936
Apollo 8 uzay aracı Ay etrafındaki

0:00:08.936,0:00:11.656
ilk üç turunu başarı ile tamamladı.

0:00:12.960,0:00:15.656
Üç gün önce Cape Canaveral'dan kalkarak,

0:00:15.680,0:00:17.376
insanoğlu ilk defa

0:00:17.400,0:00:21.120
alçak yörünge ötesine seyahat edecekti.

0:00:22.440,0:00:24.456
Aracın dördüncü geçişinde

0:00:24.480,0:00:27.176
Dünya yavaşça görüntüye giriyor

0:00:27.200,0:00:30.160
ve kendisini Ay'ın ufkunda[br]meydana çıkarıyordu.

0:00:31.680,0:00:35.616
Astronot Bill Anders telaşla mürettebatına[br]kameranın nerede olduğunu sorar,

0:00:35.640,0:00:38.056
Hasselblad'ı kapar,[br]cama doğru tutar,

0:00:38.080,0:00:39.416
deklanşöre basar

0:00:39.440,0:00:43.560
ve tüm zamanların en önemli[br]fotoğraflarından birini çeker:

0:00:44.560,0:00:45.760
"Earthrise."

0:00:46.720,0:00:49.376
Birkaç gün sonra eve sağ salim dönen ekibe

0:00:49.400,0:00:51.020
görev hakkında sorular soruldu.

0:00:51.960,0:00:54.216
Anders'ın meşhur cevabı şöyleydi:

0:00:54.240,0:00:56.336
"Ay'a gittik,

0:00:56.360,0:00:59.560
ama aslında Dünya'yı keşfettik."

0:01:01.480,0:01:05.040
O ve arkadaşları[br]bu muhteşem anda

0:01:05.800,0:01:07.240
ne hissetti?

0:01:07.840,0:01:10.376
Geçen yıl yayınlanan bir çalışmada,

0:01:10.400,0:01:13.456
Pensilvanya Üniversitesi'nden[br]bir araştırma ekibi

0:01:13.480,0:01:17.096
Dünya'yı uzaydan izleme fırsatı bulan

0:01:17.120,0:01:20.376
yüzlerce astronotun beyanını inceledi.

0:01:20.400,0:01:23.400
Analizleri üç ortak duyguyu açığa çıkardı:

0:01:24.200,0:01:27.976
ilki, Dünya'nın güzelliğini[br]daha çok takdir etme;

0:01:28.000,0:01:33.096
ikincisi, diğer tüm canlılara[br]bağlılık hissinde artış;

0:01:33.120,0:01:38.480
ve üçüncüsü, beklenmedik[br]kuvvetli bir duygu yoğunluğu.

0:01:39.160,0:01:42.616
Araştırmacılar çok uzak bir mesafeden[br]Dünya'yı görmenin,

0:01:42.640,0:01:46.576
ne gördüklerini anlamaları için yeni bir[br]bilişsel bir çerçeve geliştirmesine

0:01:46.600,0:01:48.280
neden olduğuna inanıyorlar.

0:01:49.240,0:01:52.216
Astronotların bu yeni manzara,

0:01:52.240,0:01:54.096
bu yeni bakış açısı,

0:01:54.120,0:01:56.016
bu yeni görsel hakikat ile

0:01:56.040,0:01:58.280
tamamen değiştiklerine inanıyorlar.

0:01:59.360,0:02:03.720
Bu his ekseriya[br]"sorgulama etkisi" olarak anılır.

0:02:05.120,0:02:09.360
Dünya dışına sadece 558 kişi gidebildi.

0:02:10.199,0:02:13.336
558 kişi, sonsuz bir karanlık denizinde

0:02:13.360,0:02:16.496
süzülen gezegenimize

0:02:16.520,0:02:18.176
huşu ve hayretle bakma

0:02:18.200,0:02:21.816
şansına sahip oldu.

0:02:21.840,0:02:24.616
Peki ya bu sayı daha büyük olsaydı?

0:02:24.640,0:02:28.136
Üç yıl önce,[br]kendi görevime koyuldum:[br]

0:02:28.160,0:02:32.896
Bakalım New York şehrindeki küçük dairemde[br]sadece küçük bir bilgisayarı kullanarak

0:02:32.920,0:02:34.576
çok daha fazla kişiye

0:02:34.600,0:02:36.656
bu ezici küçüklük ve güzellik duygusunu

0:02:36.680,0:02:38.880
yaşatabilecek miyim?

0:02:39.480,0:02:43.496
"Daily Overview" açtığımda 2013 yılıydı.

0:02:43.520,0:02:47.056
Her gün, uydu görüntülerini kullanarak

0:02:47.080,0:02:51.456
gezegenimizin tepeden geniş bir[br]görüntüsünü oluşturdum.

0:02:51.480,0:02:56.416
Şu ana kadar binden fazla[br]görüntü oluşturuldu

0:02:56.440,0:02:58.936
ve 600 binden fazla insan

0:02:58.960,0:03:02.016
bu günlük perspektif dozu için[br]katılım gösterdi.

0:03:02.040,0:03:05.960
Bu görüntüleri[br]uydu şirketi Digital Globe'un

0:03:05.990,0:03:09.520
muazzam arşivindeki fotoğrafları[br]düzenleyerek oluşturdum.

0:03:10.080,0:03:12.856
Onlar beşli bir takım uyduyu işletiyorlar,

0:03:12.880,0:03:15.496
her biri kabaca bir ambulans büyüklüğünde

0:03:15.520,0:03:17.936
ve yörüngelerinde[br]28.000 km/h hızla giderken

0:03:17.960,0:03:22.280
sürekli Dünya'nın resmini çekiyorlar.

0:03:23.280,0:03:24.840
Şimdi, bu ne demek?

0:03:25.600,0:03:27.976
Bu uydulardan her biri[br]16 metre odak uzaklığı olan

0:03:28.000,0:03:30.896
birer kamera ile donatılmış,

0:03:30.920,0:03:34.616
yani bu kabaca 55 milimetre lensi olan

0:03:34.640,0:03:38.960
bir DSLR makineden 290 kat daha büyük.

0:03:39.800,0:03:41.720
Yani, eğer uydularından birini

0:03:41.760,0:03:44.440
Oxford'taki bu tiyatronun[br]çatısına koyabilseydik,

0:03:45.200,0:03:47.976
Amsterdam'daki bir stadyumun sahasındaki

0:03:48.000,0:03:52.080
futbol topunun fotoğrafını[br]net bir şekilde çekebilirdik.

0:03:53.040,0:03:55.600
Bu 450 kilometre uzaklık demek.

0:03:56.560,0:03:59.496
Bu muhteşem bir teknoloji.

0:03:59.520,0:04:01.170
Ve bu projenin başında

0:04:01.190,0:04:04.496
insanların gezegende etki ettikleri[br]yerlere odaklanmak için

0:04:04.520,0:04:06.416
bu muhteşem teknolojiyi

0:04:06.440,0:04:08.760
kullanmaya karar verdim.

0:04:10.120,0:04:14.496
Bir tür olarak, kaynak için[br]yeryüzünü kazıyoruz,

0:04:14.520,0:04:15.960
enerji üretiyoruz,

0:04:16.680,0:04:20.200
hayvanları yetiştiriyoruz ve[br]gıda için ekip biçiyoruz,

0:04:20.880,0:04:23.336
şehirler inşa ediyoruz,[br]hareket ediyoruz

0:04:23.360,0:04:24.696
ve atık üretiyoruz.

0:04:24.720,0:04:28.016
Ve tüm bu şeylerin yapım sürecinde,

0:04:28.040,0:04:31.136
kara, deniz ve şehir görüntülerine

0:04:31.160,0:04:35.120
artan otorite ve çekinmezlikle[br]şekil veriyoruz.

0:04:36.640,0:04:37.896
Bunların ışığında

0:04:37.920,0:04:41.050
birkaç genel değerlendirmemi[br]şimdi sizinle paylaşmak istiyorum.

0:04:41.680,0:04:45.176
Burada Singapur limanının[br]girişinde bekleyen

0:04:45.200,0:04:47.960
kargo gemilerini ve[br]petrol tankerlerini görüyoruz.

0:04:48.880,0:04:53.816
Burası toplam tonaj açısından[br]dünyadaki ikinci en yoğun tesis,

0:04:53.840,0:04:57.216
dünyanın nakliye[br]konteynerlerinin beşte birine

0:04:57.240,0:04:59.696
ve yıllık ham petrolün yarısına

0:04:59.720,0:05:01.080
tekabül ediyor.

0:05:01.800,0:05:05.696
Bu görüntüye yakından bakarsanız,[br]bir sürü küçük benek göreceksiniz.

0:05:05.720,0:05:08.576
Bunlar aslında ABD, Teksas,

0:05:08.600,0:05:11.120
Summerfield besi yerindeki inekler.

0:05:12.080,0:05:14.296
İnekler belirli bir ağırlığa ulaştığında

0:05:14.320,0:05:16.456
- kabaca 300 kilogram -

0:05:16.480,0:05:19.280
özel bir diyet uygulanmak üzere[br]buraya getirilir.

0:05:19.960,0:05:25.096
Sonraki üç-dört ay,[br]kesime gönderilmeden önce

0:05:25.120,0:05:27.256
inekler 180 kilo daha alır.

0:05:27.280,0:05:30.696
Ayrıca şu yukarıda parlayan havuzu da[br]merak ediyorsunuzdur.

0:05:30.720,0:05:34.576
Rengini özel bir gübre, kimyasal[br]ve durgun suda büyüyen

0:05:34.600,0:05:37.640
özel bir çeşit alg birleşiminden alıyor.

0:05:39.160,0:05:41.976
Bu, Batı Avustralya, Pilbara bölgesindeki

0:05:42.000,0:05:45.296
Mount Whaleback demir cevheri madeni.

0:05:45.320,0:05:49.136
Dünya'nın yüzünde güzel,[br]mamafih korkunç bir yara izi.

0:05:49.160,0:05:51.216
Dünya'nın demir cevheri madenleri

0:05:51.240,0:05:54.176
%98 oranla çelik yapmak için kullanılıyor

0:05:54.200,0:05:58.496
ve bina, otomobil veya bulaşık makinesi[br]veya buzdolabı gibi

0:05:58.526,0:06:01.520
cihazların yapımında ana bir bileşen.

0:06:03.240,0:06:06.120
Bu, İspanya, Seville'deki solar toplayıcı.

0:06:06.880,0:06:11.576
Bu tesiste 2.650 ayna bulunuyor

0:06:11.600,0:06:16.450
ve bunlar merkezdeki 140 metre[br]uzunluğunda bir kulenin etrafında

0:06:16.480,0:06:18.460
eş merkezli çember şeklinde dizilmiştir.

0:06:18.480,0:06:19.936
Kulenin en üstünde,

0:06:19.960,0:06:22.176
aşağıdaki aynalardan

0:06:22.200,0:06:25.816
yukarı yansıtılan[br]ışık demetleri ile ısıtılan

0:06:25.840,0:06:27.410
erimiş tuz kapsülü bulunuyor.

0:06:27.800,0:06:31.256
Tuz oradan, buhar ürettiği[br]bir depolama tankına

0:06:31.280,0:06:32.736
aktarılarak

0:06:32.760,0:06:34.216
türbinleri döndürüyor

0:06:34.240,0:06:37.736
ve 70 bin evi aydınlatacak[br]yeterli enerjiyi

0:06:37.760,0:06:42.080
ve her yıl 30 bin ton karbondioksit[br]emisyonu üretiyor.

0:06:43.200,0:06:47.216
Bu görüntü Bolivia, Santa Cruz'daki[br]el değmemiş yağmur ormanlarının

0:06:47.240,0:06:51.120
hemen bitişiğindeki[br]ormansızlaşmayı gösteriyor.

0:06:52.212,0:06:54.736
Ülkedeki ormansızlaşmanın[br]ilk sebeplerinden biri

0:06:54.760,0:06:57.376
makineleşmiş tarım ve[br]büyükbaş hayvancılığın

0:06:57.400,0:06:59.056
yayılması oldu,

0:06:59.080,0:07:02.296
böylece ülke, artan nüfusun[br]taleplerini karşılamaya ve

0:07:02.320,0:07:03.536
onları beslemeye çalıştı

0:07:03.560,0:07:05.856
ve yağmur ormanları

0:07:05.880,0:07:07.360
bu uğurda kurban edildi.

0:07:08.160,0:07:13.136
Tahminlere göre, 2000-2010 yılları[br]arasındaki 10 yılda

0:07:13.160,0:07:14.616
18 bin kilometre kare

0:07:14.640,0:07:16.840
yağmur ormanı kaybedildi.

0:07:17.920,0:07:20.840
Burası İspanya, Barcelona'daki[br]Eixample bölgesi.

0:07:21.640,0:07:24.886
Genel perspektif şehirlerin nasıl[br]işlediğini ve şehir planlaması için

0:07:24.886,0:07:26.986
daha akıllı çözümleri[br]nasıl bulabileceğimizi

0:07:26.986,0:07:29.416
anlamaya yardımcı olmada[br]son derece faydalı olabilir

0:07:29.440,0:07:31.576
ve bu 2030 yılında,

0:07:31.600,0:07:37.096
yani dünya şehirlerinde yaşayan sayısının[br]tahminen 4.9 milyar olacağı zaman

0:07:37.120,0:07:38.360
daha önemli olacaktır.

0:07:39.240,0:07:42.080
Barselona'nın bu alanının karakteristiği

0:07:42.110,0:07:45.496
sıkı ızgara deseni,[br]ortak avlusu olan binalardır

0:07:45.520,0:07:47.696
ve bu sekizgen kesişimler

0:07:47.720,0:07:50.736
daha fazla güneş ışığı,[br]daha iyi havalandırma

0:07:50.760,0:07:53.010
ve sokak düzeyinde ek park yeri sağlıyor.

0:07:53.480,0:07:57.920
Ve burada ızgara desenini[br]çok farklı bir durumda görüyoruz.

0:07:58.480,0:08:01.976
Burası Kuzey Kenya'daki[br]Dadaab Mülteci Kampı,

0:08:02.000,0:08:04.936
kendi türünde dünyadaki en büyük tesis.

0:08:04.960,0:08:08.216
Kıtlık ve çatışma olan[br]Somali'den kaçan mültecilerin

0:08:08.240,0:08:10.136
istilasıyla baş etmek için,

0:08:10.160,0:08:12.656
BM sol taraftaki bu alanı inşa etti.

0:08:12.680,0:08:14.416
LFO eklentisi denen bu bölge

0:08:14.440,0:08:15.976
beyaz noktalı yerlere

0:08:16.000,0:08:18.976
- zamanla alanı dolduracak olan çadırlar -

0:08:19.000,0:08:22.096
işgal eden mültecileri barındırmak için

0:08:22.096,0:08:23.260
inşa edildi.

0:08:23.480,0:08:26.576
Eğer bu manzaralardan birine sahipseniz

0:08:26.600,0:08:28.780
zamanda bir ana sahipsinizdir.

0:08:29.280,0:08:31.136
Ama eğer elimizde iki görüntü varsa

0:08:31.160,0:08:34.000
zamandaki değişim hakkında[br]hikâyeler anlatabiliriz.

0:08:34.760,0:08:37.326
Projenin bu özelliğini "Çakışma"[br]olarak adlandırıyorum

0:08:37.326,0:08:39.580
ve şimdi sizinle[br]birkaç örnek paylaşacağız.

0:08:40.240,0:08:44.560
Hollanda'daki Lale tarlaları[br]her yıl Nisan ayında çiçek açar.

0:08:45.120,0:08:48.256
Biz de birkaç hafta öncesinden[br]Mart ayında bir resim çektik

0:08:48.280,0:08:50.800
ve bunu birkaç hafta[br]sonrasıyla karşılaştırdık.

0:08:51.560,0:08:56.000
Bu muhteşem renk şelalesinde[br]çiçeklerin açışını izleyebiliyoruz.

0:08:57.040,0:09:02.440
Hollandalıların her yıl 4.3 milyon[br]lale soğanı ürettiği tahmin ediliyor.

0:09:04.160,0:09:07.256
2015 yılında, güneydoğu Brezilya'da

0:09:07.280,0:09:09.976
bir demir cevheri madeninde[br]iki baraj çökmüş,

0:09:10.000,0:09:12.616
ülke tarihindeki en kötü[br]çevre felaketlerinden birine

0:09:12.640,0:09:14.069
neden olmuştu.

0:09:14.480,0:09:18.376
Tahminlere göre barajlar yıkıldığında

0:09:18.400,0:09:20.096
62 metreküp atık salınmış,

0:09:20.120,0:09:22.536
çok sayıda köyü harap etmiş.

0:09:22.560,0:09:25.560
Bento Rodrigues'in önceki ...

0:09:28.120,0:09:29.960
ve sel sonrası hâli görülebiliyor.

0:09:31.304,0:09:34.840
19 kişi bu felakette hayatını kaybetti.

0:09:34.840,0:09:37.936
Yarım milyon insan uzun bir süre

0:09:37.936,0:09:39.952
temiz içme suyuna erişemedi

0:09:39.952,0:09:42.408
ve atıklar kısa zamanda[br]Doce Nehrine girdi,

0:09:42.408,0:09:44.904
denize doğru

0:09:45.024,0:09:46.680
650 kilometre uzanarak

0:09:46.680,0:09:50.480
bu güzergâhtaki kim bilir ne kadar bitki[br]ve hayvanın ölümüne neden oldu.

0:09:51.440,0:09:55.216
Ve son olarak,[br]Suriye'deki krizle ilgili bir hikâye,

0:09:55.240,0:09:59.096
yüz binlerce insanın[br]hayatına mal olan ve milyonları

0:09:59.120,0:10:00.850
evinden eden bir çatışma.

0:10:01.040,0:10:05.536
Bu da Marfak Ürdün'de görülen[br]çöl parçası, yıl 2011,

0:10:05.560,0:10:07.256
çatışmanın başladığı yıl.

0:10:07.280,0:10:11.920
Bunu 2017'de çekilen[br]bir fotoğrafla karşılaştırdığımızda

0:10:12.720,0:10:15.320
Zaatari mülteci kampının[br]inşasını görüyoruz.

0:10:16.040,0:10:19.696
Apollo 8 astronotları

0:10:19.720,0:10:23.656
Dünya'nın doğuşunu ilk kez[br]Ay manzarasından izlerken

0:10:23.680,0:10:27.876
size gösterdiğim yerlerin[br]uzaydan böyle gözükeceğini

0:10:27.876,0:10:30.040
hayal etmelerinin imkânı yoktu.

0:10:30.720,0:10:33.416
Estetiği hoşunuza giden bir resmin

0:10:33.440,0:10:35.696
aslında ne olduğunu[br]bir kez öğrendiğinizde,

0:10:35.720,0:10:38.600
hâlâ onu sevdiğiniz gerçeğiyle[br]mücadele edebilirsiniz.

0:10:39.480,0:10:42.296
Benim işimle yaratmak[br]istediğim gerilim de bu,

0:10:42.320,0:10:45.456
çünkü gezegenimize olan ilgimizi ve

0:10:45.480,0:10:47.416
ona ne yaptığımızın

0:10:47.440,0:10:49.856
farkındalığını artıracak şeyin

0:10:49.880,0:10:52.510
bu temaşa ve bu iç konuşma[br]olduğuna inanıyorum.

0:10:52.960,0:10:55.896
Şuna inanıyorum ki,[br]şu zamanda Dünya'yı kuşbakışı izlemek

0:10:55.920,0:10:58.760
öncekine nazaran çok daha önemli.

0:10:59.440,0:11:02.776
Yüksekten uçan kameraların[br]muhteşem teknolojisiyle

0:11:02.800,0:11:05.976
emsalsiz etkimizi görebilir,

0:11:06.000,0:11:08.400
denetleyebilir ve teşhir edebiliriz.

0:11:09.360,0:11:11.376
Ve gerek bilim adamı

0:11:11.400,0:11:14.416
veya mühendis veya politikacı

0:11:14.440,0:11:16.640
veya yatırımcı veya sanatçı olalım,

0:11:17.400,0:11:20.856
daha geniş bir bakış açısı edinebilir,

0:11:20.880,0:11:24.176
neler olduğu gerçeğini kabullenir

0:11:24.200,0:11:27.440
ve gezegenimizin uzun vadeli[br]sağlığı için kafa yorarsak,

0:11:28.360,0:11:30.336
biricik yuvamız için

0:11:30.360,0:11:33.136
daha iyi, daha güvenli

0:11:33.160,0:11:35.296
ve daha akıllı bir gelecek yaratacağız.

0:11:35.320,0:11:36.536
Teşekkür ederim

0:11:36.560,0:11:40.880
(Alkış)