WEBVTT

00:00:01.142 --> 00:00:04.360
Jest wigilia, 1968 rok.

00:00:05.520 --> 00:00:08.936
Statek kosmiczny Apollo
z sukcesem zakończył

00:00:08.960 --> 00:00:11.680
swoje pierwsze trzy okrążenia
wokół Księżyca.

00:00:12.960 --> 00:00:15.816
Wystrzelony został trzy dni wcześniej,
z Przylądka Canaveral.

00:00:15.816 --> 00:00:17.376
To pierwszy raz,

00:00:17.400 --> 00:00:21.120
kiedy ludzie wynieśli się
poza niską orbitę okołoziemską.

00:00:22.440 --> 00:00:24.456
Przy czwartym okrążeniu statku,

00:00:24.480 --> 00:00:27.176
Ziemia powoli wchodzi w pole widzenia

00:00:27.200 --> 00:00:30.160
i ukazuje się nad horyzontem Księżyca.

00:00:31.680 --> 00:00:35.616
Astronauta Bill Anders nerwowo pyta
kolegów z załogi, gdzie jest kamera,

00:00:35.640 --> 00:00:38.056
łapie Hasselblada,
kieruje go w stronę okna,

00:00:38.080 --> 00:00:39.416
naciska migawkę,

00:00:39.440 --> 00:00:43.560
i robi jedno z najważniejszych
zdjęć wszech czasów:

00:00:44.560 --> 00:00:45.760
"Wschód Ziemi."

NOTE Paragraph

00:00:46.720 --> 00:00:49.376
Kiedy załoga była w domu parę dni później,

00:00:49.400 --> 00:00:51.020
spytano ich o misję.

00:00:51.960 --> 00:00:54.216
Słynna jest już odpowiedź Andersa:

00:00:54.240 --> 00:00:56.336
"Polecieliśmy na Księżyc,

00:00:56.360 --> 00:00:59.560
ale tak właściwie odkryliśmy Ziemię."

NOTE Paragraph

00:01:01.480 --> 00:01:05.040
Co on i inni członkowie załogi czuli

00:01:05.800 --> 00:01:07.240
w tym niesamowitym momencie?

00:01:07.840 --> 00:01:10.376
W badaniach opublikowanych w zeszłym roku

00:01:10.400 --> 00:01:13.456
grupa naukowców
z Uniwersytetu w Pensylwanii

00:01:13.480 --> 00:01:17.096
zbadała zeznania setek astronautów,

00:01:17.120 --> 00:01:20.376
którzy mieli szansę
zobaczyć Ziemię z kosmosu.

00:01:20.400 --> 00:01:23.400
Ich analiza ujawniła trzy wspólne uczucia.

00:01:24.200 --> 00:01:27.976
Po pierwsze, wielkie uznanie 
dla piękna Ziemi.

00:01:28.000 --> 00:01:33.096
Po drugie, zwiększone poczucie 
jedności z innymi żywymi istotami.

00:01:33.120 --> 00:01:38.480
Po trzecie, niespodziewane,
często obezwładniające emocje.

00:01:39.160 --> 00:01:42.616
Naukowcy sądzą, że patrzenie na 
Ziemię z wielkiego dystansu

00:01:42.640 --> 00:01:46.576
powoduje wytworzenie
nowych struktur poznawczych,

00:01:46.600 --> 00:01:48.990
aby można było zrozumieć,
co właściwie widzimy.

00:01:49.240 --> 00:01:52.216
Sądzą, że ci astronauci
zostali na zawsze zmienieni

00:01:52.240 --> 00:01:54.096
przez ten nowy widok,

00:01:54.120 --> 00:01:56.016
nową perspektywę,

00:01:56.040 --> 00:01:58.280
tę nową wzrokową prawdę.

00:01:59.360 --> 00:02:03.720
To uczucie jest często określane
jako "kosmiczna euforia".

NOTE Paragraph

00:02:05.120 --> 00:02:09.360
Tylko 558 ludzi było kiedykolwiek 
w przestrzeni kosmicznej.

00:02:10.199 --> 00:02:13.336
558 ludzi miało szansę


00:02:13.360 --> 00:02:16.496
spojrzeć w dół w zachwycie

00:02:16.520 --> 00:02:18.176
nad cudownością naszej planety

00:02:18.200 --> 00:02:21.816
unoszącej się w nieskończonym 
morzu ciemności.

00:02:21.840 --> 00:02:24.616
A jeśli ta liczba byłaby większa?

NOTE Paragraph

00:02:24.640 --> 00:02:28.136
Trzy lata temu
rozpocząłem swoją własną misję.

00:02:28.160 --> 00:02:32.896
Chcę wywołać to uczucie
obezwładniającej skali i piękna

00:02:32.920 --> 00:02:34.576
u większej ilości ludzi

00:02:34.600 --> 00:02:36.656
za pomocą małego komputera

00:02:36.680 --> 00:02:38.880
w moim małym mieszkaniu w Nowym Jorku.

00:02:39.480 --> 00:02:43.496
W 2013 roku uruchomiłem "Daily Overview".

00:02:43.520 --> 00:02:47.056
Każdego dnia używałem zdjęć satelitarnych,

00:02:47.080 --> 00:02:51.456
aby stworzyć jedno rozległe
zdjęcie naszej planety widzianej z góry.

00:02:51.480 --> 00:02:56.416
Do dziś powstało ponad 1000 takich obrazów


00:02:56.440 --> 00:02:58.936
i ponad 600 000 ludzi

00:02:58.960 --> 00:03:02.016
przyłącza się do codziennej dawki
nowych perspektyw.

00:03:02.040 --> 00:03:07.136
Tworzę te obrazy poprzez wybieranie zdjęć
z gigantycznego archiwum

00:03:07.160 --> 00:03:09.520
firmy satelitarnej Digital Globe.

00:03:10.080 --> 00:03:12.856
Kieruje ona układem pięciu satelitów,

00:03:12.880 --> 00:03:15.496
każdy jest mniej więcej rozmiaru karetki.

00:03:15.520 --> 00:03:17.936
Nieustannie robią zdjęcia Ziemi

00:03:17.960 --> 00:03:22.280
podczas okrążania jej
z prędkością 28 000 km/h.

NOTE Paragraph

00:03:23.280 --> 00:03:24.840
Co to oznacza?

00:03:25.600 --> 00:03:27.976
Każdy z tych satelitów
jest wyposażony w kamerę

00:03:28.000 --> 00:03:30.896
o ogniskowej równej 16 metrów.

00:03:30.920 --> 00:03:34.616
Jest więc 290 razy większa

00:03:34.640 --> 00:03:38.960
niż lustrzanka wyposażona 
w standardową 55-milimetrową soczewkę.

00:03:39.800 --> 00:03:42.256
Jeśli moglibyśmy umieścić
jednego z ich satelitów

00:03:42.280 --> 00:03:44.440
na dachu teatru w Oxfordzie,

00:03:45.200 --> 00:03:47.976
moglibyśmy zrobić wyraźne zdjęcie piłki

00:03:48.000 --> 00:03:52.080
na boisku na stadionie w Amsterdamie,

00:03:53.040 --> 00:03:55.600
który jest 450 km dalej.

00:03:56.560 --> 00:03:59.496
To niesamowicie potężna technologia.

00:03:59.520 --> 00:04:02.016
Zdecydowałem na początku tego projektu,

00:04:02.040 --> 00:04:04.496
że chcę użyć tej niesamowitej technologii,

00:04:04.520 --> 00:04:06.416
aby skoncentrować się na miejscach,

00:04:06.440 --> 00:04:08.760
w których ludzie mają wpływ na planetę.

NOTE Paragraph

00:04:10.120 --> 00:04:14.496
Jako gatunek kopiemy i drapiemy
Ziemię dla jej bogactw,

00:04:14.520 --> 00:04:15.960
produkujemy energię,

00:04:16.680 --> 00:04:20.200
hodujemy zwierzęta
i uprawiamy plony na jedzenie,

00:04:20.880 --> 00:04:23.336
budujemy miasta, przenosimy się,

00:04:23.360 --> 00:04:24.696
stwarzamy odpady.

00:04:24.720 --> 00:04:28.016
W procesie robienia 
tych wszystkich rzeczy,

00:04:28.040 --> 00:04:31.136
kształtujemy krajobrazy lądowe, morskie

00:04:31.160 --> 00:04:35.120
i miejskie z coraz większą
kontrolą i bezkarnością.

00:04:36.640 --> 00:04:37.896
Mając to na myśli,

00:04:37.920 --> 00:04:40.600
chciałbym podzielić się
z wami paroma obrazkami.

NOTE Paragraph

00:04:41.680 --> 00:04:45.176
Widzimy tutaj statki towarowe i tankowce

00:04:45.200 --> 00:04:47.960
czekające przy wejściu
do portu w Singapurze.

00:04:48.880 --> 00:04:53.816
Jest drugim na świecie portem
pod względem całkowitego tonażu,

00:04:53.840 --> 00:04:57.216
przyjmując aż jedną piątą 
kontenerów na świecie

00:04:57.240 --> 00:04:59.696
i połowę rocznego zapasu

00:04:59.720 --> 00:05:01.080
ropy naftowej.

NOTE Paragraph

00:05:01.800 --> 00:05:05.696
Jeśli uważnie się przyjrzycie,
zobaczycie wiele malutkich punkcików.

00:05:05.720 --> 00:05:08.576
To krowy w tuczarni

00:05:08.600 --> 00:05:11.120
w Summerfield w Texasie,
w Stanach Zjednoczonych.

00:05:12.080 --> 00:05:14.296
Kiedy krowy osiągną pewną wagę,

00:05:14.320 --> 00:05:16.456
około 300 kilogramów,

00:05:16.480 --> 00:05:19.280
są sprowadzane tutaj 
na specjalistyczną dietę.

00:05:19.960 --> 00:05:25.096
Przez następne trzy-cztery miesiące
krowy przybierają dodatkowe 180 kg,

00:05:25.120 --> 00:05:27.256
zanim zostaną wysłane na rzeź.

00:05:27.280 --> 00:05:30.696
Zastanawiacie się, czym jest
ten świecący zbiornik na górze.

00:05:30.720 --> 00:05:34.576
Jego kolor wynika z wyjątkowej
kombinacji obornika, chemikaliów

00:05:34.600 --> 00:05:37.640
i konkretnego typu alg,
które rosną w stojącej wodzie.

NOTE Paragraph

00:05:39.160 --> 00:05:41.976
To Mount Whaleback, kopalnia rudy żelaza

00:05:42.000 --> 00:05:45.296
w regionie Pilbara w Zachodniej Australii.

00:05:45.320 --> 00:05:49.136
Piękna, lecz straszna blizna
na twarzy Ziemi.

00:05:49.160 --> 00:05:51.216
Z całej wydobytej rudy

00:05:51.240 --> 00:05:54.176
98 procent używa się do wytwarzania stali

00:05:54.200 --> 00:05:57.496
i dlatego jest ona głównym składnikiem
konstrukcji budynków,

00:05:57.520 --> 00:06:01.520
samochodów i urządzeń, 
takich jak zmywarka albo lodówka.

NOTE Paragraph

00:06:03.240 --> 00:06:06.120
To koncentrator słoneczny
w Sewilli w Hiszpanii.

00:06:06.880 --> 00:06:11.576
Ten obiekt zawiera 2 650 luster

00:06:11.600 --> 00:06:16.656
które są ustawione w koncentryczne okręgi
wokół 140-metrowej wieży

00:06:16.680 --> 00:06:17.920
na środku.

00:06:18.480 --> 00:06:19.936
Na szczycie wieży

00:06:19.960 --> 00:06:22.176
znajduje się kapsuła ze stopioną solą,

00:06:22.200 --> 00:06:25.816
która jest podgrzewana przez
wiązki światła odbitego do góry

00:06:25.840 --> 00:06:27.160
przez lustra poniżej.

00:06:27.800 --> 00:06:31.256
Stamtąd sól przepływa
do zbiornika pod ziemią,

00:06:31.280 --> 00:06:32.736
gdzie produkuje parę

00:06:32.760 --> 00:06:34.216
napędzającą turbiny

00:06:34.240 --> 00:06:37.736
i generuje ilość prądu wystarczającą
do zasilenia 70 000 domów,

00:06:37.760 --> 00:06:42.080
zmniejszając roczną emisję
dwutlenku węgla o 30 000 ton.

NOTE Paragraph

00:06:43.200 --> 00:06:47.216
Ten obraz pokazuje wycinkę lasu
w Santa Cruz w Boliwii,

00:06:47.240 --> 00:06:51.120
bezpośrednio przyległą
do nietkniętego lasu deszczowego.

00:06:52.212 --> 00:06:54.736
Deforestacja w tym kraju
początkowo była napędzana

00:06:54.760 --> 00:06:57.376
poprzez rozwój zmechanizowanego rolnictwa

00:06:57.400 --> 00:06:59.056
oraz hodowlę bydła.

00:06:59.080 --> 00:07:02.296
W miarę, jak państwo stara się spełnić
potrzeby rosnącej populacji

00:07:02.320 --> 00:07:06.996
i wyżywić ją, poświęca swój las deszczowy.

00:07:08.160 --> 00:07:13.136
Szacuje się, że państwo straciło 
4,5 miliona akrów lasu deszczowego

00:07:13.160 --> 00:07:14.616
w czasie jednej dekady

00:07:14.640 --> 00:07:16.840
od 2000 do 2010 roku.

NOTE Paragraph

00:07:17.920 --> 00:07:20.840
To dzielnica Eixample 
w Barcelonie, w Hiszpanii.

00:07:21.640 --> 00:07:24.416
Perspektywa z góry może
być bardzo pomocna w zrozumieniu,

00:07:24.440 --> 00:07:26.400
jak funkcjonują miasta,

00:07:26.400 --> 00:07:29.416
i jak stwarzać lepsze rozwiązania
dla planowania przestrzennego,

00:07:29.440 --> 00:07:31.576
a to staje się coraz bardziej istotne,

00:07:31.600 --> 00:07:37.096
ponieważ szacuje się, że 4,9 miliarda
ludzi będzie żyło w miastach

00:07:37.120 --> 00:07:38.360
do roku 2030.

00:07:39.240 --> 00:07:43.456
Ten rejon w Barcelonie
charakteryzuje wyraźna siatka

00:07:43.480 --> 00:07:45.496
apartamentów i podwórek,

00:07:45.520 --> 00:07:47.696
a te prostopadłe skrzyżowania

00:07:47.720 --> 00:07:50.736
pozwalają na więcej swiatła,
lepszą wentylację

00:07:50.760 --> 00:07:52.640
i dodatkowe miejsca do parkowania.

NOTE Paragraph

00:07:53.480 --> 00:07:57.920
Natomiast tutaj widzimy tę samą siatkę,
lecz w zupełnie innych okolicznościach.

00:07:58.480 --> 00:08:01.976
To jest obóz dla uchodźców Dadaab
w północnej Kenii,

00:08:02.000 --> 00:08:04.936
największy tego typu obiekt na świecie.

00:08:04.960 --> 00:08:08.216
Żeby poradzić sobie z napływem uchodźców
którzy uciekają z Somalii,

00:08:08.240 --> 00:08:10.136
gdzie jest głód i wojna,

00:08:10.160 --> 00:08:12.656
ONZ zbudowało wydzielony obszar
po lewej stronie,

00:08:12.680 --> 00:08:14.220
nazywany rozszerzeniem LFO,

00:08:14.220 --> 00:08:16.766
aby udzielić schronienia większej 
ilości uchodźców

00:08:16.766 --> 00:08:18.976
którzy przyjeżdżają i zajmują
te białe plamki.

00:08:19.000 --> 00:08:20.336
To są namioty

00:08:20.360 --> 00:08:22.840
powoli zapełniające ten obszar.

NOTE Paragraph

00:08:23.480 --> 00:08:26.576
Patrząc na jeden z tych widoków,

00:08:26.600 --> 00:08:28.400
widzicie wycinek czasu.

00:08:29.280 --> 00:08:31.136
Jednak widząc dwa obrazy naraz,

00:08:31.160 --> 00:08:34.000
możemy opowiadać historie
o zmianach w czasie.

00:08:34.760 --> 00:08:37.096
Nazywam tę cechę projektu zestawieniem,

00:08:37.120 --> 00:08:39.480
podzielę się z wami paroma przykładami.

NOTE Paragraph

00:08:40.240 --> 00:08:44.560
Pola tulipanów w Holandii
zakwitają każdego roku w kwietniu.

00:08:45.120 --> 00:08:48.256
Bierzemy więc obraz uchwycony
w marcu parę tygodni wcześniej

00:08:48.280 --> 00:08:50.800
i zestawiamy go z tym
uchwyconym później.

00:08:51.560 --> 00:08:56.000
Możemy zauważyć kwiaty kwitnące
cudowną kaskadą kolorów.

00:08:57.040 --> 00:09:02.440
Szacuje się, że Holendrzy produkują 
co roku 4,3 miliarda cebulek tulipanów.

NOTE Paragraph

00:09:04.160 --> 00:09:07.256
W 2015 roku dwie zapory zawaliły się

00:09:07.280 --> 00:09:09.976
w kopalni rudy żelaza
w południowo-wschodniej Brazylii,

00:09:10.000 --> 00:09:12.616
powodując jedną z najgorszych 
katastrof klimatycznych


00:09:12.640 --> 00:09:14.069
w historii państwa.

00:09:14.480 --> 00:09:17.460
Szacuje się, że kiedy zapory runęły,
zostało uwolnionych

00:09:17.460 --> 00:09:20.096
62 miliony metrów sześciennych odpadów

00:09:20.120 --> 00:09:22.536
niszcząc przy tym wiele miejscowości,

00:09:22.560 --> 00:09:25.560
w tym Bento Rodrigues,
widziane tutaj przed...

00:09:28.120 --> 00:09:29.960
i po powodzi.

00:09:31.280 --> 00:09:34.816
19 osób zginęło w tej katastrofie.

00:09:34.840 --> 00:09:37.936
Pół miliona ludzi nie miało dostępu
do czystej wody pitnej

00:09:37.960 --> 00:09:39.976
przez dłuższy okres,

00:09:40.000 --> 00:09:42.456
a odpady wkrótce wpłynęły do rzeki Doce,

00:09:42.480 --> 00:09:44.976
rozciągającej się przez 650 km

00:09:45.000 --> 00:09:46.656
aż do morza,

00:09:46.680 --> 00:09:50.480
zabijając nieznane ilości
roślin i zwierząt po drodze.

NOTE Paragraph

00:09:51.440 --> 00:09:55.216
Tutaj mamy historię dotyczącą
kryzysu w Syrii,

00:09:55.240 --> 00:09:59.096
konfliktu, który zabrał życie
setek tysięcy ludzi

00:09:59.120 --> 00:10:00.440
i przesiedlił miliony.

00:10:01.040 --> 00:10:05.536
Ten skrawek pustyni
jest w Mafraq, w Jordanii w 2011 roku,

00:10:05.560 --> 00:10:07.436
rok po tym jak rozpoczął się konflikt,

00:10:07.440 --> 00:10:11.920
kiedy porównamy to do obrazu
uchwyconego w tym, 2017 roku,

00:10:12.720 --> 00:10:15.320
widzimy budowę
obozu dla uchodźców Zaatari.

NOTE Paragraph

00:10:16.040 --> 00:10:19.696
Więc w czasie, gdy astronauci Apollo 8

00:10:19.720 --> 00:10:23.656
po raz pierwszy oglądali Ziemię
wschodzącą znad krajobrazu księżycowego,

00:10:23.680 --> 00:10:25.856
nie mogliby sobie nawet wyobrazić,

00:10:25.880 --> 00:10:30.040
jak te miejsca, które wam pokazałem,
wyglądają z kosmosu.

00:10:30.720 --> 00:10:33.416
Choć podoba się wam estetyka obrazu,

00:10:33.440 --> 00:10:35.696
po odkryciu, co widzimy,

00:10:35.720 --> 00:10:38.600
możecie walczyć z faktem,
że nadal wam się to podoba.

00:10:39.480 --> 00:10:42.296
Właśnie tego typu napięcie
chcę tworzyć swoją pracą,

00:10:42.320 --> 00:10:45.456
ponieważ wierzę, że to rozmyślanie,

00:10:45.480 --> 00:10:47.416
ten wewnętrzny dialog

00:10:47.440 --> 00:10:50.016
doprowadzi do większego 
zainteresowania naszą planetą

00:10:50.020 --> 00:10:52.120
i większej świadomości
tego, co jej robimy.

NOTE Paragraph

00:10:52.960 --> 00:10:55.896
Wierzę, że patrzenie na Ziemię z góry

00:10:55.920 --> 00:10:58.760
jest teraz bardziej istotne
niż kiedykolwiek wcześniej.

00:10:59.440 --> 00:11:02.776
Poprzez niesamowitą technologię
wysoko latających kamer,

00:11:02.800 --> 00:11:05.976
możemy zobaczyć, monitorować i ujawnić

00:11:06.000 --> 00:11:08.400
bezprecedensowy wpływ, jaki wywieramy.

00:11:09.360 --> 00:11:11.376
I czy jesteśmy naukowcami,

00:11:11.400 --> 00:11:14.416
czy inżynierami, decydentami,

00:11:14.440 --> 00:11:16.640
inwestorami lub artystami,

00:11:17.400 --> 00:11:20.856
możemy przyjąć szerszą perspektywę,

00:11:20.880 --> 00:11:24.176
zaakceptować prawdę
na temat tego, co się dzieje,

00:11:24.200 --> 00:11:27.440
i rozważyć długoterminowe
zdrowie naszej planety.

00:11:28.360 --> 00:11:30.336
Stworzymy lepszą,

00:11:30.360 --> 00:11:33.136
bezpieczniejszą i mądrzejszą przyszłość

00:11:33.160 --> 00:11:35.296
dla naszego jednego i jedynego domu,

NOTE Paragraph

00:11:35.320 --> 00:11:36.536
Dziękuję.

NOTE Paragraph

00:11:36.560 --> 00:11:40.880
(Brawa)