WEBVTT

00:00:13.709 --> 00:00:18.242
Milletin karnesinde yüzde 26,

00:00:18.338 --> 00:00:21.216
matematikte yeterli olan

00:00:21.216 --> 00:00:23.184
ABD 12. sınıf öğrencileri yüzdesi.

00:00:23.684 --> 00:00:27.242
Amerika'da, sıradışı bir ülke
olmakla gurur duyarız.

00:00:27.242 --> 00:00:31.689
Fakat yüzde 26 size sıradışı geliyor mu?

00:00:32.577 --> 00:00:34.537
Ülke olarak bundan daha iyisini

00:00:34.537 --> 00:00:37.467
yapmamız gerektiğine
inanıyorsanız elinizi kaldırın.

00:00:38.537 --> 00:00:40.543
Sizinleyim.

00:00:41.125 --> 00:00:44.646
Matematik hepimize gerekli ama neden
bu kadar çok çocuğun kafası karışık?

00:00:44.668 --> 00:00:48.176
Bunun nedeni insanların yüzde
26'sı matematikte iyiyken,

00:00:48.176 --> 00:00:51.684
yüzde 74'ünün kötülüğü müdür?

00:00:51.684 --> 00:00:54.083
Binlerce çocukla çalıştıktan sonra,

00:00:54.083 --> 00:00:56.991
durumun böyle olmadığını söyleyebilirim.

00:00:57.211 --> 00:00:58.837
Çocuklar matematiği anlamıyor,

00:00:58.837 --> 00:01:03.303
çünkü onu rutinleştirilmiş
bir konu olarak öğretiyoruz.

00:01:03.303 --> 00:01:07.319
Ama eğer matematiği tekrar insani
yaparsak, anlamlı gelmeye başlayacaktır.

00:01:07.620 --> 00:01:09.584
Muhtemelen merak ediyorsunuz:

00:01:09.584 --> 00:01:12.008
"Öncelikle, matematik
nasıl insani olabilir ki?"

00:01:12.008 --> 00:01:13.513
Öyleyse düşünün.

00:01:13.523 --> 00:01:15.183
(Gülüşmeler)

00:01:15.183 --> 00:01:19.743
Matematik bir insan dilidir, aynen
İngilizce, İspanyolca ve Çince gibi.

00:01:19.743 --> 00:01:23.267
Çünkü o, insanların birbirleriyle
iletişim kurmasına olanak tanır.

00:01:23.597 --> 00:01:27.071
Eski zamanlarda bile, insanlar
matematiğin diline ihtiyaç duydular:

00:01:27.071 --> 00:01:30.036
Ticaret yapmak, anıtlar inşa etmek

00:01:30.036 --> 00:01:32.386
ve çiftçilikte arazi ölçmek için.

00:01:32.926 --> 00:01:36.390
Matematiği bir dil olarak
düşünme tamamen yeni değildir.

00:01:37.229 --> 00:01:39.348
Büyük bir filozof şöyle demiş:

00:01:39.548 --> 00:01:43.712
"Doğanın yasaları
matematiğin diliyle yazılır."

00:01:43.776 --> 00:01:47.502
Görüyor musunuz?
Galileo bile benimle aynı fikirde.

00:01:47.523 --> 00:01:48.836
(Gülüşmeler)

00:01:48.856 --> 00:01:50.675
Fakat zamanın bir yerinde,

00:01:50.675 --> 00:01:52.681
çevremizdeki gerçek dünya ile ilgili

00:01:52.681 --> 00:01:54.467
matematiğin bu dilini elde ettik

00:01:54.467 --> 00:01:57.025
ve tanınmayacak şekilde
onu soyutlaştırdık.

00:01:57.025 --> 00:01:59.360
Bu yüzden çocuklar şaşırıyor.

00:01:59.409 --> 00:02:02.001
Ne demek istediğimi göstereyim.

00:02:02.231 --> 00:02:05.593
Şu 3. sınıf Kaliforniya Matematik
Müfredatı'nı okuyun

00:02:05.593 --> 00:02:08.643
ve 8 yaşındaki birine anlamlı
gelip gelmeyeceğini görün.

00:02:08.953 --> 00:02:13.333
"Bir 1/b kesrini, b eşit
parçaya ayrılmış bir bütünün

00:02:13.333 --> 00:02:16.272
1 parçası ile ifade edilen
miktar olarak anlayın.

00:02:16.312 --> 00:02:18.511
a/b kesrini, 1/b boyutundaki

00:02:18.511 --> 00:02:22.110
a parçanın ifade ettiği
miktar olarak anlayın.

00:02:22.192 --> 00:02:23.536
(Gülüşmeler)

00:02:23.536 --> 00:02:26.600
Bu tanımı 8 yaşında
bir çocuğa verdiğinizde,

00:02:26.600 --> 00:02:30.384
muhtemelen bir reaksiyon
olacak...bunun gibi.

00:02:30.384 --> 00:02:33.274
(Gülüşmeler)

00:02:33.674 --> 00:02:37.603
Bir matematik uzmanı için
bu müfredat anlamlıdır.

00:02:38.012 --> 00:02:41.782
Fakat bir çocuğa tamamen eziyettir.

00:02:42.562 --> 00:02:45.202
Bu örneği özellikle seçtim çünkü kesirler,

00:02:45.212 --> 00:02:49.811
cebir, trigonometri ve hatta
kalkülüs için temeldir.

00:02:49.811 --> 00:02:53.924
Yani çocuklar kesirleri ilkokul
ve ortaokulda anlamazlarsa,

00:02:53.924 --> 00:02:56.454
lisede onları zorlu bir yol bekliyor.

00:02:56.774 --> 00:03:03.377
Peki çocukların kesirleri anlamaları
için basit ve kolay bir yol var mı?

00:03:03.797 --> 00:03:05.040
Evet!

00:03:05.040 --> 00:03:09.437
Matematiğin bir dil olduğunu hatırlayın
ve bunu çıkarınıza kullanın.

00:03:09.767 --> 00:03:13.615
Örneğin kesirleri nasıl toplayıp
çıkaracaklarını 5. sınıflara öğretirken,

00:03:13.703 --> 00:03:17.012
elma+elma dersiyle başlarım.

00:03:17.439 --> 00:03:20.983
Önce "1 elma artı 1 elma
nedir?" diye sorarım.

00:03:20.983 --> 00:03:24.387
Çocuklar genelde 2 derler, kısmen doğru.

00:03:24.988 --> 00:03:28.136
Onlara kelimeleri de kattırırım,
çünkü matematik bir dildir.

00:03:28.325 --> 00:03:32.176
Yani sadece 2 değil, 2 elma.

00:03:32.176 --> 00:03:36.078
Sonra 3 kalem artı 2 kalem.

00:03:36.078 --> 00:03:39.116
Hepiniz kalem+kalem'in yine
kalem olacağını bilirsiniz,

00:03:39.116 --> 00:03:41.355
peki kaç kalem eder?

00:03:41.355 --> 00:03:43.343
İzleyiciler: 5 kalem.

00:03:43.343 --> 00:03:44.873
5 kalem doğru.

00:03:44.873 --> 00:03:47.631
Doğru çünkü kelimeleri kattınız.

00:03:48.419 --> 00:03:51.056
Bu dersi bir defasında 5
yaşındaki yeğenimle denedim.

00:03:51.056 --> 00:03:54.143
Kalemle kalemi topladıktan sonra sordum:

00:03:54.430 --> 00:03:58.438
"4 milyar artı 1 milyar nedir?"

00:03:58.438 --> 00:04:01.815
Kulak misafiri olan teyzem
beni azarladı ve dedi ki:

00:04:01.815 --> 00:04:03.938
"Deli misin? O anaokulunda!

00:04:03.938 --> 00:04:07.826
4 milyar artı 1 milyarı nasıl bilsin?"

00:04:07.826 --> 00:04:09.096
(Gülüşmeler)

00:04:09.096 --> 00:04:13.359
Gözü pek yeğenim saymayı
bitirip yukarı bakarak

00:04:13.359 --> 00:04:14.355
"5 milyar?" dedi.

00:04:14.355 --> 00:04:18.692
"İşte bu, 5 milyar." dedim.

00:04:18.692 --> 00:04:21.180
Teyzem başını sallayarak güldü,

00:04:21.180 --> 00:04:23.615
çünkü bunu 5 yaşındaki
bir çocuktan beklemiyordu.

00:04:23.615 --> 00:04:26.253
Ama tek yapmanız gereken
dil yaklaşımını kullanmak

00:04:26.253 --> 00:04:29.200
ve matematik hem sezgisel
hem de anlaşılır olur.

00:04:30.390 --> 00:04:32.427
Sonra ona, anaokuluna gidenlerin

00:04:32.427 --> 00:04:35.615
kesinlikle bilemeyeceği bir soru sordum:

00:04:36.198 --> 00:04:39.217
"Bir bölü üç artı bir bölü üç nedir?"

00:04:39.217 --> 00:04:42.358
Hemen cevapladı: "İki bölü üç".

00:04:42.358 --> 00:04:46.919
Pay ve paydayı henüz bilmezken,

00:04:46.919 --> 00:04:50.478
bunu nasıl bilebildiğini
merak ediyor musunuz hâlâ?

00:04:50.478 --> 00:04:54.147
Görüyorsunuz, pay ve paydaları düşünmüyor.

00:04:54.147 --> 00:04:57.036
Problemi bu yolla düşündü.

00:04:57.036 --> 00:05:00.800
1 bölü 3 artı 1 bölü 3
sorusunu anlamak için

00:05:00.800 --> 00:05:04.914
1 elma + 1 elma sorusuyla
benzerliğini kullandı.

00:05:04.914 --> 00:05:07.945
Yani eğer bir anaokullu bile
kesirleri toplayabiliyorsa,

00:05:07.945 --> 00:05:11.944
her 5. sınıfın da bunu yapabileceğine
muhakkak inanırsınız.

00:05:11.944 --> 00:05:18.581
(Alkışlar)

00:05:18.581 --> 00:05:22.696
Sadece eğlenmek için ona bir
lise cebir sorusu sordum:

00:05:23.464 --> 00:05:27.128
7x² artı 2x² nedir?

00:05:27.128 --> 00:05:30.357
Ve bu 5 yaşındaki kız doğru cevapladı:

00:05:30.357 --> 00:05:32.268
9x².

00:05:32.268 --> 00:05:36.743
Bunu anlamak için üstel
kurallara ihtiyaç duymadı.

00:05:36.743 --> 00:05:40.693
Yani insanların ya matematik
donanımlıyız ya da değilizdir söylemi

00:05:40.693 --> 00:05:42.309
yanlıştır.

00:05:42.309 --> 00:05:44.949
Matematik bir insan dilidir,

00:05:44.949 --> 00:05:48.449
yani hepimiz anlayacak kabiliyete sahibiz.

00:05:48.449 --> 00:05:51.521
(Gülüşmeler)

00:05:51.521 --> 00:05:54.446
Acilen matematiği bir dil
yaklaşımı ile ele almalıyız,

00:05:54.446 --> 00:05:58.004
çünkü daha çok çocuk matematikte
kayboluyor ya da kaygılanıyor

00:05:58.004 --> 00:06:00.469
ve böyle olmak zorunda değil.

00:06:00.469 --> 00:06:03.904
Bir zaman kızgın ve umutsuz,
cebiri geçemeyen

00:06:03.904 --> 00:06:05.929
bir lise öğrencisiyle çalıştım.

00:06:05.929 --> 00:06:09.554
Çarpım gerçeklerinin sadece
yüzde 44'ünü biliyordu.

00:06:09.554 --> 00:06:12.113
Dedim ki:

00:06:12.113 --> 00:06:16.547
"Bu tıpkı, alfabenin sadece yüzde
44'ünü bilirken okumaya benzer.

00:06:16.547 --> 00:06:18.461
Seni geri bırakır."

00:06:18.461 --> 00:06:21.017
Denklemleri çarpanlarına
ayıramıyor ve çözemiyordu

00:06:21.017 --> 00:06:23.517
ve matematikte, kendine
hiç güveni kalmamıştı.

00:06:23.517 --> 00:06:28.258
Sonuçta, bu genç kendine
güvenini yitirmişti.

00:06:28.258 --> 00:06:31.958
Dedim ki: "Çarpmayla başlamalıyız,

00:06:31.958 --> 00:06:35.490
çünkü bir kere tüm gerçekleri
ezberledin mi, her şey daha kolay olacak

00:06:35.490 --> 00:06:38.503
ve Disneyland'ın her gezisine
bedava geçiş almış gibi olacak.

00:06:38.503 --> 00:06:39.712
(Gülüşmeler)

00:06:39.712 --> 00:06:41.125
Ne dersin?"

00:06:41.175 --> 00:06:43.126
"Tamam." dedi.

00:06:43.126 --> 00:06:47.708
Böylece çarpım tablosunu
sistematik olarak 4 haftada öğrendi

00:06:47.708 --> 00:06:52.361
ve evet, çarpmanın
içinde dahi bu dil vardır.

00:06:52.361 --> 00:06:57.299
Ne kadar çok çocuğun 7 çarpım 3 ifadesinin

00:06:57.299 --> 00:07:01.392
"yedi çarpım" 3, yani 3 tane yedi çarpım

00:07:01.392 --> 00:07:05.440
anlamına geldiğini farketmediğini
görseniz şaşırırsınız.

00:07:05.440 --> 00:07:08.498
Çocuklar böyle anlayınca,

00:07:08.498 --> 00:07:12.079
tekrarlı toplamın yavaş ve zahmetli

00:07:12.079 --> 00:07:14.960
olduğunu çabucak fark ediyorlar,

00:07:14.960 --> 00:07:19.842
böylece memnuniyetle 3 yedi çarpımın
daima 21 verdiğini ezberliyorlar.

00:07:20.912 --> 00:07:25.097
Böylelikle kalma riski
taşıyan bu genç için

00:07:25.467 --> 00:07:28.282
çarpmada rahat ve emin olmak

00:07:28.282 --> 00:07:30.337
ezber bozan bir şeydi.

00:07:30.337 --> 00:07:33.913
Çünkü ilk defa parmaklarıyla saymak yerine

00:07:33.913 --> 00:07:36.612
problemi çözmeye odaklanabildi.

00:07:36.612 --> 00:07:39.402
Ayda 445 dolarla 2
yıllığına krediyle alınan

00:07:39.402 --> 00:07:42.472
arabanın maliyetinin 10.680
dolar olacağını anladığında,

00:07:42.472 --> 00:07:47.952
sorunu hallettiğini biliyordum

00:07:48.792 --> 00:07:51.112
ve onaylamayan bir bakışla dedi ki:

00:07:51.171 --> 00:07:54.439
"Bay Polisoc, bu çok pahalı!"

00:07:54.439 --> 00:07:58.047
(Gülüşmeler)

00:07:58.047 --> 00:08:02.789
O anda, matematik onun için
problem olmaktan çıkmıştı,

00:08:02.789 --> 00:08:09.189
o, sorumlu bir yetişkin gibi problemleri
çözmek için matematiği kullanıyordu artık.

00:08:09.189 --> 00:08:13.996
Bir eğitmen olarak, çocukların daha ileri
gitmelerini teşvik etmek görevimdir,

00:08:13.996 --> 00:08:17.954
böylece bu ilerlemeyle konuyu bitiriyorum.

00:08:17.954 --> 00:08:23.005
Ülkemiz yüzde 26 yeterlilikte takıldı

00:08:23.005 --> 00:08:26.276
ve sizi, bu sayıyı
yükseltmeye çağırıyorum.

00:08:26.276 --> 00:08:31.351
Bu önemlidir, çünkü matematiksel düşünce
genç beyinleri inşa etmekle kalmaz,

00:08:31.351 --> 00:08:34.086
aynı zamanda, henüz var
olmayan bir geleceği kurmak

00:08:34.086 --> 00:08:37.086
ve hayal etmek için
çocukların ihtiyacıdır.

00:08:37.086 --> 00:08:42.958
Bu teşviği karşılamak,
elma+elma kadar kolay olabilir.

00:08:42.958 --> 00:08:46.409
Matematiği bir insan dili olarak
öğretme konusunda ısrarcı olun

00:08:46.409 --> 00:08:49.889
ve ne kadar çabuk ulaşırsak,
o kadar iyi olacak.

00:08:49.889 --> 00:08:50.831
Teşekkür ederim!

00:08:50.831 --> 00:08:53.241
(Alkışlar)