Trong cuốn tiểu thuyết phản địa đàng
của Margaret Atwood "Chuyện người tùy nữ",
chế độ chính trị công giáo
gọi là Cộng hòa Gilead
đã thực hiện cuộc đảo chính
và lập ra nền dân chủ độc tài ở Hoa Kỳ.
Chế độ này, về lý thuyết,
giới hạn quyền của mọi người,
song thực tế, lại trao mọi quyền lực
vào tay một nhóm người tạo dựng Gilead,
và đặc biệt tước đi quyền lợi của phụ nữ.
"Chuyện người tùy nữ" được Atwood gọi là
tiểu thuyết giả tưởng tự biện,
nghĩa là giả thuyết về
viễn cảnh có thể trong tương lai.
Đây là một đặc điểm cơ bản
của cả chủ nghĩa không tưởng
và phản địa đàng.
Viễn cảnh tương lai trong tiểu thuyết
của Atwood thường rất tiêu cực, đen tối,
nơi một nhóm người cực đoan
nổi dậy và phá hoại xã hội.
Lối viết duy tâm và phản địa đàng nhắm tới
tình hình chính trị song song lúc bấy giờ.
Lối viết không tưởng
thường mô tả một xã hội lý tưởng
mà ở đó, tác giả vạch ra
cả một kế hoạch để đấu tranh chống lại nó.
Ngược lại, lối viết phản địa đàng
không nhất thiết dự báo
về một tương lai diệt vong
mà nhằm cảnh báo
về cách mà mọi người
đang tự đưa họ
vào con đường diệt vong đó.
"Chuyện người tùy nữ"
được xuất bản năm 1985
khi rất nhiều nhóm người bảo thủ
tấn công những kết quả có được
từ làn sóng nữ quyền thứ hai.
Phong trào này đã tạo dựng một xã hội
tốt hơn, công bằng hơn cho phụ nữ
từ những năm đầu thập niên 60.
"Chuyện người tùy nữ"
mô tả viễn cảnh tương lai
mà ở đó, xu hướng bảo thủ chống phụ nữ
giành được phần thắng,
và không chỉ đánh đổ mọi nỗ lực
trong việc giành lại công bằng
mà còn khiến phụ nữ
phải hoàn toàn khuất phục trước đàn ông.
Cộng hòa Gilead chia phụ nữ
thành những nhóm riêng biệt
dựa vào chức năng của họ
như biểu tượng địa vị của đàn ông.
Thậm chí, mỗi nhóm
có một màu sắc quần áo riêng.
Người phụ nữ không được phép đọc
hay đi lại tự do.
Và những phụ nữ có khả năng sinh sản tốt
trở thành công cụ
duy trì giống nòi,
phục vụ cho đế chế ấy.
Dù bối cảnh
"Chuyện người tùy nữ" là tương lai,
một trong những nguyên tắc tự đặt
của Atwood khi viết nó
là bà sẽ không sử dụng bất kì sự kiện
hay thực tiễn nào chưa từng xảy ra
trong lịch sử loài người.
Bối cảnh của cuốn sách diễn ra
ở Cambridege, Massachusetts.
một thành phố mà trong suốt
thời kì đô hộ của Mỹ,
đã bị cai trị bởi chế độ
Thanh giáo thần quyền.
Cộng hòa Gilead có nhiều sự tương đồng
với những luật lệ hà khắc
được đặt ra trong thời kì Thanh giáo
Những quy tắc khắt khe,
những bộ quần áo kín đáo,
trục xuất những người không tuân theo
và sự can thiệp vào mọi khía cạnh
đời sống, những mối quan hệ của con người.
Với Atwood, song song với chế độ
Thanh giáo ở Massachsett
là tính cá nhân
cũng như tính lý thuyết.
Bà đã dành rất nhiều năm để học
về Thanh giáo tại đại học Harvard.
Và có lẽ, bà chính là
hậu duệ của Mary Webster,
người bị buộc tội là phụ thủy
nhưng lại sông sót qua khỏi án treo cổ.
Atwood quả là người kể chuyện đại tài.
Những chi tiết về Gilead, đế chế
mà chúng ta chỉ biết lướt qua
chầm chậm hiện ra rõ ràng
qua đôi mắt mỗi nhân vật của nó,
Nhân vật chính của tiểu thuyết là Offred,
một tùy nữ trong nhà một tên cầm đầu.
Trước khi Gilead được thành lập,
Offred có một người chồng, một đứa con,
một công việc, tầng lớp trung lưu Hoa Kỳ.
Nhưng khi chế độ độc tài
nắm quyền thống trị
Offred bị phủ nhận danh tính,
bị tách rời khỏi gia đình
và như những lời của Offred
"một chiếc máy đẻ di động
để tăng dân số đang lụi tàn của Gilead"
Ban đầu, cô chấp nhận sự mất mát
về những quyền cơ bản
trên danh nghĩa ổn định chính phủ.
Nhưng sự kiểm soát dần
lan sang cả nỗ lực kiểm soát ngôn ngữ
hành vi và suy nghĩ
của chính cô và người khác.
Những ngày đầu, Offred thường nói:
"Tôi chờ đợi, cố kiềm chế bản thân.
Bản thân là thứ mà tôi phải kiềm chế,
như ai đó kiềm chế những lời nói của mình"
Cô ví ngôn ngữ như
như sự hình thành danh tính.
Ngôn từ của cô cũng
thừa nhận sự hiện diện của tranh đấu.
Đó là sự tranh đấu,
là hành động của một người
dám bứt khỏi khuôn khổ chính trị
học thuyết, luật lệ giới tính.
đã chèo lái toàn bộ cốt truyện
của "Chuyện người tùy nữ".
Cuốn tiểu thuyết đưa ra ánh sáng
hậu quả của tính tự mãn
và sự bất công
trong việc phân chia quyền lực,
tạo nên cái nhìn đầy ấn tượng
của Atwood
về một chế độ độc tài
đen tối mà không hề xa lạ.