1
00:00:06,880 --> 00:00:11,070
U „Sluškinjinoj priči" Margaret Atvud,
romanu o bliskoj budućnosti,

2
00:00:11,070 --> 00:00:15,089
hrišćanski fundamentalistički režim
nazvan Republika Galad

3
00:00:15,089 --> 00:00:19,491
je organizovao vojni puč
i uspostavio teokratsku vladu

4
00:00:19,491 --> 00:00:21,513
u Sjedinjenim Državama.

5
00:00:21,513 --> 00:00:24,241
Režim teoretski ograničava svakoga,

6
00:00:24,241 --> 00:00:30,123
no u praksi nekoliko muškaraca je udesilo
Galadu tako da oni imaju svu moć,

7
00:00:30,123 --> 00:00:33,331
naročito nad ženama.

8
00:00:33,331 --> 00:00:37,711
„Sluškinjinu priču" Atvud
naziva spekulativnom fikcijom,

9
00:00:37,711 --> 00:00:40,712
što znači da teoretiše
o mogućim budućnostima.

10
00:00:40,712 --> 00:00:42,582
Ovo je temeljna osobenost

11
00:00:42,582 --> 00:00:46,181
koju dele i utopijski
i distopijski tekstovi.

12
00:00:46,181 --> 00:00:50,863
Moguće budućnosti u Atvudinim romanima
su obično negativne, tj. distopijske,

13
00:00:50,863 --> 00:00:57,413
u njima su delovanja malih grupa
uništila društvo kakvo nam je poznato.

14
00:00:57,413 --> 00:01:02,273
Utopijska i distopisjksa dela
ciljaju da oslikaju političke trendove.

15
00:01:02,273 --> 00:01:05,624
Utopijska dela često oslikavaju
idealizovano društvo

16
00:01:05,624 --> 00:01:09,525
koje pisac stavlja pred nas
kao primer kome se teži.

17
00:01:09,525 --> 00:01:11,325
Distopije, s druge strane,

18
00:01:11,325 --> 00:01:14,723
nisu nužno predviđanja
apokaliptične budućnosti,

19
00:01:14,723 --> 00:01:18,604
već pre upozorenja o vidovima
na koja se društva mogu udesiti

20
00:01:18,604 --> 00:01:21,902
na putu ka uništenju.

21
00:01:21,902 --> 00:01:26,335
„Sluškinjina priča" je objavljena 1985,
kada su mnoge konzervativne grupe

22
00:01:26,335 --> 00:01:30,255
napadale dostignuća koja je postigao
drugi talas feminističkog pokreta.

23
00:01:30,255 --> 00:01:34,375
Ovaj pokret je zagovarao veću
društvenu i pravnu jednakost žena,

24
00:01:34,375 --> 00:01:37,615
još od ranih 1960-ih.

25
00:01:37,615 --> 00:01:40,605
„Sluškinjina priča" zamišlja budućnost
u kojoj je konzervativni

26
00:01:40,605 --> 00:01:43,586
protiv-pokret postigao prevlast

27
00:01:43,586 --> 00:01:47,376
i ne samo da je uništo napredak
koji su žene postigle ka jednakosti,

28
00:01:47,376 --> 00:01:51,805
već su postigli da žene
budu u potpunosti podređene muškarcima.

29
00:01:51,805 --> 00:01:55,576
Galad deli žene unutar režima
u različite društvene klase

30
00:01:55,576 --> 00:01:59,072
u odnosu na njhove funkcije
statusnh simbola za muškarce.

31
00:01:59,072 --> 00:02:01,306
Čak im je i boja odeće simbolična.

32
00:02:01,306 --> 00:02:03,211
Ženama više nije dozvoljeno da čitaju

33
00:02:03,211 --> 00:02:05,581
ili da se slobodno kreću u javnosti,

34
00:02:05,581 --> 00:02:08,757
a plodne žene su podvrgnute
silovanjima koje je osmislila država

35
00:02:08,757 --> 00:02:13,697
kako bi rađale decu režimu.

36
00:02:13,697 --> 00:02:16,086
Iako je „Sluškinjina priča"
smeštena u budućnosti,

37
00:02:16,086 --> 00:02:19,197
jedno od pravila koje je Atvud
nametnula samoj sebi

38
00:02:19,197 --> 00:02:21,506
je da neće koristiti nijedan događaj

39
00:02:21,506 --> 00:02:25,387
ili praksu koja se već
nije dogodila u ljudskoj istoriji.

40
00:02:25,387 --> 00:02:28,357
Radnja knjige se dešava
u Kembridžu, Masačusets,

41
00:02:28,357 --> 00:02:30,987
gradu kojim su tokom
američkog kolonijalnog perioda

42
00:02:30,987 --> 00:02:34,633
vladali Puritanci teokrate.

43
00:02:34,633 --> 00:02:37,702
Na razne načine, Republika Galad
oslikava strogu vladavinu

44
00:02:37,702 --> 00:02:40,407
koja je bila prisutna
u puritanskom društvu:

45
00:02:40,407 --> 00:02:41,667
stroga moralna načela,

46
00:02:41,667 --> 00:02:43,159
skromna odeća,

47
00:02:43,159 --> 00:02:45,039
proterivanje disidenata

48
00:02:45,039 --> 00:02:50,349
i regulacija svakog aspekta
ljudskih života i odnosa.

49
00:02:50,349 --> 00:02:53,709
Za Atvud su paralele
sa masačusetskim Puritancima

50
00:02:53,709 --> 00:02:56,399
bile jednako i lične i teoretske.

51
00:02:56,399 --> 00:02:59,348
Provela je nekoliko godina
izučavajući puritance na Harvardu

52
00:02:59,348 --> 00:03:01,919
i moguće da potiče od Meri Vebster,

53
00:03:01,919 --> 00:03:07,549
puritanke koja je optužena za veštičarenje
i koja je preživela sopstveno vešanje.

54
00:03:07,549 --> 00:03:10,180
Atvud je majstor pripovedanja.

55
00:03:10,180 --> 00:03:13,639
Detalji o Galadu,
kojima jedva da smo zagrebali površinu,

56
00:03:13,639 --> 00:03:17,549
polako postaju središte naše pažnje
kroz oči likova iz romana,

57
00:03:17,549 --> 00:03:20,402
pre svega protagonistkinje Fredovice,

58
00:03:20,402 --> 00:03:23,689
sluškinje u domaćinstvu zapovednika.

59
00:03:23,689 --> 00:03:25,740
Pre puča kojim je uspostavljen Galad,

60
00:03:25,740 --> 00:03:31,900
Fredovica je imala supruga, dete, posao i
običan život Amerikanke srednjeg staleža.

61
00:03:31,900 --> 00:03:34,580
Međutim, kada je fundamentalistički režim
došao na vlast,

62
00:03:34,580 --> 00:03:37,210
Fredovici je uskraćen identitet,

63
00:03:37,210 --> 00:03:38,500
razdvojena je od porodice,

64
00:03:38,500 --> 00:03:41,202
i svedena da bude, prema njenim rečima:

65
00:03:41,202 --> 00:03:46,231
„utroba na dve noge za uvećanje
nestajućeg stanovništva Galada."

66
00:03:46,231 --> 00:03:49,271
U početku prihvata gubitak
svojih temeljnih ljudskih prava

67
00:03:49,271 --> 00:03:52,871
u ime stabilizacije nove vlade.

68
00:03:52,871 --> 00:03:57,276
Međutim, državna kontrola se uskoro širi
na pokušaje kontrole jezika,

69
00:03:57,276 --> 00:03:58,142
ponašanja

70
00:03:58,142 --> 00:04:01,642
i razmišljanja o sebi
i drugim pojedincima.

71
00:04:01,642 --> 00:04:03,631
Rano u romanu, Fredovica kaže:

72
00:04:03,631 --> 00:04:07,202
„Čekam. Sastavljam se.

73
00:04:07,202 --> 00:04:13,413
Moje ja je stvar koju moram da sastavim
kao što neko sastavlja govor."

74
00:04:13,413 --> 00:04:17,362
Jezik poistovećuje
sa oblikovanjem identiteta.

75
00:04:17,362 --> 00:04:21,652
Njene reči takođe prepoznaju
mogućnost otpora

76
00:04:21,652 --> 00:04:26,363
a otpor, postupci ljudi
koji se usuđuju da prekrše politička,

77
00:04:26,363 --> 00:04:27,315
intelektualna

78
00:04:27,315 --> 00:04:28,625
i seksualna pravila

79
00:04:28,625 --> 00:04:32,273
su ono što pokreće zaplet
„Sluškinjine priče".

80
00:04:32,273 --> 00:04:37,403
Naposletku, istraživanje
posledica pomirljivosti

81
00:04:37,403 --> 00:04:40,422
i toga kako moć može
da bude raspoređena nepravedno

82
00:04:40,422 --> 00:04:45,383
je ono zbog čega je Atvudina jeziva vizija
distopijskog režima i dalje relevantna.