1
00:00:06,880 --> 00:00:11,040
In Margaret Atwoods toekomstroman
'Het Verhaal van de Dienstmaagd'

2
00:00:11,080 --> 00:00:15,089
heeft een christelijk-fundamentalistisch
regime genaamd de Republiek Gilead

3
00:00:15,089 --> 00:00:17,531
een militaire coup georganiseerd

4
00:00:17,531 --> 00:00:21,173
en een theocratische regering gevormd
in de Verenigde Staten.

5
00:00:21,513 --> 00:00:24,241
Het regime legt in theorie
aan iedereen beperkingen op,

6
00:00:24,241 --> 00:00:27,863
maar in de praktijk hebben enkele mannen
Gilead zodanig opgebouwd

7
00:00:27,873 --> 00:00:31,911
dat zij alle macht hebben,
vooral over vrouwen.

8
00:00:33,331 --> 00:00:37,541
'Het Verhaal van de Dienstmaagd'
is wat Atwood speculatieve fictie noemt,

9
00:00:37,541 --> 00:00:40,712
wat betekent dat het theorieën vormt
over de mogelijke toekomst.

10
00:00:40,712 --> 00:00:42,582
Dit is een fundamenteel kenmerk

11
00:00:42,582 --> 00:00:46,051
dat utopische en dystopische
teksten met elkaar delen.

12
00:00:46,051 --> 00:00:50,863
De mogelijke toekomsten in Atwoods romans
zijn doorgaans negatief of dystopisch,

13
00:00:50,863 --> 00:00:56,873
waarbij de daden van een kleine groep
de samenleving van nu verwoest hebben.

14
00:00:57,413 --> 00:01:02,143
Utopische en dystopische teksten
lopen vaak parallel met politieke trends.

15
00:01:02,143 --> 00:01:05,624
Utopische teksten geven regelmatig
een geïdealiseerde maatschappij weer

16
00:01:05,624 --> 00:01:09,465
die de schrijver naar voren brengt
als een blauwdruk om naar te streven.

17
00:01:09,475 --> 00:01:11,395
Dystopische teksten daarentegen

18
00:01:11,395 --> 00:01:14,633
zijn niet noodzakelijk voorspellingen
van een apocalyptische toekomst,

19
00:01:14,633 --> 00:01:16,014
maar eerder waarschuwingen

20
00:01:16,014 --> 00:01:20,762
over hoe samenlevingen zichzelf
op het pad naar vernieling kunnen brengen.

21
00:01:21,902 --> 00:01:24,525
'Het Verhaal van de Dienstmaagd'
werd uitgegeven in 1985,

22
00:01:24,535 --> 00:01:26,915
toen vele conservatieve groepen
in de aanval gingen

23
00:01:26,915 --> 00:01:30,255
tegen de verworvenheden uit de 2e golf
van de feministische beweging.

24
00:01:30,255 --> 00:01:34,375
Deze beweging bepleitte betere sociale
en legale gelijkheid voor vrouwen

25
00:01:34,375 --> 00:01:36,955
sinds het begin van de jaren 60.

26
00:01:37,075 --> 00:01:39,875
'Het Verhaal van de Dienstmaagd'
verbeeldt een toekomst

27
00:01:39,885 --> 00:01:43,356
waarin de conservatieve tegenbeweging
de bovenhand krijgt

28
00:01:43,466 --> 00:01:47,376
en niet alleen de vooruitgang van vrouwen
op vlak van gelijkheid teniet doet,

29
00:01:47,386 --> 00:01:51,465
maar vrouwen ook compleet
ondergeschikt maakt aan mannen.

30
00:01:51,805 --> 00:01:55,496
Gilead verdeelt de vrouwen in het regime
in duidelijke sociale klassen

31
00:01:55,496 --> 00:01:59,072
gebaseerd op hun functie
als statussymbolen voor mannen.

32
00:01:59,072 --> 00:02:01,396
Zélfs hun kleding is met kleur gecodeerd.

33
00:02:01,396 --> 00:02:03,271
Vrouwen mogen niet langer lezen

34
00:02:03,271 --> 00:02:05,461
of zich vrij verplaatsen in het openbaar,

35
00:02:05,471 --> 00:02:08,937
en vruchtbare vrouwen worden onderworpen
aan staatsgeleide verkrachting

36
00:02:08,937 --> 00:02:11,807
om kinderen te baren voor het regime.

37
00:02:12,927 --> 00:02:16,196
Hoewel 'Het Verhaal van de Dienstmaagd'
zich afspeelt in de toekomst,

38
00:02:16,196 --> 00:02:19,357
was een van Atwoods zelfopgelegde regels
tijdens het schrijven

39
00:02:19,357 --> 00:02:22,566
dat ze geen enkele gebeurtenis
of gebruik zou opnemen

40
00:02:22,566 --> 00:02:25,317
die ongezien was
in de geschiedenis van de mensheid.

41
00:02:25,317 --> 00:02:28,367
Het verhaal speelt zich af
in Cambridge, Massachusetts,

42
00:02:28,367 --> 00:02:31,197
een stad die tijdens de periode
van de Amerikaanse kolonies

43
00:02:31,197 --> 00:02:33,674
geregeerd werd door
theocratische puriteinen.

44
00:02:34,244 --> 00:02:37,584
In veel opzichten doet de Republiek Gilead
denken aan de strenge regels

45
00:02:37,594 --> 00:02:40,257
die gehanteerd werden
in de puriteinse samenleving:

46
00:02:40,257 --> 00:02:41,667
rigide morele codes,

47
00:02:41,667 --> 00:02:43,159
bescheiden kleding,

48
00:02:43,159 --> 00:02:45,039
verbanning van andersdenkenden

49
00:02:45,039 --> 00:02:50,349
en regulatie van elk aspect
van het leven en de relaties van mensen.

50
00:02:50,349 --> 00:02:53,709
Voor Atwood waren de parallellen
met de puriteinen van Massachusetts

51
00:02:53,709 --> 00:02:56,399
zowel persoonlijk als theoretisch.

52
00:02:56,399 --> 00:02:59,348
Ze bestudeerde de puriteinen
jarenlang aan Harvard

53
00:02:59,348 --> 00:03:01,919
en stamt mogelijk af van Mary Webster,

54
00:03:01,919 --> 00:03:06,769
een puriteinse vrouw die beschuldigd werd
van hekserij en haar opknoping overleefde.

55
00:03:07,359 --> 00:03:10,180
Atwood is een meesterlijke
verhalenverteller.

56
00:03:10,180 --> 00:03:13,639
De details van Gilead,
die slechts oppervlakkig besproken werden,

57
00:03:13,639 --> 00:03:17,549
ontvouwen zich langzaam
door de ogen van de personages,

58
00:03:17,549 --> 00:03:20,402
hoofdzakelijk die van protagonist Vanfred,

59
00:03:20,402 --> 00:03:23,419
een dienstmaagd in het huishouden
van een bevelhebber.

60
00:03:23,649 --> 00:03:25,800
Voor de coup die Gilead op de kaart zette,

61
00:03:25,810 --> 00:03:28,810
had Vanfred een man, een kind, een job

62
00:03:28,810 --> 00:03:31,610
en een normaal leven
in de Amerikaanse middenklasse.

63
00:03:31,610 --> 00:03:34,650
Maar als het fundamentalistische
regime aan de macht komt,

64
00:03:34,650 --> 00:03:37,210
wordt Vanfred haar identiteit ontzegd,

65
00:03:37,210 --> 00:03:38,500
gescheiden van haar familie

66
00:03:38,500 --> 00:03:41,202
en herleid tot -- in Vanfreds woorden --

67
00:03:41,202 --> 00:03:45,791
"een tweebenige baarmoeder om Gileads
tanende populatie op te krikken."

68
00:03:45,961 --> 00:03:49,271
Initieel accepteert ze het verlies
van haar fundamentele mensenrechten

69
00:03:49,271 --> 00:03:52,521
om de nieuwe regering te stabiliseren.

70
00:03:52,871 --> 00:03:57,276
Maar de staatscontrole breidt snel uit
tot pogingen om de taal,

71
00:03:57,276 --> 00:03:58,142
het gedrag

72
00:03:58,142 --> 00:04:01,642
en de gedachten van haarzelf
en andere individuen te beheersen.

73
00:04:01,642 --> 00:04:03,631
In het begin zegt Vanfred:

74
00:04:03,631 --> 00:04:07,202
"Ik wacht. Ik raap mezelf bijeen.

75
00:04:07,202 --> 00:04:13,413
'Ik' ben een ding dat ik moet opbouwen,
zoals men een speech opbouwt."

76
00:04:13,413 --> 00:04:17,362
Ze vergelijkt taal met
de formulering van identiteit.

77
00:04:17,362 --> 00:04:21,462
Haar woorden erkennen ook
de mogelijkheid tot verzet,

78
00:04:21,492 --> 00:04:26,173
en het is verzet -- de daden van mensen
die het aandurven om politieke,

79
00:04:26,183 --> 00:04:27,205
intellectuele,

80
00:04:27,205 --> 00:04:28,875
en seksuele regels te verbreken --

81
00:04:28,875 --> 00:04:32,273
dat het plot voortstuwt van
'Het Verhaal van de Dienstmaagd'.

82
00:04:32,273 --> 00:04:37,403
Doordat de roman uitdiept wat de gevolgen
kunnen zijn van zelfgenoegzaamheid

83
00:04:37,403 --> 00:04:40,422
en hoe macht oneerlijk
gebruikt kan worden,

84
00:04:40,422 --> 00:04:45,383
blijft Atwoods ijzingwekkende visie
van een dystopisch regime altijd relevant.