0:00:00.887,0:00:03.283
Ben bir sanatçı ve mühendisim.

0:00:03.307,0:00:09.081
Son zamanlarda, sık sık teknolojinin[br]gerçeği algılama biçimimize

0:00:09.105,0:00:11.146
nasıl aracılık ettiğini düşünüyorum.

0:00:11.653,0:00:16.293
Bu, çok görünmez[br]ve incelikli bir biçimde gerçekleşiyor.

0:00:17.260,0:00:20.906
Teknoloji, kendisini dünyadaki[br]esas tecrübe olarak maskeleyerek

0:00:20.930,0:00:24.741
gerçeklik algımızı[br]biçimlendirmek üzere tasarlanmıştır.

0:00:25.430,0:00:30.116
Sonuç olarak, bunun gerçekleşmesine karşı

0:00:30.140,0:00:32.325
bilinçsiz ve habersiz hâle geliyoruz.

0:00:33.360,0:00:35.848
Örneğin çoğu zaman taktığım[br]gözlükleri ele alalım.

0:00:35.872,0:00:39.896
Çevremdekileri tecrübe etme biçimimin[br]bir parçası hâline geldiler.

0:00:40.352,0:00:43.850
Onlar benim için[br]sürekli gerçeği çerçevelese bile

0:00:43.850,0:00:45.951
onları nadiren fark ediyorum.

0:00:46.447,0:00:50.463
Bahsettiğim teknoloji de[br]aynı şey üzerine tasarlandı.

0:00:50.487,0:00:52.925
Gördüğümüzü ve düşündüğümüzü değiştirmek

0:00:52.949,0:00:54.709
ama fark edilmemek.

0:00:56.293,0:01:02.331
Sadece camlarının kirlenmesi[br]ya da reçetemin değişmesi gibi

0:01:02.355,0:01:05.869
dikkatimi çekecek şeyler olduğunda[br]gözlüklerimi fark ediyorum.

0:01:06.481,0:01:11.089
Böylece kendime sordum "Bir sanatçı olarak[br]haberler, organizasyonlar,

0:01:11.113,0:01:14.575
sosyal medya platformları,[br]reklamlar ve arama motorları gibi

0:01:14.575,0:01:19.755
dijital medyanın gerçekliğimizi[br]şekillendirme yollarına

0:01:19.779,0:01:23.930
aynı şekilde dikkat çekmek için[br]ne yapabilirim?"

0:01:24.798,0:01:29.570
Dünyaya bakış açımızı yabancılaştırmamıza

0:01:29.594,0:01:33.160
ve sorgulamamıza yardımcı olacak

0:01:33.184,0:01:35.304
bir dizi algısal makine yarattım.

0:01:36.859,0:01:39.222
Mesela bugünlerde çoğumuz

0:01:39.222,0:01:45.409
kendimizinkinden farklı fikirlere karşı[br]alerjik bir reaksiyon gösteriyoruz.

0:01:45.945,0:01:51.601
Bu tür zihinsel alerji geliştirdiğimizin[br]farkında olmayabiliriz.

0:01:52.596,0:01:58.239
Bu yüzden kırmızı renge karşı[br]yapay alerji oluşturan bir kask yaptım.

0:01:58.263,0:02:02.236
Bu kaskı giydiğiniz zaman,[br]kırmızı renkleri daha büyük göstererek

0:02:02.236,0:02:04.020
aşırı duyarlılık durumunu uyarır.

0:02:04.730,0:02:08.288
Bu kaskın Nocebo[br]ve Placebo adında iki modu var.

0:02:09.272,0:02:14.629
Nocebo modunda bu kask,[br]duyusal hiperalerji deneyimini oluşturur.

0:02:14.653,0:02:17.360
Kırmızıyı ne zaman görsem kırmızı büyür.

0:02:18.062,0:02:21.593
Bu, sosyal medyanın[br]amplifikasyon etkisine benzer;

0:02:21.617,0:02:24.214
sizi rahatsız eden bir şeye baktığınızda

0:02:24.238,0:02:27.166
benzer düşüncelere[br]sahip insanlarla beraber olmaya

0:02:27.190,0:02:29.944
ve mesajlar, esprili fotoğraflar[br]paylaşmaya yönelir

0:02:29.944,0:02:32.274
fakat sonra daha sinirli hâle gelirsiniz.

0:02:32.274,0:02:35.936
Bazen, önemsiz bir tartışma büyür

0:02:35.960,0:02:38.361
ve olay çığırından çıkar.

0:02:39.038,0:02:43.558
Belki de bu yüzden[br]öfke politikası içinde yaşıyoruzdur.

0:02:44.756,0:02:48.171
Placebo modu ise bu alerji için[br]yapay bir tedavi görevi görür.

0:02:48.575,0:02:50.867
Bu modda kırmızıyı gördüğünüzde[br]kırmızı küçülür.

0:02:51.617,0:02:54.492
Dijital medyadaki bir yatıştırıcı gibi.

0:02:54.516,0:02:57.415
Farklı görüşlere sahip insanlarla[br]karşılaştığımızda

0:02:57.439,0:02:58.916
onları takip etmeyi bırakırız,

0:02:58.940,0:03:01.688
onları akışımızdan atarız.

0:03:02.343,0:03:05.546
Bu buluş alerjiden uzak durarak[br]onu tedavi eder.

0:03:05.570,0:03:10.117
Fakat kasıtlı olarak[br]karşıt görüşleri görmezden gelmek,

0:03:10.141,0:03:14.197
insan topluluğunu aşırı parçalanmış[br]ve ayrılmış hâle getirir.

0:03:15.343,0:03:18.292
Kask içindeki cihaz,[br]gerçeği yeniden şekillendirir

0:03:18.292,0:03:20.062
ve artırılmış gerçeklik yaratmak için

0:03:20.062,0:03:23.451
bu yeniden şekillendirilmiş gerçeği[br]bir dizi lens ile gözümüze yansıtır.

0:03:23.935,0:03:28.717
Kırmızı rengi seçtim[br]çünkü yoğun ve duygulu,

0:03:28.741,0:03:31.739
görünürlüğü yüksek ve politik.

0:03:32.350,0:03:35.273
Ya son Amerikan başkanlığı[br]seçim haritasına

0:03:35.273,0:03:37.539
kask ile bir bakış atarsak?

0:03:37.539,0:03:38.547
(Kahkaha)

0:03:38.547,0:03:42.544
Bir Demokrat veya Cumhuriyetçi olmanızın[br]fark etmediğini görürsünüz.

0:03:42.568,0:03:46.557
Çünkü uzlaşmak, algılarımızı değiştirir.

0:03:46.581,0:03:49.714
Alerji, her iki tarafta da mevcuttur.

0:03:51.068,0:03:54.041
Dijital medyada, her gün gördüklerimiz[br]genelde uzlaşmalıdır

0:03:54.041,0:03:57.424
ama aynı zamanda[br]aralarında küçük farklar vardır.

0:03:57.758,0:03:59.753
Eğer bunun farkında olmazsak

0:03:59.777,0:04:05.182
birçok türden zihinsel alerjiye karşı [br]savunmasız olmaya devam edeceğiz.

0:04:06.900,0:04:10.180
Algımız, yalnızca kimliğimizin değil

0:04:10.180,0:04:15.148
aynı zamanda sosyal medyada[br]bir değer zincirinin parçası.

0:04:15.992,0:04:19.567
Görsel alanımız[br]öylesine çok bilgiyle dolu ki

0:04:19.591,0:04:25.103
algımız, gayrimenkul değeri olan[br]bir emtia hâline geldi.

0:04:26.035,0:04:29.564
Tasarımlar, bilinçsiz ön yargılarımızı[br]sömürmek için kullanılıyor,

0:04:29.588,0:04:32.828
algoritmalar fikrimizi onaylayan[br]fikirleri destekliyor

0:04:32.828,0:04:36.303
böylelikle bakış açımızın[br]en küçük alanı bile

0:04:36.303,0:04:39.009
reklam satmak için sömürgeleştiriliyor.

0:04:39.402,0:04:43.419
Mesela bu küçük kırmızı nokta[br]bildirimlerinizde belirdiğine

0:04:43.443,0:04:47.687
büyüyor, genişliyor[br]ve aklınızda devasa hâle geliyor.

0:04:48.571,0:04:51.932
Gözlük camlarımı biraz kirletmenin[br]ya da onları değiştirmenin

0:04:51.956,0:04:56.624
ve başka bir proje fikri ortaya çıkarmanın[br]yollarını düşünmeye başladım.

0:04:57.423,0:04:59.793
Bunun kavramsal olduğunu aklınızda tutun.

0:04:59.793,0:05:01.324
Bu gerçek bir ürün değil.

0:05:01.686,0:05:03.685
Bu, genelde görmezden geldiğimiz şeyleri

0:05:03.685,0:05:08.115
fark etmemize yardımcı olacak[br]bir internet tarayıcısı yazılım eki.

0:05:08.709,0:05:12.479
Kask gibi, bu yazılım eki de[br]gerçekliği yeniden şekillendirir

0:05:12.503,0:05:15.980
fakat bu sefer direkt olarak[br]dijital medyayı şekillendirecek.

0:05:17.066,0:05:20.222
Bu ek, gizli filtrelenmiş[br]sesleri haykırıyor.

0:05:20.222,0:05:23.872
Fark etmeniz gereken şey buradaki gibi,[br]şimdi daha büyük ve canlı olacak,

0:05:24.302,0:05:28.695
cinsiyet ön yargısı hakkındaki bu hikâye[br]birçok kedinin arasında öne çıkarılmıştır.

0:05:28.695,0:05:30.716
(Gülüşme)

0:05:30.740,0:05:35.914
Bu ek, bir algoritma tarafından[br]sağlamlaştırılmış şeyleri seyreltebilir.

0:05:36.608,0:05:41.381
Bu yorum bölümündeki gibi,[br]aynı düşünen birçok insan var.

0:05:42.071,0:05:44.980
Bu uyumlu ek onların yorumlarını[br]çok küçük hâle getiriyor.

0:05:45.005,0:05:46.013
(Gülüşme)

0:05:46.037,0:05:51.288
Ekranlarındaki piksel miktarı

0:05:51.312,0:05:55.866
konuşmaya kattıkları[br]asıl değer ile orantılı.

0:05:55.890,0:05:57.832
(Kahkaha)

0:05:59.345,0:06:02.976
(Alkış)

0:06:04.919,0:06:08.980
Bu ek, aynı zamanda[br]görsel alanımızın gerçek emlak değerini

0:06:09.004,0:06:12.460
ve algımızın ne kadar[br]metalaştırıldığını gösteriyor.

0:06:12.912,0:06:17.001
Reklam engelleyicilerden farklı olarak[br]internette gördüğünüz her reklam için

0:06:17.001,0:06:20.428
ne kadar para kazanıyor[br]olmanız gerektiğini gösteriyor.

0:06:20.452,0:06:21.697
(Gülüşme)

0:06:22.356,0:06:27.329
Gerçeklik ve ticari gerçekliğin arasında [br]bir savaş alanında yaşıyoruz.

0:06:27.329,0:06:32.415
Bu yüzden bu ekin bir sonraki versiyonu[br]bu ticari gerçekliği ortadan kaldırabilir

0:06:32.439,0:06:35.238
ve her şeyi gerçekte olduğu[br]şekliyle gösterir.

0:06:35.262,0:06:37.053
(Kahkaha)

0:06:38.335,0:06:41.964
(Alkış)

0:06:43.179,0:06:46.791
Bu olayın kaç farklı yöne gidebileceğini[br]hayal edebilirsiniz.

0:06:46.815,0:06:49.022
İnanın bana, eğer bu ürün gerçek olacaksa

0:06:49.022,0:06:51.229
riskin ne kadar fazla olduğunu biliyorum.

0:06:52.006,0:06:56.429
Bu buluşu, algımızı eğitip[br]ön yargıları elemek için

0:06:56.429,0:06:58.806
iyi niyetlerle yarattım.

0:06:58.830,0:07:02.558
Fakat aynı yaklaşım,[br]kötü niyetlerle de kullanılabilir.

0:07:02.582,0:07:05.787
Örneğin kamusal anlatıyı[br]kontrol etmek için

0:07:05.811,0:07:07.937
vatandaşları bir ek yüklemeye[br]zorlamak gibi.

0:07:08.768,0:07:11.505
Bunu, başka bir[br]ara buluculuk katmanı olmadan

0:07:11.529,0:07:14.684
adil ve kişisel yapmak oldukça zor.

0:07:15.933,0:07:18.595
Peki bunların bizim için anlamı nedir?

0:07:19.230,0:07:22.963
Teknoloji bu izolasyonu yaratıyor olsa da

0:07:22.987,0:07:26.589
biz bunu, var olan modeli yıkıp[br]onun ötesine geçerek

0:07:26.613,0:07:29.860
dünyayı tekrar bağlı hâle[br]getirmek için kullanabiliriz.

0:07:30.508,0:07:33.846
Bu teknolojilerle nasıl[br]arayüz kurabileceğimizi keşfederek

0:07:33.870,0:07:39.055
makineye benzeyen[br]rutin davranışlarımızın dışına çıkabilir

0:07:39.079,0:07:41.819
ve nihayet ikisi arasında[br]ortak bir zemin bulabiliriz.

0:07:42.915,0:07:44.774
Teknoloji asla tarafsız değildir.

0:07:45.191,0:07:48.210
Bir bağlam sağlar[br]ve gerçekliği çerçeveler.

0:07:48.234,0:07:51.122
Bu, sorunun ve çözümün bir parçası.

0:07:51.624,0:07:54.814
Bunu, kör noktalarımızı ortaya çıkarmak

0:07:54.814,0:07:57.577
ve algımızı yeniden[br]eğitmek için kullanabiliriz.

0:07:57.577,0:08:01.582
Sonuç olarak birbirimizi[br]nasıl gördüğümüzü seçebiliriz.

0:08:01.902,0:08:03.083
Teşekkürler.

0:08:03.107,0:08:05.792
(Alkış)