Ben bir sanatçı ve mühendisim.
Son zamanlarda, sık sık teknolojinin
gerçeği algılama biçimimize
nasıl aracılık ettiğini düşünüyorum.
Bu, çok görünmez
ve incelikli bir biçimde gerçekleşiyor.
Teknoloji, kendisini dünyadaki
esas tecrübe olarak maskeleyerek
gerçeklik algımızı
biçimlendirmek üzere tasarlanmıştır.
Sonuç olarak, bunun gerçekleşmesine karşı
bilinçsiz ve habersiz hâle geliyoruz.
Örneğin çoğu zaman taktığım
gözlükleri ele alalım.
Çevremdekileri tecrübe etme biçimimin
bir parçası hâline geldiler.
Onlar benim için
sürekli gerçeği çerçevelese bile
onları nadiren fark ediyorum.
Bahsettiğim teknoloji de
aynı şey üzerine tasarlandı.
Gördüğümüzü ve düşündüğümüzü değiştirmek
ama fark edilmemek.
Sadece camlarının kirlenmesi
ya da reçetemin değişmesi gibi
dikkatimi çekecek şeyler olduğunda
gözlüklerimi fark ediyorum.
Böylece kendime sordum "Bir sanatçı olarak
haberler, organizasyonlar,
sosyal medya platformları,
reklamlar ve arama motorları gibi
dijital medyanın gerçekliğimizi
şekillendirme yollarına
aynı şekilde dikkat çekmek için
ne yapabilirim?"
Dünyaya bakış açımızı yabancılaştırmamıza
ve sorgulamamıza yardımcı olacak
bir dizi algısal makine yarattım.
Mesela bugünlerde çoğumuz
kendimizinkinden farklı fikirlere karşı
alerjik bir reaksiyon gösteriyoruz.
Bu tür zihinsel alerji geliştirdiğimizin
farkında olmayabiliriz.
Bu yüzden kırmızı renge karşı
yapay alerji oluşturan bir kask yaptım.
Bu kaskı giydiğiniz zaman,
kırmızı renkleri daha büyük göstererek
aşırı duyarlılık durumunu uyarır.
Bu kaskın Nocebo
ve Placebo adında iki modu var.
Nocebo modunda bu kask,
duyusal hiperalerji deneyimini oluşturur.
Kırmızıyı ne zaman görsem kırmızı büyür.
Bu, sosyal medyanın
amplifikasyon etkisine benzer;
sizi rahatsız eden bir şeye baktığınızda
benzer düşüncelere
sahip insanlarla beraber olmaya
ve mesajlar, esprili fotoğraflar
paylaşmaya yönelir
fakat sonra daha sinirli hâle gelirsiniz.
Bazen, önemsiz bir tartışma büyür
ve olay çığırından çıkar.
Belki de bu yüzden
öfke politikası içinde yaşıyoruzdur.
Placebo modu ise bu alerji için
yapay bir tedavi görevi görür.
Bu modda kırmızıyı gördüğünüzde
kırmızı küçülür.
Dijital medyadaki bir yatıştırıcı gibi.
Farklı görüşlere sahip insanlarla
karşılaştığımızda
onları takip etmeyi bırakırız,
onları akışımızdan atarız.
Bu buluş alerjiden uzak durarak
onu tedavi eder.
Fakat kasıtlı olarak
karşıt görüşleri görmezden gelmek,
insan topluluğunu aşırı parçalanmış
ve ayrılmış hâle getirir.
Kask içindeki cihaz,
gerçeği yeniden şekillendirir
ve artırılmış gerçeklik yaratmak için
bu yeniden şekillendirilmiş gerçeği
bir dizi lens ile gözümüze yansıtır.
Kırmızı rengi seçtim
çünkü yoğun ve duygulu,
görünürlüğü yüksek ve politik.
Ya son Amerikan başkanlığı
seçim haritasına
kask ile bir bakış atarsak?
(Kahkaha)
Bir Demokrat veya Cumhuriyetçi olmanızın
fark etmediğini görürsünüz.
Çünkü uzlaşmak, algılarımızı değiştirir.
Alerji, her iki tarafta da mevcuttur.
Dijital medyada, her gün gördüklerimiz
genelde uzlaşmalıdır
ama aynı zamanda
aralarında küçük farklar vardır.
Eğer bunun farkında olmazsak
birçok türden zihinsel alerjiye karşı
savunmasız olmaya devam edeceğiz.
Algımız, yalnızca kimliğimizin değil
aynı zamanda sosyal medyada
bir değer zincirinin parçası.
Görsel alanımız
öylesine çok bilgiyle dolu ki
algımız, gayrimenkul değeri olan
bir emtia hâline geldi.
Tasarımlar, bilinçsiz ön yargılarımızı
sömürmek için kullanılıyor,
algoritmalar fikrimizi onaylayan
fikirleri destekliyor
böylelikle bakış açımızın
en küçük alanı bile
reklam satmak için sömürgeleştiriliyor.
Mesela bu küçük kırmızı nokta
bildirimlerinizde belirdiğine
büyüyor, genişliyor
ve aklınızda devasa hâle geliyor.
Gözlük camlarımı biraz kirletmenin
ya da onları değiştirmenin
ve başka bir proje fikri ortaya çıkarmanın
yollarını düşünmeye başladım.
Bunun kavramsal olduğunu aklınızda tutun.
Bu gerçek bir ürün değil.
Bu, genelde görmezden geldiğimiz şeyleri
fark etmemize yardımcı olacak
bir internet tarayıcısı yazılım eki.
Kask gibi, bu yazılım eki de
gerçekliği yeniden şekillendirir
fakat bu sefer direkt olarak
dijital medyayı şekillendirecek.
Bu ek, gizli filtrelenmiş
sesleri haykırıyor.
Fark etmeniz gereken şey buradaki gibi,
şimdi daha büyük ve canlı olacak,
cinsiyet ön yargısı hakkındaki bu hikâye
birçok kedinin arasında öne çıkarılmıştır.
(Gülüşme)
Bu ek, bir algoritma tarafından
sağlamlaştırılmış şeyleri seyreltebilir.
Bu yorum bölümündeki gibi,
aynı düşünen birçok insan var.
Bu uyumlu ek onların yorumlarını
çok küçük hâle getiriyor.
(Gülüşme)
Ekranlarındaki piksel miktarı
konuşmaya kattıkları
asıl değer ile orantılı.
(Kahkaha)
(Alkış)
Bu ek, aynı zamanda
görsel alanımızın gerçek emlak değerini
ve algımızın ne kadar
metalaştırıldığını gösteriyor.
Reklam engelleyicilerden farklı olarak
internette gördüğünüz her reklam için
ne kadar para kazanıyor
olmanız gerektiğini gösteriyor.
(Gülüşme)
Gerçeklik ve ticari gerçekliğin arasında
bir savaş alanında yaşıyoruz.
Bu yüzden bu ekin bir sonraki versiyonu
bu ticari gerçekliği ortadan kaldırabilir
ve her şeyi gerçekte olduğu
şekliyle gösterir.
(Kahkaha)
(Alkış)
Bu olayın kaç farklı yöne gidebileceğini
hayal edebilirsiniz.
İnanın bana, eğer bu ürün gerçek olacaksa
riskin ne kadar fazla olduğunu biliyorum.
Bu buluşu, algımızı eğitip
ön yargıları elemek için
iyi niyetlerle yarattım.
Fakat aynı yaklaşım,
kötü niyetlerle de kullanılabilir.
Örneğin kamusal anlatıyı
kontrol etmek için
vatandaşları bir ek yüklemeye
zorlamak gibi.
Bunu, başka bir
ara buluculuk katmanı olmadan
adil ve kişisel yapmak oldukça zor.
Peki bunların bizim için anlamı nedir?
Teknoloji bu izolasyonu yaratıyor olsa da
biz bunu, var olan modeli yıkıp
onun ötesine geçerek
dünyayı tekrar bağlı hâle
getirmek için kullanabiliriz.
Bu teknolojilerle nasıl
arayüz kurabileceğimizi keşfederek
makineye benzeyen
rutin davranışlarımızın dışına çıkabilir
ve nihayet ikisi arasında
ortak bir zemin bulabiliriz.
Teknoloji asla tarafsız değildir.
Bir bağlam sağlar
ve gerçekliği çerçeveler.
Bu, sorunun ve çözümün bir parçası.
Bunu, kör noktalarımızı ortaya çıkarmak
ve algımızı yeniden
eğitmek için kullanabiliriz.
Sonuç olarak birbirimizi
nasıl gördüğümüzü seçebiliriz.
Teşekkürler.
(Alkış)