1
00:00:00,887 --> 00:00:03,283
Ja sam umetnik i inženjer.

2
00:00:03,307 --> 00:00:09,081
I u poslednje vreme sam često
mislila o tome kako tehnologija utiče

3
00:00:09,105 --> 00:00:11,146
na način na koji doživljavamo stvarnost.

4
00:00:11,653 --> 00:00:16,293
I to se dešava na skoro
neprimetan i pažljiv način.

5
00:00:17,260 --> 00:00:20,906
Tehnologija je dizajnirana da oblikuje
naš smisao za realnost

6
00:00:20,930 --> 00:00:24,741
tako što se predstavlja da je sam
naš doživljaj pravog sveta.

7
00:00:25,430 --> 00:00:32,116
Kao rezultat toga, mi postajemo nesvesni
toga da se to uopše dešava.

8
00:00:32,940 --> 00:00:35,848
Uzmite kao primer naočare
koje ja obično nosim.

9
00:00:35,872 --> 00:00:39,896
One su postale redovan deo
mog doživljaja okruženja.

10
00:00:40,352 --> 00:00:41,842
Jedva i da ih primetim,

11
00:00:41,866 --> 00:00:45,951
čak iako one sve vreme
uokviruju stvarnost oko mene.

12
00:00:46,447 --> 00:00:50,463
Tehnologija o kojoj govorim je dizajnirana
da uradi upravo istu stvar -

13
00:00:50,487 --> 00:00:52,925
da promeni način na koji vidimo i mislimo,

14
00:00:52,949 --> 00:00:54,709
ali na neprimetan način.

15
00:00:55,780 --> 00:00:59,049
Svoje naočare krećem
da primećujem tek onda

16
00:00:59,073 --> 00:01:02,331
kada mi neka promena njima privuče pažnju,

17
00:01:02,657 --> 00:01:05,869
kao kada se uprljaju
ili kada treba da menjam dioptriju.

18
00:01:06,481 --> 00:01:11,089
I tako sam se zapitala: „Šta ja,
kao umetnik, mogu da stvorim

19
00:01:11,113 --> 00:01:13,560
a da privučem istu vrstu pažnje

20
00:01:13,584 --> 00:01:19,755
na načine na koje digitalni mediji -
kao što su novine, društvene mreže,

21
00:01:19,779 --> 00:01:22,040
reklame i internet pretraživači -

22
00:01:22,064 --> 00:01:24,078
oblikuju našu stvarnost?“

23
00:01:24,798 --> 00:01:29,570
I tako sam napravila niz
perceptivnih uređaja

24
00:01:29,594 --> 00:01:33,160
koji bi nam pomogli
da se otuđimo i zapitamo

25
00:01:33,184 --> 00:01:35,304
zašto vidimo svet na određeni način.

26
00:01:36,859 --> 00:01:42,892
Na primer, ovih dana kao da se svima javi
nekakva alergijska reakcija kao odgovor

27
00:01:42,916 --> 00:01:45,409
na mišljenja drugačija od svojih.

28
00:01:45,945 --> 00:01:51,601
Možda čak i nismo svesni da nam
se javlja ovakva mentalna alergija.

29
00:01:52,596 --> 00:01:58,239
Zbog toga sam stvorila šlem koji pretvara
ovu veštačku alergiju u crvenu boju.

30
00:01:58,263 --> 00:02:02,716
On stimuliše ovu preosetljivost tako što
čini crvene stvari većim nego što jesu

31
00:02:02,740 --> 00:02:04,020
kada ga nosite.

32
00:02:04,730 --> 00:02:08,288
Postoje dva režima: nocebo i placebo.

33
00:02:09,272 --> 00:02:14,629
U nocebu se stvara senzorni
doživljaj hiperalergije.

34
00:02:14,653 --> 00:02:17,360
Kad god se vidi crvena
boja, ona se proširi.

35
00:02:18,062 --> 00:02:21,593
Slično je kao efekat pojačavanja
koji se može videti na društvenim mrežama,

36
00:02:21,617 --> 00:02:24,214
kao kada vidite nešto što vam smeta,

37
00:02:24,238 --> 00:02:27,166
obično se držite osoba
sa sličnim mišljenjem,

38
00:02:27,190 --> 00:02:31,785
razmenjujete poruke i mimove,
i postajete još više ljuti.

39
00:02:32,274 --> 00:02:35,936
Ponekad se nebitna
diskusija toliko preuveliča

40
00:02:35,960 --> 00:02:38,361
i izvuče do neprepoznatljivosti.

41
00:02:39,038 --> 00:02:43,558
Možda i zato živimo u dobu mržnje.

42
00:02:44,756 --> 00:02:48,171
Placebo nam pruža
veštačko rešenje za ovu alergiju.

43
00:02:48,575 --> 00:02:50,867
Kad god vidite crvenu boju, ona se smanji.

44
00:02:51,617 --> 00:02:54,492
To je lek za ublažavanje bolova,
kao na društvenim mrežama.

45
00:02:54,516 --> 00:02:57,415
Kada se susretnete sa ljudima
drugačijih mišljenja,

46
00:02:57,415 --> 00:02:59,100
uklonićete ih sa liste prijatelja,

47
00:02:59,100 --> 00:03:01,688
skroz ćete ih se rešiti
sa vaše naslovne strane.

48
00:03:02,343 --> 00:03:05,546
Pruža nam lek za alergiju
tako što je izbegava.

49
00:03:05,570 --> 00:03:10,117
Ali ovo namerno ignorisanje
suprotstavljenih mišljenja

50
00:03:10,141 --> 00:03:14,197
čini ljudsko društvo potpuno
izdeljenim i razdvojenim.

51
00:03:15,343 --> 00:03:18,402
Sprava unutar šlema preoblikuje stvarnost

52
00:03:18,426 --> 00:03:21,376
i projektuje se na naše oči preko sočiva

53
00:03:21,400 --> 00:03:23,315
kako bi stvorila uvećanu stvarnost.

54
00:03:23,935 --> 00:03:28,717
Izabrala sam crvenu boju
zato što je žestoka i emotivna,

55
00:03:28,741 --> 00:03:30,699
lako je vidljiva,

56
00:03:30,699 --> 00:03:32,291
i od političkog je značaja.

57
00:03:32,390 --> 00:03:33,653
Šta ako pogledamo

58
00:03:33,677 --> 00:03:36,726
poslednju mapu američkih
predsedničkih izbora

59
00:03:36,750 --> 00:03:37,915
kroz ovaj šlem?

60
00:03:37,939 --> 00:03:38,947
(Smeh)

61
00:03:38,971 --> 00:03:42,544
Vidite da nije važno da li ste
demokrata ili republikanac,

62
00:03:42,568 --> 00:03:46,557
percepcija je svakako izmenjena.

63
00:03:46,581 --> 00:03:49,714
Alergija je prisutna na obe strane.

64
00:03:51,134 --> 00:03:52,454
Na digitalnim medijima,

65
00:03:52,478 --> 00:03:55,611
ono u šta gledamo svaki dan je oblikovano,

66
00:03:55,635 --> 00:03:57,368
ali veoma suptilno.

67
00:03:57,758 --> 00:03:59,753
Ukoliko ovoga nismo svesni,

68
00:03:59,777 --> 00:04:05,182
bićemo podložni mnogim
mentalnim alergijama.

69
00:04:06,900 --> 00:04:10,410
Naša percepcija ne samo
da je deo našeg identiteta,

70
00:04:10,434 --> 00:04:14,728
već je, unutar digitalnih medija,
deo lanca vrednosti.

71
00:04:15,992 --> 00:04:19,567
Naše vidno polje je toliko
prepuno informacija

72
00:04:19,591 --> 00:04:25,103
da je naša percepcija postala
roba sa tržišnom vrednošću.

73
00:04:26,035 --> 00:04:29,564
Dizajnom se iskorišćavaju naše
podsvesne predrasude,

74
00:04:29,588 --> 00:04:33,068
algoritmi daju prednost sadržajima
koji potvrđuju naša mišljenja,

75
00:04:33,092 --> 00:04:37,283
te svaki ćošak našeg
vidnog polja biva preplavljen

76
00:04:37,307 --> 00:04:38,649
radi prodaje reklama.

77
00:04:39,402 --> 00:04:43,419
Kao kada se ova crvena tačkica
pojavi u vašim obaveštenjima,

78
00:04:43,443 --> 00:04:47,687
ona raste i širi se, i vašem
mozgu deluje glomazno.

79
00:04:48,571 --> 00:04:51,932
Tako sam počela da smišljam
načine da uprljam

80
00:04:51,956 --> 00:04:54,654
ili promenim dioptriju svojih naočara,

81
00:04:54,678 --> 00:04:56,776
te sam smislila još jedan projekat.

82
00:04:57,423 --> 00:05:01,224
Imajte na umu da je ovo samo
ideja. Nije pravi proizvod.

83
00:05:01,676 --> 00:05:03,749
To je priključak za internet pretraživače

84
00:05:03,773 --> 00:05:08,115
koji bi nam pomogao da primetimo
stvari koje bismo obično ignorisali.

85
00:05:08,709 --> 00:05:12,479
Isto kao šlem, ovaj priključak
menja stvarnost,

86
00:05:12,503 --> 00:05:15,900
ali ovaj put to radi direktno
unutar digitalnih medija.

87
00:05:17,066 --> 00:05:20,162
Otkriva nam glasove
skrivene probirivanjem.

88
00:05:20,162 --> 00:05:21,943
Ono što bi trebalo da primećujete

89
00:05:21,943 --> 00:05:24,352
biće sada veće i živahnije,

90
00:05:24,376 --> 00:05:28,671
kao ovde, priča o rodnim predrasudama
koja izranja u moru članaka o mačkama.

91
00:05:28,695 --> 00:05:30,716
(Smeh)

92
00:05:30,740 --> 00:05:36,157
Ovaj priključak može da ublaži stvari
koje algoritam preuveličava.

93
00:05:36,831 --> 00:05:38,527
Na primer, u ovim komentarima,

94
00:05:38,551 --> 00:05:41,620
mnogo ljudi glasno izlažu svoja mišljenja.

95
00:05:42,111 --> 00:05:44,981
Priključak čini njihove
komentare mnogo sitnijim.

96
00:05:45,005 --> 00:05:46,013
(Smeh)

97
00:05:46,037 --> 00:05:51,288
Sada je broj piksela
koje zauzimaju na ekranu

98
00:05:51,312 --> 00:05:55,866
jednak njihovom doprinosu razgovoru.

99
00:05:55,890 --> 00:05:57,832
(Smeh)

100
00:05:59,345 --> 00:06:02,976
(Aplauz)

101
00:06:04,919 --> 00:06:08,980
Priključak takođe pokazuje
tržišnu vrednost našeg vidnog polja

102
00:06:09,004 --> 00:06:12,460
i koliko se tačno naša percepcija
iskorišćava kao roba.

103
00:06:12,502 --> 00:06:14,251
Nije isto što i AdBlock,

104
00:06:14,291 --> 00:06:16,997
jer vam za svaku reklamu
koju vidite na nekoj stranici

105
00:06:17,021 --> 00:06:20,428
pokazuje koliko novca bi trebalo
da zaradite na osnovu toga.

106
00:06:20,452 --> 00:06:21,697
(Smeh)

107
00:06:22,356 --> 00:06:24,648
Mi živimo na bojnom polju
između stvarnosti

108
00:06:24,672 --> 00:06:26,925
i komercijalno raspodeljene stvarnosti,

109
00:06:27,329 --> 00:06:32,415
pa bi nova verzija ovog priključka mogla
da se reši te komercijalne stvarnosti

110
00:06:32,439 --> 00:06:35,238
i pokaže vam stvari onakve kakve jesu.

111
00:06:35,262 --> 00:06:37,053
(Smeh)

112
00:06:38,335 --> 00:06:41,964
(Aplauz)

113
00:06:43,179 --> 00:06:46,791
Možete da zamislite u kojim bi sve
pravcima ovo moglo da ode.

114
00:06:46,815 --> 00:06:51,229
Verujte mi, znam da bi bilo rizično
kada bi ovo postalo pravi proizvod.

115
00:06:52,006 --> 00:06:54,945
Stvorila sam ovo sa najboljim namerama,

116
00:06:54,969 --> 00:06:58,806
kako bih osposobila našu percepciju
i rešila se predrasuda.

117
00:06:58,830 --> 00:07:02,558
Međutim, isti pristup bi mogao
da se iskoristi sa lošim namerama,

118
00:07:02,582 --> 00:07:05,787
kao na primer, teranje stanovništa
da instalira dati priključak

119
00:07:05,811 --> 00:07:07,937
radi kontrole javnog mnjenja.

120
00:07:08,768 --> 00:07:11,505
Teško je napraviti ga pravednim i ličnim,

121
00:07:11,529 --> 00:07:14,684
a da se ne pretvori u samo
još jedan sloj medijacije.

122
00:07:15,933 --> 00:07:18,595
Dakle, šta sve ovo znači za nas?

123
00:07:19,230 --> 00:07:22,963
Čak iako je tehnologija
ta koja stvara ovu izolaciju,

124
00:07:22,987 --> 00:07:26,589
možemo da je iskoristimo
kako bismo ponovo povezali svet

125
00:07:26,613 --> 00:07:29,860
tako što ćemo da
prevaziđemo postojeći model.

126
00:07:30,508 --> 00:07:33,846
Istražujući način na koji uzajamno
delujemo na tehnologiju,

127
00:07:33,870 --> 00:07:39,055
možemo da se oslobodimo našeg
redovnog, skoro mašinskog, ponašanja

128
00:07:39,079 --> 00:07:41,749
i da konačno nađemo zajednički jezik.

129
00:07:42,915 --> 00:07:44,704
Tehnologija nije nikada nepristrasna.

130
00:07:45,191 --> 00:07:48,210
Ona nam obezbeđuje kontekst
i oblikuje stvarnost.

131
00:07:48,234 --> 00:07:51,122
Ona je deo problema, i deo rešenja.

132
00:07:51,624 --> 00:07:57,264
Pomoću nje možemo otkriti slepe tačke,
ponovo obučiti svoju percepciju,

133
00:07:57,949 --> 00:08:01,455
i stoga, izabrati način
na koji vidimo jedni druge.

134
00:08:01,892 --> 00:08:03,083
Hvala.

135
00:08:03,107 --> 00:08:05,792
(Aplauz)