WEBVTT

00:00:00.000 --> 00:00:05.583
Ik arriveerde in de VS vanuit Kingston
op Jamaica in de zomer van '68.

00:00:06.083 --> 00:00:09.643
We zaten met z'n zessen opeengepakt 
in een flatje met twee slaapkamers

00:00:09.667 --> 00:00:12.226
in een blok met drie etages
zonder lift in Brooklyn.

00:00:12.226 --> 00:00:14.083
In het blok woonde een aantal kinderen.

00:00:14.083 --> 00:00:16.726
Sommigen spraken Spaans, anderen Engels.

00:00:16.750 --> 00:00:19.184
In het begin mocht ik niet met hen spelen,

00:00:19.208 --> 00:00:22.143
want, zeiden mijn ouders,
"Hun zijn te wild."

NOTE Paragraph

00:00:22.167 --> 00:00:23.184
(Gelach)

NOTE Paragraph

00:00:23.208 --> 00:00:25.601
Dus ik mocht alleen
uit het raam naar ze kijken.

00:00:25.625 --> 00:00:28.684
Rolschaatsen was één
van hun favoriete bezigheden.

00:00:28.708 --> 00:00:31.601
Ze hingen graag achteraan de stadsbus

00:00:31.625 --> 00:00:33.559
en lieten dan de achterbumper los

00:00:33.583 --> 00:00:35.934
aan het eind van de straat,

00:00:35.958 --> 00:00:38.101
precies voor mijn huis.

00:00:38.125 --> 00:00:40.559
Op een dag was er een nieuw meisje bij.

00:00:40.583 --> 00:00:44.934
Zoals altijd hoorde ik iedereen lachen
terwijl ze riepen ze: "Mira, mira!

00:00:44.958 --> 00:00:46.268
Mira, mira!"

00:00:46.292 --> 00:00:48.101
Dat is: 'Kijk, kijk!' in het Spaans.

00:00:48.125 --> 00:00:52.101
De kinderen grepen de achterbumper vast
aan het begin van de straat

00:00:52.125 --> 00:00:56.643
maar toen ze lachend naar beneden rolden
en "Mira, mira, mira, mira," riepen,

00:00:56.667 --> 00:00:59.101
stopte de bus plotseling.

00:00:59.125 --> 00:01:02.684
De ervaren kinderen
lieten snel de bumper los,

00:01:02.708 --> 00:01:06.393
maar het nieuwe meisje
sloeg achterover tegen het wegdek.

00:01:06.417 --> 00:01:08.083
Ze bewoog niet.

NOTE Paragraph

00:01:09.000 --> 00:01:11.268
De volwassenen snelden toe
om hulp te bieden.

00:01:11.292 --> 00:01:13.601
De buschauffeur ging kijken
wat er was gebeurd

00:01:13.625 --> 00:01:15.309
en ging een ambulance bellen.

00:01:15.333 --> 00:01:17.226
Ze bloedde aan haar hoofd.

00:01:17.250 --> 00:01:19.059
Haar ogen bleven dicht.

00:01:19.083 --> 00:01:20.476
We wachtten op de ambulance

00:01:20.500 --> 00:01:21.768
en wachtten --

00:01:21.792 --> 00:01:23.851
en iedereen zei:
"Waar blijft de ambulance?

00:01:23.875 --> 00:01:25.518
Waar blijft de ambulance?"

00:01:25.542 --> 00:01:27.625
Uiteindelijk kwam de politie.

00:01:28.167 --> 00:01:32.208
Een oudere, zwarte Amerikaanse man zei:
"D'r komt helemaal geen ambulance."

00:01:33.000 --> 00:01:35.684
Hij zei het nogmaals luid tegen de agent.

00:01:35.708 --> 00:01:37.893
"Jij weet best dat er geen ambulance komt.

00:01:37.917 --> 00:01:40.083
Ze sturen hier nooit ambulances heen."

00:01:41.083 --> 00:01:44.601
De agent keek naar mijn buren,
die gefrustreerd raakten.

00:01:44.625 --> 00:01:46.559
Hij tilde het meisje in de politieauto

00:01:46.583 --> 00:01:48.018
en reed weg.

NOTE Paragraph

00:01:48.042 --> 00:01:50.351
Ik was toen tien jaar.

00:01:50.375 --> 00:01:52.184
Ik wist dat dit niet deugde.

00:01:52.208 --> 00:01:54.601
Ik wist dat we meer konden doen.

00:01:54.625 --> 00:01:57.226
En dit is wat ik kon: dokter worden.

00:01:57.250 --> 00:01:58.559
Ik werd internist

00:01:58.583 --> 00:02:02.934
en ik wijdde me in mijn carrière toe
aan de zorg voor achtergestelde mensen,

00:02:02.958 --> 00:02:04.268
kwetsbare groepen,

00:02:04.292 --> 00:02:07.833
zoals de buren die ik had
toen ik in Amerika was komen wonen.

NOTE Paragraph

00:02:09.042 --> 00:02:13.268
In de eerste jaren van mijn opleiding,
in de jaren 80, zag in Harlem

00:02:13.292 --> 00:02:17.643
een verbijsterende toename
van hiv bij jonge mannen.

00:02:17.667 --> 00:02:19.476
Toen ik later naar Miami verhuisde,

00:02:19.500 --> 00:02:22.393
merkte ik dat ook vrouwen
en kinderen hiv kregen,

00:02:22.417 --> 00:02:25.184
voornamelijk arme zwarte
en getinte mensen.

00:02:25.208 --> 00:02:29.518
Binnen een paar jaar groeide
een infectie in een beperkte populatie

00:02:29.542 --> 00:02:31.893
uit tot een wereldwijde epidemie.

00:02:31.917 --> 00:02:34.559
En weer ontstond bij mij
de drang om iets te doen.

00:02:34.583 --> 00:02:38.684
En met de inspanningen van activisten
en voorlichters en onderwijsmensen

00:02:38.708 --> 00:02:41.309
en artsen zoals ik
die de ziekte behandelen,

00:02:41.333 --> 00:02:43.476
ontdekten we gelukkig
dat we iets konden doen.

00:02:43.500 --> 00:02:47.726
Er werd enorm veel voorlichting gedaan
om de verspreiding van hiv tegen te gaan

00:02:47.750 --> 00:02:51.309
en voor de rechtsbescherming
van mensen die de ziekte hadden.

00:02:51.333 --> 00:02:53.601
Er was politieke bereidheid om te zorgen

00:02:53.625 --> 00:02:57.101
dat wereldwijd zoveel mogelijk patiënten,

00:02:57.125 --> 00:02:59.559
ongeacht hun financiële middelen,

00:02:59.583 --> 00:03:02.143
aan medicijnen konden komen.

00:03:02.167 --> 00:03:05.518
En binnen twintig jaar
waren er nieuwe behandelingen

00:03:05.542 --> 00:03:09.393
waardoor deze levensbedreigende infectie
een gewone chronische ziekte werd,

00:03:09.417 --> 00:03:10.976
zoals diabetes.

00:03:11.000 --> 00:03:13.625
Nu bestaat er uitzicht op een vaccin.

NOTE Paragraph

00:03:15.625 --> 00:03:17.559
In de laatste vijf tot zeven jaar

00:03:17.583 --> 00:03:21.226
is mij een andere epidemie opgevallen
onder patiënten in Florida,

00:03:21.250 --> 00:03:23.393
en die lijkt wel op het volgende:

00:03:23.417 --> 00:03:28.601
Anna Mae uit Opa-Locka, gepensioneerd
en levend van een vast inkomen,

00:03:28.625 --> 00:03:31.101
liep binnen voor een herhaalrecept.

00:03:31.125 --> 00:03:34.809
Zij had een paar chronische aandoeningen:
hoge bloeddruk, diabetes,

00:03:34.833 --> 00:03:36.559
een hartconditie en astma,

00:03:36.583 --> 00:03:39.518
en daarbij chronische
obstructieve longziekte --

00:03:39.542 --> 00:03:41.643
COPD.

00:03:41.667 --> 00:03:44.226
Als patiënt volgde zij altijd
mijn aanwijzingen op,

00:03:44.250 --> 00:03:47.768
dus ik was verbaasd dat zij
voor nieuwe COPD-medicijnen kwam --

00:03:47.792 --> 00:03:49.309
eerder dan anders.

00:03:49.333 --> 00:03:50.851
Tegen het einde van ons gesprek

00:03:50.875 --> 00:03:54.476
gaf ze mij ter ondertekening
een formulier van haar energieleverancier.

00:03:54.500 --> 00:03:56.976
Ze had een betalingsachterstand.

00:03:57.000 --> 00:04:01.393
Op dat formulier kon een arts een ernstige
medische conditie omschrijven,

00:04:01.417 --> 00:04:03.768
waarvoor apparatuur nodig was
die zou stilvallen

00:04:03.792 --> 00:04:06.375
als de stroom bij de patiënt
zou worden afgesloten.

00:04:07.917 --> 00:04:09.434
"Mevrouw Anna Mae," zei ik,

00:04:09.458 --> 00:04:11.893
"U hebt geen apparatuur
voor ademondersteuning.

00:04:11.917 --> 00:04:13.458
Dit wordt vast afgewezen."

00:04:14.583 --> 00:04:17.809
Toen ik doorvroeg,
bleek dat ze haar airconditioning

00:04:17.833 --> 00:04:21.601
vanwege de warmte dag en nacht aanliet
om goed te kunnen ademen.

00:04:21.625 --> 00:04:25.684
Ze moest meer astma-inhaler kopen
en daardoor had ze te weinig geld over

00:04:25.708 --> 00:04:28.518
om al haar rekeningen te betalen --
dus stapelden die op.

00:04:28.542 --> 00:04:29.809
Ik vulde het formulier in,

00:04:29.833 --> 00:04:31.934
maar omdat dit afgewezen kon worden,

00:04:31.958 --> 00:04:34.458
stuurde ik haar ook
naar het maatschappelijk werk.

NOTE Paragraph

00:04:35.250 --> 00:04:36.643
En dan had je Jorge,

00:04:36.667 --> 00:04:38.393
een hele lieve, vriendelijke man,

00:04:38.417 --> 00:04:39.768
die aan onze kliniek

00:04:39.782 --> 00:04:43.049
vaak fruit had gegeven
van zijn straathandeltje in Miami.

00:04:43.083 --> 00:04:46.518
Hij vertoonde tekenen
van verslechterende nierfunctie

00:04:46.542 --> 00:04:50.226
wanneer hij dagen achter elkaar
op straat in de hitte had gewerkt

00:04:50.250 --> 00:04:51.809
als gevolg van dehydratie --

00:04:51.833 --> 00:04:54.684
waarbij er niet genoeg bloed
naar de nieren stroomde.

00:04:54.708 --> 00:04:58.768
Zijn nieren werkten steeds veel beter
als hij een paar dagen vrij nam.

00:04:58.792 --> 00:05:01.768
Maar wat kon hij doen
zonder verdere inkomstenbron?

00:05:01.792 --> 00:05:06.167
Zoals hij zei: "Regen of zonneschijn,
hitte of kou: ik moet werken."

NOTE Paragraph

00:05:06.917 --> 00:05:10.143
Maar het meest schrijnende geval
was wel Sandra Faye Twiggs

00:05:10.167 --> 00:05:12.726
uit Fort Lauderdale, die COPD had.

00:05:12.750 --> 00:05:16.708
Zij was gearresteerd na een vechtpartij
met haar dochter om een ventilator.

00:05:17.774 --> 00:05:19.351
Toen ze vrijkwam

00:05:19.375 --> 00:05:21.226
en terugkwam in haar flatje,

00:05:21.250 --> 00:05:23.143
hoestte ze aan één stuk door

00:05:23.167 --> 00:05:25.167
en stierf drie dagen later.

NOTE Paragraph

00:05:26.333 --> 00:05:28.476
Wat mij verder is opgevallen:

00:05:28.750 --> 00:05:32.434
de allergieseizoenen
beginnen weken eerder,

00:05:32.458 --> 00:05:34.684
de nachten worden warmer,

00:05:34.708 --> 00:05:36.559
de bomen groeien sneller

00:05:36.583 --> 00:05:39.743
en muggen die gevaarlijke ziekten
als Zika en dengue overdragen,

00:05:40.000 --> 00:05:43.015
worden gezien op plaatsen
waar ze voorheen niet voorkwamen.

NOTE Paragraph

00:05:43.468 --> 00:05:46.338
Arme woonwijken worden chiquer
met de klimaatverandering.

00:05:47.208 --> 00:05:50.143
Dat komt doordat rijkere mensen
naar armere wijken verhuizen

00:05:50.167 --> 00:05:52.476
die hoger liggen

00:05:52.500 --> 00:05:55.792
en minder snel overstromingsschade
hebben bij klimaatverandering.

00:05:56.375 --> 00:06:00.059
Zoals bij mijn patiënt Madame Marie,
die gestrest en bang binnenkwam

00:06:00.083 --> 00:06:04.018
omdat ze uit haar flat was gezet
in Little Haiti in Miami,

00:06:04.042 --> 00:06:06.893
die plaats moet maken voor een luxe
appartementencomplex,

00:06:06.917 --> 00:06:10.851
waarvan de ontwikkelaars wisten
dat Little Haïti niet zou overstromen

00:06:10.875 --> 00:06:13.625
omdat het drie meter boven zeeniveau ligt.

NOTE Paragraph

00:06:14.708 --> 00:06:19.684
Er is een onmiskenbare, consistente
trend tot opwarming gaande.

00:06:19.708 --> 00:06:24.476
Een noodsituatie groter dan hiv/aids
is zich al aan het ontwikkelen, lijkt het.

00:06:24.500 --> 00:06:27.518
En bij die patiënten van mij
met hun lage inkomen kon je al zien

00:06:27.542 --> 00:06:29.809
hoe dat eruit zou gaan zien.

00:06:29.833 --> 00:06:32.559
De nieuwe epidemie heet klimaatverandering

00:06:32.583 --> 00:06:35.559
en heeft een scala aan gevolgen
voor de volksgezondheid.

00:06:35.583 --> 00:06:38.893
Klimaatverandering raakt ons
vooral op vier manieren.

00:06:38.917 --> 00:06:43.101
Direct, door de hoge temperaturen,
extreem weer en vervuiling;

00:06:43.125 --> 00:06:45.226
door de toename van ziektes;

00:06:45.250 --> 00:06:48.684
door de verstoring van onze
voedsel- en watervoorziening;

00:06:48.708 --> 00:06:52.059
en door de verstoring
van ons emotioneel welzijn.

00:06:52.083 --> 00:06:56.226
In de geneeskunde gebruiken we
ezelsbruggetjes als geheugensteun,

00:06:56.250 --> 00:06:58.643
en dit acroniem, 'heatwave',

00:06:58.667 --> 00:07:02.643
staat voor de acht belangrijke gevolgen
van klimaatverandering voor de gezondheid.

NOTE Paragraph

00:07:02.667 --> 00:07:05.351
H: heat illnesses -- warmte-aandoeningen.

NOTE Paragraph

00:07:05.375 --> 00:07:09.601
E: exacerbatie van hart- en longziekten.

NOTE Paragraph

00:07:09.625 --> 00:07:11.934
A: astma -- verergering daarvan.

NOTE Paragraph

00:07:11.958 --> 00:07:13.809
T: traumatische verwondingen,

00:07:13.833 --> 00:07:16.434
vooral opgelopen bij extreem weer.

NOTE Paragraph

00:07:16.458 --> 00:07:19.726
W: via water en voedsel
verspreide ziekten.

NOTE Paragraph

00:07:19.750 --> 00:07:21.976
A: allergieën die ernstiger worden.

NOTE Paragraph

00:07:22.000 --> 00:07:27.309
V: door vectoren overgedragen ziekten,
zoals Zika, dengue en Lyme.

NOTE Paragraph

00:07:27.333 --> 00:07:30.792
En E: toename van emotionele stress.

NOTE Paragraph

00:07:31.375 --> 00:07:35.851
Arme, kwetsbare mensen ervaren al
de effecten van klimaatverandering.

00:07:35.875 --> 00:07:39.250
Zij zijn als de bekende
kanarie in de kolenmijn.

00:07:39.833 --> 00:07:43.851
Hun ervaringen fungeren
als orakelspreuken of profetieën.

00:07:43.875 --> 00:07:46.476
Een signaal om er acht op te slaan

00:07:46.500 --> 00:07:51.268
dat we onze wereld iets aandoen
dat hén het eerst zal raken.

00:07:51.292 --> 00:07:54.000
Maar op den duur zijn wij aan de beurt.

NOTE Paragraph

00:07:54.833 --> 00:07:56.143
Als we samen optreden --

00:07:56.167 --> 00:07:58.768
artsen, patiënten en andere
professionals in de zorg --

00:07:58.792 --> 00:08:00.851
zullen we oplossingen vinden.

00:08:00.875 --> 00:08:03.351
Dat hebben we gedaan met de hiv-crisis.

00:08:03.375 --> 00:08:06.851
Toen was het dankzij het activisme
van patiënten met hiv,

00:08:06.875 --> 00:08:09.976
die medicijnen eisten en beter onderzoek,

00:08:10.000 --> 00:08:12.851
en de medewerking
van artsen en wetenschappers,

00:08:12.875 --> 00:08:15.250
dat we de epidemie
hebben kunnen beheersen.

00:08:15.750 --> 00:08:18.559
En daarna, dankzij internationale
gezondheidsorganisaties,

00:08:18.583 --> 00:08:22.434
ngo's, politici en
farmaceutische bedrijven,

00:08:22.458 --> 00:08:26.958
kwamen hiv-medicijnen
beschikbaar voor arme landen.

00:08:27.458 --> 00:08:32.601
Er is geen reden waarom we dit
samenwerkingsmodel niet zouden gebruiken

00:08:32.625 --> 00:08:36.833
bij de tijdige aanpak van de gevolgen
voor de gezondheid van de opwarming.

NOTE Paragraph

00:08:37.333 --> 00:08:39.101
De klimaatverandering is al een feit

00:08:39.125 --> 00:08:42.309
en brengt al schade toe aan gezondheid
en woningen van arme mensen.

00:08:42.333 --> 00:08:44.059
Net zoals mijn patiënt Jorge

00:08:44.083 --> 00:08:46.393
moeten de meesten van ons werken

00:08:46.417 --> 00:08:47.893
bij regen en zonneschijn,

00:08:47.917 --> 00:08:49.476
in de kou en in de hitte.

00:08:49.500 --> 00:08:53.434
Maar samen kunnen deze patiënten
en hun dokters, hand in hand,

00:08:53.458 --> 00:08:54.976
met eenvoudige hulpmiddelen

00:08:55.000 --> 00:08:58.309
zo veel doen om de klimaatverandering
minder schadelijk te laten zijn

00:08:58.333 --> 00:09:00.143
voor ons allemaal.

NOTE Paragraph

00:09:00.167 --> 00:09:03.309
Omwille van deze mensen
heb ik een organisatie van clinici opgezet

00:09:03.333 --> 00:09:05.559
voor het tegengaan van klimaatverandering.

00:09:05.583 --> 00:09:08.976
Wij focussen op het effect
van klimaatverandering op gezondheid,

00:09:09.000 --> 00:09:12.434
leren op te komen voor patiënten
met klimaatgerelateerde ziekten

00:09:12.458 --> 00:09:15.000
en stimuleren praktische oplossingen.

NOTE Paragraph

00:09:15.833 --> 00:09:20.393
Een recente Gallup-studie liet zien:
drie van de meest gerespecteerde beroepen

00:09:20.427 --> 00:09:22.944
zijn verplegers, artsen en apothekers.

00:09:22.958 --> 00:09:24.976
Als gerespecteerde leden
van de samenleving

00:09:25.000 --> 00:09:28.518
kunnen we extra invloed uitoefenen
op het beleid inzake klimaatverandering

00:09:28.542 --> 00:09:30.476
en op de politiek.

00:09:30.500 --> 00:09:32.643
We kunnen zoveel doen.

00:09:32.667 --> 00:09:35.518
Als clinici kunnen we
dankzij onze vele patiëntencontacten

00:09:35.542 --> 00:09:37.601
dingen eerder signaleren dan anderen.

00:09:37.625 --> 00:09:41.976
Dit plaatst ons in een ideale positie
om bij veranderingen voortrekkers te zijn.

NOTE Paragraph

00:09:42.000 --> 00:09:46.184
We kunnen over klimaatgerelateerde ziekten
op de opleidingen lesgeven

00:09:46.208 --> 00:09:49.518
en bij onze patiënten data vergaren
over klimaatgerelateerde condities

00:09:49.542 --> 00:09:52.684
door te zorgen voor declaratiecodes
voor op de facturen.

00:09:52.708 --> 00:09:55.393
We kunnen klimaatgerelateerd
gezondheidsonderzoek doen.

00:09:55.417 --> 00:09:58.309
We kunnen onderwijs geven
over groene praktijken binnenshuis.

00:09:58.333 --> 00:10:01.101
We kunnen de energiebehoefte
van patiënten onderbouwen.

00:10:01.125 --> 00:10:03.226
We kunnen ze helpen
met veiligheid in huis.

00:10:03.250 --> 00:10:06.059
We kunnen ze helpen de nodige
apparatuur in huis te halen

00:10:06.083 --> 00:10:07.768
wanneer de condities verslechteren.

00:10:07.792 --> 00:10:11.184
We kunnen de wetgever
over de resultaten informeren

00:10:11.208 --> 00:10:16.058
en we kunnen de klimaatgerelateerde
ziekten van onze patiënten behandelen.

00:10:16.750 --> 00:10:21.851
Maar bovenal kunnen we de patiënten helpen
zich mentaal en fysiek voor te bereiden

00:10:21.875 --> 00:10:24.268
op de komende uitdagingen
op gezondheidsgebied,

00:10:24.292 --> 00:10:25.851
met hulp van een medisch model

00:10:25.875 --> 00:10:29.667
waarin economische en sociaal-juridische
aspecten worden meegenomen.

NOTE Paragraph

00:10:30.667 --> 00:10:34.226
Dat zou betekenen dat Sandra
Faye Twiggs met haar COPD,

00:10:34.250 --> 00:10:37.851
die overleed nadat ze vrijkwam
uit de gevangenis

00:10:37.875 --> 00:10:40.434
na een vechtpartij met haar dochter
om een ventilator,

00:10:40.458 --> 00:10:44.726
had geweten dat ze door de hitte
in haar flat zo ziek en opvliegend was

00:10:44.750 --> 00:10:47.643
en een huis had gezocht
dat beter gekoeld kon worden.

00:10:47.667 --> 00:10:51.625
En beter nog, haar flat
zou nooit zo heet zijn geweest.

NOTE Paragraph

00:10:52.417 --> 00:10:55.934
Van arme mensen heb ik geleerd dat
onze levens niet alleen kwetsbaar zijn,

00:10:55.958 --> 00:11:00.268
maar ook verhalen van veerkracht,
vernieuwing en overlevingsdrang.

00:11:00.292 --> 00:11:03.434
Zoals die wijze oude man
die op luide toon de agent de waarheid zei

00:11:03.458 --> 00:11:04.726
op die zomeravond:

00:11:04.750 --> 00:11:07.143
"D'r komt helemaal geen ambulance",

00:11:07.167 --> 00:11:11.598
en hem dwong dat kleine meisje
zelf naar het ziekenhuis te brengen.

NOTE Paragraph

00:11:12.083 --> 00:11:13.476
En zal ik je wat vertellen?

00:11:13.500 --> 00:11:14.750
Luister goed.

00:11:15.500 --> 00:11:19.559
Als er een medische reactie komt
op de klimaatverandering,

00:11:19.583 --> 00:11:23.125
zal dat niet zijn:
'Gewoon op de ambulance wachten!'

00:11:23.708 --> 00:11:28.018
Er zal wat gaan gebeuren
omdat wij clinici het voortouw nemen.

00:11:28.042 --> 00:11:29.726
Wij maken zoveel herrie

00:11:29.750 --> 00:11:33.458
dat het probleem niet genegeerd
of verkeerd begrepen kan worden.

00:11:34.083 --> 00:11:37.184
Het gaat beginnen met de verhalen
die onze patiënten vertellen

00:11:37.208 --> 00:11:40.255
en de verhalen die wij
namens hen vertellen.

00:11:40.625 --> 00:11:45.226
We gaan doen wat goed is
voor onze patiënten, zoals altijd,

00:11:45.250 --> 00:11:48.226
maar ook wat goed is voor ons milieu,

00:11:48.250 --> 00:11:50.226
voor onszelf

00:11:50.250 --> 00:11:52.851
en voor alle mensen op deze aarde --

00:11:52.875 --> 00:11:54.309
voor allemaal.

NOTE Paragraph

00:11:54.333 --> 00:11:55.643
Dank je wel.

NOTE Paragraph

00:11:55.667 --> 00:11:57.708
(Applaus en gejuich)