WEBVTT

00:00:01.292 --> 00:00:05.583
Cheguei aos Estados Unidos desde Xamaica 
coa miña familia no verán de 1.968.

00:00:06.083 --> 00:00:09.643
Éramos seis e viviamos confinados 
nun piso de dúas habitacións

00:00:09.667 --> 00:00:12.226
nun edificio de tres andares en Brooklyn.

00:00:12.250 --> 00:00:14.059
No barrio vivían moitos nenos

00:00:14.083 --> 00:00:16.726
algúns falaban español e outros inglés.

00:00:16.750 --> 00:00:19.184
Ao comezo non me deixaban xogar con eles

00:00:19.208 --> 00:00:22.143
porque, como dicían meus pais,
"Sonche moi rillotes"

NOTE Paragraph

00:00:22.167 --> 00:00:23.184
(Risos)

NOTE Paragraph

00:00:23.208 --> 00:00:25.601
así que só podía velos pola fiestra.

00:00:25.625 --> 00:00:28.684
Patinar era unha das actividades favoritas

00:00:28.708 --> 00:00:31.601
Encantáballes agarrarse á parte traseira
dos buses

00:00:31.625 --> 00:00:33.559
e soltábanse

00:00:33.583 --> 00:00:35.934
cando o bus chegaba ó final da rúa

00:00:35.958 --> 00:00:38.101
diante do meu edificio.

00:00:38.125 --> 00:00:40.559
Un día, apareceu una nena nova.

00:00:40.583 --> 00:00:44.934
Ouvín os risos de sempre mesturados 
con: "Mira, mira!"

00:00:44.958 --> 00:00:46.268
"Mira, mira!"

00:00:46.292 --> 00:00:48.101
Falaban español.

00:00:48.125 --> 00:00:52.101
O grupo suxeitouse á parte traseira do bus
ao comezo da rúa

00:00:52.125 --> 00:00:56.643
e segundo baixaban a rúa
berrando "Mira, mira, mira, mira"

00:00:56.667 --> 00:00:59.101
o bus parou de súpeto.

00:00:59.125 --> 00:01:02.684
Os que tiñan máis experiencia ceibáronse,

00:01:02.708 --> 00:01:06.393
pero a nena nova golpeouse e 
caeu na beirarrúa.

00:01:06.417 --> 00:01:08.083
Non se movía.

NOTE Paragraph

00:01:09.000 --> 00:01:11.268
Os adultos correron a axudala.

00:01:11.292 --> 00:01:13.601
O condutor do bus saíu a ver qué pasara

00:01:13.625 --> 00:01:15.309
e chamar a unha ambulancia.

00:01:15.333 --> 00:01:17.226
Saíalle sangue da cabeza.

00:01:17.250 --> 00:01:19.059
Non abría os ollos.

00:01:19.083 --> 00:01:20.476
Esperamos pola ambulancia,

00:01:20.500 --> 00:01:21.768
esperamos e esperamos,

00:01:21.792 --> 00:01:23.921
até que alguén dixo:
"Onde está a ambulancia?"

00:01:23.925 --> 00:01:25.582
"Onde está a ambulancia?"

00:01:25.582 --> 00:01:27.785
Por fin, chegou a policía.

00:01:28.259 --> 00:01:32.300
Un home negro maior dixo:
"A ambulancia non vai vir."

00:01:33.000 --> 00:01:35.684
Repetiullo máis alto a un policía

00:01:35.708 --> 00:01:37.893
"Vostede sabe que non vai vir.

00:01:37.917 --> 00:01:40.083
Aquí nunca mandan ambulancias."

00:01:41.083 --> 00:01:44.601
O policía mirou para os meus veciños que
comezaban a fartarse,

00:01:44.625 --> 00:01:46.559
recolleu a nena, meteuna no coche 


00:01:46.583 --> 00:01:48.018
e marchou.

NOTE Paragraph

00:01:48.042 --> 00:01:50.351
Eu tiña dez anos.

00:01:50.375 --> 00:01:52.184
Sabía que isto non era xusto.

00:01:52.208 --> 00:01:54.601
Sabía que podiamos facer algo.

00:01:54.625 --> 00:01:57.226
O que eu puiden facer foi facerme médico

00:01:57.250 --> 00:01:58.559
Fíxenme médico interno

00:01:58.583 --> 00:02:02.934
e compromentinme a coidar daqueles
ós que chamamos desatendidos,

00:02:02.958 --> 00:02:04.268
os vulnerábeis,

00:02:04.292 --> 00:02:07.833
como os meus primeiros veciños 
nos Estados Unidos.

NOTE Paragraph

00:02:09.042 --> 00:02:13.268
Durante os meus primeiros anos 
de formación no Harlem dos 80,

00:02:13.292 --> 00:02:17.643
presenciei un aumento de homes 
mozos con VIH.

00:02:17.667 --> 00:02:19.476
Cando me mudei a Miami,

00:02:19.500 --> 00:02:22.393
vin que o VIH tamén afectaba 
a mulleres e nenos

00:02:22.417 --> 00:02:25.184
principalmente xente pobre de cor.

00:02:25.208 --> 00:02:29.518
En poucos anos, unha infección 
que afectaba a un grupo da poboación

00:02:29.542 --> 00:02:31.893
tornouse nunha epidemia mundial.

00:02:31.917 --> 00:02:34.559
Volvín a sentir que tiña que facer algo.

00:02:34.583 --> 00:02:38.684
Por sorte, coa axuda de activistas, 
defensores, educadores

00:02:38.708 --> 00:02:41.309
e médicos coma min que tratan
a enfermidade,

00:02:41.333 --> 00:02:43.476
atopamos un camiño.

00:02:43.500 --> 00:02:47.726
Investimos na educación para reducir
a transmisión do VIH

00:02:47.750 --> 00:02:51.309
e proporcionar protección legal
a aqueles coa enfermidade.

00:02:51.333 --> 00:02:53.601
Queriámosnos asegurar de que

00:02:53.625 --> 00:02:57.101
pacientes de todo o mundo

00:02:57.125 --> 00:02:59.559
sen importar o seu nivel económico

00:02:59.583 --> 00:03:02.143
puidesen ter acceso á medicación.

00:03:02.167 --> 00:03:05.518
Novos tratamentos xurdiron 
en poucas décadas

00:03:05.542 --> 00:03:09.393
e tornaron esta enfermidade mortal
nunha enfermidade crónica

00:03:09.417 --> 00:03:10.976
como a diabetes.

00:03:11.000 --> 00:03:13.625
Agora até hai unha vacina no horizonte.

NOTE Paragraph

00:03:15.625 --> 00:03:17.559
Nos últimos cinco ou sete anos,

00:03:17.583 --> 00:03:21.226
estou a ver unha epidemia diferente 
nos pacientes en Florida,

00:03:21.250 --> 00:03:23.393
algo coma isto.

00:03:23.417 --> 00:03:28.601
Anna Mae, unha administrativa xubilada
que vive dunha renda fixa en Opa-locka,

00:03:28.625 --> 00:03:31.101
veu a recoller as súas receitas.

00:03:31.125 --> 00:03:34.809
Tiña síntomas crónicos 
de presión arterial, diabetes,

00:03:34.833 --> 00:03:36.559
doenzas cardiovasculares e asma

00:03:36.583 --> 00:03:39.782
mesturados con doenza 
pulmonar obstrutiva crónica

00:03:39.782 --> 00:03:41.643
DPOC.

00:03:41.667 --> 00:03:44.226
Anna Mae era un dos meus pacientes 
máis regulares,

00:03:44.250 --> 00:03:47.768
así que me sorprendeu que precisase
receitas novas

00:03:47.792 --> 00:03:49.309
tan axiña.

00:03:49.333 --> 00:03:50.851
Ao final da visita,

00:03:50.875 --> 00:03:54.476
Anna deume un papel da compañía
eléctrica para que o asinase.

00:03:54.500 --> 00:03:56.976
Non pagara a factura da luz.

00:03:57.000 --> 00:04:01.303
O papel certificaba que o paciente tiña 
unha enfermidade grave

00:04:01.303 --> 00:04:03.768
que requería un equipamento que se 
vería prexudicado

00:04:03.792 --> 00:04:06.715
se lle cortaban a electricidade.

00:04:07.917 --> 00:04:09.434
"Pero señora Anna Mae," dixen,

00:04:09.458 --> 00:04:11.893
"Vostede non precisa dunha máquina
para respirar,

00:04:11.917 --> 00:04:13.708
non creo que isto 
lle vaia valer."

00:04:14.583 --> 00:04:17.809
Tras algunhas preguntas, 
dixo que usaba o aire acondicionado

00:04:17.833 --> 00:04:21.601
día e noite porque non podía 
respirar coa calor.

00:04:21.625 --> 00:04:25.684
Como tiña que comprar mais inhaladores
para a asma,

00:04:25.708 --> 00:04:28.518
non lle quedaba diñeiro 
para as facturas.

00:04:28.542 --> 00:04:29.809
Firmei o papel,

00:04:29.833 --> 00:04:31.934
pero como sabía que non lle ía valer,

00:04:31.958 --> 00:04:34.458
mandeille un traballador social.

NOTE Paragraph

00:04:35.250 --> 00:04:36.643
Tamén falei con Jorge,

00:04:36.667 --> 00:04:38.393
un bo home que moitas veces

00:04:38.417 --> 00:04:39.768
agasallábanos froitas

00:04:39.792 --> 00:04:43.059
que vendía nas rúas de Miami.

00:04:43.083 --> 00:04:46.518
Os seus riles non funcionaban ben

00:04:46.542 --> 00:04:50.106
e cando traballaba todo o día na rúa

00:04:50.106 --> 00:04:52.033
por causa da calor 
e deshidratación

00:04:52.033 --> 00:04:54.684
non lle chegaba o suficiente sangue
aos riles.

00:04:54.708 --> 00:04:58.768
Os seus riles sempre estaban mellor
cando descansaba uns días.

00:04:58.792 --> 00:05:01.768
Pero sen diñeiro, que ía facer?

00:05:01.792 --> 00:05:06.267
Como dicía: "Teño que traballar 
aínda que chova, faga sol, frío ou calor."

NOTE Paragraph

00:05:06.917 --> 00:05:10.143
Pero o peor caso 
era o de Sandra Faye Twiggs

00:05:10.167 --> 00:05:12.726
de Fort Lauderdale, quen tiña DPOC.

00:05:12.750 --> 00:05:16.808
Sandra fora arrestada tras pelexar
coa sua filla por un ventilador.

00:05:17.774 --> 00:05:19.351
Cando saíu da cárcere,

00:05:19.399 --> 00:05:21.250
volveu ao seu piso

00:05:21.250 --> 00:05:23.143
e non parou de toser

00:05:23.167 --> 00:05:25.167
até que morreu tres días despois.

NOTE Paragraph

00:05:26.583 --> 00:05:28.726
Isto é o que vin:

00:05:28.750 --> 00:05:32.434
hai datos que mostran que as alerxias
están a comezar antes,

00:05:32.458 --> 00:05:34.684
as temperaturas nocturnas 
están a aumentar,

00:05:34.708 --> 00:05:36.559
as árbores están a medrar 
mais rápido

00:05:36.583 --> 00:05:39.976
e os moquitos que transmiten doenzas
perigosas como a Zika ou o dengue

00:05:40.000 --> 00:05:42.625
están a aparecer en áreas nas 
que antes non existían.

NOTE Paragraph

00:05:43.458 --> 00:05:47.184
Tamén estou a ver sinais de xentrificación
climáticas.

00:05:47.208 --> 00:05:50.143
Isto acontece cando os ricos se mudan 
a áreas pobres

00:05:50.167 --> 00:05:52.476
que están en zonas máis elevadas

00:05:52.500 --> 00:05:55.792
polo que teñen menos 
probabilidades de asolagarse.

00:05:56.375 --> 00:06:00.059
Un exemplo é a miña paciente Marie,
quen sufría estrés e ansiedade,

00:06:00.083 --> 00:06:04.018
porque fora desaloxadado seu piso 
en Little Haiti, Miami

00:06:04.042 --> 00:06:06.893
para poder construir un edificio de pisos
de luxo.

00:06:06.917 --> 00:06:10.851
Os construtores creían que Little Haiti
non se inundaría

00:06:10.875 --> 00:06:13.625
porque está a 3 metros sobre o 
nivel do mar.

NOTE Paragraph

00:06:14.708 --> 00:06:19.684
As temperaturas está a aumentar 
máis e máis.

00:06:19.708 --> 00:06:24.476
Unha emerxencia sanitaria maior có
SIDA/VIH está cada vez máis preto,

00:06:24.500 --> 00:06:27.746
e os meus pacientes mais desfavorecidos
déronme as primeiras probas

00:06:27.746 --> 00:06:29.833
de como vai ser.

00:06:29.833 --> 00:06:32.559
Esta nova epidemia é o cambio climático,

00:06:32.583 --> 00:06:35.559
e ten diferentes efectos para a saúde.

00:06:35.583 --> 00:06:38.893
Hai catro formas nas que o cambio 
climático nos poden influír.

00:06:38.917 --> 00:06:43.101
Direitamente, pola calor, fenómenos 
meteorolóxicos extremos e contaminación;

00:06:43.125 --> 00:06:45.226
polo contaxio de enfermidades,

00:06:45.250 --> 00:06:48.684
polos problemas co suministro 
de comida e auga,

00:06:48.708 --> 00:06:52.059
e afectando tamén 
o noso benestar emocional.

00:06:52.083 --> 00:06:56.226
En medicina usamos regras 
mnemotécnicas para axudar á memoria,

00:06:56.250 --> 00:06:58.643
esta "onda de calor" mnemotécnica

00:06:58.667 --> 00:07:01.667
amosa oito efectos do cambio climático 
na saúde.

NOTE Paragraph

00:07:02.597 --> 00:07:05.351
Doenzas relacionadas coa calor.

NOTE Paragraph

00:07:05.375 --> 00:07:09.601
Aumento das doenzas cardiovasculares
e pulmonares.

NOTE Paragraph

00:07:09.625 --> 00:07:11.934
Empeoramento do asma.

NOTE Paragraph

00:07:11.958 --> 00:07:13.809
Lesións traumáticas,

00:07:13.833 --> 00:07:16.434
especialmente durante fenómenos 
meteorolóxicos extremos.

NOTE Paragraph

00:07:16.458 --> 00:07:19.726
Infeccións alimentarias.

NOTE Paragraph

00:07:19.750 --> 00:07:21.976
Empeoramento das alerxias.

NOTE Paragraph

00:07:22.000 --> 00:07:27.309
Enfermidades transmitidas por vectores
como o Zika, dengue e doenza de Lyme.

NOTE Paragraph

00:07:27.333 --> 00:07:30.792
E finalemente, o aumento do estrés 
emocional

NOTE Paragraph

00:07:31.375 --> 00:07:35.851
Os pobres e vulnerábeis xa están a sentir 
os efectos do cambio climático.

00:07:35.875 --> 00:07:39.250
Son, metaforicamente, o paxaro 
na mina de carbón.

00:07:39.833 --> 00:07:43.851
As súas experiencias son coma 
profecías ou presaxios.

00:07:43.875 --> 00:07:46.476
Unha luz para amosarnos

00:07:46.500 --> 00:07:51.268
que estamos a facer algo co noso mundo
que está a afectalos a eles primeiro.

00:07:51.292 --> 00:07:54.000
Pero seremos os seguintes.

NOTE Paragraph

00:07:54.833 --> 00:07:56.143
Se actuamos xuntos,

00:07:56.167 --> 00:07:58.768
médicos, pacientes e outros 
profesionais da saúde;

00:07:58.792 --> 00:08:00.851
atoparemos solucións.

00:08:00.875 --> 00:08:03.351
Xa fixemos isto coa crisis do VIH.

00:08:03.375 --> 00:08:06.851
Foi grazas ao activismo dos pacentes
de VIH

00:08:06.875 --> 00:08:09.976
que demandaron medicacións 
e máis investigación

00:08:10.000 --> 00:08:12.851
e a colaboración de médicos e
científicos

00:08:12.875 --> 00:08:15.250
que fomos capazes de controlar
a epidemia.

00:08:15.750 --> 00:08:18.559
E grazas ás axencias internacionais
de sáude,

00:08:18.583 --> 00:08:22.434
ONGs, políticos e farmacéuticas

00:08:22.458 --> 00:08:27.198
as persoas en países desfavorecidos
tiveron acceso á medicación para o VIH.

00:08:27.458 --> 00:08:32.601
Este mesmo modelo de colaboración
pode aplicarse

00:08:32.625 --> 00:08:36.833
para tratar os efectos do cambio climático
antes de que sexa tarde.

NOTE Paragraph

00:08:37.333 --> 00:08:39.101
O cambio climático está aquí.

00:08:39.125 --> 00:08:42.309
Xa está a danar a saúde e os fogares
dos máis desfavorecidos.

00:08:42.333 --> 00:08:44.059
Como o meu paciente Jorge,

00:08:44.083 --> 00:08:46.393
a maioría de nós teremos que traballar,

00:08:46.417 --> 00:08:47.893
aínda que chova, faga sol,

00:08:47.917 --> 00:08:49.476
vaia frío ou calor

00:08:49.500 --> 00:08:53.434
Pero se os pacientes e os médicos
traballan xuntos

00:08:53.458 --> 00:08:54.976
e coas ferramentas necesarias,

00:08:55.000 --> 00:08:58.473
poden facer moito para que esta transición
climática sexa menos perigosa

00:08:58.473 --> 00:09:00.053
para todos.

NOTE Paragraph

00:09:00.053 --> 00:09:03.309
Estes pacientes inspiráronme a crear
unha organización de médicos

00:09:03.333 --> 00:09:05.559
para loitar contra o cambio climático.

00:09:05.583 --> 00:09:08.976
Centrámonos en entender os efectos
do cambio climático na saúde,

00:09:09.000 --> 00:09:12.434
aprender a protexer os pacientes con 
doenzas causadas polo clima

00:09:12.458 --> 00:09:15.000
e fomentar solucións plausíbeis.

NOTE Paragraph

00:09:15.833 --> 00:09:20.393
Un estudo recente amosou que tres das
profesións mais respectadas son

00:09:20.417 --> 00:09:22.764
enfermería, medicina e farmacia.

00:09:22.764 --> 00:09:25.060
Así que, como profesionais respectados,

00:09:25.060 --> 00:09:28.642
temos que alzar as nosas voces para
pedir cambios nas políticas climáticas

00:09:28.642 --> 00:09:30.476
e na política en xeral.

00:09:30.500 --> 00:09:32.643
Hai tanto que podemos facer.

00:09:32.667 --> 00:09:35.518
Como médicos, o contacto direito cos
nosos pacientes

00:09:35.542 --> 00:09:37.865
permítenos ser os primeiros en
ver moitas cousas.

00:09:37.865 --> 00:09:41.976
Estamos nunha posición perfecta para 
estar á vanguarda do cambio.

NOTE Paragraph

00:09:42.000 --> 00:09:46.184
Podemos educar sobre doenzas climáticas
nas universidase.

00:09:46.208 --> 00:09:49.518
Podemos estudar as doenzas climáticas
dos nosos pacientes

00:09:49.542 --> 00:09:52.684
se nos aseguramos de catalogalos
cos códigos correctos.

00:09:52.708 --> 00:09:55.393
Podemos facer estudos relacionados coa 
saúde e o clima.

00:09:55.417 --> 00:09:58.309
Podemos ensinar prácticas ecolóxicas 
nos fogares.

00:09:58.333 --> 00:10:01.101
Podemos defender as necesidades 
enerxéticas dos pacientes.

00:10:01.125 --> 00:10:03.226
Podemos axudalos a ter
fogares máis seguros.

00:10:03.250 --> 00:10:06.059
Podemos equipar os seu fogares 
cos elementos necesarios

00:10:06.083 --> 00:10:07.852
que os axuden se a
situación empeora.

00:10:07.852 --> 00:10:11.248
Podemos presentar os nosos achados
ante os lexisladores

00:10:11.248 --> 00:10:15.458
e podemos tratar as doenzas climáticas
dos nosos pacientes.

00:10:16.750 --> 00:10:21.851
E, sobre todo, podemos preparalos 
médica e fisicamente

00:10:21.875 --> 00:10:24.268
para os desafíos que afrontarán

00:10:24.292 --> 00:10:25.851
usando un modelo de medicina

00:10:25.875 --> 00:10:29.667
que incorpora xustiza económica
e social.

NOTE Paragraph

00:10:30.667 --> 00:10:34.226
Esto significaría que Sandra Faye Twiggs
con DPOC

00:10:34.250 --> 00:10:37.851
quen morreu cando saíu da cárcere

00:10:37.875 --> 00:10:40.434
tras pelexar coa súa filla por 
un ventilador,

00:10:40.458 --> 00:10:44.726
sabería que a calor na súa casa 
afectaba á súa saúde e ánimo

00:10:44.750 --> 00:10:47.643
e podería ter buscado un lugar 
máis seguro para refrescarse.

00:10:47.667 --> 00:10:51.625
Incluso, a súa casa nunca chegaría 
a estar tan quente.

NOTE Paragraph

00:10:52.417 --> 00:10:55.934
Aprendín dos pobres que as nosas
vidas non só son vulnerbáeís,

00:10:55.958 --> 00:11:00.268
son tamén historias de resistencia,
innovación e supervivencia.

00:11:00.292 --> 00:11:03.434
Como aquel vello sabio que berrou 
ó policía

00:11:03.458 --> 00:11:04.726
naquela noite de verán:

00:11:04.750 --> 00:11:07.143
"A ambulancia non vai vir,"

00:11:07.167 --> 00:11:11.208
e fíxolle levar a pequena ó hospital.

NOTE Paragraph

00:11:12.083 --> 00:11:13.476
E saben que?

00:11:13.500 --> 00:11:14.750
Escoiten.

00:11:15.500 --> 00:11:19.559
Se vai haber unha resposta médica ó 
cambio climático,

00:11:19.583 --> 00:11:23.125
non vai estar a esperar 
por unha ambulancia.

00:11:23.708 --> 00:11:28.018
Vai ocorrer porque os médicos van 
dar o primeiro paso.

00:11:28.042 --> 00:11:29.726
Faremos tanto ruido,

00:11:29.750 --> 00:11:33.458
que o problema non se poderá
ignorar ou malinterpretar.

00:11:34.083 --> 00:11:37.244
Comezará coas historias que 
contan os nosos pacientes

00:11:37.248 --> 00:11:39.965
e as historias que contamos no seu nome.

00:11:40.625 --> 00:11:45.226
Como sempre, faremos o mellor
para os nosos pacientes,

00:11:45.250 --> 00:11:48.226
e tamén o mellor para o medio ambiente,

00:11:48.250 --> 00:11:50.226
para nós

00:11:50.250 --> 00:11:52.851
e para todo o mundo,

00:11:52.875 --> 00:11:54.309
todos.

NOTE Paragraph

00:11:54.333 --> 00:11:55.643
Grazas

NOTE Paragraph

00:11:55.667 --> 00:11:57.708
(Aplausos e asubíos)