WEBVTT

00:00:01.119 --> 00:00:05.151
Estando eu embarazada dunhas nove semanas
do meu primeiro fillo,

00:00:05.175 --> 00:00:08.651
descubrín que son portadora dunha 
doenza xenética mortal

00:00:08.675 --> 00:00:10.341
chamada enfermidade de Tay-Sachs.

00:00:11.101 --> 00:00:12.291
Isto significa

00:00:12.315 --> 00:00:16.204
que unha das dúas copias do cromosoma 15

00:00:16.228 --> 00:00:18.141
que teño en cada célula

00:00:18.165 --> 00:00:19.807
ten unha mutación xenética.

00:00:20.458 --> 00:00:23.490
Coma eu aínda teño unha copia normal
deste xene,

00:00:23.514 --> 00:00:25.580
a mutación non me afecta.

00:00:26.063 --> 00:00:29.904
Pero se un bebé herda esta mutación
de ambos os pais,

00:00:29.928 --> 00:00:34.237
se ambas as copias deste xene particular
non funcionan ben,

00:00:34.261 --> 00:00:36.061
dá lugar a Tay-Sachs,

00:00:36.085 --> 00:00:37.934
unha doenza incurable

00:00:37.958 --> 00:00:40.704
que apaga progresivamente 
o sistema nervioso central

00:00:40.728 --> 00:00:43.116
e causa a morte con 5 anos.

NOTE Paragraph

00:00:44.570 --> 00:00:48.800
Para moitas mulleres grávidas,
estas novas poderían causarlles pánico.

00:00:49.125 --> 00:00:51.478
Pero eu sabía algo
que me axudou a manter a calma

00:00:51.502 --> 00:00:54.625
cando oín esta bomba
sobre a miña bioloxía.

00:00:54.944 --> 00:00:56.365
Sabía que o meu home,

00:00:56.389 --> 00:01:00.087
cuxa ascendencia non é 
xudía europea do leste coma a miña,

00:01:00.111 --> 00:01:01.770
tiña unha probabilidade moi baixa

00:01:01.794 --> 00:01:05.110
de ser tamén portador da mutación
de Tay-Sachs.

00:01:05.569 --> 00:01:07.863
Mentres que a frecuencia de heterocigotos,

00:01:07.887 --> 00:01:10.656
persoas cunha copia normal do xene

00:01:10.680 --> 00:01:12.347
e unha copia mutada,

00:01:12.371 --> 00:01:18.355
é de aproximadamente 1 de cada 27
entre xudeus asquenacís, coma min,

00:01:18.379 --> 00:01:20.013
na maioría das poboacións,

00:01:20.037 --> 00:01:24.275
soamente 1 de cada 300 porta a mutación
de Tay-Sachs.

00:01:25.125 --> 00:01:28.363
Por sorte, resultou que eu tiña razón
de non preocuparme demasiado.

00:01:28.387 --> 00:01:30.117
O meu home non é portador,

00:01:30.141 --> 00:01:33.324
e agora temos dous nenos fermosos e sans.

NOTE Paragraph

00:01:35.602 --> 00:01:36.753
Como dixen,

00:01:36.777 --> 00:01:38.308
debido á miña ascendencia xudía,

00:01:38.332 --> 00:01:43.498
sabía da taxa anormalmente alta 
de Tay-Sachs no colectivo asquenací.

00:01:43.522 --> 00:01:47.141
Pero ata despois duns anos 
tras o nacemento da miña filla,

00:01:47.165 --> 00:01:51.212
que dei un seminario de medicina 
evolutiva en Harvard,

00:01:51.236 --> 00:01:52.831
non pensei en preguntar

00:01:52.855 --> 00:01:55.220
e descubrín unha posible resposta

00:01:55.244 --> 00:01:56.894
á pregunta "por que?"

00:01:57.252 --> 00:01:59.743
O proceso da evolución, 
coa selección natural

00:01:59.767 --> 00:02:02.429
normalmente elimina as mutacións daniñas.

00:02:02.776 --> 00:02:06.329
Así que como segue a existir este xene?

00:02:06.353 --> 00:02:09.408
E por que se atopa con tan alta frecuencia

00:02:09.432 --> 00:02:11.699
dentro deste colectivo en particular?

NOTE Paragraph

00:02:13.059 --> 00:02:17.093
A perspectiva da medicina evolutiva
ofrece información valiosa,

00:02:17.117 --> 00:02:19.522
porque examina como e por que

00:02:19.546 --> 00:02:23.442
o pasado evolutivo humano deixou
vulnerables os nosos corpos

00:02:23.466 --> 00:02:26.057
hoxe a enfermidades 
e outros problemas.

00:02:26.716 --> 00:02:28.057
Ao facer isto,

00:02:28.081 --> 00:02:32.272
proba que a selección natural non sempre
mellora os nosos corpos.

00:02:32.296 --> 00:02:34.025
Non necesariamente pode.

00:02:34.597 --> 00:02:37.394
Como espero ilustrar coa miña historia,

00:02:37.418 --> 00:02:40.934
entender as implicacións
do teu pasado evolutivo

00:02:40.958 --> 00:02:43.839
pode contribuír a enriquecer
a túa saúde persoal.

NOTE Paragraph

00:02:45.148 --> 00:02:49.076
Cando comecei a investigar o Tay-Sachs
empregando unha perspectiva evolutiva,

00:02:49.100 --> 00:02:52.012
atopei unha hipótese fascinante.

00:02:52.401 --> 00:02:55.338
A taxa anormalmente alta 
de mutación de Tay-Sachs

00:02:55.362 --> 00:02:57.704
no colectivo asquenací de hoxe

00:02:57.728 --> 00:03:01.561
pode ter relación coas vantaxes
que a mutación lle dera a esta poboación

00:03:01.585 --> 00:03:02.735
no pasado.

00:03:03.115 --> 00:03:04.686
Estou segura de que algúns de vós

00:03:04.700 --> 00:03:09.498
estades a pensar,
"Desculpa, dixeches que esta mutación

00:03:09.522 --> 00:03:11.728
que causa enfermidades ten algo positivo?"

00:03:11.752 --> 00:03:13.149
Pois si.

00:03:13.173 --> 00:03:16.824
Certamente non para quen herdase
dúas copias da mutación

00:03:16.848 --> 00:03:18.466
e tivese Tay-Sachs.

00:03:18.847 --> 00:03:20.769
Pero en certas circunstancias,

00:03:20.793 --> 00:03:21.959
xente coma min,

00:03:21.983 --> 00:03:25.107
con soamente unha copia defectuosa
do xene,

00:03:25.131 --> 00:03:29.004
pode ter máis probabilidades
de sobrevivir, reproducirse

00:03:29.028 --> 00:03:31.258
e transmitir o seu material xenético,

00:03:31.282 --> 00:03:33.249
incluíndo ese xene mutado.

NOTE Paragraph

00:03:34.631 --> 00:03:40.425
Esta idea de que nalgunhas circunstancias
os heterocigotos teñen vantaxes

00:03:40.449 --> 00:03:42.774
pode resultarvos familiar.

00:03:43.076 --> 00:03:45.966
Os biólogos evolutivos chaman
a este fenómeno

00:03:45.990 --> 00:03:48.260
a vantaxe heterocigota.

00:03:48.284 --> 00:03:51.813
Explica, por exemplo,
por que os portadores

00:03:51.813 --> 00:03:53.338
da anemia de células falciformes

00:03:53.338 --> 00:03:56.942
son máis comúns entre
algunhas poboacións africanas e asiáticas

00:03:56.966 --> 00:04:00.101
ou os con ascendencia
desas rexións tropicais.

00:04:00.768 --> 00:04:05.791
Nesas rexións xeográficas, a malaria
é un risco significativo para a saúde.

00:04:06.546 --> 00:04:09.164
Sen embargo, o parasito
que causa a malaria,

00:04:09.188 --> 00:04:14.688
só pode completar o seu ciclo vital
en células vermellas normais e redondas.

00:04:15.493 --> 00:04:18.548
Ao cambiar a forma das células vermellas
do sangue dunha persoa,

00:04:18.572 --> 00:04:22.865
a mutación das células falciformes
protexe da malaria.

00:04:23.659 --> 00:04:26.521
A xente coa mutación non ten 
menor probabilidade

00:04:26.545 --> 00:04:29.045
de ser picado polos mosquitos
transmisores da doenza,

00:04:29.069 --> 00:04:32.704
senón que é menos probable
que enfermen ou morran por iso.

00:04:33.450 --> 00:04:36.204
Ser un portador da anemia 
de células falciformes

00:04:36.228 --> 00:04:39.109
é polo tanto a mellor 
opción xenética posible

00:04:39.133 --> 00:04:40.866
nun entorno con malaria.

00:04:41.276 --> 00:04:43.654
Os portadores son
menos susceptibles á malaria,

00:04:43.678 --> 00:04:46.640
porque teñen algunhas
células vermellas falciformes,

00:04:46.664 --> 00:04:49.514
pero tamén teñen suficientes
células vermellas normales

00:04:49.538 --> 00:04:53.156
para que non os afecte negativamente
a anemia de células falciformes.

NOTE Paragraph

00:04:55.292 --> 00:04:56.450
Agora, no meu caso,

00:04:56.474 --> 00:05:00.450
O meu xene defectuoso
non me protexerá da malaria.

00:05:01.196 --> 00:05:04.903
Pero a rara prevalencia
da mutación de Tay-Sachs

00:05:04.927 --> 00:05:06.799
no colectivo asquenací

00:05:06.823 --> 00:05:10.755
pode ser outro exemplo
de vantaxe heterocigota.

00:05:10.779 --> 00:05:14.311
Neste caso, aumentando
a resistencia á tuberculose.

00:05:15.915 --> 00:05:20.478
A primeira pista dunha posible relación
entre Tay-Sachs e tuberculose

00:05:20.502 --> 00:05:22.458
chegou na década dos 70,

00:05:22.482 --> 00:05:23.973
en que os investigadores

00:05:23.997 --> 00:05:27.029
publicaron datos amosando
que entre os avós do Oriente europeo

00:05:27.053 --> 00:05:31.200
dunha mostra de nenos estadounidenses
asquenacís nacidos con Tay-Sachs,

00:05:31.224 --> 00:05:35.018
a tuberculose era unha causa de morte
moi rara.

00:05:35.042 --> 00:05:39.153
De feito, só 1 dos 306 avós

00:05:39.177 --> 00:05:41.019
morrera de tuberculose,

00:05:41.043 --> 00:05:44.177
a pesar do feito
de que no temperán século 20,

00:05:44.201 --> 00:05:49.021
a tuberculose causou ata un 20% de mortes
en grandes cidades da Europa oriental.

NOTE Paragraph

00:05:50.483 --> 00:05:53.158
Por outro lado, estes resultados
non foran unha sorpresa.

00:05:53.182 --> 00:05:54.912
Xa se tiña recoñecido

00:05:54.936 --> 00:05:57.403
que mentres que tanto xudeus
coma non xudeus

00:05:57.427 --> 00:06:01.149
en Europa tiñan a mesma probabilidade
de contraer a tuberculose nesta época,

00:06:01.173 --> 00:06:04.791
a taxa de mortalidade entre non xudeus
era o dobre de alto.

00:06:05.657 --> 00:06:08.831
Pero a hipótese de que
eses avós asquenacís

00:06:08.855 --> 00:06:11.387
tivesen menor probabilidade
de morrer de tuberculose

00:06:11.411 --> 00:06:16.005
concretamente porque polo menos
algúns deles fosen portadores de Tay-Sachs

00:06:16.029 --> 00:06:17.949
foi novidosa e convincente.

00:06:18.545 --> 00:06:19.696
Os datos insinuaban

00:06:19.720 --> 00:06:21.886
que a persistencia
da mutación de Tay-Sachs

00:06:21.910 --> 00:06:23.616
entre xudeus asquenacís

00:06:23.640 --> 00:06:27.237
pode explicarse polos beneficios
de ser un portador

00:06:27.261 --> 00:06:30.840
nun ambiente no que prevalecía
a tuberculose.

NOTE Paragraph

00:06:32.135 --> 00:06:33.491
Notarás, sen embargo,

00:06:33.515 --> 00:06:37.213
que esta explicación soamente aclara
unha parte do misterio.

00:06:37.803 --> 00:06:40.983
Mesmo se a mutación de Tay-Sachs
persistiu porque os portadores

00:06:41.007 --> 00:06:43.572
tiñan máis probabilidades de sobrevivir,

00:06:43.596 --> 00:06:46.771
reproducirse e transmitir
o seu material xenético,

00:06:46.795 --> 00:06:49.443
por que este mecanismo de resistencia
proliferou

00:06:49.467 --> 00:06:52.534
ente o colectivo asquenací en particular?

00:06:53.626 --> 00:06:58.745
Unha posibilidade é que os xenes e a saúde
dos xudeus europeos do leste

00:06:58.769 --> 00:07:01.516
non estivese soamente afectada
pola xeografía

00:07:01.540 --> 00:07:04.905
senón tamén por factores
históricos e culturais.

00:07:05.588 --> 00:07:07.302
En varios puntos da historia

00:07:07.326 --> 00:07:10.910
este colectivo viuse obrigado a vivir
en ateigados ghetos urbanos

00:07:10.934 --> 00:07:12.334
cun saneamento deficiente.

00:07:12.688 --> 00:07:16.704
Condicións ideais para que prospere
a bacteria da tuberculose.

00:07:17.284 --> 00:07:21.823
Neses ambientes, onde a tuberculose fora
unha ameaza moi alta,

00:07:21.847 --> 00:07:26.649
as persoas non portadoras de ningunha
protección xenética serían as que tivesen

00:07:26.673 --> 00:07:29.006
máis probabilidade de morrer.

00:07:29.482 --> 00:07:31.529
Este efecto de desgaste

00:07:31.553 --> 00:07:34.522
xunto coa forte predileción cultural

00:07:34.546 --> 00:07:38.879
de casar e reproducirse soamente
dentro da comunidade asquenací,

00:07:38.903 --> 00:07:42.625
amplificara a relativa
frecuencia de portadores,

00:07:42.649 --> 00:07:44.609
impulsando a resistencia á tuberculose

00:07:44.633 --> 00:07:49.426
pero aumentando a incidencia de Tay-Sachs
coma lamentable efecto secundario.

NOTE Paragraph

00:07:50.403 --> 00:07:53.154
Os estudios da década dos 80
apoian esta idea.

00:07:53.713 --> 00:07:56.334
O segmento da poboación xudía
estadounidense

00:07:56.358 --> 00:07:59.498
coa frecuencia máis alta
de portadores de Tay-Sachs

00:07:59.522 --> 00:08:01.038
rastrexaron a súa descendencia

00:08:01.062 --> 00:08:05.098
a aqueles países europeos onde a
incidencia de Tay-Sachs era maior.

00:08:05.678 --> 00:08:09.280
Había maiores beneficios de ser
portador de Tay-Sachs

00:08:09.304 --> 00:08:13.090
neses lugares con maior risco de morte
por tuberculose.

00:08:13.561 --> 00:08:16.743
E aínda que nos 70 ou 80 non estaba claro

00:08:16.767 --> 00:08:21.950
como protexía exactamente
o Tay-Sachs da tuberculose,

00:08:21.974 --> 00:08:23.761
estudos recentes identificaron

00:08:23.785 --> 00:08:27.816
como a mutación aumenta
as defensas celulares contra a bacteria.

00:08:29.315 --> 00:08:32.625
Asi que a vantaxe heterocigota
pode axudar a explicar

00:08:32.649 --> 00:08:36.395
por que as versións problemáticas
dos xenes persisten en altas taxas

00:08:36.419 --> 00:08:37.952
en certos colectivos.

NOTE Paragraph

00:08:38.482 --> 00:08:41.933
Pero esta só é unha das contribucións
que pode facer a medicina evolutiva

00:08:41.957 --> 00:08:44.106
para axudarnos a entender a saúde humana.

00:08:44.686 --> 00:08:46.051
Coma dixen antes,

00:08:46.075 --> 00:08:48.003
este campo desafía a noción

00:08:48.027 --> 00:08:51.051
de que os nosos corpos deberían mellorar
co paso do tempo.

00:08:51.075 --> 00:08:54.173
É unha idea que a miúdo deriva
dunha idea errónea

00:08:54.197 --> 00:08:56.347
de como funciona a evolución.

00:08:57.363 --> 00:08:58.537
En poucas palabras,

00:08:58.561 --> 00:09:01.228
hai tres razóns básicas
de por que os corpos humanos,

00:09:01.252 --> 00:09:03.236
incluíndo o teu e o meu,

00:09:03.260 --> 00:09:06.942
permanecen vulnerables ás enfermidades
e a outros problemas de saúde.

00:09:07.379 --> 00:09:09.561
A selección natural actúa lentamente,

00:09:09.585 --> 00:09:12.291
hai limitacións aos cambios que pode facer

00:09:12.315 --> 00:09:15.450
e optimízase para o éxito reproductivo,

00:09:15.474 --> 00:09:17.109
non para a saúde.

NOTE Paragraph

00:09:18.641 --> 00:09:21.799
O xeito no que o ritmo 
da selección natural afecta a saúde humana

00:09:21.823 --> 00:09:23.537
probablemente é máis obvio

00:09:23.561 --> 00:09:26.934
na relación das persoas
cos patóxenos infecciosos.

00:09:26.958 --> 00:09:31.287
Estamos nunha carreira de armas constante
coas bacterias e os virus.

00:09:31.311 --> 00:09:34.791
O noso sistema inmune está
en continua evolución para limitar

00:09:34.791 --> 00:09:39.516
a súa capacidade de contaxio, e 
os patóxenos están a desenvolver sen parar

00:09:39.516 --> 00:09:43.019
xeitos de superar as nosas defensas.
E a nosa especie está

00:09:43.019 --> 00:09:45.479
en clara desvantaxe
debido á nosa longa vida

00:09:45.479 --> 00:09:49.825
e á reprodución lenta.
No tempo que nos leva evolucionar

00:09:49.825 --> 00:09:56.138
un mecanismo de resistencia, unha especie
patóxena pasa por millóns de xeracións,

00:09:56.162 --> 00:09:58.051
dándolle moito tempo para evolucionar,

00:09:58.075 --> 00:10:00.130
para que poida seguir usando
os nosos corpos coma anfitrión.

NOTE Paragraph

00:10:00.130 --> 00:10:03.761
E que significa que hai 
limitacións aos cambios

00:10:03.761 --> 00:10:05.310
que pode facer a selección natural?

00:10:05.310 --> 00:10:07.637
Os meus exemplos da 
vantaxe heterocigota serven

00:10:07.637 --> 00:10:09.965
de útil ilustración.

00:10:11.856 --> 00:10:14.651
En termos de resistir a tuberculose

00:10:14.651 --> 00:10:19.099
e a malaria, os efectos fisiolóxicos
do Tay-Sachs e das mutacións da anemia

00:10:19.099 --> 00:10:20.355
de células falciformes

00:10:20.355 --> 00:10:23.434
son bos. Pero nos seus extremos

00:10:23.458 --> 00:10:25.759
causan problemas importantes.

00:10:26.339 --> 00:10:29.458
Este delicado equilibrio destaca
as restricións

00:10:29.482 --> 00:10:31.456
inherentes ao corpo humano,

00:10:31.480 --> 00:10:34.170
e o feito de que o proceso evolutivo

00:10:34.194 --> 00:10:36.352
debe traballar cos materiais
xa disponibles.

00:10:38.013 --> 00:10:40.130
En moitos casos,

00:10:40.130 --> 00:10:41.092
un cambio que mellore
a supervivencia ou a reprodución

00:10:41.092 --> 00:10:44.029
nun sentido

00:10:44.029 --> 00:10:48.900
pode ter efectos en cascada
co seu propio risco.

00:10:50.488 --> 00:10:51.488
A evolución non é un enxeñeiro 
que empeza de cero

00:10:53.077 --> 00:10:55.783
para crear solucións óptimas
a problemas individuais.

00:10:55.985 --> 00:10:56.985
A evolución trata de compromiso.

NOTE Paragraph

00:10:57.188 --> 00:10:58.736
Tamén é importante lembrar,

00:10:58.760 --> 00:11:01.069
ao considerar a vulnerabilidade
dos nosos corpos,

00:11:01.093 --> 00:11:03.276
que desde unha perspectiva evolutiva,

00:11:03.300 --> 00:11:05.839
a saúde non é a moeda máis importante,

00:11:05.863 --> 00:11:07.568
senón a reprodución.

00:11:07.592 --> 00:11:11.727
Mídese o éxito non polo san
que é alguén,

00:11:11.751 --> 00:11:13.601
ou por canto tempo vive,

00:11:13.625 --> 00:11:17.570
senón por cantas copias de xenes
pasa á seguinte xeración.

00:11:18.331 --> 00:11:19.833
Isto explica

00:11:19.857 --> 00:11:22.386
por que unha mutación, 
coma a que causa o Huntington,

00:11:22.410 --> 00:11:25.085
outro trastorno neurolóxico dexenerativo,

00:11:25.109 --> 00:11:28.338
non foi eliminada pola selección natural.

00:11:28.362 --> 00:11:30.125
Os efectos prexudiciais da mutación

00:11:30.149 --> 00:11:34.561
normalmente non aparecen ata despois
da época típica de reprodución,

00:11:34.585 --> 00:11:38.101
cando as persoas afectadas xa
transmitiran os seus xenes.

NOTE Paragraph

00:11:38.855 --> 00:11:40.030
En conxunto,

00:11:40.054 --> 00:11:43.744
a comunidade biomédica
céntrase en explicacións inmediatas

00:11:43.768 --> 00:11:46.529
e as empregan para conformar
enfoques de tratamento.

00:11:46.942 --> 00:11:49.586
As explicacións inmediatas
para as condicións de saúde

00:11:49.610 --> 00:11:51.751
consideran os factores inmediatos:

00:11:51.775 --> 00:11:54.704
Que está a pasar dentro do corpo de alguén
agora mesmo

00:11:54.728 --> 00:11:56.861
e que causou un problema en particular.

00:11:57.196 --> 00:11:58.934
A miopía, por exemplo,

00:11:58.958 --> 00:12:02.268
normalmente é o resultado de cambios
na forma do ollo

00:12:02.292 --> 00:12:05.025
e pódese corrixir facilmente con lentes.

00:12:06.061 --> 00:12:09.188
Pero coma ocorreu
coas enfermidades xenéticas das que falei,

00:12:09.212 --> 00:12:13.267
A explicación inmediata
só ofrece parte dunha imaxe máis grande.

00:12:13.776 --> 00:12:16.323
Adoptar unha perspectiva evolutiva

00:12:16.347 --> 00:12:20.608
para considerar a cuestión máis ampla
de por que temos este problema

00:12:20.632 --> 00:12:22.212
para comezar

00:12:22.236 --> 00:12:26.340
(o que a medicina evolutiva chama
a perspectiva final)

00:12:26.364 --> 00:12:29.277
pode darnos unha idea
dos factores non inmediatos

00:12:29.301 --> 00:12:30.835
que afectan a nosa saúde.

00:12:31.158 --> 00:12:32.309
Isto é crucial,

00:12:32.333 --> 00:12:36.396
pois pode suxerir formas de mitigar
o teu propio risco

00:12:36.420 --> 00:12:38.261
ou o risco de amigos e familiares.

NOTE Paragraph

00:12:39.571 --> 00:12:41.269
No caso da miopía,

00:12:41.293 --> 00:12:43.039
algunhas investigacións suxiren

00:12:43.063 --> 00:12:45.685
que unha das razóns polas que cada vez
é máis común

00:12:45.685 --> 00:12:48.283
nalgunhas poboacións
é que moita xente,

00:12:48.307 --> 00:12:50.529
incluíndo a maioría de nós nesta sala,

00:12:50.553 --> 00:12:53.968
pasamos moito máis tempo lendo,
escribindo

00:12:53.992 --> 00:12:56.513
e interactuando con
varios tipos de pantallas

00:12:56.537 --> 00:13:00.577
do que estamos fóra, interactuando
co mundo a maior escala.

00:13:01.331 --> 00:13:04.664
En termos evolutivos,
este é un cambio recente.

00:13:05.061 --> 00:13:07.466
Durante a maior parte
da historia evolutiva humana,

00:13:07.490 --> 00:13:10.815
temos utilizado os nosos ollos
nun panorama máis amplo,

00:13:10.839 --> 00:13:14.259
dedicando máis tempo a actividades
coma a caza e a recollida.

00:13:14.839 --> 00:13:19.418
O aumento nos últimos anos
do que chaman "traballar de preto",

00:13:19.442 --> 00:13:22.443
centrándonos intensamente nos obxectos
xusto diante de nós

00:13:22.467 --> 00:13:24.315
durante longos periodos,

00:13:24.339 --> 00:13:26.379
tensa os nosos ollos doutro xeito

00:13:26.403 --> 00:13:28.926
e afecta á forma física do ollo.

00:13:29.736 --> 00:13:32.077
Cando xuntamos todas estas pezas,

00:13:32.101 --> 00:13:35.403
esta explicación final para a miopía

00:13:35.427 --> 00:13:38.988
(que os cambios de entorno
e de comportamento repercuten

00:13:39.002 --> 00:13:41.612
en como usamos os nosos ollos)
axuda a entendera causa.

00:13:44.139 --> 00:13:47.223
E xorde unha conclusión:

00:13:47.223 --> 00:13:51.072
A miña nai tiña razón,

NOTE Paragraph

00:13:51.072 --> 00:13:55.065
debería ter pasado menos tempo 
co nariz metido nun libro.

00:13:55.065 --> 00:13:57.750
Este é só un de moitos exemplos posibles.
Así que a próxima vez que ti

00:13:57.750 --> 00:14:00.461
ou un ser querido vos enfrontedes
a un problema de saúde,

00:14:00.461 --> 00:14:02.263
sexa obesidade ou diabetes,

00:14:02.267 --> 00:14:04.968
un trastorno autoinmune,
ou unha lesión

00:14:04.968 --> 00:14:06.554
de xeonllo ou nas costas,

00:14:06.554 --> 00:14:09.553
Anímovos a pensar

00:14:09.553 --> 00:14:10.553
no que pode achegar
a perspectiva final.

00:14:10.553 --> 00:14:12.847
Entender que o que 
afecta a túa saúde

00:14:12.871 --> 00:14:16.919
non é só o que está a suceder
agora no teu corpo,

00:14:16.943 --> 00:14:21.237
senón tamén a túa herdanza xenética,
cultura e historia

00:14:21.261 --> 00:14:23.895
poden axudarte a tomar
decisións máis informadas

00:14:23.919 --> 00:14:27.255
sobre predisposicións,
riscos e tratamentos.

NOTE Paragraph

00:14:28.489 --> 00:14:29.663
En canto a min,

00:14:29.687 --> 00:14:32.323
non digo que sempre inflúa
nas miñas decisións

00:14:32.347 --> 00:14:35.116
unha perspectiva da medicina evolutiva,

00:14:35.140 --> 00:14:37.007
coma a elección de parella.

00:14:37.403 --> 00:14:39.101
Resultou, sen embargo,

00:14:39.125 --> 00:14:41.545
que non seguir a tradición

00:14:41.569 --> 00:14:43.958
de casar dentro da comunidade xudía

00:14:43.982 --> 00:14:46.572
ao final resultou bo xeneticamente
para min,

00:14:46.596 --> 00:14:49.993
reducindo as miñas probabilidades
de ter un bebé con Tay-Sachs.

00:14:50.469 --> 00:14:54.199
É un gran exemplo de por que
non todos os pais asquenacís

00:14:54.223 --> 00:14:57.362
deberían desexar que a súa filla
case cun "bo rapaz xudeu".

NOTE Paragraph

00:14:57.386 --> 00:14:58.386
(Risas)

NOTE Paragraph

00:14:58.410 --> 00:14:59.565
(Audiencia) Ben!

NOTE Paragraph

00:14:59.589 --> 00:15:01.339
Máis importante aínda

00:15:01.363 --> 00:15:04.301
é que a experiencia de enterarme
dos meus xenes

00:15:04.325 --> 00:15:07.920
me ensinou a pensar diferente
na saúde a longo prazo,

00:15:07.944 --> 00:15:11.825
e espero que compartir a miña historia
vos inspire a facer o mesmo.

NOTE Paragraph

00:15:11.849 --> 00:15:13.000
Grazas.

NOTE Paragraph

00:15:13.024 --> 00:15:14.500
(Aplausos)