[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:01.12,0:00:05.15,Default,,0000,0000,0000,,Estando eu embarazada dunhas nove semanas\Ndo meu primeiro fillo,
Dialogue: 0,0:00:05.18,0:00:08.65,Default,,0000,0000,0000,,descubrín que son portadora dunha \Ndoenza xenética mortal
Dialogue: 0,0:00:08.68,0:00:10.34,Default,,0000,0000,0000,,chamada enfermidade de Tay-Sachs.
Dialogue: 0,0:00:11.10,0:00:12.29,Default,,0000,0000,0000,,Isto significa
Dialogue: 0,0:00:12.32,0:00:16.20,Default,,0000,0000,0000,,que unha das dúas copias do cromosoma 15
Dialogue: 0,0:00:16.23,0:00:18.14,Default,,0000,0000,0000,,que teño en cada célula
Dialogue: 0,0:00:18.16,0:00:19.81,Default,,0000,0000,0000,,ten unha mutación xenética.
Dialogue: 0,0:00:20.46,0:00:23.49,Default,,0000,0000,0000,,Coma eu aínda teño unha copia normal\Ndeste xene,
Dialogue: 0,0:00:23.51,0:00:25.58,Default,,0000,0000,0000,,a mutación non me afecta.
Dialogue: 0,0:00:26.06,0:00:29.90,Default,,0000,0000,0000,,Pero se un bebé herda esta mutación\Nde ambos os pais,
Dialogue: 0,0:00:29.93,0:00:34.24,Default,,0000,0000,0000,,se ambas as copias deste xene particular\Nnon funcionan ben,
Dialogue: 0,0:00:34.26,0:00:36.06,Default,,0000,0000,0000,,dá lugar a Tay-Sachs,
Dialogue: 0,0:00:36.08,0:00:37.93,Default,,0000,0000,0000,,unha doenza incurable
Dialogue: 0,0:00:37.96,0:00:40.70,Default,,0000,0000,0000,,que apaga progresivamente \No sistema nervioso central
Dialogue: 0,0:00:40.73,0:00:43.12,Default,,0000,0000,0000,,e causa a morte con 5 anos.
Dialogue: 0,0:00:44.57,0:00:48.80,Default,,0000,0000,0000,,Para moitas mulleres grávidas,\Nestas novas poderían causarlles pánico.
Dialogue: 0,0:00:49.12,0:00:51.48,Default,,0000,0000,0000,,Pero eu sabía algo\Nque me axudou a manter a calma
Dialogue: 0,0:00:51.50,0:00:54.62,Default,,0000,0000,0000,,cando oín esta bomba\Nsobre a miña bioloxía.
Dialogue: 0,0:00:54.94,0:00:56.36,Default,,0000,0000,0000,,Sabía que o meu home,
Dialogue: 0,0:00:56.39,0:01:00.09,Default,,0000,0000,0000,,cuxa ascendencia non é \Nxudía europea do leste coma a miña,
Dialogue: 0,0:01:00.11,0:01:01.77,Default,,0000,0000,0000,,tiña unha probabilidade moi baixa
Dialogue: 0,0:01:01.79,0:01:05.11,Default,,0000,0000,0000,,de ser tamén portador da mutación\Nde Tay-Sachs.
Dialogue: 0,0:01:05.57,0:01:07.86,Default,,0000,0000,0000,,Mentres que a frecuencia de heterocigotos,
Dialogue: 0,0:01:07.89,0:01:10.66,Default,,0000,0000,0000,,persoas cunha copia normal do xene
Dialogue: 0,0:01:10.68,0:01:12.35,Default,,0000,0000,0000,,e unha copia mutada,
Dialogue: 0,0:01:12.37,0:01:18.36,Default,,0000,0000,0000,,é de aproximadamente 1 de cada 27\Nentre xudeus asquenacís, coma min,
Dialogue: 0,0:01:18.38,0:01:20.01,Default,,0000,0000,0000,,na maioría das poboacións,
Dialogue: 0,0:01:20.04,0:01:24.28,Default,,0000,0000,0000,,soamente 1 de cada 300 porta a mutación\Nde Tay-Sachs.
Dialogue: 0,0:01:25.12,0:01:28.36,Default,,0000,0000,0000,,Por sorte, resultou que eu tiña razón\Nde non preocuparme demasiado.
Dialogue: 0,0:01:28.39,0:01:30.12,Default,,0000,0000,0000,,O meu home non é portador,
Dialogue: 0,0:01:30.14,0:01:33.32,Default,,0000,0000,0000,,e agora temos dous nenos fermosos e sans.
Dialogue: 0,0:01:35.60,0:01:36.75,Default,,0000,0000,0000,,Como dixen,
Dialogue: 0,0:01:36.78,0:01:38.31,Default,,0000,0000,0000,,debido á miña ascendencia xudía,
Dialogue: 0,0:01:38.33,0:01:43.50,Default,,0000,0000,0000,,sabía da taxa anormalmente alta \Nde Tay-Sachs no colectivo asquenací.
Dialogue: 0,0:01:43.52,0:01:47.14,Default,,0000,0000,0000,,Pero ata despois duns anos \Ntras o nacemento da miña filla,
Dialogue: 0,0:01:47.16,0:01:51.21,Default,,0000,0000,0000,,que dei un seminario de medicina \Nevolutiva en Harvard,
Dialogue: 0,0:01:51.24,0:01:52.83,Default,,0000,0000,0000,,non pensei en preguntar
Dialogue: 0,0:01:52.86,0:01:55.22,Default,,0000,0000,0000,,e descubrín unha posible resposta
Dialogue: 0,0:01:55.24,0:01:56.89,Default,,0000,0000,0000,,á pregunta "por que?"
Dialogue: 0,0:01:57.25,0:01:59.74,Default,,0000,0000,0000,,O proceso da evolución, \Ncoa selección natural
Dialogue: 0,0:01:59.77,0:02:02.43,Default,,0000,0000,0000,,normalmente elimina as mutacións daniñas.
Dialogue: 0,0:02:02.78,0:02:06.33,Default,,0000,0000,0000,,Así que como segue a existir este xene?
Dialogue: 0,0:02:06.35,0:02:09.41,Default,,0000,0000,0000,,E por que se atopa con tan alta frecuencia
Dialogue: 0,0:02:09.43,0:02:11.70,Default,,0000,0000,0000,,dentro deste colectivo en particular?
Dialogue: 0,0:02:13.06,0:02:17.09,Default,,0000,0000,0000,,A perspectiva da medicina evolutiva\Nofrece información valiosa,
Dialogue: 0,0:02:17.12,0:02:19.52,Default,,0000,0000,0000,,porque examina como e por que
Dialogue: 0,0:02:19.55,0:02:23.44,Default,,0000,0000,0000,,o pasado evolutivo humano deixou\Nvulnerables os nosos corpos
Dialogue: 0,0:02:23.47,0:02:26.06,Default,,0000,0000,0000,,hoxe a enfermidades \Ne outros problemas.
Dialogue: 0,0:02:26.72,0:02:28.06,Default,,0000,0000,0000,,Ao facer isto,
Dialogue: 0,0:02:28.08,0:02:32.27,Default,,0000,0000,0000,,proba que a selección natural non sempre\Nmellora os nosos corpos.
Dialogue: 0,0:02:32.30,0:02:34.02,Default,,0000,0000,0000,,Non necesariamente pode.
Dialogue: 0,0:02:34.60,0:02:37.39,Default,,0000,0000,0000,,Como espero ilustrar coa miña historia,
Dialogue: 0,0:02:37.42,0:02:40.93,Default,,0000,0000,0000,,entender as implicacións\Ndo teu pasado evolutivo
Dialogue: 0,0:02:40.96,0:02:43.84,Default,,0000,0000,0000,,pode contribuír a enriquecer\Na túa saúde persoal.
Dialogue: 0,0:02:45.15,0:02:49.08,Default,,0000,0000,0000,,Cando comecei a investigar o Tay-Sachs\Nempregando unha perspectiva evolutiva,
Dialogue: 0,0:02:49.10,0:02:52.01,Default,,0000,0000,0000,,atopei unha hipótese fascinante.
Dialogue: 0,0:02:52.40,0:02:55.34,Default,,0000,0000,0000,,A taxa anormalmente alta \Nde mutación de Tay-Sachs
Dialogue: 0,0:02:55.36,0:02:57.70,Default,,0000,0000,0000,,no colectivo asquenací de hoxe
Dialogue: 0,0:02:57.73,0:03:01.56,Default,,0000,0000,0000,,pode ter relación coas vantaxes\Nque a mutación lle dera a esta poboación
Dialogue: 0,0:03:01.58,0:03:02.74,Default,,0000,0000,0000,,no pasado.
Dialogue: 0,0:03:03.12,0:03:04.69,Default,,0000,0000,0000,,Estou segura de que algúns de vós
Dialogue: 0,0:03:04.70,0:03:09.50,Default,,0000,0000,0000,,estades a pensar,\N"Desculpa, dixeches que esta mutación
Dialogue: 0,0:03:09.52,0:03:11.73,Default,,0000,0000,0000,,que causa enfermidades ten algo positivo?"
Dialogue: 0,0:03:11.75,0:03:13.15,Default,,0000,0000,0000,,Pois si.
Dialogue: 0,0:03:13.17,0:03:16.82,Default,,0000,0000,0000,,Certamente non para quen herdase\Ndúas copias da mutación
Dialogue: 0,0:03:16.85,0:03:18.47,Default,,0000,0000,0000,,e tivese Tay-Sachs.
Dialogue: 0,0:03:18.85,0:03:20.77,Default,,0000,0000,0000,,Pero en certas circunstancias,
Dialogue: 0,0:03:20.79,0:03:21.96,Default,,0000,0000,0000,,xente coma min,
Dialogue: 0,0:03:21.98,0:03:25.11,Default,,0000,0000,0000,,con soamente unha copia defectuosa\Ndo xene,
Dialogue: 0,0:03:25.13,0:03:29.00,Default,,0000,0000,0000,,pode ter máis probabilidades\Nde sobrevivir, reproducirse
Dialogue: 0,0:03:29.03,0:03:31.26,Default,,0000,0000,0000,,e transmitir o seu material xenético,
Dialogue: 0,0:03:31.28,0:03:33.25,Default,,0000,0000,0000,,incluíndo ese xene mutado.
Dialogue: 0,0:03:34.63,0:03:40.42,Default,,0000,0000,0000,,Esta idea de que nalgunhas circunstancias\Nos heterocigotos teñen vantaxes
Dialogue: 0,0:03:40.45,0:03:42.77,Default,,0000,0000,0000,,pode resultarvos familiar.
Dialogue: 0,0:03:43.08,0:03:45.97,Default,,0000,0000,0000,,Os biólogos evolutivos chaman\Na este fenómeno
Dialogue: 0,0:03:45.99,0:03:48.26,Default,,0000,0000,0000,,a vantaxe heterocigota.
Dialogue: 0,0:03:48.28,0:03:51.81,Default,,0000,0000,0000,,Explica, por exemplo,\Npor que os portadores
Dialogue: 0,0:03:51.81,0:03:53.34,Default,,0000,0000,0000,,da anemia de células falciformes
Dialogue: 0,0:03:53.34,0:03:56.94,Default,,0000,0000,0000,,son máis comúns entre\Nalgunhas poboacións africanas e asiáticas
Dialogue: 0,0:03:56.97,0:04:00.10,Default,,0000,0000,0000,,ou os con ascendencia\Ndesas rexións tropicais.
Dialogue: 0,0:04:00.77,0:04:05.79,Default,,0000,0000,0000,,Nesas rexións xeográficas, a malaria\Né un risco significativo para a saúde.
Dialogue: 0,0:04:06.55,0:04:09.16,Default,,0000,0000,0000,,Sen embargo, o parasito\Nque causa a malaria,
Dialogue: 0,0:04:09.19,0:04:14.69,Default,,0000,0000,0000,,só pode completar o seu ciclo vital\Nen células vermellas normais e redondas.
Dialogue: 0,0:04:15.49,0:04:18.55,Default,,0000,0000,0000,,Ao cambiar a forma das células vermellas\Ndo sangue dunha persoa,
Dialogue: 0,0:04:18.57,0:04:22.86,Default,,0000,0000,0000,,a mutación das células falciformes\Nprotexe da malaria.
Dialogue: 0,0:04:23.66,0:04:26.52,Default,,0000,0000,0000,,A xente coa mutación non ten \Nmenor probabilidade
Dialogue: 0,0:04:26.54,0:04:29.04,Default,,0000,0000,0000,,de ser picado polos mosquitos\Ntransmisores da doenza,
Dialogue: 0,0:04:29.07,0:04:32.70,Default,,0000,0000,0000,,senón que é menos probable\Nque enfermen ou morran por iso.
Dialogue: 0,0:04:33.45,0:04:36.20,Default,,0000,0000,0000,,Ser un portador da anemia \Nde células falciformes
Dialogue: 0,0:04:36.23,0:04:39.11,Default,,0000,0000,0000,,é polo tanto a mellor \Nopción xenética posible
Dialogue: 0,0:04:39.13,0:04:40.87,Default,,0000,0000,0000,,nun entorno con malaria.
Dialogue: 0,0:04:41.28,0:04:43.65,Default,,0000,0000,0000,,Os portadores son\Nmenos susceptibles á malaria,
Dialogue: 0,0:04:43.68,0:04:46.64,Default,,0000,0000,0000,,porque teñen algunhas\Ncélulas vermellas falciformes,
Dialogue: 0,0:04:46.66,0:04:49.51,Default,,0000,0000,0000,,pero tamén teñen suficientes\Ncélulas vermellas normales
Dialogue: 0,0:04:49.54,0:04:53.16,Default,,0000,0000,0000,,para que non os afecte negativamente\Na anemia de células falciformes.
Dialogue: 0,0:04:55.29,0:04:56.45,Default,,0000,0000,0000,,Agora, no meu caso,
Dialogue: 0,0:04:56.47,0:05:00.45,Default,,0000,0000,0000,,O meu xene defectuoso\Nnon me protexerá da malaria.
Dialogue: 0,0:05:01.20,0:05:04.90,Default,,0000,0000,0000,,Pero a rara prevalencia\Nda mutación de Tay-Sachs
Dialogue: 0,0:05:04.93,0:05:06.80,Default,,0000,0000,0000,,no colectivo asquenací
Dialogue: 0,0:05:06.82,0:05:10.76,Default,,0000,0000,0000,,pode ser outro exemplo\Nde vantaxe heterocigota.
Dialogue: 0,0:05:10.78,0:05:14.31,Default,,0000,0000,0000,,Neste caso, aumentando\Na resistencia á tuberculose.
Dialogue: 0,0:05:15.92,0:05:20.48,Default,,0000,0000,0000,,A primeira pista dunha posible relación\Nentre Tay-Sachs e tuberculose
Dialogue: 0,0:05:20.50,0:05:22.46,Default,,0000,0000,0000,,chegou na década dos 70,
Dialogue: 0,0:05:22.48,0:05:23.97,Default,,0000,0000,0000,,en que os investigadores
Dialogue: 0,0:05:23.100,0:05:27.03,Default,,0000,0000,0000,,publicaron datos amosando\Nque entre os avós do Oriente europeo
Dialogue: 0,0:05:27.05,0:05:31.20,Default,,0000,0000,0000,,dunha mostra de nenos estadounidenses\Nasquenacís nacidos con Tay-Sachs,
Dialogue: 0,0:05:31.22,0:05:35.02,Default,,0000,0000,0000,,a tuberculose era unha causa de morte\Nmoi rara.
Dialogue: 0,0:05:35.04,0:05:39.15,Default,,0000,0000,0000,,De feito, só 1 dos 306 avós
Dialogue: 0,0:05:39.18,0:05:41.02,Default,,0000,0000,0000,,morrera de tuberculose,
Dialogue: 0,0:05:41.04,0:05:44.18,Default,,0000,0000,0000,,a pesar do feito\Nde que no temperán século 20,
Dialogue: 0,0:05:44.20,0:05:49.02,Default,,0000,0000,0000,,a tuberculose causou ata un 20% de mortes\Nen grandes cidades da Europa oriental.
Dialogue: 0,0:05:50.48,0:05:53.16,Default,,0000,0000,0000,,Por outro lado, estes resultados\Nnon foran unha sorpresa.
Dialogue: 0,0:05:53.18,0:05:54.91,Default,,0000,0000,0000,,Xa se tiña recoñecido
Dialogue: 0,0:05:54.94,0:05:57.40,Default,,0000,0000,0000,,que mentres que tanto xudeus\Ncoma non xudeus
Dialogue: 0,0:05:57.43,0:06:01.15,Default,,0000,0000,0000,,en Europa tiñan a mesma probabilidade\Nde contraer a tuberculose nesta época,
Dialogue: 0,0:06:01.17,0:06:04.79,Default,,0000,0000,0000,,a taxa de mortalidade entre non xudeus\Nera o dobre de alto.
Dialogue: 0,0:06:05.66,0:06:08.83,Default,,0000,0000,0000,,Pero a hipótese de que\Neses avós asquenacís
Dialogue: 0,0:06:08.86,0:06:11.39,Default,,0000,0000,0000,,tivesen menor probabilidade\Nde morrer de tuberculose
Dialogue: 0,0:06:11.41,0:06:16.00,Default,,0000,0000,0000,,concretamente porque polo menos\Nalgúns deles fosen portadores de Tay-Sachs
Dialogue: 0,0:06:16.03,0:06:17.95,Default,,0000,0000,0000,,foi novidosa e convincente.
Dialogue: 0,0:06:18.54,0:06:19.70,Default,,0000,0000,0000,,Os datos insinuaban
Dialogue: 0,0:06:19.72,0:06:21.89,Default,,0000,0000,0000,,que a persistencia\Nda mutación de Tay-Sachs
Dialogue: 0,0:06:21.91,0:06:23.62,Default,,0000,0000,0000,,entre xudeus asquenacís
Dialogue: 0,0:06:23.64,0:06:27.24,Default,,0000,0000,0000,,pode explicarse polos beneficios\Nde ser un portador
Dialogue: 0,0:06:27.26,0:06:30.84,Default,,0000,0000,0000,,nun ambiente no que prevalecía\Na tuberculose.
Dialogue: 0,0:06:32.14,0:06:33.49,Default,,0000,0000,0000,,Notarás, sen embargo,
Dialogue: 0,0:06:33.52,0:06:37.21,Default,,0000,0000,0000,,que esta explicación soamente aclara\Nunha parte do misterio.
Dialogue: 0,0:06:37.80,0:06:40.98,Default,,0000,0000,0000,,Mesmo se a mutación de Tay-Sachs\Npersistiu porque os portadores
Dialogue: 0,0:06:41.01,0:06:43.57,Default,,0000,0000,0000,,tiñan máis probabilidades de sobrevivir,
Dialogue: 0,0:06:43.60,0:06:46.77,Default,,0000,0000,0000,,reproducirse e transmitir\No seu material xenético,
Dialogue: 0,0:06:46.80,0:06:49.44,Default,,0000,0000,0000,,por que este mecanismo de resistencia\Nproliferou
Dialogue: 0,0:06:49.47,0:06:52.53,Default,,0000,0000,0000,,ente o colectivo asquenací en particular?
Dialogue: 0,0:06:53.63,0:06:58.74,Default,,0000,0000,0000,,Unha posibilidade é que os xenes e a saúde\Ndos xudeus europeos do leste
Dialogue: 0,0:06:58.77,0:07:01.52,Default,,0000,0000,0000,,non estivese soamente afectada\Npola xeografía
Dialogue: 0,0:07:01.54,0:07:04.90,Default,,0000,0000,0000,,senón tamén por factores\Nhistóricos e culturais.
Dialogue: 0,0:07:05.59,0:07:07.30,Default,,0000,0000,0000,,En varios puntos da historia
Dialogue: 0,0:07:07.33,0:07:10.91,Default,,0000,0000,0000,,este colectivo viuse obrigado a vivir\Nen ateigados ghetos urbanos
Dialogue: 0,0:07:10.93,0:07:12.33,Default,,0000,0000,0000,,cun saneamento deficiente.
Dialogue: 0,0:07:12.69,0:07:16.70,Default,,0000,0000,0000,,Condicións ideais para que prospere\Na bacteria da tuberculose.
Dialogue: 0,0:07:17.28,0:07:21.82,Default,,0000,0000,0000,,Neses ambientes, onde a tuberculose fora\Nunha ameaza moi alta,
Dialogue: 0,0:07:21.85,0:07:26.65,Default,,0000,0000,0000,,as persoas non portadoras de ningunha\Nprotección xenética serían as que tivesen
Dialogue: 0,0:07:26.67,0:07:29.01,Default,,0000,0000,0000,,máis probabilidade de morrer.
Dialogue: 0,0:07:29.48,0:07:31.53,Default,,0000,0000,0000,,Este efecto de desgaste
Dialogue: 0,0:07:31.55,0:07:34.52,Default,,0000,0000,0000,,xunto coa forte predileción cultural
Dialogue: 0,0:07:34.55,0:07:38.88,Default,,0000,0000,0000,,de casar e reproducirse soamente\Ndentro da comunidade asquenací,
Dialogue: 0,0:07:38.90,0:07:42.62,Default,,0000,0000,0000,,amplificara a relativa\Nfrecuencia de portadores,
Dialogue: 0,0:07:42.65,0:07:44.61,Default,,0000,0000,0000,,impulsando a resistencia á tuberculose
Dialogue: 0,0:07:44.63,0:07:49.43,Default,,0000,0000,0000,,pero aumentando a incidencia de Tay-Sachs\Ncoma lamentable efecto secundario.
Dialogue: 0,0:07:50.40,0:07:53.15,Default,,0000,0000,0000,,Os estudios da década dos 80\Napoian esta idea.
Dialogue: 0,0:07:53.71,0:07:56.33,Default,,0000,0000,0000,,O segmento da poboación xudía\Nestadounidense
Dialogue: 0,0:07:56.36,0:07:59.50,Default,,0000,0000,0000,,coa frecuencia máis alta\Nde portadores de Tay-Sachs
Dialogue: 0,0:07:59.52,0:08:01.04,Default,,0000,0000,0000,,rastrexaron a súa descendencia
Dialogue: 0,0:08:01.06,0:08:05.10,Default,,0000,0000,0000,,a aqueles países europeos onde a\Nincidencia de Tay-Sachs era maior.
Dialogue: 0,0:08:05.68,0:08:09.28,Default,,0000,0000,0000,,Había maiores beneficios de ser\Nportador de Tay-Sachs
Dialogue: 0,0:08:09.30,0:08:13.09,Default,,0000,0000,0000,,neses lugares con maior risco de morte\Npor tuberculose.
Dialogue: 0,0:08:13.56,0:08:16.74,Default,,0000,0000,0000,,E aínda que nos 70 ou 80 non estaba claro
Dialogue: 0,0:08:16.77,0:08:21.95,Default,,0000,0000,0000,,como protexía exactamente\No Tay-Sachs da tuberculose,
Dialogue: 0,0:08:21.97,0:08:23.76,Default,,0000,0000,0000,,estudos recentes identificaron
Dialogue: 0,0:08:23.78,0:08:27.82,Default,,0000,0000,0000,,como a mutación aumenta\Nas defensas celulares contra a bacteria.
Dialogue: 0,0:08:29.32,0:08:32.62,Default,,0000,0000,0000,,Asi que a vantaxe heterocigota\Npode axudar a explicar
Dialogue: 0,0:08:32.65,0:08:36.40,Default,,0000,0000,0000,,por que as versións problemáticas\Ndos xenes persisten en altas taxas
Dialogue: 0,0:08:36.42,0:08:37.95,Default,,0000,0000,0000,,en certos colectivos.
Dialogue: 0,0:08:38.48,0:08:41.93,Default,,0000,0000,0000,,Pero esta só é unha das contribucións\Nque pode facer a medicina evolutiva
Dialogue: 0,0:08:41.96,0:08:44.11,Default,,0000,0000,0000,,para axudarnos a entender a saúde humana.
Dialogue: 0,0:08:44.69,0:08:46.05,Default,,0000,0000,0000,,Coma dixen antes,
Dialogue: 0,0:08:46.08,0:08:48.00,Default,,0000,0000,0000,,este campo desafía a noción
Dialogue: 0,0:08:48.03,0:08:51.05,Default,,0000,0000,0000,,de que os nosos corpos deberían mellorar\Nco paso do tempo.
Dialogue: 0,0:08:51.08,0:08:54.17,Default,,0000,0000,0000,,É unha idea que a miúdo deriva\Ndunha idea errónea
Dialogue: 0,0:08:54.20,0:08:56.35,Default,,0000,0000,0000,,de como funciona a evolución.
Dialogue: 0,0:08:57.36,0:08:58.54,Default,,0000,0000,0000,,En poucas palabras,
Dialogue: 0,0:08:58.56,0:09:01.23,Default,,0000,0000,0000,,hai tres razóns básicas\Nde por que os corpos humanos,
Dialogue: 0,0:09:01.25,0:09:03.24,Default,,0000,0000,0000,,incluíndo o teu e o meu,
Dialogue: 0,0:09:03.26,0:09:06.94,Default,,0000,0000,0000,,permanecen vulnerables ás enfermidades\Ne a outros problemas de saúde.
Dialogue: 0,0:09:07.38,0:09:09.56,Default,,0000,0000,0000,,A selección natural actúa lentamente,
Dialogue: 0,0:09:09.58,0:09:12.29,Default,,0000,0000,0000,,hai limitacións aos cambios que pode facer
Dialogue: 0,0:09:12.32,0:09:15.45,Default,,0000,0000,0000,,e optimízase para o éxito reproductivo,
Dialogue: 0,0:09:15.47,0:09:17.11,Default,,0000,0000,0000,,non para a saúde.
Dialogue: 0,0:09:18.64,0:09:21.80,Default,,0000,0000,0000,,O xeito no que o ritmo \Nda selección natural afecta a saúde humana
Dialogue: 0,0:09:21.82,0:09:23.54,Default,,0000,0000,0000,,probablemente é máis obvio
Dialogue: 0,0:09:23.56,0:09:26.93,Default,,0000,0000,0000,,na relación das persoas\Ncos patóxenos infecciosos.
Dialogue: 0,0:09:26.96,0:09:31.29,Default,,0000,0000,0000,,Estamos nunha carreira de armas constante\Ncoas bacterias e os virus.
Dialogue: 0,0:09:31.31,0:09:34.79,Default,,0000,0000,0000,,O noso sistema inmune está\Nen continua evolución para limitar
Dialogue: 0,0:09:34.79,0:09:39.52,Default,,0000,0000,0000,,a súa capacidade de contaxio, e \Nos patóxenos están a desenvolver sen parar
Dialogue: 0,0:09:39.52,0:09:43.02,Default,,0000,0000,0000,,xeitos de superar as nosas defensas.\NE a nosa especie está
Dialogue: 0,0:09:43.02,0:09:45.48,Default,,0000,0000,0000,,en clara desvantaxe\Ndebido á nosa longa vida
Dialogue: 0,0:09:45.48,0:09:49.82,Default,,0000,0000,0000,,e á reprodución lenta.\NNo tempo que nos leva evolucionar
Dialogue: 0,0:09:49.82,0:09:56.14,Default,,0000,0000,0000,,un mecanismo de resistencia, unha especie\Npatóxena pasa por millóns de xeracións,
Dialogue: 0,0:09:56.16,0:09:58.05,Default,,0000,0000,0000,,dándolle moito tempo para evolucionar,
Dialogue: 0,0:09:58.08,0:10:00.13,Default,,0000,0000,0000,,para que poida seguir usando\Nos nosos corpos coma anfitrión.
Dialogue: 0,0:10:00.13,0:10:03.76,Default,,0000,0000,0000,,E que significa que hai \Nlimitacións aos cambios
Dialogue: 0,0:10:03.76,0:10:05.31,Default,,0000,0000,0000,,que pode facer a selección natural?
Dialogue: 0,0:10:05.31,0:10:07.64,Default,,0000,0000,0000,,Os meus exemplos da \Nvantaxe heterocigota serven
Dialogue: 0,0:10:07.64,0:10:09.96,Default,,0000,0000,0000,,de útil ilustración.
Dialogue: 0,0:10:11.86,0:10:14.65,Default,,0000,0000,0000,,En termos de resistir a tuberculose
Dialogue: 0,0:10:14.65,0:10:19.10,Default,,0000,0000,0000,,e a malaria, os efectos fisiolóxicos\Ndo Tay-Sachs e das mutacións da anemia
Dialogue: 0,0:10:19.10,0:10:20.36,Default,,0000,0000,0000,,de células falciformes
Dialogue: 0,0:10:20.36,0:10:23.43,Default,,0000,0000,0000,,son bos. Pero nos seus extremos
Dialogue: 0,0:10:23.46,0:10:25.76,Default,,0000,0000,0000,,causan problemas importantes.
Dialogue: 0,0:10:26.34,0:10:29.46,Default,,0000,0000,0000,,Este delicado equilibrio destaca\Nas restricións
Dialogue: 0,0:10:29.48,0:10:31.46,Default,,0000,0000,0000,,inherentes ao corpo humano,
Dialogue: 0,0:10:31.48,0:10:34.17,Default,,0000,0000,0000,,e o feito de que o proceso evolutivo
Dialogue: 0,0:10:34.19,0:10:36.35,Default,,0000,0000,0000,,debe traballar cos materiais\Nxa disponibles.
Dialogue: 0,0:10:38.01,0:10:40.13,Default,,0000,0000,0000,,En moitos casos,
Dialogue: 0,0:10:40.13,0:10:41.09,Default,,0000,0000,0000,,un cambio que mellore\Na supervivencia ou a reprodución
Dialogue: 0,0:10:41.09,0:10:44.03,Default,,0000,0000,0000,,nun sentido
Dialogue: 0,0:10:44.03,0:10:48.90,Default,,0000,0000,0000,,pode ter efectos en cascada\Nco seu propio risco.
Dialogue: 0,0:10:50.49,0:10:51.49,Default,,0000,0000,0000,,A evolución non é un enxeñeiro \Nque empeza de cero
Dialogue: 0,0:10:53.08,0:10:55.78,Default,,0000,0000,0000,,para crear solucións óptimas\Na problemas individuais.
Dialogue: 0,0:10:55.98,0:10:56.98,Default,,0000,0000,0000,,A evolución trata de compromiso.
Dialogue: 0,0:10:57.19,0:10:58.74,Default,,0000,0000,0000,,Tamén é importante lembrar,
Dialogue: 0,0:10:58.76,0:11:01.07,Default,,0000,0000,0000,,ao considerar a vulnerabilidade\Ndos nosos corpos,
Dialogue: 0,0:11:01.09,0:11:03.28,Default,,0000,0000,0000,,que desde unha perspectiva evolutiva,
Dialogue: 0,0:11:03.30,0:11:05.84,Default,,0000,0000,0000,,a saúde non é a moeda máis importante,
Dialogue: 0,0:11:05.86,0:11:07.57,Default,,0000,0000,0000,,senón a reprodución.
Dialogue: 0,0:11:07.59,0:11:11.73,Default,,0000,0000,0000,,Mídese o éxito non polo san\Nque é alguén,
Dialogue: 0,0:11:11.75,0:11:13.60,Default,,0000,0000,0000,,ou por canto tempo vive,
Dialogue: 0,0:11:13.62,0:11:17.57,Default,,0000,0000,0000,,senón por cantas copias de xenes\Npasa á seguinte xeración.
Dialogue: 0,0:11:18.33,0:11:19.83,Default,,0000,0000,0000,,Isto explica
Dialogue: 0,0:11:19.86,0:11:22.39,Default,,0000,0000,0000,,por que unha mutación, \Ncoma a que causa o Huntington,
Dialogue: 0,0:11:22.41,0:11:25.08,Default,,0000,0000,0000,,outro trastorno neurolóxico dexenerativo,
Dialogue: 0,0:11:25.11,0:11:28.34,Default,,0000,0000,0000,,non foi eliminada pola selección natural.
Dialogue: 0,0:11:28.36,0:11:30.12,Default,,0000,0000,0000,,Os efectos prexudiciais da mutación
Dialogue: 0,0:11:30.15,0:11:34.56,Default,,0000,0000,0000,,normalmente non aparecen ata despois\Nda época típica de reprodución,
Dialogue: 0,0:11:34.58,0:11:38.10,Default,,0000,0000,0000,,cando as persoas afectadas xa\Ntransmitiran os seus xenes.
Dialogue: 0,0:11:38.86,0:11:40.03,Default,,0000,0000,0000,,En conxunto,
Dialogue: 0,0:11:40.05,0:11:43.74,Default,,0000,0000,0000,,a comunidade biomédica\Ncéntrase en explicacións inmediatas
Dialogue: 0,0:11:43.77,0:11:46.53,Default,,0000,0000,0000,,e as empregan para conformar\Nenfoques de tratamento.
Dialogue: 0,0:11:46.94,0:11:49.59,Default,,0000,0000,0000,,As explicacións inmediatas\Npara as condicións de saúde
Dialogue: 0,0:11:49.61,0:11:51.75,Default,,0000,0000,0000,,consideran os factores inmediatos:
Dialogue: 0,0:11:51.78,0:11:54.70,Default,,0000,0000,0000,,Que está a pasar dentro do corpo de alguén\Nagora mesmo
Dialogue: 0,0:11:54.73,0:11:56.86,Default,,0000,0000,0000,,e que causou un problema en particular.
Dialogue: 0,0:11:57.20,0:11:58.93,Default,,0000,0000,0000,,A miopía, por exemplo,
Dialogue: 0,0:11:58.96,0:12:02.27,Default,,0000,0000,0000,,normalmente é o resultado de cambios\Nna forma do ollo
Dialogue: 0,0:12:02.29,0:12:05.02,Default,,0000,0000,0000,,e pódese corrixir facilmente con lentes.
Dialogue: 0,0:12:06.06,0:12:09.19,Default,,0000,0000,0000,,Pero coma ocorreu\Ncoas enfermidades xenéticas das que falei,
Dialogue: 0,0:12:09.21,0:12:13.27,Default,,0000,0000,0000,,A explicación inmediata\Nsó ofrece parte dunha imaxe máis grande.
Dialogue: 0,0:12:13.78,0:12:16.32,Default,,0000,0000,0000,,Adoptar unha perspectiva evolutiva
Dialogue: 0,0:12:16.35,0:12:20.61,Default,,0000,0000,0000,,para considerar a cuestión máis ampla\Nde por que temos este problema
Dialogue: 0,0:12:20.63,0:12:22.21,Default,,0000,0000,0000,,para comezar
Dialogue: 0,0:12:22.24,0:12:26.34,Default,,0000,0000,0000,,(o que a medicina evolutiva chama\Na perspectiva final)
Dialogue: 0,0:12:26.36,0:12:29.28,Default,,0000,0000,0000,,pode darnos unha idea\Ndos factores non inmediatos
Dialogue: 0,0:12:29.30,0:12:30.84,Default,,0000,0000,0000,,que afectan a nosa saúde.
Dialogue: 0,0:12:31.16,0:12:32.31,Default,,0000,0000,0000,,Isto é crucial,
Dialogue: 0,0:12:32.33,0:12:36.40,Default,,0000,0000,0000,,pois pode suxerir formas de mitigar\No teu propio risco
Dialogue: 0,0:12:36.42,0:12:38.26,Default,,0000,0000,0000,,ou o risco de amigos e familiares.
Dialogue: 0,0:12:39.57,0:12:41.27,Default,,0000,0000,0000,,No caso da miopía,
Dialogue: 0,0:12:41.29,0:12:43.04,Default,,0000,0000,0000,,algunhas investigacións suxiren
Dialogue: 0,0:12:43.06,0:12:45.68,Default,,0000,0000,0000,,que unha das razóns polas que cada vez\Né máis común
Dialogue: 0,0:12:45.68,0:12:48.28,Default,,0000,0000,0000,,nalgunhas poboacións\Né que moita xente,
Dialogue: 0,0:12:48.31,0:12:50.53,Default,,0000,0000,0000,,incluíndo a maioría de nós nesta sala,
Dialogue: 0,0:12:50.55,0:12:53.97,Default,,0000,0000,0000,,pasamos moito máis tempo lendo,\Nescribindo
Dialogue: 0,0:12:53.99,0:12:56.51,Default,,0000,0000,0000,,e interactuando con\Nvarios tipos de pantallas
Dialogue: 0,0:12:56.54,0:13:00.58,Default,,0000,0000,0000,,do que estamos fóra, interactuando\Nco mundo a maior escala.
Dialogue: 0,0:13:01.33,0:13:04.66,Default,,0000,0000,0000,,En termos evolutivos,\Neste é un cambio recente.
Dialogue: 0,0:13:05.06,0:13:07.47,Default,,0000,0000,0000,,Durante a maior parte\Nda historia evolutiva humana,
Dialogue: 0,0:13:07.49,0:13:10.82,Default,,0000,0000,0000,,temos utilizado os nosos ollos\Nnun panorama máis amplo,
Dialogue: 0,0:13:10.84,0:13:14.26,Default,,0000,0000,0000,,dedicando máis tempo a actividades\Ncoma a caza e a recollida.
Dialogue: 0,0:13:14.84,0:13:19.42,Default,,0000,0000,0000,,O aumento nos últimos anos\Ndo que chaman "traballar de preto",
Dialogue: 0,0:13:19.44,0:13:22.44,Default,,0000,0000,0000,,centrándonos intensamente nos obxectos\Nxusto diante de nós
Dialogue: 0,0:13:22.47,0:13:24.32,Default,,0000,0000,0000,,durante longos periodos,
Dialogue: 0,0:13:24.34,0:13:26.38,Default,,0000,0000,0000,,tensa os nosos ollos doutro xeito
Dialogue: 0,0:13:26.40,0:13:28.93,Default,,0000,0000,0000,,e afecta á forma física do ollo.
Dialogue: 0,0:13:29.74,0:13:32.08,Default,,0000,0000,0000,,Cando xuntamos todas estas pezas,
Dialogue: 0,0:13:32.10,0:13:35.40,Default,,0000,0000,0000,,esta explicación final para a miopía
Dialogue: 0,0:13:35.43,0:13:38.99,Default,,0000,0000,0000,,(que os cambios de entorno\Ne de comportamento repercuten
Dialogue: 0,0:13:39.00,0:13:41.61,Default,,0000,0000,0000,,en como usamos os nosos ollos)\Naxuda a entendera causa.
Dialogue: 0,0:13:44.14,0:13:47.22,Default,,0000,0000,0000,,E xorde unha conclusión:
Dialogue: 0,0:13:47.22,0:13:51.07,Default,,0000,0000,0000,,A miña nai tiña razón,
Dialogue: 0,0:13:51.07,0:13:55.06,Default,,0000,0000,0000,,debería ter pasado menos tempo \Nco nariz metido nun libro.
Dialogue: 0,0:13:55.06,0:13:57.75,Default,,0000,0000,0000,,Este é só un de moitos exemplos posibles.\NAsí que a próxima vez que ti
Dialogue: 0,0:13:57.75,0:14:00.46,Default,,0000,0000,0000,,ou un ser querido vos enfrontedes\Na un problema de saúde,
Dialogue: 0,0:14:00.46,0:14:02.26,Default,,0000,0000,0000,,sexa obesidade ou diabetes,
Dialogue: 0,0:14:02.27,0:14:04.97,Default,,0000,0000,0000,,un trastorno autoinmune,\Nou unha lesión
Dialogue: 0,0:14:04.97,0:14:06.55,Default,,0000,0000,0000,,de xeonllo ou nas costas,
Dialogue: 0,0:14:06.55,0:14:09.55,Default,,0000,0000,0000,,Anímovos a pensar
Dialogue: 0,0:14:09.55,0:14:10.55,Default,,0000,0000,0000,,no que pode achegar\Na perspectiva final.
Dialogue: 0,0:14:10.55,0:14:12.85,Default,,0000,0000,0000,,Entender que o que \Nafecta a túa saúde
Dialogue: 0,0:14:12.87,0:14:16.92,Default,,0000,0000,0000,,non é só o que está a suceder\Nagora no teu corpo,
Dialogue: 0,0:14:16.94,0:14:21.24,Default,,0000,0000,0000,,senón tamén a túa herdanza xenética,\Ncultura e historia
Dialogue: 0,0:14:21.26,0:14:23.90,Default,,0000,0000,0000,,poden axudarte a tomar\Ndecisións máis informadas
Dialogue: 0,0:14:23.92,0:14:27.26,Default,,0000,0000,0000,,sobre predisposicións,\Nriscos e tratamentos.
Dialogue: 0,0:14:28.49,0:14:29.66,Default,,0000,0000,0000,,En canto a min,
Dialogue: 0,0:14:29.69,0:14:32.32,Default,,0000,0000,0000,,non digo que sempre inflúa\Nnas miñas decisións
Dialogue: 0,0:14:32.35,0:14:35.12,Default,,0000,0000,0000,,unha perspectiva da medicina evolutiva,
Dialogue: 0,0:14:35.14,0:14:37.01,Default,,0000,0000,0000,,coma a elección de parella.
Dialogue: 0,0:14:37.40,0:14:39.10,Default,,0000,0000,0000,,Resultou, sen embargo,
Dialogue: 0,0:14:39.12,0:14:41.54,Default,,0000,0000,0000,,que non seguir a tradición
Dialogue: 0,0:14:41.57,0:14:43.96,Default,,0000,0000,0000,,de casar dentro da comunidade xudía
Dialogue: 0,0:14:43.98,0:14:46.57,Default,,0000,0000,0000,,ao final resultou bo xeneticamente\Npara min,
Dialogue: 0,0:14:46.60,0:14:49.99,Default,,0000,0000,0000,,reducindo as miñas probabilidades\Nde ter un bebé con Tay-Sachs.
Dialogue: 0,0:14:50.47,0:14:54.20,Default,,0000,0000,0000,,É un gran exemplo de por que\Nnon todos os pais asquenacís
Dialogue: 0,0:14:54.22,0:14:57.36,Default,,0000,0000,0000,,deberían desexar que a súa filla\Ncase cun "bo rapaz xudeu".
Dialogue: 0,0:14:57.39,0:14:58.39,Default,,0000,0000,0000,,(Risas)
Dialogue: 0,0:14:58.41,0:14:59.56,Default,,0000,0000,0000,,(Audiencia) Ben!
Dialogue: 0,0:14:59.59,0:15:01.34,Default,,0000,0000,0000,,Máis importante aínda
Dialogue: 0,0:15:01.36,0:15:04.30,Default,,0000,0000,0000,,é que a experiencia de enterarme\Ndos meus xenes
Dialogue: 0,0:15:04.32,0:15:07.92,Default,,0000,0000,0000,,me ensinou a pensar diferente\Nna saúde a longo prazo,
Dialogue: 0,0:15:07.94,0:15:11.82,Default,,0000,0000,0000,,e espero que compartir a miña historia\Nvos inspire a facer o mesmo.
Dialogue: 0,0:15:11.85,0:15:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Grazas.
Dialogue: 0,0:15:13.02,0:15:14.50,Default,,0000,0000,0000,,(Aplausos)