WEBVTT

00:00:00.890 --> 00:00:03.590
...

00:00:03.590 --> 00:00:05.660
....

00:00:05.660 --> 00:00:08.470
....

00:00:08.470 --> 00:00:11.170
....

00:00:11.170 --> 00:00:12.770
....

00:00:12.770 --> 00:00:15.430
....

00:00:15.430 --> 00:00:16.380
...

00:00:16.380 --> 00:00:19.650
....

00:00:19.650 --> 00:00:31.590
Ax kvadratı üstəgəl B üstəgəl C = 0.

00:00:31.590 --> 00:00:35.440
Bu tənliyə əsasən x-in nəyə

00:00:35.440 --> 00:00:38.970
bərabər olduğunu yazaq.

00:00:38.970 --> 00:00:47.610
x = mənfi B müsbət və ya mənfi kökaltında

00:00:47.610 --> 00:00:56.390
b kvadratı çıx 4 vur A vur C

00:00:56.390 --> 00:01:00.270
böl 2A.

00:01:00.270 --> 00:01:02.040
Bir nümunəyə nəzər salaq.

00:01:02.040 --> 00:01:02.690
Bunun niyə belə yazıldığını

00:01:02.690 --> 00:01:04.620
anlayacaqsınız.

00:01:04.620 --> 00:01:13.890
Mənfi 9x kvadratı çıx

00:01:13.890 --> 00:01:19.950
9x üstəgəl 6 = 0.

00:01:19.950 --> 00:01:22.230
Burada A nəyə bərabərdir?

00:01:22.230 --> 00:01:25.410
A x kvadratı həddinin əmsalıdır.

00:01:25.410 --> 00:01:29.820
Burada x kvadratı həddinin əmsalı mənfi 9-dur.

00:01:29.820 --> 00:01:30.620
Gəlin bunu yazaq.

00:01:30.620 --> 00:01:34.120
A = mənfi 9 .

00:01:34.120 --> 00:01:35.400
B nəyə bərabərdir?

00:01:35.400 --> 00:01:39.180
B isə x həddinin əmsalıdır.

00:01:39.180 --> 00:01:43.220
B də həmçinin mənfi 9-a bərabərdir.

00:01:43.220 --> 00:01:47.140
C isə sabit həddir, 6-ya bərabərdir.

00:01:47.140 --> 00:01:49.550
C = 6.

00:01:49.550 --> 00:01:52.070
Bu qiymətləri buradakı bərabərlikdə

00:01:52.070 --> 00:01:53.260
əvəz edək.

00:01:53.260 --> 00:01:59.600
Mənfi B, yəni mənfi vur mənfi 9.

00:01:59.600 --> 00:02:00.780
Bu, B-dir.

00:02:00.780 --> 00:02:08.110
Müsbət və ya mənfi kökaltında B kvadratı,
yəni 81.

00:02:08.110 --> 00:02:08.390
Doğrudur?

00:02:08.390 --> 00:02:10.030
Mənfi 9 kvadratı.

00:02:10.030 --> 00:02:14.720
Çıx 4 vur mənfi 9,

00:02:14.720 --> 00:02:16.140
bu A-dır,

00:02:16.140 --> 00:02:19.480
Vur C, yəni 6.

00:02:19.480 --> 00:02:23.950
Məxrəcdə 2 vur mənfi 9,

00:02:23.950 --> 00:02:25.630
yəni mənfi 18 yazılır.

00:02:25.630 --> 00:02:26.720
2 vur mənfi 9, yəni 2A.

00:02:29.230 --> 00:02:33.760
Bunu sadələşdirməyə çalışaq.

00:02:33.760 --> 00:02:37.930
Mənfi mənfi 9 müsbət 9-dur.

00:02:37.930 --> 00:02:46.480
Müsbət və ya mənfi kökaltında 81.

00:02:46.480 --> 00:02:47.900
Davam edək.

00:02:47.900 --> 00:02:50.270
Mənfi 4 vur mənfi 9.

00:02:50.270 --> 00:02:53.470
Mənfi 4 vur mənfi 9 = müsbət 36.

00:02:53.470 --> 00:02:58.310
Müsbət 36 vur 6 nəyə bərabərdir?

00:02:58.310 --> 00:03:01.330
30 vur 6 = 180.

00:03:01.330 --> 00:03:07.890
180 üstəgəl 36 = 216.

00:03:07.890 --> 00:03:10.980
Üstəgəl 216.

00:03:10.980 --> 00:03:14.490
180 üstəgəl 36 = 216.

00:03:14.490 --> 00:03:16.840
Böl 2A.

00:03:16.840 --> 00:03:19.570
2A mənfi 18-ə bərabərdir.

00:03:19.570 --> 00:03:20.740
Sadələşdirək.

00:03:20.740 --> 00:03:28.090
9 müsbət və ya mənfi kökaltında 81 üstəgəl 216.

00:03:28.090 --> 00:03:30.400
Bunu 80 üstəgəl 217 kimi yaza bilərik.

00:03:30.400 --> 00:03:38.040
297-yə bərabərdir.

00:03:38.040 --> 00:03:41.900
Böl mənfi 18.

00:03:41.900 --> 00:03:45.020
Bəzən kvadrat tənliyi həll edərkən 
müşahidə edilən ən çətin

00:03:45.020 --> 00:03:47.720
mərhələ ifadəni sadələşdirməkdir.

00:03:47.720 --> 00:03:50.860
Bunu bir qədər sadələşdirməyə çalışaq.

00:03:50.860 --> 00:03:53.090
Davam edək.

00:03:53.090 --> 00:03:56.490
Bir ədədin rəqəmlər cəmi 9-ə bölünürsə,

00:03:56.490 --> 00:03:58.320
deməli, həmin ədəd 9-a

00:03:58.320 --> 00:03:59.260
bölünür.

00:03:59.260 --> 00:03:59.950
Bu ədəd 9-a bölünür.

00:03:59.950 --> 00:04:02.510
2 üstəgəl 9 üstəgəl 7 = 18.

00:04:02.510 --> 00:04:04.600
Bu ədədi 9-a bölək.

00:04:04.600 --> 00:04:07.150
Bunu digər tərəfdə yaza bilərik.

00:04:07.150 --> 00:04:09.450
297 böl 9.

00:04:13.630 --> 00:04:16.190
3 vur 27.

00:04:16.190 --> 00:04:19.040
Cavab 33 olmalıdır, doğrudur?

00:04:19.040 --> 00:04:24.290
9 müsbət və ya mənfi kökaltında

00:04:24.290 --> 00:04:31.110
9 vur 33 böl mənfi 18.

00:04:31.110 --> 00:04:32.470
9 tam kvadrat ədəddir.

00:04:32.470 --> 00:04:34.650
Bunu belə yazmağımızı səbəbi bu idi.

00:04:34.650 --> 00:04:36.390
9-u kökaltından çıxara bilərik.

00:04:36.390 --> 00:04:37.390
O, tam kvadrat ədəddir.

00:04:37.390 --> 00:04:40.410
Davam edək.

00:04:40.410 --> 00:04:46.140
9 müsbət və ya mənfi 3 vur

00:04:46.140 --> 00:04:53.230
kökaltında 33 böl mənfi 18.

00:04:53.230 --> 00:04:54.570
Demək olar ki, cavabı tapdıq.

00:04:54.570 --> 00:04:57.840
9, 3 və mənfi 18

00:04:57.840 --> 00:05:00.650
3-ə bölünür.

00:05:00.650 --> 00:05:02.270
Hər bir həddi 3-ə bölək.

00:05:02.270 --> 00:05:14.370
3 müsbət və ya mənfi kökaltında 33 böl mənfi 6.

00:05:14.370 --> 00:05:15.610
Bu qədər.

00:05:15.610 --> 00:05:17.010
Gördüyünüz kimi belə tənliklərin ən çətin hissəsi

00:05:17.010 --> 00:05:20.110
ifadəni sadələşdirməkdir.

00:05:20.110 --> 00:05:22.750
Verilən ifadəni mümkün qədər
sadələşdirməyə çalışdıq.


00:05:22.750 --> 00:05:27.120
Mənfi 9x kvadratı

00:05:27.120 --> 00:05:30.550
çıx 9x üstəgəl 6.

00:05:30.550 --> 00:05:34.200
Bu ifadəni 0-a bərabərləşdirən iki

00:05:34.200 --> 00:05:35.970
qiymət tapmalıyıq.

00:05:35.970 --> 00:05:39.830
x = 3 üstəgəl kökaltında 33

00:05:39.830 --> 00:05:42.100
böl mənfi 6.

00:05:42.100 --> 00:05:45.860
Yaxud x = 3 çıx kökaltında 33

00:05:45.860 --> 00:05:50.160
böl mənfi 6.

00:05:50.160 --> 00:05:52.250
..

00:05:52.250 --> 00:05:53.370
..

00:05:53.370 --> 00:05:55.490
..

00:05:55.490 --> 00:05:59.550
..

00:05:59.550 --> 00:06:02.180
..

00:06:02.180 --> 00:06:05.890
Başqa bir nümunəyə nəzər salaq.

00:06:09.210 --> 00:06:16.780
Mənfi 8x kvadratı

00:06:16.780 --> 00:06:21.000
üstəgəl 5x üstəgəl 9.

00:06:21.000 --> 00:06:23.150
Ümid edirəm ki, kvadrat tənliklərin necə

00:06:23.150 --> 00:06:25.310
həll edildikləri yadınızdadır.

00:06:25.310 --> 00:06:26.630
Burada da eyni üsuldan istifadə edəcəyik.

00:06:26.630 --> 00:06:31.630
B 5-ə bərabərdir.

00:06:31.630 --> 00:06:34.160
Bunu 0-a bərabərləşdiririk,
mənfi B.

00:06:34.160 --> 00:06:39.790
Mənfi 5 müsbət və ya mənfi B kvadratı,

00:06:39.790 --> 00:06:44.030
5 kvadratı = 25,

00:06:44.030 --> 00:06:50.470
Mənfi 4 vur A, yəni mənfi 8,

00:06:50.470 --> 00:06:53.820
vur C, yəni 9.

00:06:53.820 --> 00:06:56.400
Böl 2 vur A.

00:06:56.400 --> 00:07:00.320
A = mənfi 8, yəni böl mənfi 16.

00:07:00.320 --> 00:07:04.090
Bu ifadəni sadələşdirək.

00:07:04.090 --> 00:07:09.440
Mənfi 5 müsbət və ya mənfi

00:07:09.440 --> 00:07:13.630
kökaltında 25.

00:07:13.630 --> 00:07:14.620
Davam edək.

00:07:14.620 --> 00:07:18.220
4 vur 8 = 32, mənfilər ixtisar edilir,

00:07:18.220 --> 00:07:21.520
müsbət 32 vur 9.

00:07:21.520 --> 00:07:24.480
Müsbət 32 vur 9 nəyə bərabərdir?

00:07:24.480 --> 00:07:26.720
30 vur 9 = 270.

00:07:26.720 --> 00:07:31.110
288.

00:07:31.110 --> 00:07:31.570
Məncə

00:07:31.570 --> 00:07:31.800
doğru hesabladıq.

00:07:36.130 --> 00:07:37.490
288.

00:07:37.490 --> 00:07:40.590
Böl mənfi 16.

00:07:40.590 --> 00:07:42.560
Sadələşdirək.

00:07:42.560 --> 00:07:47.760
Mənfi 5 müsbət və ya mənfi kökaltında,
25 üstəgəl

00:07:47.760 --> 00:07:51.340
288 313-ə bərabərdir.

00:07:56.950 --> 00:08:00.230
Böl mənfi 16.

00:08:00.230 --> 00:08:03.430
Bunun doğruluğundan 100% əmin deyiləm.

00:08:03.430 --> 00:08:04.570
Bunu yoxlamadıq.

00:08:04.570 --> 00:08:10.370
313 ədədini tam kvadrat və başqa bir ədədin

00:08:10.370 --> 00:08:11.690
hasili kimi yaza bilmərik.

00:08:11.690 --> 00:08:13.670
Bu, sadə ədəddir.

00:08:13.670 --> 00:08:15.600
Bunu yoxlaya bilərsiniz.

00:08:15.600 --> 00:08:18.200
İfadəni sadələşdirdikdən sonra

00:08:18.200 --> 00:08:21.840
bərabərliyin şərtini ödəyən iki

00:08:21.840 --> 00:08:24.940
x qiymətini tapmalıyıq.

00:08:24.940 --> 00:08:30.750
x = mənfi üstəgəl

00:08:30.750 --> 00:08:35.830
kökaltıda 313 böl mənfi 16.

00:08:35.830 --> 00:08:44.110
Yaxud x = mənfi 5 çıx

00:08:44.110 --> 00:08:49.660
kökaltında 313 böl mənfi 16.

00:08:49.660 --> 00:08:51.760
Doğru cavabı tapdıq.

00:08:51.760 --> 00:08:53.940
...

00:08:53.940 --> 00:08:55.860
...

00:08:55.860 --> 00:08:58.230
...

00:08:58.230 --> 00:09:00.370
...

00:09:00.370 --> 00:09:01.910
...

00:09:01.910 --> 00:09:03.140
..

00:09:03.140 --> 00:09:06.760
...

00:09:06.760 --> 00:09:10.370
...

00:09:10.370 --> 00:09:11.840
...

00:09:11.840 --> 00:09:13.140
...