1
00:00:05,920 --> 00:00:10,115
[Қалай транскрипциялаймын]

2
00:00:10,455 --> 00:00:14,091
Транскрипциялау - сол тілде субтитр жазу.

3
00:00:14,116 --> 00:00:16,837
Түсінікті. Бірақ оның қажеті не?

4
00:00:17,031 --> 00:00:20,705
Субтитрлер үш түрлі мақсатта керек.

5
00:00:21,580 --> 00:00:24,196
Құлағы нашар еститін, я естімейтіндерге

6
00:00:24,221 --> 00:00:25,790
ойды түсінуге көмектеседі.

7
00:00:27,359 --> 00:00:28,930
Идеяны 
интернетте таратады,

8
00:00:28,955 --> 00:00:31,305
яғни видео транскрипцияланған соң

9
00:00:31,330 --> 00:00:34,924
оны Google-дың іздеу жүйесінен
табуға болады.

10
00:00:35,299 --> 00:00:37,787
Сондай-ақ, видео транскрипцияланған соң

11
00:00:37,812 --> 00:00:41,668
басқа тілдерге аударуға болады.

12
00:00:42,246 --> 00:00:46,043
Сонымен қалай транскрипциялаймыз?

13
00:00:46,628 --> 00:00:50,735
Транскрипциялағанда естіп отырған сөздерді
жазасыз.

14
00:00:50,760 --> 00:00:53,548
Субтитр шыққан уақытқа сөздерді
сәйкестендіресіз,

15
00:00:53,573 --> 00:00:55,138
аяқталған уақытқа лайықтайсыз.

16
00:00:55,355 --> 00:00:58,048
Дегенмен бұған қатысты 
ережелер де бар.

17
00:00:58,073 --> 00:01:00,828
Транскрипция жасағанда ережелерді
есте ұстаған абзал.

18
00:01:00,853 --> 00:01:04,108
Жаңылыс айтылған сөздерді,
қате сөздерді,

19
00:01:04,134 --> 00:01:08,203
мысалы, "ойлаймыз" дегеннің
орнына "ойлаймын" десе

20
00:01:08,821 --> 00:01:11,834
аударудың қажеті жоқ.
Әрбір титрға мұқият болған жөн.

21
00:01:11,859 --> 00:01:14,584
Тіпті сөйлеуші 
ойын өзгертіп жіберсе де

22
00:01:14,609 --> 00:01:18,425
немесе грамматикалық
қателері болса да түзету керек.

23
00:01:19,448 --> 00:01:23,619
Әрбір сөйлемнің ұзақтығына мән беріңіз. 
Оқу жылдамдығына назар аударыңыз.

24
00:01:23,644 --> 00:01:26,353
Аударғандағы тәрізді субтитрда да

25
00:01:26,378 --> 00:01:29,886
жылдамдыққа үлгермей жатсаңыз, 
мәтінді

26
00:01:29,911 --> 00:01:33,303
субтитрға лайықтап, 
сығымдаған дұрыс.

27
00:01:33,328 --> 00:01:35,438
Оқу жылдамдығын сақтаңыз.

28
00:01:36,391 --> 00:01:39,793
Айтылғанымен сәйкес келіп
тұрғаны дұрыс.

29
00:01:40,958 --> 00:01:45,901
Сәл-пәл озып кетіп отырса
ештеңе етпейді.

30
00:01:45,926 --> 00:01:49,120
Оқу жылдамдығын сақтау үшін
бұл - кешірімді.

31
00:01:50,582 --> 00:01:56,226
Бірақ субтитрді 1000 мл.секундтан
бастамаңыз.

32
00:01:56,251 --> 00:01:59,008
Келесі сөйлем айтылып
үлгеруі керек.

33
00:01:59,033 --> 00:02:02,787
Өйткені көрермен
сөйлеушінің

34
00:02:02,812 --> 00:02:06,943
сөзі мен қиымылы арасындағы
байланысты түсінбей қалады.

35
00:02:06,968 --> 00:02:11,953
Субтитрлер 1 секундтан ұзақ
тұрып қалмасын.

36
00:02:11,978 --> 00:02:14,852
Сөйлеуші сөзінен соң
ұзақ кідіріс жасамаңыз.

37
00:02:16,040 --> 00:02:19,250
Субтитрді келесі сөйлемдегі
ойдың басымен аяқтамаңыз.

38
00:02:19,275 --> 00:02:24,258
Мүмкіндігінше толық сөйлеммен,
сөз тіркестерімен жазыңыз.

39
00:02:24,283 --> 00:02:26,297
Ойды түсінуге жеңіл болады.

40
00:02:26,322 --> 00:02:28,601
Әрі аударуға да қолайлы.

41
00:02:28,626 --> 00:02:30,789
Кейбір тілдер құрмалас сөйлемдерді

42
00:02:30,814 --> 00:02:33,156
бөліп аудара алмауы мүмкін.

43
00:02:33,181 --> 00:02:35,290
Транскрипте бөлінбей тұрса қиын.

44
00:02:35,845 --> 00:02:39,376
Нашар еститіндер үшін
дыбыс туралы ақпаратты жазыңыз.

45
00:02:40,103 --> 00:02:41,539
Жақшаның ішіне

46
00:02:41,564 --> 00:02:45,836
күлкі, әуен немесе қол шапалақ,

47
00:02:45,861 --> 00:02:48,546
яғни сөйлеушінің өзге де әрекеттерін

48
00:02:48,571 --> 00:02:53,007
жазып, маңызды дыбыстарды
түсіндіріңіз.

49
00:02:54,008 --> 00:02:59,179
Субтитр 1 секундтан кем, 
7 секундтан ұзақ болмасын.

50
00:02:59,750 --> 00:03:01,740
Ұзақтау дыбыстар кездессе,

51
00:03:01,765 --> 00:03:05,495
оны алғашқы 3 секундта
көрсетіңіз.

52
00:03:05,520 --> 00:03:07,660
Сосын дыбыс біткенде көрсетіңіз.

53
00:03:08,273 --> 00:03:11,391
Экранда мәтін көрсетілсе,

54
00:03:11,416 --> 00:03:15,662
сахнадағы мәтін тәрізді,

55
00:03:15,687 --> 00:03:20,789
оны да жазыңыз,
бірақ титрмен шатаспасын.

56
00:03:21,447 --> 00:03:26,196
Слайдтағы мәтін 
басқа тілге де аударылады.

57
00:03:26,369 --> 00:03:30,524
Ондай мәтінді

58
00:03:30,549 --> 00:03:32,140
жақшаға алған жөн.

59
00:03:33,109 --> 00:03:37,888
Кісі есімдерінің дұрыс жазылуын
тексеріп алыңыз.

60
00:03:38,146 --> 00:03:40,762
Түсініксіз болып,
жаза алмасаңыз

61
00:03:40,787 --> 00:03:43,843
"I transcribe TEDx" тобынан
көмек сұраңыз,

62
00:03:43,868 --> 00:03:46,526
Facebook-тағы тобыңызға да
хабарласыңыз.

63
00:03:47,052 --> 00:03:50,096
Ең бастысы,
транскрипциялау арқылы

64
00:03:50,121 --> 00:03:52,649
көпшілікке
көмектесіп жатқаныңызды,

65
00:03:52,674 --> 00:03:57,290
идеяны көпшілікке таратып
жатқаныңызды ұмытпаңыз.

66
00:03:57,315 --> 00:03:59,475
Транскрипциялау туралы
тағы оқимын десеңіз

67
00:03:59,500 --> 00:04:03,967
"Қалай транскрипциялаймын"
нұсқаулығын қараңыз.

68
00:04:03,992 --> 00:04:06,968
Аудармаңыз сәтті болсын!