1
00:00:07,294 --> 00:00:09,983
.بیربکەرەوە لە تیشێرتێکی سپی سادە

2
00:00:09,983 --> 00:00:14,194
ساڵانە، لە جیهاندا 2 ملیار تیشێرت
،دەکڕین و دەفرۆشین

3
00:00:14,194 --> 00:00:17,483
یەکێک لە بەربڵاوترین پۆشاکەکانی
،جیهان پێکدەهێنێت

4
00:00:17,483 --> 00:00:20,874
بەڵام چۆن و لە کوێ بەگشتی تیشێرت
،دروست دەکرێت

5
00:00:20,874 --> 00:00:24,291
وە کاریگەرییە ژینگەییەکانی چین؟

6
00:00:24,291 --> 00:00:26,715
کەلوپەل و پێداویستییەکانی
،پۆشاک دەکرێت زۆر بگۆڕێت

7
00:00:26,715 --> 00:00:31,605
بەڵام تیشێرتێکی ئاسایی ژیانی لە کێڵگەیەکی
ئەمەریکا، چین، یاخود هیندستان دەستپێدەکات

8
00:00:31,605 --> 00:00:38,901
کە تۆوی لۆکەکان دەچێنرێن، ئاو دەدرێن و
،بەخێودەکرێن بۆ بەرهەمهێنانی قۆزاخەی پەمو

9
00:00:38,901 --> 00:00:42,740
مەکینە خۆ- لێخوڕەکان بەوردی و لەسەرخۆییەوە
،ئەم پەموانە دروێنە دەکەن

10
00:00:42,740 --> 00:00:47,425
پیشەسازی لۆکە میکانیکانە قۆزاخەکان 
،لە تۆوەکان جیادەکاتەوە

11
00:00:47,425 --> 00:00:52,145
ڕیشاڵی لۆکەکە دەگوشرێتە ناو
،بەستەیەکی 225 کیلۆگرام

12
00:00:52,145 --> 00:00:56,857
چاندنی لۆکە پێویستی بە بڕێکی
،زۆر لە ئاو و مێشکوژ هەیە

13
00:00:56,857 --> 00:01:01,596
بۆ دروستکردنی تیشێرتێک 2700 
،لیتر ئاو پێویستە بە گشتی

14
00:01:01,596 --> 00:01:05,166
،بەسە بۆ پڕکردنی 30 بانیۆ

15
00:01:05,166 --> 00:01:08,487
لە هەمان کاتدا، لۆکە زیاتر
مێرووکوژ و مێشکوژی بۆ بەکاردێت

16
00:01:08,487 --> 00:01:11,257
،لە هەرچی دانەوێڵەی دیکە لە جیهاندا

17
00:01:11,257 --> 00:01:13,646
ئەم ماددە کیمیاییانە دەکرێت
،شێرپەنجە تووشکەر بن

18
00:01:13,646 --> 00:01:15,890
،و زیان بە تەندروستی جوتیارەکان بگەیەنن

19
00:01:15,890 --> 00:01:19,487
هەروەها زیان بگەیەنن 
،بە سیستەمی ژینگەیی ناوچەکە

20
00:01:19,487 --> 00:01:21,921
هەندێک لە تیشێرتەکان دروستکروان 
لە لۆکەی ئەندامی

21
00:01:21,921 --> 00:01:24,356
،گەورەکراون بەبێ مێشکوژ و مێرووکوژ

22
00:01:24,356 --> 00:01:27,577
بەڵام لۆکەی ئۆرگانیک کەمتر لە %1 پێکدێنێت

23
00:01:27,577 --> 00:01:33,947
لە 22.7 ملیۆن هەزار کیلۆگرام لە لۆکە
.کە بەرهەم دەهێنرێت لە جیهاندا

24
00:01:33,947 --> 00:01:36,029
،کاتێک بەستە لۆکەکان کێڵگە بەجێدێڵن

25
00:01:36,029 --> 00:01:39,078
کارگەکانی چنین دەیگوازنەوە
،بۆ دەزگاکانی ڕستن

26
00:01:39,078 --> 00:01:41,689
،زۆر کات لە چین یان هیندستان

27
00:01:41,689 --> 00:01:44,417
،کە ئامێری زیرەک تێکەڵی دەکات

28
00:01:44,417 --> 00:01:45,739
،هەڵیدەگۆفێت

29
00:01:45,739 --> 00:01:47,088
،شانەی دەکات

30
00:01:47,088 --> 00:01:48,459
،ڕایدەکێشێت

31
00:01:48,459 --> 00:01:49,979
،دەیکشێنێت

32
00:01:49,979 --> 00:01:55,488
و لە کۆتاییدا، لۆکەکە پێچدەدرێت و بە پەتی 
.بەفراویی دەکرێتە سەر شێوەی گوریس

33
00:01:55,488 --> 00:01:57,630
و لە پاشاندا، گوریسەکان
،دەنێردرێن بۆ کارگە

34
00:01:57,630 --> 00:01:59,799
کە مەکینەی زۆر گەورەی بازنەیی دەیڕێسێت

35
00:01:59,799 --> 00:02:02,979
دەیچنێت و دەیکاتە سەر شێوەی
پارچە قوماشی بۆرکاری زبر

36
00:02:02,979 --> 00:02:08,259
گەرمی و ماددەی کیمیایی بۆ 
،بەکاردەهێنرێت تاوەکو نەرم و سپی دەبن

37
00:02:08,259 --> 00:02:12,569
لێرەدا، قوماشەکە نوقم دەکرێت لە ماددەی 
،بازرگانی سپیکەرەوە و بۆیەی ئازۆدا

38
00:02:12,569 --> 00:02:17,060
کە دەبێتە هۆی زیادبوونی بۆیەی ڕوون
،لە چنینەکەدا بە ڕێژەی لە %70

39
00:02:17,060 --> 00:02:20,730
بەداخەوە، هەندێک لەم ماددانە 
،هۆکارن بۆ شێرپەنجە وەک: کادمیۆم

40
00:02:20,730 --> 00:02:21,479
،قوڕقوشم

41
00:02:21,479 --> 00:02:22,300
،کڕۆم

42
00:02:22,300 --> 00:02:24,211
،هەروەها جیوە

43
00:02:24,211 --> 00:02:28,211
تێکەڵە زیانبەخش و کیمیاییەکانی دیکە
دەکرێت ببنە هۆی بڵاوبوونەوەی پیسی

44
00:02:28,211 --> 00:02:33,520
کاتێک بەرەڵاکران وەک
.پاشەڕۆی ژەهراوی بۆ ناو ڕووبار و دەریاکان

45
00:02:33,520 --> 00:02:36,062
تەکنەلۆژیا لە ئێستادا 
لە هەندێک وڵات زۆر پێشکەوتووە

46
00:02:36,062 --> 00:02:37,386
بەشێوەیەک کە تەواوی کرداری

47
00:02:37,386 --> 00:02:39,011
گەورەکردن و دروستکردنی قوماشەکە

48
00:02:39,011 --> 00:02:41,263
بە دەگمەن بە دەستی مرۆڤ دەکرێت

49
00:02:41,263 --> 00:02:43,974
،بەڵام تەنها هەتاکو ئەم خاڵە

50
00:02:43,974 --> 00:02:46,972
دوای ئەوەی کە پارچە قوماشە 
تەواوکراوەکە دەگوازرێتەوە بۆ کارگەکە

51
00:02:46,972 --> 00:02:50,412
،بە زۆری لە بەنگلادیش
چین، هینستان، یاخود تورکیا

52
00:02:50,412 --> 00:02:55,071
ئیشکردنی مرۆڤ هەر پێویستە 
،بۆ دوورینیان بۆ تیشێرت

53
00:02:55,071 --> 00:02:58,192
کارە ئاڵۆزەکان کە مەکینەکان
.هێشتا ناتوانن بیکەن

54
00:02:58,192 --> 00:03:00,841
.ئەم کردارە کێشەی خۆی هەیە

55
00:03:00,841 --> 00:03:02,402
،بەنگلادیش، بۆ نمونە

56
00:03:02,402 --> 00:03:06,441
کە سەرکەوتووە بەسەر چیندا لەوەی کە 
گەورەترین نێردەری تیشێرتی لۆکەیە بۆ دەرەوە

57
00:03:06,441 --> 00:03:11,312
لە پیشەسازی تیشێرتدا 4.5 
،ملیۆن خەڵک کاردەکەن

58
00:03:11,312 --> 00:03:16,152
بەڵام بەگشتی ڕووبەڕووی
.هەژاری و کرێی نزم دەبنەوە

59
00:03:16,152 --> 00:03:20,672
،پاش پیشەسازی، هەموو ئەو تیشێرتانە
دەگوازرێنەوە بە کەشتی، شەمەندەفەر، لۆری

60
00:03:20,672 --> 00:03:23,192
،بۆ ئەوەی بفرۆشرێن لە وڵاتێکی ئابووری بەرز

61
00:03:23,192 --> 00:03:27,303
ئەم کردارە ڕێژەیەکی زۆر
.لە جێپەنجەی کاربۆنی دەداتە پاڵ لۆکە

62
00:03:27,303 --> 00:03:30,163
،هەندێک لە وڵاتەکان جلی خۆیان بەرهەمدێنن

63
00:03:30,163 --> 00:03:32,563
،کە دەبێتە هۆی نەمانی ئەم قۆناغی پیسبوونە

64
00:03:32,563 --> 00:03:35,358
بەڵام بەگشتی، پیشەسازی بەرهەمهێنانی پۆشاک

65
00:03:35,358 --> 00:03:38,073
هۆکاری دەرپەڕاندنی کاربۆنە 
.لە جیهاندا بەڕێژەی %10

66
00:03:38,073 --> 00:03:40,214
.لە بەرزبوونەوەشدایە

67
00:03:40,214 --> 00:03:43,184
پۆشاکی هەرزان و حەزی گشتی بۆ کڕین

68
00:03:43,184 --> 00:03:50,474
بەرهەمهێنانی جیهانی زیاد کردووە
لە ساڵی 1994 بۆ 2014 بە %400

69
00:03:50,474 --> 00:03:55,103
.بۆ نزیکەی 80 ملیار پۆشاک لە ساڵێکدا

70
00:03:55,103 --> 00:03:57,154
،لە کۆتاییدا، لە ماڵی بەکاربەردا

71
00:03:57,154 --> 00:04:02,664
تیشێرتەکە دەچێتە ناو یەکێک لە گەورەترین
.قۆناغە سەرچاوە بەتینەکانی ژیانییەوە

72
00:04:02,664 --> 00:04:04,195
لە ئەمەریکا، بۆ نمونە

73
00:04:04,195 --> 00:04:08,675
تێکڕای خێزان بە نزیکەیی 400 جار
جلشۆر بەکاردێنێت لە ساڵێکدا

74
00:04:08,675 --> 00:04:12,224
هەر یەکێک بە نزیکەیی 40 
.گاڵۆن (150 لیتر) ئاو بەکاردێنێت

75
00:04:12,224 --> 00:04:14,835
،ئامێری جلشۆر و وشککەروە
هەردووکیان وزە بەکاردێنن

76
00:04:14,835 --> 00:04:20,146
بە وشککردنەوە پێویستی
.بە پێنج بۆ شەش جار زیاتر هەیە

77
00:04:20,146 --> 00:04:23,735
ئەم گۆڕنکارییە دراماتیکییە لە 
،بەکارهێنانی جلوبەرگدا لە 20 ساڵی پێشوودا

78
00:04:23,735 --> 00:04:27,718
دەچێت بەڕێوە لە ڕێگەی
کۆمپانیا گەورەکان و خواستی مودێلی خێرا

79
00:04:27,718 --> 00:04:29,725
،بووتە هۆی تێکچوونی ژینگە

80
00:04:29,725 --> 00:04:31,096
،تەندروستی جوتیارەکان

81
00:04:31,096 --> 00:04:35,036
و بەجێهێشتنی پرسیارە
.لە ئەنجامی ئیشی مرۆڤەکان

82
00:04:35,036 --> 00:04:39,566
هەروەها ئەمە بووەتە هۆی ئەوەی مۆدێل
ببێتە دووەم گەورەترین پیسکەری زەوی

83
00:04:39,566 --> 00:04:42,830
لە دوای نەوتەوە. بەڵام شتانێک هەن
دەتوانین بیانکەین.

84
00:04:42,830 --> 00:04:45,006
.بازاڕکردن لە دەستی دوو

85
00:04:45,006 --> 00:04:48,465
هەوڵبدە سەیربکە بۆ چنینێک کە دروستکرابێت
لە دووبارە بەکارهێنراوە

86
00:04:48,465 --> 00:04:53,676
یاخود لە قوماشی ئۆرگانی. کەمتر
.جلەکان بشۆ و هەڵیانبخە بۆ پاراستنی وزە

87
00:04:53,676 --> 00:04:55,931
،لە جیاتی فڕێدانیان لە کۆتایی ژیانیاندا

88
00:04:55,931 --> 00:05:00,067
،بیبەخشە، ڕیسایکڵی بکە
.یان بەکاریان بهێنەرەوە وەک پەڕۆی سڕەر

89
00:05:00,067 --> 00:05:02,578
،لە کۆتاییدا 
،لەوانەیە پرسیار بکەیت لە خۆت

90
00:05:02,578 --> 00:05:06,257
چەند تیشێرت و جلوبەرگ بەکاردێنیت 
،لە ماوەی ژیاندا

91
00:05:06,257 --> 00:05:09,958
و کاریگەرییان بەگشتی لەسەر زەوی چی دەبێت؟