0:00:00.000,0:00:03.000
Moji učenici me često pitaju

0:00:03.000,0:00:05.000
"Što je sociologija?"

0:00:05.000,0:00:07.000
Kažem im: "To je znanost

0:00:07.000,0:00:09.000
o načinu na koji su ljudska bića

0:00:09.000,0:00:12.000
oblikovana stvarima koje ne vide."

0:00:12.000,0:00:16.000
I oni odgovore: "Kako ja mogu biti sociolog?

0:00:16.000,0:00:18.000
Kako mogu razumjeti te nevidljive sile?"

0:00:18.000,0:00:20.000
I kažem im: "Empatija.

0:00:20.000,0:00:22.000
Počnite s empatijom.

0:00:22.000,0:00:25.000
Sve počinje empatijom.

0:00:25.000,0:00:27.000
Zaboravite svoju situaciju,

0:00:27.000,0:00:29.000
stavite se u situaciju druge osobe."

0:00:29.000,0:00:32.000
Evo, da vam dam primjer.

0:00:32.000,0:00:34.000
Zamislim kakav bi bio moj život

0:00:34.000,0:00:36.000
da je prije stotinu godina

0:00:36.000,0:00:38.000
Kina bila najmoćnija nacija u svijetu

0:00:38.000,0:00:40.000
i da su došli u SAD

0:00:40.000,0:00:42.000
u potrazi za ugljenom,

0:00:42.000,0:00:45.000
i da su ga našli, u stvari, upravo ovdje su ga našli u velikim količinama.

0:00:45.000,0:00:48.000
Malo po malo, počeli su izvoziti taj ugljen,

0:00:48.000,0:00:50.000
tone i tone ugljena,

0:00:50.000,0:00:53.000
gomile ugljena željeznicama i brodovima

0:00:53.000,0:00:57.000
u Kinu i ostatak svijeta.

0:00:57.000,0:01:00.000
Strašno su se obogatili u tom poslu.

0:01:00.000,0:01:02.000
Izgradili su prekrasne gradove

0:01:02.000,0:01:06.000
zahvaljujući tom ugljenu.

0:01:07.000,0:01:10.000
A ovdje, u Sjedinjenim Državama,

0:01:10.000,0:01:12.000
suočili bismo se s ekonomskom propašću i očajem.

0:01:12.000,0:01:14.000
To sam zamislio.

0:01:14.000,0:01:17.000
Zamislio sam kako se ljudi bore da prežive,

0:01:17.000,0:01:20.000
ne znajući što ih čeka, što je slijedeće.

0:01:20.000,0:01:22.000
Onda sam si postavio pitanje.

0:01:22.000,0:01:25.000
Rekoh, "Kako bi bilo moguće da tu u SAD-u budemo tako siromašni

0:01:25.000,0:01:27.000
ako je ugljen tako bogat izvor,

0:01:27.000,0:01:29.000
kad vrijedi toliko mnogo novca?"

0:01:29.000,0:01:31.000
Shvatio sam da bi se to dogodilo

0:01:31.000,0:01:34.000
zato što bi se Kinezi dodvorili

0:01:34.000,0:01:37.000
malenom vladajućem staležu u SAD-u

0:01:37.000,0:01:41.000
koji je sebi prisvojio sav taj novac i bogatstvo.

0:01:41.000,0:01:43.000
A ostatak nas, velika većina,

0:01:43.000,0:01:45.000
bi se borili za preživljavanje.

0:01:45.000,0:01:48.000
Kinezi bi dali ovoj malenoj vladajućoj eliti

0:01:48.000,0:01:51.000
gomile vojnih oružja i sofisticirane tehnologije

0:01:51.000,0:01:54.000
da osiguraju da ljudi kao ja

0:01:54.000,0:01:57.000
ne bi mogli govoriti protiv ovakve povezanosti.

0:01:58.000,0:02:01.000
Zvuči li vam to poznato?

0:02:01.000,0:02:03.000
Na primjer,istrenirali bi Amerikance

0:02:03.000,0:02:05.000
da pomognu zaštititi ugljen.

0:02:05.000,0:02:08.000
A svugdje bi bili simboli Kineza --

0:02:08.000,0:02:11.000
svugdje, kao stalan podsjetnik.

0:02:11.000,0:02:13.000
U Kini, pak,

0:02:13.000,0:02:15.000
što kažu u Kini?

0:02:15.000,0:02:18.000
Ništa. Ne govore o nama. Ne govore o ugljenu.

0:02:18.000,0:02:20.000
Ako ih pitate,

0:02:20.000,0:02:22.000
rekli bi: "Pa, znate, ugljen, treba nam ugljen.

0:02:22.000,0:02:25.000
Mislim, dajte, pa neću smanjiti svoj termostat.

0:02:25.000,0:02:28.000
Ne možete to očekivati."

0:02:28.000,0:02:31.000
I tako bih se naljutio, tako bih se razbjesnio,

0:02:31.000,0:02:33.000
kao što većina prosječnih ljudi i čini.

0:02:33.000,0:02:36.000
I borili bismo se za sebe, postalo bi stvarno ružno.

0:02:36.000,0:02:39.000
A Kinezi bi odgovorili na jako ružan način.

0:02:40.000,0:02:43.000
I prije nego trepneš, poslali bi tenkove

0:02:43.000,0:02:45.000
i odrede,

0:02:45.000,0:02:47.000
i puno ljudi bi umiralo,

0:02:47.000,0:02:52.000
bila bi jako, jako teška situacija.

0:02:52.000,0:02:55.000
Možete li zamisliti kako biste se osjećali

0:02:55.000,0:02:57.000
u takvoj situaciji?

0:02:57.000,0:03:00.000
Možete li zamisliti da izađete iz ove zgrade

0:03:00.000,0:03:02.000
i tamo vani vidite tenk

0:03:02.000,0:03:05.000
ili kamion pun vojnika?

0:03:05.000,0:03:07.000
Zamislite samo kako biste se osjećali.

0:03:07.000,0:03:10.000
Zato što znate zašto su tu, i znate što tu rade.

0:03:10.000,0:03:14.000
Osjećate samo ljutnju, i strah.

0:03:14.000,0:03:17.000
Ako možete, to je empatija -- to je empatija.

0:03:17.000,0:03:20.000
Zaboravili ste vlastitu situaciju, i uskočili u moju.

0:03:20.000,0:03:22.000
Uspjeli ste to osjetiti.

0:03:22.000,0:03:24.000
U redu, to je bilo zagrijavanje.

0:03:24.000,0:03:26.000
To je bilo zagrijavanje.

0:03:26.000,0:03:28.000
Sad ćemo imati

0:03:28.000,0:03:30.000
pravi radikalan eksperiment.

0:03:30.000,0:03:33.000
Dakle, u ostatku mog govora, ono što želim od vas je

0:03:33.000,0:03:35.000
da se stavite u situaciju

0:03:35.000,0:03:38.000
običnog Arapa muslimana

0:03:38.000,0:03:40.000
koji živi na Bliskom Istoku --

0:03:40.000,0:03:43.000
točnije, u Iraku.

0:03:44.000,0:03:46.000
Da vam pomognem,

0:03:46.000,0:03:50.000
možda ste član obitelji srednje klase u Bagdadu --

0:03:50.000,0:03:53.000
i samo želite najbolje za svoju djecu.

0:03:53.000,0:03:55.000
Želite da vaša djeca imaju bolji život.

0:03:55.000,0:03:57.000
Gledate vijesti, obraćate pažnju,

0:03:57.000,0:04:00.000
čitate novine, idete u kafić s prijateljima,

0:04:00.000,0:04:02.000
i čitate novine iz cijelog svijeta.

0:04:02.000,0:04:04.000
Ponekad čak gledate satelitsku,

0:04:04.000,0:04:06.000
CNN iz Sjedinjenih Država.

0:04:06.000,0:04:08.000
Tako da imate ideju o čemu razmišljaju Amerikanci.

0:04:08.000,0:04:11.000
Ali zapravo, sve što želite je bolji život za sebe.

0:04:11.000,0:04:13.000
To je ono što želite.

0:04:13.000,0:04:15.000
Vi ste Arap musliman koji živi u Iraku.

0:04:15.000,0:04:17.000
Želite bolji život za sebe.

0:04:17.000,0:04:19.000
Evo, pustite da vam pomognem.

0:04:19.000,0:04:21.000
Pustite me da vam pomognem oko nekih stvari

0:04:21.000,0:04:23.000
o kojima biste mogli razmišljati.

0:04:23.000,0:04:26.000
Kao prvo: ovaj upad u vašu zemlju

0:04:26.000,0:04:28.000
proteklih 20 godina, a i prije,

0:04:28.000,0:04:31.000
razlog zbog kojeg je itko zainteresiran za vašu zemlju, posebice SAD,

0:04:31.000,0:04:33.000
je nafta.

0:04:33.000,0:04:36.000
Sve je to zbog nafte; vi to znate, svi to znaju.

0:04:36.000,0:04:39.000
Ljudi ovdje u Sjedinjem Državama znaju da je to zbog nafte.

0:04:39.000,0:04:41.000
To je zato što netko drugi

0:04:41.000,0:04:44.000
ima planove s vašim izvorom.

0:04:44.000,0:04:47.000
To je vaš izvor, ne nečiji tuđi.

0:04:47.000,0:04:50.000
To je vaša zemlja, vaš izvor.

0:04:50.000,0:04:52.000
Netko drugi ima planove s njim.

0:04:52.000,0:04:54.000
I znate li zašto imaju planove?

0:04:54.000,0:04:56.000
Znate li zašto su tako usredotočeni na njega?

0:04:56.000,0:04:58.000
Zato što njihov ekonomski sustav u potpunosti

0:04:58.000,0:05:00.000
ovisi o toj nafti --

0:05:00.000,0:05:02.000
stranoj nafti,

0:05:02.000,0:05:05.000
nafti iz dijelova svijeta koje oni ne posjeduju.

0:05:05.000,0:05:07.000
I što još mislite o ovim ljudima?

0:05:07.000,0:05:09.000
Amerikanci, oni su bogataši.

0:05:09.000,0:05:11.000
Ma dajte, pa žive u velikim kućama, imaju velike aute,

0:05:11.000,0:05:13.000
svi imaju plavu kosu, plave oči,

0:05:13.000,0:05:15.000
sretni su. To mislite. Naravno, to nije istina,

0:05:15.000,0:05:18.000
ali to je dojam koji daju mediji, i to je ono što dobijete.

0:05:18.000,0:05:20.000
I imaju ogromne gradove,

0:05:20.000,0:05:23.000
a svi ti gradovi ovise o nafti.

0:05:24.000,0:05:26.000
Natrag kod kuće, što vidite?

0:05:26.000,0:05:28.000
Siromaštvo, očaj, borbu.

0:05:28.000,0:05:31.000
Gledajte, vi ne živite u bogatoj zemlji.

0:05:31.000,0:05:34.000
Ovo je Irak.

0:05:35.000,0:05:37.000
Ovo je to što vidite.

0:05:37.000,0:05:39.000
Vidite ljude kako se bore preživjeti.

0:05:39.000,0:05:41.000
Mislim, nije lako; vidite mnogo siromaštva.

0:05:41.000,0:05:43.000
I osjećate nešto zbog toga.

0:05:43.000,0:05:45.000
Ovi ljudi imaju planove s vašim izvorom,

0:05:45.000,0:05:47.000
i ovo je ono što vi vidite?

0:05:47.000,0:05:49.000
Još nešto što vidite i o čemu razgovarate --

0:05:49.000,0:05:51.000
Amerikanci ne razgovaraju o tome, ali vi da.

0:05:51.000,0:05:54.000
Postoji ta militarizacija svijeta,

0:05:54.000,0:05:56.000
i centrirana je upravo u Sjedinjenim Državama.

0:05:56.000,0:05:58.000
Sjedinjene Države

0:05:58.000,0:06:01.000
su odgovorne za gotovo polovicu

0:06:01.000,0:06:03.000
svjetskih vojnih troškova --

0:06:03.000,0:06:05.000
četiri posto svjetske populacije.

0:06:05.000,0:06:08.000
I vi to osjećate, vidite, svaki dan.

0:06:08.000,0:06:10.000
To je dio vašeg života.

0:06:10.000,0:06:12.000
I razgovarate o tome sa svojim prijateljima.

0:06:12.000,0:06:15.000
Čitate o tome.

0:06:15.000,0:06:18.000
I još dok je Saddam Hussein bio na vlasti,

0:06:18.000,0:06:21.000
Amerikance nije bilo briga o njegovim zločinima.

0:06:21.000,0:06:23.000
Kad je ubijao Kurde plinom, i Iran,

0:06:23.000,0:06:25.000
Amerikance nije bilo briga.

0:06:25.000,0:06:27.000
Kad je nafta bila u pitanju,

0:06:27.000,0:06:31.000
odjednom su te stvari postale bitne.

0:06:32.000,0:06:34.000
I još nešto što vidite,

0:06:34.000,0:06:36.000
Sjedinjene Države,

0:06:36.000,0:06:38.000
žarište demokracije diljem svijeta,

0:06:38.000,0:06:40.000
čini se da oni ne podupiru baš

0:06:40.000,0:06:44.000
demokratske zemlje diljem svijeta.

0:06:44.000,0:06:47.000
Postoji mnogo zemalja, zemalja koje proizvode naftu,

0:06:47.000,0:06:50.000
koje nisu baš demokratske, ali ih Sjedinjene Države podupiru.

0:06:50.000,0:06:52.000
To je čudno.

0:06:52.000,0:06:55.000
Ovi upadi, ova dva rata,

0:06:55.000,0:06:57.000
deset godina sankcija,

0:06:57.000,0:07:01.000
osam godina okupacije,

0:07:01.000,0:07:04.000
pobunjeništvo koje se shrvalo na vaše ljude,

0:07:04.000,0:07:07.000
stotine tisuća

0:07:07.000,0:07:12.000
smrti civila,

0:07:12.000,0:07:15.000
sve zbog nafte.

0:07:15.000,0:07:17.000
Ne možete si pomoći da ne razmišljate o tome.

0:07:17.000,0:07:19.000
Razgovarate o tome.

0:07:19.000,0:07:22.000
To vam je stalno pred očima.

0:07:22.000,0:07:25.000
Kažete: "Kako je to moguće?"

0:07:25.000,0:07:28.000
I taj čovjek, on je svaki čovjek --

0:07:28.000,0:07:30.000
vaš djed, vaš stric,

0:07:30.000,0:07:32.000
vaš otac, vaš sin,

0:07:32.000,0:07:35.000
vaš susjed, vaš profesor, vaš učenik.

0:07:35.000,0:07:38.000
Nekad život sreće i veselja,

0:07:38.000,0:07:41.000
a odjednom se pretvorio u život boli i tuge.

0:07:41.000,0:07:44.000
Svatko u vašoj zemlji

0:07:44.000,0:07:47.000
je okusio nasilje na vlastitoj koži,

0:07:47.000,0:07:49.000
krvoproliće, bol,

0:07:49.000,0:07:51.000
horor, svatko.

0:07:51.000,0:07:54.000
Nijedna osoba u vašoj zemlji

0:07:54.000,0:07:56.000
nije to izbjegla.

0:07:56.000,0:07:58.000
Ali tu je još nešto.

0:07:58.000,0:08:00.000
Još nešto o ovim ljudima,

0:08:00.000,0:08:02.000
tim Amerikancima koji su tu.

0:08:02.000,0:08:05.000
Ima još nešto o njima što vi vidite -- ali oni ne.

0:08:05.000,0:08:08.000
Što je to što vidite? Oni su kršćani.

0:08:08.000,0:08:10.000
Oni su kršćani.

0:08:10.000,0:08:13.000
Štuju kršćanskog Boga, imaju križeve, nose Bibliju.

0:08:13.000,0:08:15.000
Njihove Biblije imaju mali znak

0:08:15.000,0:08:18.000
koji kaže "Vojska SAD-a."

0:08:19.000,0:08:22.000
A njihovi vođe, njihovi vođe,

0:08:22.000,0:08:24.000
prije nego pošalju svoje sinove i kćeri

0:08:24.000,0:08:26.000
u rat u vašu zemlju --

0:08:26.000,0:08:28.000
i vi znate razlog tome --

0:08:28.000,0:08:30.000
prije nego ih pošalju,

0:08:30.000,0:08:32.000
odu u kršćansku crkvu, i mole se svom kršćanskom Bogu,

0:08:32.000,0:08:35.000
i traže zaštitu i vodstvo od tog Boga.

0:08:35.000,0:08:37.000
Zašto?

0:08:37.000,0:08:41.000
Jer, očito, kad ljudi umru u ratu,

0:08:41.000,0:08:43.000
oni su muslimani, oni su Iračani --

0:08:43.000,0:08:45.000
oni nisu Amerikanci.

0:08:45.000,0:08:48.000
Ne želite da Amerikanci umru. Oni štite naše odrede.

0:08:48.000,0:08:50.000
I osjećate nešto u vezi toga --

0:08:50.000,0:08:52.000
naravno da osjećate.

0:08:52.000,0:08:54.000
Oni čine divne stvari.

0:08:54.000,0:08:56.000
Vi čitate o tome, čujete o tome.

0:08:56.000,0:08:58.000
Oni su tu da izgrade škole i pomognu ljudima, i to žele činiti.

0:08:58.000,0:09:00.000
Čine divne stvari, ali isto tako čine i loše stvari,

0:09:00.000,0:09:02.000
a vi ne možete vidjeti razliku.

0:09:02.000,0:09:06.000
I tu je taj tip, tip poput poručnika generala Williama Boykina.

0:09:06.000,0:09:09.000
Mislim, taj tip kaže da je vaš bog krivi bog.

0:09:09.000,0:09:11.000
Vaš bog je idol, njegov bog je pravi Bog.

0:09:11.000,0:09:14.000
Rješenje problema na Bliskom Istoku, prema njemu,

0:09:14.000,0:09:16.000
je da svi prijeđete na kršćanstvo --

0:09:16.000,0:09:18.000
samo odbacite svoju religiju.

0:09:18.000,0:09:20.000
Vi to znate. Amerikanci ne čitaju o ovom tipu.

0:09:20.000,0:09:23.000
O njemu ne znaju ništa, ali vi znate.

0:09:23.000,0:09:25.000
Širite to uokolo. Prepričavate njegove riječi.

0:09:25.000,0:09:28.000
Mislim, ovo je ozbiljno.

0:09:28.000,0:09:31.000
On je bio jedan od glavnih zapovjednika u drugoj invaziji na Irak.

0:09:31.000,0:09:34.000
I mislite: "Bože, ako ovaj tip to govori,

0:09:34.000,0:09:36.000
onda sigurno svi vojnici to govore."

0:09:36.000,0:09:38.000
I ta riječ,

0:09:38.000,0:09:40.000
George Bush je nazvao ovaj rat križarskim.

0:09:40.000,0:09:42.000
Čovječe, Amerikanci, oni misle: "Aha, križarski rat.

0:09:42.000,0:09:44.000
Svejedno. Nemam pojma".

0:09:44.000,0:09:46.000
Znate što to znači.

0:09:46.000,0:09:48.000
To je sveti rat protiv muslimana.

0:09:48.000,0:09:51.000
Promotrite, napadnite, pokorite ih, uzmite im izvore.

0:09:51.000,0:09:53.000
Ako se ne žele podčiniti, ubijte ih.

0:09:53.000,0:09:55.000
O tome se radi.

0:09:55.000,0:09:58.000
I mislite si: "Moj Bože, ovi kršćani su nas došli ubiti."

0:09:58.000,0:10:00.000
Ovo je zastrašujuće.

0:10:00.000,0:10:03.000
Prestrašeni ste. Naravno da ste prestrašeni.

0:10:03.000,0:10:06.000
I ovaj čovjek, Terry Jones,

0:10:06.000,0:10:08.000
taj čovjek želi spaliti Kurane.

0:10:08.000,0:10:10.000
A Amerikanci misle: "Ma, to je idiot.

0:10:10.000,0:10:12.000
On je bivši upravitelj hotela,

0:10:12.000,0:10:14.000
ima 40-ak članova u svojoj Crkvi."

0:10:14.000,0:10:16.000
Smiju mu se. Vi mu se ne smijete.

0:10:16.000,0:10:18.000
Ne smijete se jer u kontekstu svega,

0:10:18.000,0:10:20.000
svi se dijelovi slažu.

0:10:20.000,0:10:22.000
Mislim, naravno da Amerikanci tako to shvaćaju,

0:10:22.000,0:10:24.000
tako da ljudi svugdje na Bliskom Istoku, ne samo u vašoj zemlji,

0:10:24.000,0:10:26.000
protestiraju.

0:10:26.000,0:10:28.000
"On želi spaliti Kuran, našu svetu knjigu.

0:10:28.000,0:10:30.000
Ovi kršćani, tko su oni?

0:10:30.000,0:10:32.000
Tako su zli, i pokvareni --

0:10:32.000,0:10:34.000
u tome im je bit."

0:10:34.000,0:10:36.000
Ovako razmišljate kao Arap i musliman,

0:10:36.000,0:10:38.000
kao Iračanin.

0:10:38.000,0:10:40.000
Naravno da tako razmišljate.

0:10:40.000,0:10:42.000
I onda vaš rođak kaže:

0:10:42.000,0:10:44.000
"Ej, pogledaj ovu stranicu.

0:10:44.000,0:10:46.000
Moraš ovo vidjeti -- biblijski vojni kamp.

0:10:46.000,0:10:48.000
Ovi kršćani su luđaci.

0:10:48.000,0:10:51.000
Treniraju svoju djecu da budu Isusovi vojnici.

0:10:51.000,0:10:53.000
Uzmu tu svoju malu djecu, i uvježbavaju ih

0:10:53.000,0:10:55.000
dok ih ne nauče kako reći: "Da, gospodine, da!"

0:10:55.000,0:10:58.000
i kako bacati granate i voditi brigu o oružju.

0:10:58.000,0:11:00.000
I vi odete na tu stranicu.

0:11:00.000,0:11:02.000
Na samom vrhu kaže "Vojska SAD-a."

0:11:02.000,0:11:05.000
Mislim, ovi kršćani, oni su luđaci. Kako to mogu raditi vlastitoj djeci?

0:11:05.000,0:11:07.000
I čitate tu stranicu.

0:11:07.000,0:11:10.000
Naravno, kršćani u Sjedinjenim Državama, a i drugi, kažu:

0:11:10.000,0:11:12.000
"Ma, to je neka mala crkvica bogu iza nogu."

0:11:12.000,0:11:14.000
Vi to ne znate.

0:11:14.000,0:11:17.000
Za vas, takvi su svi kršćani.

0:11:17.000,0:11:19.000
Taj biblijski vojni kamp je po cijelom Internetu.

0:11:19.000,0:11:21.000
I pogledajte,

0:11:21.000,0:11:23.000
čak uče svoju djecu --

0:11:23.000,0:11:25.000
treniraju ih na isti način kao i američke marince.

0:11:25.000,0:11:27.000
Kako zanimljivo.

0:11:27.000,0:11:29.000
I to vas plaši, prestravljuje.

0:11:29.000,0:11:31.000
Tako da ovi tipovi, vidite ih.

0:11:31.000,0:11:34.000
Vidite, ja, Sam Richards, znam tko su ti tipovi.

0:11:34.000,0:11:36.000
To su moji učenici, moji prijatelji.

0:11:36.000,0:11:38.000
Znam što misle: "Ti ne znaš."

0:11:38.000,0:11:40.000
Kad ih vidite,

0:11:40.000,0:11:43.000
oni su nešto drugo, netko drugi.

0:11:43.000,0:11:46.000
To su vama.

0:11:46.000,0:11:49.000
Mi to ne vidimo tako u Sjedinjenim Državama,

0:11:49.000,0:11:52.000
ali vi to vidite na taj način.

0:11:54.000,0:11:56.000
Eto.

0:11:56.000,0:11:58.000
Naravno, krivo si shvatio.

0:11:58.000,0:12:01.000
Generaliziraš. To je pogrešno.

0:12:01.000,0:12:03.000
Ne razumiješ Amerikance.

0:12:03.000,0:12:05.000
To nije kršćanska invazija.

0:12:05.000,0:12:07.000
Nismo tamo samo zbog nafte, tamo smo zbog mnogo razloga.

0:12:07.000,0:12:09.000
Krivo si shvatio. Promašio si.

0:12:09.000,0:12:12.000
Naravno, većina vas ne podupire pobunjeništvo,

0:12:12.000,0:12:14.000
ne podupirete ubijanje Amerikanaca;

0:12:14.000,0:12:16.000
ne podupirete teroriste.

0:12:16.000,0:12:18.000
Naravno da ne podupirete. Jako malo ljudi to čini.

0:12:18.000,0:12:21.000
Ali neki od vas to čine.

0:12:21.000,0:12:24.000
I to je pogled.

0:12:24.000,0:12:26.000
U redu, dakle, sad ćemo ovako.

0:12:26.000,0:12:28.000
Zaboravite tu situaciju,

0:12:28.000,0:12:30.000
ovu u kojoj upravo jeste,

0:12:30.000,0:12:32.000
i vratite se u svoju normalnu.

0:12:32.000,0:12:34.000
U redu, sad smo svi natrag.

0:12:34.000,0:12:36.000
Sad idemo na radikalan eksperiment.

0:12:36.000,0:12:38.000
Dakle, svi smo natrag.

0:12:38.000,0:12:40.000
Ova fotografija, ova žena,

0:12:40.000,0:12:42.000
čovječe, znam kako joj je.

0:12:42.000,0:12:44.000
Znam kako joj je.

0:12:44.000,0:12:46.000
Ona je moja sestra,

0:12:46.000,0:12:49.000
moja žena, moja rođakinja, moja susjeda.

0:12:49.000,0:12:51.000
Ona mi je bilo tko.

0:12:51.000,0:12:53.000
Ovi tipovi koji stoje tu, svi na fotografiji.

0:12:53.000,0:12:56.000
Čovječe, znam kako im je na ovoj fotografiji.

0:12:56.000,0:12:58.000
Dakle, ovo želim od vas.

0:12:58.000,0:13:01.000
Vratimo se na prvi primjer, Kineze.

0:13:02.000,0:13:04.000
Želim da odete tamo.

0:13:04.000,0:13:07.000
Dakle, sve je zbog ugljena, i Kinezi su tu u Sjedinjenim Državama.

0:13:07.000,0:13:09.000
I ono što želim od vas je da je zamislite kao Kineskinju

0:13:09.000,0:13:12.000
koja prima kinesku zastavu

0:13:12.000,0:13:15.000
zato što je netko koga je voljela umro u Americi

0:13:15.000,0:13:17.000
u pobuni zbog ugljena.

0:13:17.000,0:13:19.000
Vojnici su Kinezi,

0:13:19.000,0:13:21.000
i svi ostali su Kinezi.

0:13:21.000,0:13:24.000
Kao Amerikanac, kako biste se osjećali zbog ove fotografije?

0:13:26.000,0:13:29.000
Što mislite o ovoj sceni?

0:13:31.000,0:13:33.000
U redu, pokušajte ovo. Prisjetite se.

0:13:33.000,0:13:35.000
Ovo je ta scena.

0:13:35.000,0:13:37.000
To je Amerikanac, američki vojnik,

0:13:37.000,0:13:39.000
američka žena koja je izgubila nekog koga je voljela

0:13:39.000,0:13:42.000
na Bliskom Istoku -- u Iraku ili Afganistanu.

0:13:42.000,0:13:44.000
Sad, stavite se u situaciju,

0:13:44.000,0:13:46.000
stavite se u situaciju

0:13:46.000,0:13:49.000
Arapa muslimana koji živi u Iraku.

0:13:50.000,0:13:53.000
Što osjećate i o čemu razmišljate

0:13:53.000,0:13:55.000
u vezi ove fotografije,

0:13:55.000,0:13:58.000
u vezi ove žene?

0:14:05.000,0:14:07.000
U redu.

0:14:07.000,0:14:09.000
Sad me pratite,

0:14:09.000,0:14:11.000
zato što sad jako riskiram.

0:14:11.000,0:14:14.000
Pozivam vas da riskirate sa mnom.

0:14:14.000,0:14:16.000
Ova gospoda, to su pobunjenici.

0:14:16.000,0:14:18.000
Uhvatili su ih američki vojnici

0:14:18.000,0:14:20.000
dok su pokušavali ubiti Amerikance.

0:14:20.000,0:14:23.000
Možda su i uspjeli. Možda su uspjeli.

0:14:23.000,0:14:25.000
Stavite se u situaciju

0:14:25.000,0:14:29.000
Amerikanaca koji su ih uhvatili.

0:14:29.000,0:14:31.000
Možete li osjetiti bijes?

0:14:31.000,0:14:33.000
Možete li osjetiti kako samo želite uzeti ove tipove

0:14:33.000,0:14:35.000
i zavrnuti im vratom?

0:14:35.000,0:14:37.000
Možete li to?

0:14:37.000,0:14:39.000
Ne bi trebalo biti tako teško.

0:14:39.000,0:14:42.000
Samo -- o, čovječe.

0:14:44.000,0:14:48.000
Sad, stavite se u njihovu situaciju.

0:14:50.000,0:14:52.000
Jesu li oni brutalni ubojice

0:14:52.000,0:14:55.000
ili branitelji domovine?

0:14:55.000,0:14:57.000
Što su?

0:14:58.000,0:15:01.000
Možete li osjetiti njihovu ljutnju,

0:15:01.000,0:15:03.000
njihov strah,

0:15:03.000,0:15:05.000
njihov bijes,

0:15:05.000,0:15:07.000
zbog svega što se dogodilo u njihovoj zemlji?

0:15:07.000,0:15:09.000
Možete li zamisliti

0:15:09.000,0:15:12.000
da se možda jedan od njih to jutro

0:15:12.000,0:15:15.000
sagnuo da zagrli svoje dijete

0:15:15.000,0:15:19.000
i rekao: "Milo, vratit ću se kasnije.

0:15:19.000,0:15:22.000
Idem braniti tvoju slobodu, tvoj život.

0:15:22.000,0:15:26.000
Idem se pobrinuti za nas,

0:15:26.000,0:15:28.000
za budućnost naše zemlje."

0:15:28.000,0:15:30.000
Možete li zamisliti to?

0:15:30.000,0:15:33.000
Možete li zamisliti kako to govorite?

0:15:33.000,0:15:36.000
Možete li?

0:15:37.000,0:15:40.000
Što mislite da oni osjećaju?

0:15:47.000,0:15:49.000
Vidite, to je empatija.

0:15:49.000,0:15:52.000
To je također i razumijevanje.

0:15:52.000,0:15:54.000
Sad biste mogli pitati:

0:15:54.000,0:15:57.000
"U redu, Sam, zašto činiš nešto ovakvo?

0:15:57.000,0:15:59.000
Zašto bi od svih primjera uzeo ovaj?"

0:15:59.000,0:16:02.000
A ja kažem: zato ... zato.

0:16:02.000,0:16:04.000
Dopušteno vam je mrziti ove ljude.

0:16:04.000,0:16:07.000
Dopušteno vam je samo mrziti ih

0:16:07.000,0:16:09.000
svakom stanicom svoga bića.

0:16:09.000,0:16:11.000
I ako vas mogu natjerati

0:16:11.000,0:16:13.000
da se stavite u njihovu situaciju

0:16:13.000,0:16:15.000
makar na trenutak,

0:16:15.000,0:16:17.000
makar jedan mali trenutak,

0:16:17.000,0:16:20.000
zamislite vrstu sociološke analize

0:16:20.000,0:16:24.000
koju biste mogli napraviti u svim drugim aspektima svog života.

0:16:24.000,0:16:26.000
Mogli biste suosjećati

0:16:26.000,0:16:28.000
kad bi trebalo razumjeti

0:16:28.000,0:16:31.000
zašto ona osoba vozi 65 km/h

0:16:31.000,0:16:34.000
u traci za pretjecanje,

0:16:34.000,0:16:36.000
ili vašeg sina, tinejdžera,

0:16:36.000,0:16:38.000
ili susjeda koji vas nervira

0:16:38.000,0:16:40.000
zato što kosi travnjak nedjeljom ujutro.

0:16:40.000,0:16:43.000
Štogod bilo, možete tako puno.

0:16:43.000,0:16:45.000
I to kažem svojim učenicima:

0:16:45.000,0:16:49.000
izađite iz svog malenog, skučenog svijeta.

0:16:49.000,0:16:51.000
Uđite u maleni skučeni svijet

0:16:51.000,0:16:53.000
nekoga drugoga.

0:16:53.000,0:16:57.000
I onda to ponovite opet i opet i opet.

0:16:57.000,0:16:59.000
I odjednom, svi ovi maleni skučeni svjetovi

0:16:59.000,0:17:01.000
se spoje u složenu mrežu.

0:17:01.000,0:17:04.000
Izgrade veliki složeni svijet.

0:17:04.000,0:17:06.000
I odjednom, bez da to uopće primijetite,

0:17:06.000,0:17:09.000
drukčije gledate svijet.

0:17:09.000,0:17:11.000
Sve se promijenilo.

0:17:11.000,0:17:13.000
Sve u vašem životu se promijenilo.

0:17:13.000,0:17:16.000
Naravno, o tome se radi.

0:17:16.000,0:17:19.000
Uzmite k srcu druge živote,

0:17:19.000,0:17:21.000
druge poglede.

0:17:21.000,0:17:23.000
Slušajte druge ljude,

0:17:23.000,0:17:26.000
prosvijetlite sami sebe.

0:17:26.000,0:17:28.000
Ne kažem da

0:17:28.000,0:17:30.000
podupirem teroriste u Iraku,

0:17:30.000,0:17:32.000
ali kao sociolog

0:17:32.000,0:17:34.000
pokušavam reći

0:17:34.000,0:17:37.000
da razumijem.

0:17:38.000,0:17:42.000
A možda sada -- možda -- i vi razumijete.

0:17:42.000,0:17:44.000
Hvala vam.

0:17:44.000,0:17:46.000
(Pljesak)