1
00:00:06,938 --> 00:00:09,008
Mimo postępów w medycynie

2
00:00:09,008 --> 00:00:13,038
nowotwór to jedna z najgorszych
diagnoz, jaką może usłyszeć pacjent.

3
00:00:14,018 --> 00:00:17,638
Trudność w leczeniu polega na tym,
że rak nie jest pojedynczą chorobą,

4
00:00:18,188 --> 00:00:22,259
ale grupą ponad 100 chorób, 
obejmującą różne rodzaje komórek.

5
00:00:23,779 --> 00:00:26,449
Jeden z rodzajów raka
ma tę straszną cechę,

6
00:00:26,452 --> 00:00:28,792
że częściej atakuje dzieci.

7
00:00:29,810 --> 00:00:32,390
To białaczka, rak, który powstaje

8
00:00:32,530 --> 00:00:35,600
w komórkach macierzystych
znajdujących się w szpiku kostnym.

9
00:00:35,705 --> 00:00:38,342
Komórka macierzysta przypomina noworodka,

10
00:00:38,342 --> 00:00:41,651
ponieważ jest nierozwinięta,
ale obdarzona wielkim potencjałem.

11
00:00:41,651 --> 00:00:44,830
Wiele z nich specjalizuje się,
tworząc komórki organów,

12
00:00:44,830 --> 00:00:47,719
takich jak wątroba, mózg czy serce.

13
00:00:47,719 --> 00:00:49,033
W niektórych tkankach

14
00:00:49,033 --> 00:00:52,993
ulegają ciągłemu podziałowi na nowe
podczas naszego rozwoju.

15
00:00:52,993 --> 00:00:57,189
Aż do dorosłości
stale tworzą nowe komórki,

16
00:00:57,189 --> 00:00:59,342
zaspokajając tym samym
potrzeby organizmu.

17
00:00:59,342 --> 00:01:01,694
Takim przykładem jest szpik kostny,

18
00:01:01,694 --> 00:01:05,576
gdzie komórki macierzyste różnicują się
w różne rodzaje komórek krwi.

19
00:01:05,576 --> 00:01:07,698
Dotyczy to krwinek czerwonych,

20
00:01:07,698 --> 00:01:10,491
które transportują tlen
z płuc do wszystkich tkanek.

21
00:01:10,491 --> 00:01:12,278
Płytek krwi, które hamują krwawienie,


22
00:01:12,278 --> 00:01:14,315
zalepiając uszkodzone naczynia krwionośne.

23
00:01:14,532 --> 00:01:16,139
Krwinek białych,

24
00:01:16,139 --> 00:01:20,240
które patrolują organizm,
niszcząc szkodliwe drobnoustroje.

25
00:01:20,250 --> 00:01:25,146
Czasami pojawia się błąd 
w procesie specjalizacji,

26
00:01:25,196 --> 00:01:28,528
który prowadzi do szkodliwych mutacji
w DNA komórek macierzystych.

27
00:01:28,528 --> 00:01:32,421
Komórki z uszkodzonym DNA
powinny ulec autodestrukcji,

28
00:01:32,421 --> 00:01:34,962
ale niektóre z nich ignorują ten nakaz,

29
00:01:34,962 --> 00:01:39,778
dzieląc się na potęgę,
mimo utraty pierwotnej funkcji.

30
00:01:39,778 --> 00:01:42,344
Takie są właśnie komórki nowotworowe.

31
00:01:42,344 --> 00:01:46,847
Nie wiadomo, dlaczego białaczka
najczęściej atakuje dzieci,

32
00:01:46,847 --> 00:01:48,668
ale jedną z przyczyn

33
00:01:48,668 --> 00:01:53,486
może być jedna lub dwie zmiany w DNA,

34
00:01:53,486 --> 00:01:56,377
zamiast wielu zmian,

35
00:01:56,377 --> 00:02:00,611
przez co rozwija się szybciej
niż inne rodzaje raka.

36
00:02:00,611 --> 00:02:04,815
Ponadto, niektóre zmiany w DNA
pojawiają się w krwinkach białych

37
00:02:04,815 --> 00:02:06,625
podczas rozwoju płodowego,

38
00:02:06,625 --> 00:02:09,331
co zwiększa ryzyko wczesnej białaczki.

39
00:02:09,331 --> 00:02:12,110
Dzieci chorują na nią częściej
niż na inne rodzaje raka,

40
00:02:12,110 --> 00:02:16,037
ale to dorośli stanowią większość
pacjentów z białaczką.

41
00:02:16,037 --> 00:02:21,001
W białaczce uszkodzone komórki
namnażają się we krwi i szpiku kostnym,

42
00:02:21,001 --> 00:02:24,531
aż wykorzystają całą przestrzeń i środki.

43
00:02:24,531 --> 00:02:26,622
Kiedy szpik kostny nie może wytworzyć

44
00:02:26,622 --> 00:02:28,898
odpowiedniej liczby 
funkcjonalnych komórek,

45
00:02:28,898 --> 00:02:30,671
wtedy zaczyna brakować krwi.

46
00:02:30,671 --> 00:02:32,412
Brak krwinek czerwonych oznacza,

47
00:02:32,412 --> 00:02:34,841
że mięśnie nie otrzymują 
adekwatnej ilości tlenu,

48
00:02:34,841 --> 00:02:38,661
a zmniejszona liczba płytek krwi
nie wystarcza do leczenia ran.

49
00:02:38,661 --> 00:02:42,930
Niedobór funkcjonalnych krwinek białych
osłabia układ odpornościowy,

50
00:02:42,930 --> 00:02:45,332
zwiększając ryzyko infekcji.

51
00:02:45,332 --> 00:02:47,484
Przywrócenie prawidłowej funkcji krwi

52
00:02:47,484 --> 00:02:49,739
wymaga usunięcia komórek rakowych.

53
00:02:49,739 --> 00:02:52,111
Ze względu na to,
że białaczki nie tworzą guzów,

54
00:02:52,111 --> 00:02:54,458
nie można usunąć ich chirurgicznie.

55
00:02:54,458 --> 00:02:58,506
Komórki są zabijane wewnątrz organizmu
przy użyciu różnych metod,

56
00:02:58,506 --> 00:03:00,490
łącznie z chemioterapią,

57
00:03:00,490 --> 00:03:04,666
łączącą leki, które niszczą
szybko dzielące się komórki.

58
00:03:04,666 --> 00:03:07,972
Niestety, w efekcie ubocznym
giną zdrowe komórki,

59
00:03:07,972 --> 00:03:11,412
występujące w jelitach 
czy w mieszkach włosowych.

60
00:03:11,412 --> 00:03:14,463
Czasami wymagana dawka jest tak wysoka,

61
00:03:14,463 --> 00:03:16,683
że zabija wszystkie komórki
w szpiku kostnym,

62
00:03:16,683 --> 00:03:19,047
w tym komórki macierzyste.

63
00:03:19,047 --> 00:03:24,285
Wtedy organizm nie produkuje
nowych komórek krwi.

64
00:03:24,285 --> 00:03:28,269
Na szczęście z pomocą przychodzą
komórki macierzyste

65
00:03:28,269 --> 00:03:30,354
ze szpiku kostnego dawcy.

66
00:03:30,354 --> 00:03:32,993
U pacjenta po przeszczepie

67
00:03:32,993 --> 00:03:35,915
te komórki natychmiast "zaludniają"
szpik kostny i krew.

68
00:03:35,915 --> 00:03:38,997
Niestety, przeszczep szpiku
jest skomplikowanym procesem,

69
00:03:38,997 --> 00:03:43,041
który wymaga zgodności antygenowej
między dawcą a biorcą,

70
00:03:43,041 --> 00:03:46,512
aby przeszczepione komórki
nie zaatakowały komórek pacjenta,

71
00:03:46,512 --> 00:03:48,002
uznając je za ciała obce.

72
00:03:48,002 --> 00:03:49,836
W przeciwieństwie do transfuzji krwi,

73
00:03:49,836 --> 00:03:51,964
tutaj występują tysiące typów HLA

74
00:03:51,964 --> 00:03:56,529
i nawet u rodzeństwa lub krewnych
może nie być zgodności antygenowej.

75
00:03:56,529 --> 00:04:00,245
Wtedy poszukuje się w bazie danych,

76
00:04:00,245 --> 00:04:05,057
która zawiera genotypy
wielu honorowych dawców szpiku.

77
00:04:05,057 --> 00:04:07,153
Im więcej potencjalnych dawców,

78
00:04:07,153 --> 00:04:11,652
tym więcej jest pacjentów
uratowanych dzięki przeszczepom.

79
00:04:11,652 --> 00:04:16,912
Białaczka to przerażająca choroba,
ale nadzieję i siłę dają liczby.