WEBVTT

00:00:01.510 --> 00:00:04.353
Po celom organizmu imamo krvne sudove,

00:00:04.353 --> 00:00:08.944
a pricali smo kako u tim krvnim sudovima

00:00:08.944 --> 00:00:12.624
imamo razlicite vrste krvnih celija.
Znaci imamo crvena krvna zrnca

00:00:12.624 --> 00:00:14.576
koja ovde crtam

00:00:14.576 --> 00:00:16.342

ali ako ste gledali

00:00:16.342 --> 00:00:22.422
video o imunom sistemu znacete
da takodje imamo T i B celije,

00:00:22.439 --> 00:00:26.789
makrofage i trombocite (krvne plocice),

00:00:29.249 --> 00:00:33.776
i sve u svemu, postoji oko 10
vrsta razlicitih krvnih celija

00:00:33.806 --> 00:00:36.626
koje imamo u krvi u svako doba.

00:00:36.626 --> 00:00:39.489
U ovom videu bih zeleo da pricamo
o tome gde one nastaju

00:00:39.539 --> 00:00:45.137
sto mozda vec i znate, i od 
kojih prekursorskih celija nastaju.

00:00:45.137 --> 00:00:49.042
Jer celije ne postaju ni iz cega,
nego nastaju od celija prekursora,

00:00:49.042 --> 00:00:51.373
koje se dele i proizvode nove celije.

00:00:51.373 --> 00:00:53.994
Dakle, znate li odakle sve ove celije

00:00:53.994 --> 00:00:57.217
poticu, gde su napravljene?
Nacrtacu vam odgovor -

00:00:57.217 --> 00:01:00.399
karikaturu odgovora, koja nije u 
srazmeri sa ovim krvnim sudom

00:01:00.399 --> 00:01:05.204
dakle, ovo je kost, i odgovor je da
sve ove celije dolaze iz kostne srzi,

00:01:05.204 --> 00:01:07.364
koje je u unutrasnjosti kosti.

00:01:07.364 --> 00:01:11.134
Kada sam ja ovo prvi put cuo
pomislio sam: kako je moguce

00:01:11.134 --> 00:01:14.033
da krvne celije dolaze iz
unutrasnjosti kosti, prodju

00:01:14.033 --> 00:01:16.631
kroz povrsinu kosti i udju u
krvni sud?

00:01:16.631 --> 00:01:22.120
Mozda ce vas iznenaditi cinjenica da
su ove kosti i same dobro prokrvljene,

00:01:22.120 --> 00:01:25.976
samo su ti krvni sudovi vrlo mali
i tesko se vide. Znaci celijama

00:01:25.976 --> 00:01:29.421
je prilicno lako da uskoce 
u te krvne sudove

00:01:29.421 --> 00:01:33.396
i udju u krvne sudove tela.
A sada, hajde da popricamo o

00:01:33.396 --> 00:01:38.595
tim prekusorskim celijama.
Nesto sto dugo nismo znali

00:01:38.595 --> 00:01:40.350
ali sada znamo je da

00:01:40.350 --> 00:01:44.339
postoji jedna potentna stem (maticna) 
celija u kostnoj srzi

00:01:44.339 --> 00:01:47.583
koja moze da proizvede svih
10 vrsta krvnih celija.

00:01:47.583 --> 00:01:51.023
i ta jedna, veoma potentna
celija ima malo

00:01:51.061 --> 00:01:53.851
komplikovano ime, koje cu
ispisati ovde - zove se

00:01:53.869 --> 00:01:58.039
pluripotentna - ako vam je
latinski jaca strana znacete

00:01:58.105 --> 00:02:02.784
da ovo znaci "ona sto moze
da radi mnoge stvari"...to je

00:02:02.784 --> 00:02:07.454
dosta nesretan prevod, ali kako bilo...
pluripotentna hematopoeticna

00:02:07.467 --> 00:02:11.222
jer je hematopoeza proces


00:02:11.222 --> 00:02:16.577
proizvodnje krvnih celija

00:02:16.577 --> 00:02:21.122
znaci to je pluripotentna 
hematopoeticna maticna (stem) celija.

00:02:21.122 --> 00:02:23.186
Jer su maticne celije

00:02:23.186 --> 00:02:27.098
kao sto verovatno znate, celije
koje mogu da se dele u

00:02:27.098 --> 00:02:29.799
mnoge druge vrste celija.

00:02:29.799 --> 00:02:35.009
A sad bih vas zapitao - 
da li mislite da makrofag

00:02:35.012 --> 00:02:38.212
koji, ako ste gledali video
o imunologiji, znacete da

00:02:38.213 --> 00:02:40.953
je velika, fagocitna celija
koja voli da proguta napasnike

00:02:40.993 --> 00:02:47.297
ili celijski otpad, mislite li da
je makrofag blizi rodjak B celiji

00:02:47.297 --> 00:02:49.657
koja, kao sto znate, 
proizvodi antitela,

00:02:49.672 --> 00:02:52.552
ili crvenom krvnom zrncu?

00:02:52.556 --> 00:02:56.883
Mozda ce vas odgovor iznenaditi.
Odgovor je da je on u blizem

00:02:56.883 --> 00:03:00.892
srodstvu sa crvenom krvnom celijom.
Sto je neobicno, posto su makrofagi

00:03:00.892 --> 00:03:04.818
i B celije vrste imunih celija, 
sto crvena krvna zrnca nisu.

00:03:04.818 --> 00:03:08.923
Od ove pluripotentne 
hematopoeticne maticne celije

00:03:08.923 --> 00:03:12.437
nastaju dve glavne krvne loze, 
koje cu nacrtati ovde.

00:03:12.437 --> 00:03:17.407
Prva je mijeloidna loza,

00:03:17.407 --> 00:03:23.660
a druga je limfoidna loza.

00:03:28.166 --> 00:03:32.321
Kada se ova pluripotentna
celija prvi put podeli

00:03:32.321 --> 00:03:36.365
od nje moze nastati jedna
od ovih ili jedna od ovih celija

00:03:36.365 --> 00:03:40.667
a i ovo su prekusorske celije
od kojih nastaju onih 10 vrsta

00:03:40.667 --> 00:03:44.109
celija koje se nalaze u nasoj krvi.
Znaci ovo nisu celije koje

00:03:44.109 --> 00:03:45.739
ce zavrsiti u nasoj krvi;

00:03:45.775 --> 00:03:48.150
ovi momci sede 
u kostnoj srzi i

00:03:48.150 --> 00:03:50.620
prave celije koje ce 
zavrsiti u nasoj krvi.

00:03:50.737 --> 00:03:55.642
Ove limfoidne progenitorske celije
mogu da naprave 3

00:03:55.642 --> 00:04:04.110
razlicite vrste imunih celija - 
NK celije (celije ubice),

00:04:04.110 --> 00:04:08.760
B celije, i T celije.

00:04:16.421 --> 00:04:21.191
Dakle ovo su 3 od 10 vrsta
krvnih celija o kojima pricamo.

00:04:21.300 --> 00:04:24.940
Ostalih 7 ce nastati od
mijeloidne loze.

00:04:24.948 --> 00:04:28.478
Jedna od njih je, kao sto
ste pretpostavili

00:04:28.725 --> 00:04:32.215
crvena krvna celija.

00:04:32.646 --> 00:04:37.536
Druga je megakariocit.

00:04:37.628 --> 00:04:40.268
Mozda se ne secate sta on radi

00:04:40.286 --> 00:04:43.786
pa cu vam reci za momenati, 
ali pokusajte da se setite;

00:04:43.838 --> 00:04:48.668
megakariocit proizvodi krvne plocice 
(trombocite).

00:04:48.746 --> 00:04:52.756
Od megakariocita se odvoje mali pupoljci

00:04:52.809 --> 00:04:57.499
citoplazme okruzeni membranom
i to su trombociti.

00:05:01.953 --> 00:05:05.413
Mijeloidna loza takodje proizvodi
gomilu imunih celija

00:05:05.491 --> 00:05:09.721
pored crvenih krvnih zrnaca
i krvnih plocica

00:05:10.814 --> 00:05:14.394
za koje mozda niste culi pa cu ih
izredjati ovde.

00:05:14.507 --> 00:05:20.242
Jedna od njih je neutrofil,
za koju ste najverovatnije culi.

00:05:20.242 --> 00:05:26.732
Postoje jos dve celije veoma slicne
neutrofilu. Jedna se zove bazofil,

00:05:27.300 --> 00:05:31.233
a druga se zove eozinofil.

00:05:31.233 --> 00:05:33.558
Nemojte se lose osecati ako

00:05:33.558 --> 00:05:36.518
niste culi za njih, posto su one 
prilicno retke u vasoj krvi.

00:05:36.520 --> 00:05:39.627
Ima ih u krvi, ali ne mnogo.

00:05:39.627 --> 00:05:42.180
I onda imamo monocite, koji

00:05:42.180 --> 00:05:44.824
su veoma slicni sa ove 3
prethodne celije.

00:05:44.824 --> 00:05:48.546
Monocit je ono sto se kasnije
pretvara u makrofag -

00:05:48.546 --> 00:05:50.696
za makrofage ste verovatno culi;

00:05:50.764 --> 00:05:54.276
monocit je samo nesto manje diferentovana

00:05:54.276 --> 00:05:56.426
verzija makrofaga.

00:05:56.443 --> 00:06:01.903
I konacno imamo mast celije.
Mast celije su one koje...

00:06:04.812 --> 00:06:11.772
Znaci to su nasih 7 ostalih celija

00:06:13.439 --> 00:06:16.428
i kao sto videte, ono sto smo

00:06:16.428 --> 00:06:18.828
rekli na samom pocetku je
u stvari tacno.

00:06:18.912 --> 00:06:21.052
Crvena krvna zrnca su

00:06:21.077 --> 00:06:26.807
u blizem srodstvu sa makrofagima, 
nego sto su B ili T,

00:06:26.961 --> 00:06:31.311
ili slicne celije.

00:06:32.243 --> 00:06:34.955
I sad ubacujem dodatak
ovom videu,

00:06:34.955 --> 00:06:36.895
da bih spomenuo
jos jednu vrstu celije

00:06:36.933 --> 00:06:39.096
o kojoj smo ranije pricali,
ali koju nisam

00:06:39.096 --> 00:06:41.259
uvrstio u ovu shemu.

00:06:41.259 --> 00:06:43.422
A to je dendriticna celija.

00:06:43.465 --> 00:06:45.946
To je vrsta celije koja prezentuje
antigen.

00:06:45.946 --> 00:06:48.427
Hteo sam da vas pitam -
da li mislite da

00:06:48.427 --> 00:06:50.910
dendriticna celija potice od mijeloidne loze,

00:06:50.910 --> 00:06:53.163
ili od limfoidne loze?

00:06:53.163 --> 00:06:55.153
Ovo je ustvari trik-pitanje, jer

00:06:55.153 --> 00:06:57.560
je odgovor - potice od obe.


00:06:57.560 --> 00:07:02.760
Neke dendriticne celije (nacrtacu ih ovde)
poticu od mijeloidne,

00:07:02.796 --> 00:07:07.726
a druge (nacrtacu ih odmah pored)
od lifmoidne loze.

00:07:08.181 --> 00:07:13.921
One sto poticu od mijeloidne loze 
nastaju od monocita,

00:07:15.341 --> 00:07:18.871
dok one sto poticu od limfoidne loze

00:07:18.928 --> 00:07:23.018
ne nastaju od B ili T celija, 
nego od nekog limfoidnog prekursora.

00:07:23.034 --> 00:07:26.019
Znaci dendriticne celije su neka vrsta

00:07:26.019 --> 00:07:30.379
cudnog izuzetka, mogu poteci od
obe loze, i sad zelim da dodam jos

00:07:30.426 --> 00:07:33.229
jednu informaciju, nadam se
da vas necu preopteretiti,

00:07:33.229 --> 00:07:37.384
samo da vas jos jednom podsetim da
monociti, pored toga sto mogu

00:07:37.384 --> 00:07:40.574
postati dendriticne celije, mogu
takodje postati makrofagi.

00:07:40.579 --> 00:07:44.439
A makrofagi su nam vec
poznati - bar smo pricali o

00:07:44.461 --> 00:07:47.481
njima u ranijim lekcijama.. 
i evo makrofaga.

00:07:47.486 --> 00:07:50.786
Ako se secate, makrofagi su 
kao neki strazari. Oni cuce u

00:07:50.786 --> 00:07:54.914
tkivima i paze da ne naidju
napadaci. Dendriticne celije

00:07:54.914 --> 00:07:58.270
se ponasaju isto tako.
A sta je sa monocitom, da li

00:07:58.270 --> 00:08:02.250
i on to isto radi? U stvari ne.
Monocit je neka cirkulisuca

00:08:02.292 --> 00:08:05.619
verzija makrofaga ili dendriticnih celija.

00:08:05.619 --> 00:08:07.719
Sta mi to znaci cirkulisuca?

00:08:07.770 --> 00:08:10.850
Pa, to da se on nalazi u 
samoj krvi. Znaci monocit se

00:08:10.867 --> 00:08:15.207
krece u krvi i kad predje u
tkivo da se tamo smesti i

00:08:15.214 --> 00:08:18.610
postane strazar, tada se on
pretvara u makrofaga ili u

00:08:18.610 --> 00:08:19.800
dendriticnu celiju.