[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:01.29,0:00:04.27,Default,,0000,0000,0000,,Köklü sayıları basitleştirme sunumuna hoş geldiniz. Dialogue: 0,0:00:04.27,0:00:06.48,Default,,0000,0000,0000,,Öncelikle bazı terimleri öğrenelim. Dialogue: 0,0:00:06.49,0:00:11.34,Default,,0000,0000,0000,,Herhalde köklü sayıların ne olduklarını merak ediyorsunuzdur. Ben de size açıklayacağım. Dialogue: 0,0:00:11.34,0:00:13.11,Default,,0000,0000,0000,,Kalemi doğru ayarlara getirmem gerek. Dialogue: 0,0:00:13.11,0:00:15.28,Default,,0000,0000,0000,,Bu bir köklü sayıdır. Dialogue: 0,0:00:15.28,0:00:18.81,Default,,0000,0000,0000,,Siz büyük ihtimalle bunu karekök işareti olarak biliyorsunuzdur. Dialogue: 0,0:00:18.81,0:00:20.57,Default,,0000,0000,0000,,Evet, terimleri öğrendiğimize göre, Dialogue: 0,0:00:20.57,0:00:23.88,Default,,0000,0000,0000,,köklü sayıları basitleştirmenin ne anlama geldiği hakkında konuşalım. Dialogue: 0,0:00:23.88,0:00:25.73,Default,,0000,0000,0000,,Bazı insanlar yapacağımız şeyin Dialogue: 0,0:00:25.73,0:00:26.89,Default,,0000,0000,0000,,işi daha karışık hale getireceğini söyleyecektir. Dialogue: 0,0:00:26.89,0:00:29.46,Default,,0000,0000,0000,,Ama bakalım. Dialogue: 0,0:00:29.46,0:00:32.82,Default,,0000,0000,0000,,Şunu siliyim. Dialogue: 0,0:00:32.82,0:00:36.90,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi, size 36 nın karekökünü verseydim, Dialogue: 0,0:00:36.90,0:00:37.61,Default,,0000,0000,0000,,siz, "hey, bu kolaymış," derdiniz. Dialogue: 0,0:00:37.61,0:00:40.18,Default,,0000,0000,0000,,Bu 6 kere 6 ya eşir Dialogue: 0,0:00:40.18,0:00:43.85,Default,,0000,0000,0000,,ya da direkt olarak 36 nın kökü 6. Dialogue: 0,0:00:43.85,0:00:50.68,Default,,0000,0000,0000,,Eğer size 72 nin kökünün kaç olduğunu sorsaydım? Dialogue: 0,0:00:50.68,0:00:54.59,Default,,0000,0000,0000,,72 nin 2 kere 36 olduğunu biliyoruz, değil mi? Dialogue: 0,0:00:54.59,0:00:55.68,Default,,0000,0000,0000,,O zaman onu yazalım. Dialogue: 0,0:00:55.68,0:01:04.36,Default,,0000,0000,0000,,72 nin karekökü 36 kere 2 nin kareköküyle aynı şey. Dialogue: 0,0:01:04.37,0:01:07.99,Default,,0000,0000,0000,,Değil mi? Sadece 72 yi 36 kere 2 şeklinde yazdık. Dialogue: 0,0:01:07.99,0:01:11.58,Default,,0000,0000,0000,,Ve eğer hatırlıyorsanız, Dialogue: 0,0:01:11.58,0:01:14.92,Default,,0000,0000,0000,,karekök 1/2nci kuvvetle aynı şeydir. Dialogue: 0,0:01:14.92,0:01:15.86,Default,,0000,0000,0000,,O yüzden o şekilde yazalım. Dialogue: 0,0:01:15.86,0:01:20.28,Default,,0000,0000,0000,,Ve bunu böyle yazmamın sebebi sadece köklü sayıları basitleştirmenin gerçekten nasıl yapıldığını göstermek, Dialogue: 0,0:01:20.28,0:01:22.96,Default,,0000,0000,0000,,ve bu gerçekten o kadar yeni bir fikir değil. Dialogue: 0,0:01:22.98,0:01:29.49,Default,,0000,0000,0000,,Yani, bu 36 kere 2 nin 1/2 nci kuvvetiyle aynı şey. Dialogue: 0,0:01:29.49,0:01:33.21,Default,,0000,0000,0000,,Değil mi? Çünkü karekök 1/2 nci kuvvet ile aynı şey, Dialogue: 0,0:01:33.21,0:01:37.29,Default,,0000,0000,0000,,ve üslü sayılar kurallarına göre iki sayıyı çarpıp Dialogue: 0,0:01:37.29,0:01:39.88,Default,,0000,0000,0000,,1/2nci kuvvetlerini aldığımızda, Dialogue: 0,0:01:39.88,0:01:47.10,Default,,0000,0000,0000,,aslında ikisinin de 1/2 nci kuvvetini alıp Dialogue: 0,0:01:47.10,0:01:50.45,Default,,0000,0000,0000,,çarpmakla aynı şeyi yapıyoruz. Değil mi? Dialogue: 0,0:01:50.45,0:01:58.48,Default,,0000,0000,0000,,Burda gördüğünüz şey, 36 kere 2 nin kareköküyle aynı şey. Dialogue: 0,0:01:58.48,0:02:00.78,Default,,0000,0000,0000,,Biz de 36 nın karekökünü zaten biliyoruz, değil mi? Dialogue: 0,0:02:00.78,0:02:01.81,Default,,0000,0000,0000,,6. Dialogue: 0,0:02:01.81,0:02:07.95,Default,,0000,0000,0000,,Yani bu 6 kere 2nin kareköküne eşit. Dialogue: 0,0:02:07.95,0:02:11.57,Default,,0000,0000,0000,,Ve büyük ihtimalle bu köklü sayıyı neden Dialogue: 0,0:02:11.57,0:02:13.52,Default,,0000,0000,0000,,1/2nci kuvvete çevirdiğimi merak ediyorsunuz. Dialogue: 0,0:02:13.53,0:02:17.02,Default,,0000,0000,0000,,Bunun üslü sayılar kanunlarının bir uzantısı olduğunu göstermek için. Dialogue: 0,0:02:17.02,0:02:19.04,Default,,0000,0000,0000,,Gerçekten o kadar yeni bir fikir değil. Dialogue: 0,0:02:19.04,0:02:24.69,Default,,0000,0000,0000,,Ama hakkıyla, bazen ikisinin aynı fikir oldukları o kadar belirgin olmuyor. Dialogue: 0,0:02:24.69,0:02:26.48,Default,,0000,0000,0000,,Sadece bunu göstermek istedim. Dialogue: 0,0:02:26.48,0:02:28.47,Default,,0000,0000,0000,,Hadi başka bir soru çözelim. Dialogue: 0,0:02:28.47,0:02:33.25,Default,,0000,0000,0000,,Bana göre, soruları çözdükçe bunlar gitgide daha kolay gelecekler. Dialogue: 0,0:02:33.25,0:02:37.82,Default,,0000,0000,0000,,50 nin karekökü. Dialogue: 0,0:02:37.82,0:02:40.03,Default,,0000,0000,0000,,50nin karekökü - Dialogue: 0,0:02:40.03,0:02:47.15,Default,,0000,0000,0000,,50, 25 kere 2 ile aynı şey. Dialogue: 0,0:02:47.15,0:02:51.65,Default,,0000,0000,0000,,Ve biraz evvel yaptıklarımızdan biliyoruz ki bu sadece üslü sayılar kanunlarının bir uzantısı ve o yüzden Dialogue: 0,0:02:51.65,0:02:58.41,Default,,0000,0000,0000,,25 kere 2 nin karekökü, 25 in karekökü kere Dialogue: 0,0:02:58.41,0:03:01.07,Default,,0000,0000,0000,,2 nin kareköküne eşit. Dialogue: 0,0:03:01.07,0:03:02.58,Default,,0000,0000,0000,,25 in karekökünü zaten biliyoruz - Dialogue: 0,0:03:02.58,0:03:03.17,Default,,0000,0000,0000,,5. Dialogue: 0,0:03:03.17,0:03:09.70,Default,,0000,0000,0000,,Demek ki bu 5 kere 2nin kareköküne eşit. Dialogue: 0,0:03:09.70,0:03:14.15,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi, kendi kendinize, "Hey, Sal, bunu kolay bir şeymiş gibi gösteriyorsun, Dialogue: 0,0:03:14.15,0:03:17.86,Default,,0000,0000,0000,,ama 50 yi 25 ve 2 ye ayırman gerektiğini nerden biliyordun?" Dialogue: 0,0:03:17.86,0:03:23.10,Default,,0000,0000,0000,,Neden, "50, 5 ve 10 un kareköklerine eşit" Dialogue: 0,0:03:23.10,0:03:28.80,Default,,0000,0000,0000,,Ya da 50 köke eşit -- aslında 1 ve 50 yi düşünüyorum Dialogue: 0,0:03:28.80,0:03:30.53,Default,,0000,0000,0000,,50 nin başka hangi kökleri olduğunu bilmiyorum. Dialogue: 0,0:03:30.53,0:03:32.57,Default,,0000,0000,0000,,Her neyse, şimdi bunula ilgilenmeyeceğim. Dialogue: 0,0:03:32.57,0:03:37.05,Default,,0000,0000,0000,,25 ve 2 yi seçmemin sebebi -- Dialogue: 0,0:03:37.05,0:03:40.87,Default,,0000,0000,0000,,50 nin en büyük tam kare olan çarpanını istiyordum. Dialogue: 0,0:03:40.88,0:03:42.86,Default,,0000,0000,0000,,ve o 25. Dialogue: 0,0:03:42.86,0:03:45.86,Default,,0000,0000,0000,,5 ve 10 kullansaydım pek bir yere varamazdım çünkü Dialogue: 0,0:03:45.86,0:03:47.99,Default,,0000,0000,0000,,5 de 10da tam kare değiller Dialogue: 0,0:03:47.99,0:03:50.61,Default,,0000,0000,0000,,ve 1 ve 50 ile de aynı durum. Dialogue: 0,0:03:50.61,0:03:51.84,Default,,0000,0000,0000,,Yani, Dialogue: 0,0:03:51.84,0:03:55.05,Default,,0000,0000,0000,,sayının çarpanlarını düşünüp Dialogue: 0,0:03:55.05,0:03:57.89,Default,,0000,0000,0000,,en büyük tam kare olanlarını bulmaya çalışın. Dialogue: 0,0:03:57.89,0:03:59.37,Default,,0000,0000,0000,,Ve tam bir sistemi yok. Dialogue: 0,0:03:59.37,0:04:02.28,Default,,0000,0000,0000,,Sadece tam kareleri tanımayı öğrenmeniz lazım. Dialogue: 0,0:04:02.28,0:04:03.94,Default,,0000,0000,0000,,Ve onlara alışacaksınız. Dialogue: 0,0:04:03.94,0:04:17.87,Default,,0000,0000,0000,,Örneğin 1, 4, 9, 25, 16, 25, 36, 49, 64 vesaire Dialogue: 0,0:04:17.87,0:04:21.29,Default,,0000,0000,0000,,Ve belki bu modülü yaparak onları daha kolayca tanımaya başlayabilirsiniz. Dialogue: 0,0:04:21.29,0:04:26.64,Default,,0000,0000,0000,,Ama eğer bu sayılardan herhangi biri kök içindeki sayılardan birinin çarpanıysa, Dialogue: 0,0:04:26.64,0:04:28.04,Default,,0000,0000,0000,,önce o sayılar basitleştirmek isteyebilirsiniz. Dialogue: 0,0:04:28.04,0:04:30.08,Default,,0000,0000,0000,,Ve ondan sonra kök içinden çıkarabilrsiniz Dialogue: 0,0:04:30.08,0:04:32.62,Default,,0000,0000,0000,,Tıpkı, bu sorudaki gibi. Dialogue: 0,0:04:32.62,0:04:37.59,Default,,0000,0000,0000,,Bir kaç tane daha yapalım. Dialogue: 0,0:04:37.59,0:04:43.46,Default,,0000,0000,0000,,7 kere 27 nin kökü kaçtır. Dialogue: 0,0:04:43.47,0:04:45.07,Default,,0000,0000,0000,,Ve yanına 7 yazdığım zaman Dialogue: 0,0:04:45.07,0:04:47.72,Default,,0000,0000,0000,,kök 27 kere 7 demek oluyor. Dialogue: 0,0:04:47.72,0:04:50.50,Default,,0000,0000,0000,,27 nin diğer çarpanlarını düşünelim, Dialogue: 0,0:04:50.50,0:04:52.05,Default,,0000,0000,0000,,ve eğer hiçbirinin tam kare olup olmadığına bakalım. Dialogue: 0,0:04:52.05,0:04:56.71,Default,,0000,0000,0000,,3, 27 in bir çarpanı, ama tam kare değil. Dialogue: 0,0:04:56.71,0:04:58.26,Default,,0000,0000,0000,,9 öyle. Dialogue: 0,0:04:58.26,0:05:01.22,Default,,0000,0000,0000,,Yani Dialogue: 0,0:05:01.22,0:05:08.78,Default,,0000,0000,0000,,bu 7 kere 9 kere 3 ün kökü Dialogue: 0,0:05:08.78,0:05:11.35,Default,,0000,0000,0000,,Ve şimdi, öğrendiğimiz kurallara dayanarak Dialogue: 0,0:05:11.35,0:05:17.57,Default,,0000,0000,0000,,bu 7 kere 9 un kökü Dialogue: 0,0:05:17.57,0:05:21.14,Default,,0000,0000,0000,,kere 3ün köküyle aynı şeyi. Dialogue: 0,0:05:21.14,0:05:26.40,Default,,0000,0000,0000,,Bu da 7 kere 3 kere karekök 3 e eşit Dialogue: 0,0:05:26.40,0:05:29.27,Default,,0000,0000,0000,,çünkü 9 un karekökü 3. Dialogue: 0,0:05:29.27,0:05:34.67,Default,,0000,0000,0000,,Yani, 21 kere karekök 3. Dialogue: 0,0:05:34.67,0:05:35.83,Default,,0000,0000,0000,,Bitti. Dialogue: 0,0:05:35.83,0:05:37.92,Default,,0000,0000,0000,,Haydi bir tane daha yapalım. Dialogue: 0,0:05:37.92,0:05:46.08,Default,,0000,0000,0000,,9 kere karekök 18 kaç eder. Dialogue: 0,0:05:46.08,0:05:48.41,Default,,0000,0000,0000,,18 in çarpanları neler? Dialogue: 0,0:05:48.41,0:05:50.52,Default,,0000,0000,0000,,6 ve 3 var. Dialogue: 0,0:05:50.52,0:05:52.28,Default,,0000,0000,0000,,1 ve 18. Dialogue: 0,0:05:52.28,0:05:54.55,Default,,0000,0000,0000,,Bunların hiçbiri tam kare değil. Dialogue: 0,0:05:54.55,0:05:56.54,Default,,0000,0000,0000,,Ama 2 ve 9 da var Dialogue: 0,0:05:56.54,0:05:59.01,Default,,0000,0000,0000,,ve 9 tam kare. Dialogue: 0,0:05:59.01,0:05:59.77,Default,,0000,0000,0000,,O zaman onu kullanalaım Dialogue: 0,0:05:59.77,0:06:07.02,Default,,0000,0000,0000,,Bu 9 kere 9kere2 nin kareköküne eşit Dialogue: 0,0:06:07.02,0:06:11.56,Default,,0000,0000,0000,,Ki bu da 9 kere karekök 2 - Dialogue: 0,0:06:11.56,0:06:15.58,Default,,0000,0000,0000,,evet o 2 - kere karekök 9. Dialogue: 0,0:06:15.58,0:06:20.30,Default,,0000,0000,0000,,Ki bu da 9 kere karekök 2 kere 3 e eşittir Dialogue: 0,0:06:20.31,0:06:22.83,Default,,0000,0000,0000,,Bu 9un karekökü. Dialogue: 0,0:06:22.83,0:06:27.25,Default,,0000,0000,0000,,Sonuç 27 kere karekök 2 ye eşit. Dialogue: 0,0:06:27.25,0:06:28.13,Default,,0000,0000,0000,,Bitti. Dialogue: 0,0:06:28.13,0:06:30.16,Default,,0000,0000,0000,,Umarım bu soruların nasıl çözüldüğünü anlamaya başlamışsınızdır. Dialogue: 0,0:06:30.16,0:06:33.07,Default,,0000,0000,0000,,Bir tane daha yapalım. Dialogue: 0,0:06:33.07,0:06:40.02,Default,,0000,0000,0000,,4 kere 25 in karekökü kaç? Dialogue: 0,0:06:40.02,0:06:41.88,Default,,0000,0000,0000,,25 tam kare. Dialogue: 0,0:06:41.88,0:06:45.09,Default,,0000,0000,0000,,Bu soru o kadar kolay ki hileli soru diyebiliriz. Dialogue: 0,0:06:45.11,0:06:47.25,Default,,0000,0000,0000,,25 tam kare, Dialogue: 0,0:06:47.25,0:06:51.20,Default,,0000,0000,0000,,karekökü de 5, yani bu 4 kere 5 e eşit Dialogue: 0,0:06:51.20,0:06:52.91,Default,,0000,0000,0000,,yani 20. Dialogue: 0,0:06:52.91,0:06:57.02,Default,,0000,0000,0000,,25 in karekökü 5. Dialogue: 0,0:06:57.02,0:06:58.22,Default,,0000,0000,0000,,Bir tane daha yapalım. Dialogue: 0,0:06:58.22,0:07:04.69,Default,,0000,0000,0000,,3 kere 29 un karekökü kaçtır? Dialogue: 0,0:07:04.69,0:07:06.19,Default,,0000,0000,0000,,29 un sadece iki çarpanı var - Dialogue: 0,0:07:06.19,0:07:06.87,Default,,0000,0000,0000,,o bir asal sayı Dialogue: 0,0:07:06.87,0:07:09.45,Default,,0000,0000,0000,,Çarpanları sadece 1 ve 29. Dialogue: 0,0:07:09.45,0:07:11.75,Default,,0000,0000,0000,,Ve o sayılardan hiç biri tam kare değiller. Dialogue: 0,0:07:11.75,0:07:14.22,Default,,0000,0000,0000,,Yani bunu daha fazla basitleştiremeyiz. Dialogue: 0,0:07:14.22,0:07:19.34,Default,,0000,0000,0000,,Demek ki bu en basit halinde. Dialogue: 0,0:07:19.34,0:07:21.36,Default,,0000,0000,0000,,Bir-iki tane daha yapalım. Dialogue: 0,0:07:21.36,0:07:32.13,Default,,0000,0000,0000,,7 kere 320 nin kökü? Dialogue: 0,0:07:32.14,0:07:35.70,Default,,0000,0000,0000,,320 hakkında düşünelim. Dialogue: 0,0:07:35.70,0:07:39.80,Default,,0000,0000,0000,,Aslında bu kadar büyük sayılarlayken adım adım gidebiliriz. Dialogue: 0,0:07:39.81,0:07:43.29,Default,,0000,0000,0000,,Buna bakıp çarpanı 4 - Dialogue: 0,0:07:43.29,0:07:47.38,Default,,0000,0000,0000,,aslında 16 daha iyi olur çünkü 16, 32 nin bir çarpanı. Dialogue: 0,0:07:47.38,0:07:48.38,Default,,0000,0000,0000,,Yani onu deneyelim. Dialogue: 0,0:07:48.38,0:07:58.00,Default,,0000,0000,0000,,Bu 7 kere 16 kere 20nin kareköküne eşit. Dialogue: 0,0:07:58.00,0:08:04.29,Default,,0000,0000,0000,,Bu da 7 kere 16 nın karekökü kere Dialogue: 0,0:08:04.29,0:08:06.96,Default,,0000,0000,0000,,20nin kareköküne eşit. Dialogue: 0,0:08:06.96,0:08:08.59,Default,,0000,0000,0000,,7 kree 16 nın karekökü. Dialogue: 0,0:08:08.59,0:08:10.38,Default,,0000,0000,0000,,16 nın karekökü 4. Dialogue: 0,0:08:10.38,0:08:11.63,Default,,0000,0000,0000,,7 kere 4 28e eşit. Dialogue: 0,0:08:11.63,0:08:17.11,Default,,0000,0000,0000,,Yani 28 kere 20 nin kökü. Dialogue: 0,0:08:17.11,0:08:19.10,Default,,0000,0000,0000,,Bitti mi? Dialogue: 0,0:08:19.10,0:08:21.80,Default,,0000,0000,0000,,Aslında 20yi biraz daha basitleştirebilirim Dialogue: 0,0:08:21.80,0:08:24.68,Default,,0000,0000,0000,,çünkü 20 4kere 5 e eşit. Dialogue: 0,0:08:24.68,0:08:33.56,Default,,0000,0000,0000,,Yani buna 28 kere karekök 4 kere karekök 5 diyebilirim Dialogue: 0,0:08:33.57,0:08:38.27,Default,,0000,0000,0000,,4 ün karekökü 2 olduğu için 2 dışarı çıkar Dialogue: 0,0:08:38.27,0:08:43.66,Default,,0000,0000,0000,,ve 56 kere karekök 5 i elde etmiş oluruz. Dialogue: 0,0:08:43.66,0:08:44.45,Default,,0000,0000,0000,,Umarım bu size mantıklı gelmiştir. Dialogue: 0,0:08:44.45,0:08:45.98,Default,,0000,0000,0000,,ve burada kullandığım teknik Dialogue: 0,0:08:45.98,0:08:46.89,Default,,0000,0000,0000,,çok önemli. Dialogue: 0,0:08:46.89,0:08:49.06,Default,,0000,0000,0000,,320 ye ilk baktığımda Dialogue: 0,0:08:49.06,0:08:52.16,Default,,0000,0000,0000,,320nin en büyük tam kare çarpanının ne olduğunu bilmiyordum Dialogue: 0,0:08:52.16,0:08:54.15,Default,,0000,0000,0000,,ve aslında 64 müş. Dialogue: 0,0:08:54.15,0:08:57.60,Default,,0000,0000,0000,,Ama o sayıya bakarak "4 320yi bölüyor" diyip Dialogue: 0,0:08:57.61,0:08:59.70,Default,,0000,0000,0000,,4 ü de kullanabilirdim Dialogue: 0,0:08:59.70,0:09:01.63,Default,,0000,0000,0000,,- 4 kere 80 320ye eşit. Dialogue: 0,0:09:01.63,0:09:03.21,Default,,0000,0000,0000,,Ve o zaman 80 i basitleştirmem gerekirdi. Dialogue: 0,0:09:03.21,0:09:06.48,Default,,0000,0000,0000,,Bu durumda 32 yi gördüm ve (16 32nin bir çarpanı olduğu için) Dialogue: 0,0:09:06.48,0:09:08.66,Default,,0000,0000,0000,,16 yı kullandım. Dialogue: 0,0:09:08.66,0:09:11.89,Default,,0000,0000,0000,,28 i ise 16nın karekökünü dışarı çıkardıktan sonra Dialogue: 0,0:09:11.89,0:09:13.16,Default,,0000,0000,0000,,7 ile çarparak elde ettim. Dialogue: 0,0:09:13.16,0:09:15.28,Default,,0000,0000,0000,,Ama bu sefer içerdeki sayıya bakıp Dialogue: 0,0:09:15.28,0:09:17.43,Default,,0000,0000,0000,,"bu tamkare bir sayıya bölünebiliyormuş" dedim. Dialogue: 0,0:09:17.43,0:09:20.06,Default,,0000,0000,0000,,"Hala 4 e bölünüyor." Dialogue: 0,0:09:20.06,0:09:27.70,Default,,0000,0000,0000,,ve daha fazla basitleştirilemeyen bir sayıya ulaşana kadar 20 yi basitleştirdim. Dialogue: 0,0:09:27.70,0:09:29.95,Default,,0000,0000,0000,,Bu sayının asal sayı olmasına gerek yok. Dialogue: 0,0:09:29.95,0:09:34.23,Default,,0000,0000,0000,,Umarım, bu karekök basitleşitrme hakkında size iyi bir fikir veriyordur. Dialogue: 0,0:09:34.23,0:09:37.85,Default,,0000,0000,0000,,Aslında üslü sayıların kanunlarının bir uzantısı Dialogue: 0,0:09:37.85,0:09:41.87,Default,,0000,0000,0000,,ve bu modülde ilerledikçe size daha kolay gelecektir. Dialogue: 0,0:09:41.89,0:09:43.42,Default,,0000,0000,0000,,İyi eğlenceler!