0:00:01.607,0:00:04.350
Được hỗ trợ bởi:[br]Protocol Labs

0:00:04.350,0:00:09.440
Theo đuổi trí tò mò của bạn. [br]Đưa loài người tiến lên phía trước.

0:00:16.716,0:00:19.066
Trong cả Vũ Trụ,

0:00:19.066,0:00:24.543
Trong cả Vũ Trụ, [br]chỉ có một mầm sống được biết đến.

0:00:31.420,0:00:34.443
Liệu nó chỉ tồn tại một mình?

0:00:34.443,0:00:40.260
Liệu nó chỉ tồn tại một mình?[br]Hay đó chỉ là một phần của vùng đất Vũ Trụ rộng lớn?

0:00:45.961,0:00:52.564
Hãy tưởng tượng một viện bảo tàng[br]lưu trữ mọi dạng sống trong Vũ Trụ.

0:00:58.334,0:01:01.267
Một bảo tàng như vậy có thể chứa đựng điều kì bí gì

0:01:16.262,0:01:18.692
Điều gì khả thi dưới quy luật của tự nhiên?

0:01:39.769,0:01:40.909
SỰ

0:01:40.909,0:01:42.265
SỰ SỐNG

0:01:42.265,0:01:43.475
SỰ SỐNG BÊN

0:01:43.475,0:01:44.475
SỰ SỐNG BÊN NGOÀI

0:01:49.021,0:01:49.894
CHƯƠNG II

0:01:49.894,0:01:54.984
CHƯƠNG II[br]Viện bảo tàng của sự sống ngoài Trái Đất

0:02:02.810,0:02:03.663
Để có hi vọng

0:02:03.663,0:02:05.533
tìm được sự sống ngoài Trái Đất

0:02:05.533,0:02:07.693
Chúng ta phải biết thứ mà ta cần tìm.

0:02:12.060,0:02:13.696
Nhưng ta nên bắt đầu từ đâu?

0:02:15.291,0:02:16.571
Làm sao ta có thể thu hẹp lại

0:02:16.571,0:02:19.450
những khả năng dường như vô tận?

0:02:27.311,0:02:29.401
Có một điều ta biết chắc rằng.

0:02:30.680,0:02:32.075
Tự nhiên cũng có

0:02:32.075,0:02:33.528
quy luật riêng của mình.

0:02:36.791,0:02:38.200
Sự sống ngoài hành tinh dù

0:02:38.200,0:02:40.016
kỳ lạ đến thế nào,

0:02:40.385,0:02:41.579
nó cũng sẽ bị hạn chế bởi

0:02:41.579,0:02:42.627
những quy luật vật lý

0:02:42.627,0:02:44.827
và hóa học chung như chúng ta bây giờ.

0:02:51.577,0:02:52.337
Trên hết,

0:02:53.297,0:02:56.035
mỗi môi trường ngoài Trái Đất sẽ định hình

0:02:56.035,0:02:58.425
kiểu sự sống nào có thể tiến hóa ở đó.

0:03:06.989,0:03:09.227
Bất chấp những rào cản tự nhiên này,

0:03:09.227,0:03:12.337
những khả năng xảy ra thật khó để tưởng tượng.

0:03:14.237,0:03:15.780
Hàng nghìn tỷ hành tinh,

0:03:15.780,0:03:17.931
mỗi hành tinh là một vạc hóa chất độc nhất

0:03:17.931,0:03:21.121
theo đuổi quá trình tiến hóa phức tạp riêng.

0:03:28.150,0:03:29.609
Để dẫn đường cho suy nghĩ của chúng ta,

0:03:29.609,0:03:31.339
viện bảo tàng sự sống ngoài Trái Đất

0:03:31.339,0:03:33.122
sẽ được chia thành 2 nơi.

0:03:35.674,0:03:36.039
Sự sống mà ta biết

0:03:36.039,0:03:36.964
NƠI TRƯNG BÀY I[br]Sự sống mà ta biết[br]Dựa trên cacbon và nước[br]Sự sống mà ta biết

0:03:36.964,0:03:38.354
NƠI TRƯNG BÀY I[br]Sự sống mà ta biết[br]Dựa trên cacbon và nước[br]Nhà của những sinh vật

0:03:38.354,0:03:40.574
NƠI TRƯNG BÀY I[br]Sự sống mà ta biết[br]Dựa trên cacbon và nước[br]có cấu trúc sinh-hóa học giống chúng ta.

0:03:41.574,0:03:41.824
NƠI TRƯNG BÀY II[br]Sự sống ta chưa biết[br]Cấu trúc sinh-hóa kỳ lạ

0:03:41.824,0:03:43.592
NƠI TRƯNG BÀY II[br]Sự sống ta chưa biết[br]Cấu trúc sinh-hóa kỳ lạ[br]Và sự sống mà ta chưa biết

0:03:43.592,0:03:45.042
NƠI TRƯNG BÀY II[br]Sự sống ta chưa biết[br]Cấu trúc sinh-hóa kỳ lạ[br]Nhà của những sinh vật

0:03:45.042,0:03:47.991
NƠI TRƯNG BÀY II[br]Sự sống ta chưa biết[br]Cấu trúc sinh-hóa kỳ lạ[br]thách thức tầm hiểu biết của ta về sự sống

0:03:54.018,0:03:55.038
Trước khi ta đi

0:03:55.038,0:03:56.939
quá xa vào những nơi xa lạ

0:03:57.103,0:03:58.983
Chúng ta phải tự hỏi rằng

0:03:59.960,0:04:02.228
Có khi nào sự sống ngoài kia giống chúng ta

0:04:02.228,0:04:03.517
hơn là ta nghĩ?

0:04:10.756,0:04:12.549
NƠI TRƯNG BÀY I

0:04:12.549,0:04:14.659
NƠI TRƯNG BÀY I[br]Sự sống mà ta biết

0:04:14.659,0:04:15.243
NƠI TRƯNG BÀY I[br]Sự sống mà ta biết[br]Dựa trên Cacbon và nước

0:04:15.243,0:04:17.538
Nếu có một yếu tố kết nối tất cả chúng ta

0:04:17.538,0:04:19.581
với những giống nòi khác trong bảo tàng này thì

0:04:19.581,0:04:20.819
đó là Cacbon.

0:04:21.778,0:04:22.978
CACBON

0:04:24.913,0:04:26.482
Cacbon ở khắp mọi nơi

0:04:26.482,0:04:29.463
là một trong những nguyên tố phổ biến nhất Vũ Trụ

0:04:29.463,0:04:33.348
và chúng rất thích hợp để hình thành nên những phân tử lớn vững chắc.

0:04:37.415,0:04:38.969
Cacbon có khả năng hiếm có

0:04:38.969,0:04:40.497
trong việc hình thành nên liên kết 4 chiều

0:04:40.497,0:04:41.559
với các nguyên tố khác

0:04:41.559,0:04:44.439
và liên kết với chính nó trong 1 chuỗi dài, ổn định.

0:04:46.161,0:04:47.531
cho phép sự hình thành của

0:04:47.531,0:04:49.901
những phân tử lớn và phức tạp hơn.

0:04:56.196,0:04:57.780
Tính linh hoạt này giúp

0:04:57.780,0:04:59.260
cacbon trở thành phần trung tâm

0:04:59.260,0:05:01.210
trong bộ máy phân tử của sự sống.

0:05:03.257,0:05:06.327
Và hợp chất Cacbon mà ta đang sử dụng

0:05:06.327,0:05:08.533
đã được tìm thấy cách xa ngoài Trái Đất,

0:05:08.533,0:05:10.161
bám chặt vào thiên thạch.

0:05:10.874,0:05:12.154
GLYXIN

0:05:12.154,0:05:14.649
và trôi dạt trong những đám mây

0:05:14.649,0:05:15.985
của bụi Vũ trụ.

0:05:18.492,0:05:20.272
Các khối nền tảng của sự sống

0:05:21.182,0:05:23.515
trôi dạt như tuyết trong Vũ trụ

0:05:29.867,0:05:32.317
Và nếu sự sống ngoài Trái Đất chọn

0:05:32.317,0:05:33.668
những loại hợp chất Cacbon khác

0:05:33.668,0:05:35.258
cho cấu trúc hóa sinh của mình,

0:05:35.628,0:05:37.728
họ sẽ vẫn có rất nhiều sự lựa chọn.

0:05:41.958,0:05:43.828
Các nhà khoa học gần đây đã tìm ra

0:05:43.828,0:05:45.763
hơn một triệu chuỗi khả năng

0:05:45.763,0:05:48.081
thay thế cho DNA.

0:05:48.463,0:05:50.056
Tất cả đều dựa trên Cacbon.

0:05:57.678,0:05:58.878
Nếu chúng ta khám phá ra

0:05:58.878,0:06:01.144
sự sống dựa trên Cacbon khác,

0:06:01.548,0:06:04.396
về cơ bản ta và họ có mối liên kết với nhau.

0:06:07.678,0:06:10.202
Họ sẽ là người anh em Vũ trụ của chúng ta.

0:06:13.216,0:06:15.431
Nhưng liệu họ có trông giống ta không?

0:06:19.689,0:06:22.688
Nếu họ đến từ những hành tinh giống Trái Đất,

0:06:22.688,0:06:24.450
thì chúng ta sẽ có nhiều điểm chung

0:06:24.928,0:06:28.434
hơn là chỉ mỗi cấu trúc sinh-hóa.

0:06:29.767,0:06:31.019
Sự sống sẽ như thế nào

0:06:31.019,0:06:32.223
trên những hành tinh khác,

0:06:32.223,0:06:33.314
Nếu nó có thể tiến hóa?

0:06:33.473,0:06:34.654
Có phải nó sẽ giống với

0:06:34.654,0:06:36.334
thế giới chúng ta ngày nay trên Trái Đất?

0:06:37.486,0:06:38.951
Hay là hoàn toàn khác biệt?

0:06:40.405,0:06:42.219
Có những người tranh luận cho rằng

0:06:42.219,0:06:44.640
với những lý luận của tiến hóa hội tụ

0:06:44.640,0:06:46.366
nếu điều kiện trên những hành tinh khác

0:06:46.366,0:06:47.550
tương tự như ở đây,

0:06:47.550,0:06:48.432
thì chúng ta sẽ thấy

0:06:48.432,0:06:50.435
những sự sống tương tự.

0:06:54.465,0:06:56.924
Các bộ phận cơ thể động vật và thực vật

0:06:56.924,0:06:58.217
trông rất quen thuộc.

0:07:12.047,0:07:12.817
Trên Trái Đất,

0:07:12.817,0:07:15.194
các chức năng nhất định như tầm nhìn,

0:07:15.194,0:07:16.777
định vị bằng tiếng vang và bay

0:07:16.777,0:07:18.656
đã tiến hóa nhiều lần,

0:07:18.656,0:07:19.603
một cách độc lập

0:07:19.603,0:07:21.190
ở nhiều loài khác nhau.

0:07:23.640,0:07:25.900
Quá trình tiến hóa hội tụ này

0:07:26.272,0:07:28.912
cũng xảy ra đối với những hành tinh giống Trái Đất

0:07:28.912,0:07:30.792
nơi mà các sinh vật đối mặt với

0:07:30.792,0:07:32.530
những áp lực từ môi trường tương tự.

0:07:35.402,0:07:36.842
Không có gì đảm bảo

0:07:37.222,0:07:40.357
nhưng có thể tồn tại tính phổ quát nhất định của sự sống

0:07:44.172,0:07:45.982
những thành công lớn nhất của tiến hóa

0:07:45.982,0:07:48.482
đang lặp lại khắp vũ trụ.

0:07:57.717,0:07:59.494
Mỗi đặc điểm sẽ thích ứng

0:07:59.494,0:08:01.534
theo môi trường địa phương đó.

0:08:02.809,0:08:04.199
Những hành tinh sáng mờ

0:08:04.199,0:08:05.889
sẽ sản sinh ra sinh vật có mắt lớn

0:08:05.889,0:08:07.975
để tiếp nhận thêm ánh sáng,

0:08:07.975,0:08:09.670
như động vật có vú sống về đêm.

0:08:14.089,0:08:16.545
Một số người đi xa đến mức cho rằng

0:08:16.545,0:08:18.505
sinh vật có cơ thể giống con người,

0:08:18.505,0:08:19.240
dạng con người,

0:08:19.240,0:08:21.188
sẽ xuất hiện trên các hành tinh khác.

0:08:25.828,0:08:28.548
Sự tồn tại của sinh vật dạng người

0:08:28.548,0:08:30.798
dường như không được hình thành

0:08:30.798,0:08:33.967
từ chuỗi sự kiện dài tương tự đã tạo nên chúng ta.

0:08:34.996,0:08:36.885
Nhưng chúng ta không thể bác bỏ điều đó.

0:08:40.697,0:08:41.947
Nếu chỉ cần một trong số

0:08:41.947,0:08:44.267
100 nghìn tỉ hành tinh giống Trái Đất

0:08:44.267,0:08:46.347
sản sinh ra sinh vật dạng người

0:08:46.347,0:08:47.287
thì có thể vẫn còn

0:08:47.287,0:08:48.317
hàng ngàn những sinh vật

0:08:48.317,0:08:49.874
như chúng ta ngoài kia.

0:09:02.422,0:09:07.510
Nhưng trên thực tế, chúng ta có nhiều cơ hội để [br]tìm hiểu sinh vật đứng dưới cùng chuỗi thức ăn.

0:09:10.051,0:09:11.331
Tiến hóa hội tụ

0:09:11.331,0:09:13.881
cũng xảy ra lan tràn nơi thực vật

0:09:13.881,0:09:15.811
và quang hợp C₄

0:09:15.811,0:09:17.481
đã phát sinh độc lập

0:09:17.481,0:09:19.266
hơn 40 lần...

0:09:21.426,0:09:22.607
Thực vật ngoài Trái Đất

0:09:22.607,0:09:23.607
sẽ giống như chúng ta

0:09:23.607,0:09:25.762
hay là điều gì đó khác biệt hoàn toàn?

0:09:36.682,0:09:37.565
Trên Trái Đất,

0:09:37.565,0:09:38.945
thực vật có màu xanh lục

0:09:38.945,0:09:39.631
vì chúng hấp thụ

0:09:39.631,0:09:40.901
những bước sóng ánh sáng khác,

0:09:40.901,0:09:43.048
trong quang phổ của Mặt Trời.

0:09:45.421,0:09:48.207
Nhưng các ngôi sao tỏa ra nhiều màu sắc

0:09:52.431,0:09:53.864
và thực vật ngoài Trái Đất sẽ tạo ra

0:09:53.864,0:09:54.944
nhiều sắc tố khác nhau

0:09:54.944,0:09:57.714
để thích ứng với quang phổ ngôi sao độc nhất của chúng.

0:10:04.311,0:10:06.461
Thực vật nhận năng lượng từ các ngôi sao nóng hơn

0:10:06.461,0:10:08.171
sẽ có màu đỏ hơn,

0:10:08.171,0:10:09.231
vì chúng phải hấp thụ

0:10:09.231,0:10:11.411
năng lượng ánh sáng xanh nhiều năng lượng hơn.

0:10:19.240,0:10:22.110
Xung quanh các Sao lùn đỏ sáng mờ,

0:10:22.110,0:10:24.950
thảm thực vật sẽ trông tối hơn,

0:10:24.950,0:10:26.730
thích ứng để hấp thụ tất cả

0:10:26.730,0:10:28.499
các sóng ánh sáng nhìn thấy.

0:10:44.946,0:10:45.906
Trên Trái Đất,

0:10:45.906,0:10:47.789
thực vật có thể từng xuất hiện màu tím,

0:10:47.789,0:10:49.799
nhờ vào một sắc tố gọi là Retinal,

0:10:49.799,0:10:52.445
là một tiền chất của chất diệp lục.

0:10:54.817,0:10:55.847
Một số người nghĩ rằng

0:10:55.847,0:10:58.207
sự đơn giản của retinal

0:10:58.207,0:11:02.127
sẽ khiến nó trở thành sắc tố phổ biến hơn.

0:11:03.662,0:11:04.902
Nếu vậy,

0:11:04.902,0:11:05.815
chúng ta sẽ thấy rằng

0:11:05.815,0:11:07.095
màu tím

0:11:07.602,0:11:09.668
là màu sắc ưa chuộng nhất của sự sống.

0:11:19.712,0:11:21.792
Nhưng màu sắc của thảm thực vật ngoài Trái Đất

0:11:21.792,0:11:24.205
còn hơn chỉ là sự tò mò,

0:11:25.592,0:11:27.024
thông tin hóa học của chúng

0:11:27.024,0:11:27.954
có thể được nhìn thấy

0:11:27.954,0:11:30.334
từ hàng năm ánh sáng.

0:11:34.372,0:11:36.622
Thực vật Trái Đất có một đường lồi đặc trưng,

0:11:36.622,0:11:39.632
trong ánh sáng phản chiếu từ Trái Đất

0:11:40.049,0:11:41.549
Tìm kiếm một điểm đặc trưng tương tự

0:11:41.549,0:11:43.649
từ một hành tinh khác có thể chỉ ra con đường

0:11:43.649,0:11:45.969
đến với thực vật ngoài Trái Đất.

0:11:50.359,0:11:51.842
Có thể đây sẽ là

0:11:51.842,0:11:54.872
cái nhìn liếc qua đầu tiên của chúng ta về sự sống ngoài kia.

0:11:54.872,0:11:56.592
Một áng sắc rực rỡ

0:11:56.592,0:11:59.112
tỏa ra từ một hành tinh xa xôi.

0:12:12.119,0:12:18.879
Nhưng điều ảnh hướng mạnh mẽ nhất không đến từ ngôi sao chủ;[br]mà là bản thân hành tinh đó

0:12:20.419,0:12:21.225
Điều gì sẽ xảy ra,

0:12:21.225,0:12:22.533
khi ta thay đổi độ dài ngày

0:12:22.533,0:12:23.375
của hành tinh?

0:12:23.375,0:12:23.845
Điều gì sẽ xảy ra,

0:12:23.845,0:12:24.459
khi ta thay đổi

0:12:24.459,0:12:25.556
độ nghiêng của hành tinh?

0:12:25.556,0:12:25.854
Điều gì sẽ xảy ra,

0:12:25.854,0:12:26.714
khi ta thay đổi

0:12:26.714,0:12:27.845
hình dạng của quỹ đạo?

0:12:27.845,0:12:28.335
Điều gì sẽ xảy ra

0:12:28.335,0:12:29.245
khi ta thay đổi

0:12:29.245,0:12:31.215
trọng lực của hành tinh?

0:12:34.485,0:12:37.170
Những hành tinh với quỹ đạo elip dài

0:12:37.170,0:12:40.320
sẽ có những lúc giao mùa đột ngột

0:12:41.299,0:12:42.129
Có thể có những hành tinh

0:12:42.129,0:12:43.079
trông như đã chết

0:12:43.079,0:12:44.754
trong hàng ngàn năm,

0:12:45.444,0:12:46.644
rồi bất ngờ...

0:12:46.644,0:12:47.478
hồi xuân trở lại.

0:13:02.467,0:13:03.972
Hầu hết các hành tinh đá

0:13:03.972,0:13:05.032
được phát hiện cho đến nay

0:13:05.032,0:13:07.592
đều là những "Siêu Trái Đất" khổng lồ.

0:13:09.253,0:13:10.923
GJ 357 D

0:13:12.291,0:13:13.777
Sự sống sẽ tiến hóa như thế nào

0:13:13.777,0:13:14.977
trên những hành tinh đó?

0:13:18.580,0:13:19.661
Trong đại dương,

0:13:19.661,0:13:21.662
trọng lực không là vấn đề gì nhiều cả.

0:13:29.595,0:13:30.695
Một hành tinh với trọng lực lớn

0:13:30.695,0:13:32.456
thì không phải nơi nào cũng có trọng lực mạnh.

0:13:33.591,0:13:34.450
Nếu bạn ở trong đại dương,

0:13:34.450,0:13:36.257
và đó là nơi tất cả sự sống bắt đầu

0:13:36.257,0:13:37.657
thì gần như không thể cảm nhận trọng lực

0:13:37.657,0:13:38.942
vì tỉ trọng của bạn

0:13:38.942,0:13:41.421
cũng giống như môi trường xung quanh.

0:13:42.822,0:13:44.452
Đó là khi động vật

0:13:44.452,0:13:45.612
bước lên trên cạn,

0:13:45.612,0:13:47.053
và chúng cảm nhận được trọng lực.

0:13:51.550,0:13:52.850
Lực g mạnh

0:13:52.850,0:13:53.634
sẽ đòi hỏi sinh vật

0:13:53.634,0:13:55.574
có bộ xương lớn và cơ bắp to

0:13:55.574,0:13:57.684
cho sự sống phức tạp trên cạn.

0:13:59.745,0:14:00.835
Chúng cũng cần

0:14:00.835,0:14:03.355
một hệ tuần hoàn mạnh mẽ hơn.

0:14:04.678,0:14:06.468
Và thực vật có thể bị kìm hãm phát triển

0:14:06.468,0:14:09.038
vì tiêu hao năng lượng vận chuyển chất dinh dưỡng

0:14:09.038,0:14:11.067
dưới trọng lực mạnh hơn.

0:14:17.315,0:14:18.585
Những hành tinh có trọng lực yếu

0:14:18.585,0:14:19.445
sẽ dễ bị

0:14:19.445,0:14:21.835
thất thoát khí quyển ra ngoài Vũ Trụ,

0:14:21.835,0:14:23.275
và thiếu đi từ trường

0:14:23.275,0:14:25.245
để bảo vệ tránh khỏi các tia Vũ Trụ.

0:14:35.816,0:14:36.966
Nhưng những hành tinh nhỏ

0:14:36.966,0:14:39.210
có thể là nhà của các ốc đảo bí mật.

0:14:46.160,0:14:47.600
Những hệ thống hang động đồ sộ

0:14:47.600,0:14:50.720
cung cấp nơi ẩn náu cho sự sống.

0:15:02.422,0:15:11.032
Với nhiệt độ ổn định hơn và sự bảo vệ tránh khỏi các tia Vũ Trụ, [br]sự sống có thể phát triển ngầm trên hành tinh với bề mặt chết chóc.

0:15:26.692,0:15:29.352
Hành tinh nhỏ nhất có thể sinh sống được

0:15:29.352,0:15:31.898
được ước tính vào khoảng 2.5%

0:15:31.898,0:15:34.135
khối lượng Trái Đất.

0:15:35.041,0:15:38.761
Nếu sự sống trên mặt đất tiến hóa ở các hành tinh ấy,

0:15:38.761,0:15:40.791
đấy sẽ là một cảnh quan đáng nhìn.

0:15:44.581,0:15:47.481
Thực vật có thể phát triển lên đỉnh cao

0:15:47.481,0:15:49.222
có thể vận chuyển chất dinh dưỡng lên cao hơn,

0:15:49.222,0:15:51.302
khi trong lực yếu hơn.

0:15:59.091,0:16:00.281
Và không cần sự đòi hỏi

0:16:00.281,0:16:01.381
của các bộ xương cồng kềnh,

0:16:01.381,0:16:02.752
và cơ bắp to

0:16:02.752,0:16:04.422
động vật có thể có dạng cơ thể

0:16:04.422,0:16:06.422
khiến cho ta sửng sốt.

0:16:22.233,0:16:28.406
Mặc cho trí tưởng tượng háo hức của chúng ta, [br]dạng sống phức tạp to lớn có thể rất hiếm trong Vũ Trụ.

0:16:31.341,0:16:32.311
Tại Trái Đất,

0:16:32.311,0:16:34.841
ta cần đến 3 tỉ năm tiến hóa

0:16:34.841,0:16:37.541
để tạo ra sự sống động thực vật phức tạp.

0:16:39.661,0:16:41.651
Trong khi các vi sinh mạnh mẽ hơn,

0:16:41.651,0:16:42.721
thích ứng nhiều hơn

0:16:42.721,0:16:45.000
và lan rộng hơn.

0:16:48.277,0:16:49.707
Bộ sưu tập lớn nhất

0:16:49.707,0:16:50.387
trong bảo tàng

0:16:50.387,0:16:51.437
của sự sống ngoài Trái Đất

0:16:51.437,0:16:52.347
sẽ có thể là

0:16:52.347,0:16:54.587
"Đại sảnh của vi sinh".

0:17:10.121,0:17:13.011
Tìm kiếm vi sinh ngoài Trái Đất nhỏ nhất

0:17:13.011,0:17:14.541
sẽ là một phát hiện mang tính đột phá.

0:17:30.461,0:17:31.851
Và những vi sinh tí hon này

0:17:31.851,0:17:34.531
có thể để lại một dấu vết lớn.

0:17:35.761,0:17:37.341
Giống như đá stromatolit trên Trái Đất,

0:17:37.341,0:17:38.681
các lớp vi sinh vật

0:17:38.681,0:17:39.501
có thể tích tụ thành

0:17:39.501,0:17:41.541
những gò đá khổng lồ theo thời gian.

0:17:41.541,0:17:44.161
Để lại những cấu trúc kỳ lạ.

0:17:48.671,0:17:50.411
Và khi con số đủ lớn,

0:17:50.411,0:17:51.909
một số vi khuẩn ngoài Trái Đất

0:17:51.909,0:17:54.122
có thể để lại dấu vết sinh học riêng biệt,

0:17:55.868,0:17:57.072
bằng cách xả ra những khí

0:17:57.072,0:17:59.288
mà sẽ không cùng tồn tại một cách tự nhiên

0:17:59.288,0:18:00.478
như Oxi

0:18:00.478,0:18:01.329
và Metan.

0:18:07.173,0:18:08.953
Có cách để tạo ra Oxi mà không cần sự sống.

0:18:08.953,0:18:10.946
Có cách để tạo ra Metan mà không cần sự sống.

0:18:10.946,0:18:12.936
Nhưng để chúng ở chung một bầu khí quyển?

0:18:12.936,0:18:14.077
Là điều gần như bất khả thi

0:18:14.077,0:18:15.082
Trừ khi có sự hiện diện của sinh học

0:18:15.082,0:18:15.752
để tạo ra những khí ấy

0:18:15.752,0:18:16.832
trên bề mặt.

0:18:17.440,0:18:18.250
Và nó sẽ để lại,

0:18:18.250,0:18:20.868
một dấu ấn trên màu sắc quang phổ của hành tinh.

0:18:22.700,0:18:24.750
Kính thiên văn vũ trụ thế hệ tiếp theo

0:18:24.750,0:18:27.558
sẽ đi tìm một dấu hiệu như trên,

0:18:28.418,0:18:30.948
trên một hành tinh không xa Trái Đất.

0:18:32.155,0:18:33.935
Ngôi sao giống Mặt Trời gần nhất

0:18:33.935,0:18:36.135
có hành tinh giống Trái Đất,

0:18:36.135,0:18:37.755
nằm trong khu vực có thể sống

0:18:37.755,0:18:40.415
có thể chỉ cách 20 năm ánh sáng

0:18:40.415,0:18:41.415
và có thể thấy

0:18:41.415,0:18:42.765
bằng mắt trần.

0:18:46.213,0:18:51.691
Nhưng có thể có đối tượng dễ nhắm đến[br]hơn những hành tinh nhỏ giống Trái Đất.

0:18:54.831,0:19:01.441
Sao lùn nâu: quá nhỏ để là ngôi sao, quá lớn để là hành tinh.

0:19:06.206,0:19:07.426
Hầu hết các Sao lùn nâu

0:19:07.426,0:19:09.116
quá nóng để hỗ trợ sự sống

0:19:09.116,0:19:10.616
như chúng ta đã biết.

0:19:10.986,0:19:12.696
Nhưng một số vừa đủ lạnh.

0:19:14.026,0:19:22.596
WISE 0855-0714

0:19:24.306,0:19:26.237
Tất cả các nguyên tố cơ bản cần cho sự sống

0:19:26.237,0:19:26.949
đã được phát hiện

0:19:26.949,0:19:28.729
bên trong bầu khí quyển của nó.

0:19:31.463,0:19:32.763
Và trong những đám mây này,

0:19:32.763,0:19:33.833
một số tầng

0:19:33.833,0:19:35.623
sẽ cung cấp nhiệt độ lí tưởng

0:19:35.623,0:19:39.573
và áp suất cho khả năng sinh sống.

0:19:45.928,0:19:49.188
Có thể có sinh vật phù du trên bầu trời

0:19:49.988,0:19:53.658
được giữ ở trên cao bằng những đợt gió lên

0:19:57.467,0:19:58.688
Và khi đã đủ lực,

0:19:58.688,0:20:01.187
những cơn gió này thậm chí có thể hỗ trợ

0:20:01.187,0:20:03.267
sự sống phức tạp hơn.

0:20:05.997,0:20:07.936
Thú săn mồi.

0:20:15.582,0:20:23.742
Có hơn 25 tỉ Sao lùn nâu đơn độc trong thiên hà của chúng ta,[br]và kích thước của chúng sẽ khiến việc nghiên cứu dễ dàng hơn.

0:20:26.932,0:20:34.942
Mẫu vật đầu tiên chúng ta khám phá trong bảo tàng của sự sống[br]có thể không đến từ một hành tinh nào cả.

0:20:43.970,0:20:47.374
Điều này đặt ra một câu hỏi quan trọng

0:20:47.374,0:20:48.904
Có khi nào chúng ta đang tìm kiếm

0:20:48.904,0:20:50.254
vào nhầm chỗ?

0:20:52.294,0:20:53.434
Điều gì sẽ xảy ra nếu tự nhiên

0:20:53.434,0:20:56.779
có những ý tưởng khác?

0:20:58.850,0:21:01.170
NƠI TRƯNG BÀY II

0:21:01.170,0:21:03.490
NƠI TRƯNG BÀY II[br]Sự sống ta chưa biết

0:21:03.490,0:21:07.871
NƠI TRƯNG BÀY II[br]Sự sống ta chưa biết[br]Cấu trúc sinh-hóa kỳ lạ

0:21:20.932,0:21:22.262
Hầu hết Vũ Trụ

0:21:22.262,0:21:24.372
đều quá lạnh hoặc quá nóng

0:21:24.372,0:21:25.332
đối với nước lỏng,

0:21:25.332,0:21:27.462
và sinh-hóa học hỗ trợ sự sống

0:21:27.462,0:21:28.592
mà chúng ta được biết.

0:21:31.303,0:21:34.522
Nhưng trong trường hợp chúng ta đang đi sai hướng

0:21:34.522,0:21:37.987
chúng ta phải cân nhắc nhiều khả năng.

0:21:38.713,0:21:39.753
để tìm kiếm sự sống

0:21:39.753,0:21:42.133
bên ngoài khu vực có thể sống

0:21:42.133,0:21:43.163
ở nơi mà có vẻ

0:21:43.163,0:21:46.087
cực kì khắc nghiệt đối với chúng ta.

0:21:49.422,0:21:50.812
Môi trường kì lạ

0:21:50.812,0:21:53.422
sẽ đòi hỏi sinh-hóa học kì lạ.

0:21:53.422,0:21:54.762
Và trong khi không có nguyên tố

0:21:54.762,0:21:56.893
có thể xứng tầm với sự linh hoạt của Cacbon,

0:21:56.893,0:21:58.753
có một đối thủ đang dẫn đầu.

0:22:00.254,0:22:07.474
Silic

0:22:07.474,0:22:08.584
Từ cái nhìn đầu tiên

0:22:08.584,0:22:10.806
Silic có vẻ tương tự như Cacbon.

0:22:12.912,0:22:15.052
Nó cũng hình thành liên kết 4 chiều

0:22:15.052,0:22:16.943
và cũng phổ biến trong Vũ Trụ.

0:22:19.131,0:22:21.204
Những nếu xem xét kĩ hơn

0:22:21.204,0:22:24.126
thì 2 nguyên tố này như cặp song sinh nhầm.

0:22:27.099,0:22:29.139
Liên kết của Silic yếu hơn

0:22:29.139,0:22:30.389
và không dễ tạo nên

0:22:30.389,0:22:32.609
phân tử lớn phức tạp.

0:22:36.159,0:22:37.523
Mặc dù vậy,

0:22:37.523,0:22:40.443
chúng có thể chịu được khoảng nhiệt độ rộng hơn,

0:22:40.819,0:22:43.989
mở ra những khả năng hấp dẫn.

0:22:47.189,0:22:48.989
Sự sống dựa trên nguyên tố Silic

0:22:48.989,0:22:50.589
thay vì Cacbon

0:22:50.589,0:22:53.621
sẽ chịu được nhiệt độ cực lạnh.

0:22:54.579,0:22:55.869
Mở ra những cánh cửa mới

0:22:55.869,0:22:59.129
cho dạng sống kì lạ.

0:23:01.103,0:23:02.900
Nhưng Silic có một vấn đề.

0:23:04.423,0:23:06.273
Nếu có sự hiện diện của Oxi,

0:23:06.273,0:23:07.748
chúng sẽ kết tinh thành đá rắn.

0:23:10.090,0:23:11.880
Để tránh bị hóa đá,

0:23:11.880,0:23:13.610
dạng sống Silic nên

0:23:13.610,0:23:16.519
bị giới hạn trong môi trường không có oxi

0:23:16.519,0:23:18.184
như mặt trăng lạnh giá của Sao Thổ,

0:23:18.184,0:23:22.434
Titan.

0:23:22.807,0:23:24.307
Những hồ rộng lớn chứa chất lỏng của nó

0:23:24.307,0:23:25.667
Metan và Etan

0:23:25.667,0:23:27.132
có thể là môi trường lí tưởng

0:23:27.132,0:23:28.862
cho sự sống dựa trên Silic,

0:23:28.865,0:23:32.335
hay các sinh vật hóa sinh cấp tiến khác.

0:23:37.115,0:23:38.725
Vì thiếu nguồn ánh sáng dồi dào,

0:23:38.725,0:23:40.935
dạng sống trên các hành tinh như Titan

0:23:40.935,0:23:43.121
sẽ có thể là sinh vật hóa tổng hợp.

0:23:43.121,0:23:44.463
Khai thác năng lượng cho chúng

0:23:44.463,0:23:46.593
bằng cách phá vỡ những khối đá.

0:24:01.374,0:24:02.354
Dạng sống như vậy

0:24:02.354,0:24:04.714
có thể trao đổi chất cực chậm

0:24:04.714,0:24:06.504
và vòng đời kéo dài

0:24:06.504,0:24:07.964
trong khoảng hàng triệu năm.

0:24:15.836,0:24:21.156
Và các hành tinh băng giá không là nơi duy nhất tồn tại sự sống kì lạ.

0:24:22.497,0:24:25.817
CoRoT-7B

0:24:25.817,0:24:27.303
Ở nhiệt độ cao,

0:24:27.303,0:24:29.745
liên kết Silic - Oxi vững chắc

0:24:29.745,0:24:31.852
trở nên dẻo dai và phản ứng hơn

0:24:32.679,0:24:35.339
kích hoạt động lực hóa học nhiều hơn.

0:24:39.882,0:24:40.892
Điều này đã dẫn đến

0:24:40.892,0:24:43.462
một giả thuyết kì dị rằng

0:24:43.462,0:24:45.312
dạng sống dựa trên Silic,

0:24:45.312,0:24:46.502
đang sống trong

0:24:46.502,0:24:48.472
đá silicat nóng chảy.

0:25:00.696,0:25:01.636
Trên lý thuyết,

0:25:01.636,0:25:02.756
những dạng sống đó có thể thậm chí

0:25:02.756,0:25:04.296
đang tồn tại bên dưới vỏ Trái Đất

0:25:04.296,0:25:06.101
bên trong các lò magma,

0:25:06.101,0:25:08.611
như một phần của sinh quyển ẩn.

0:25:12.143,0:25:13.493
Nếu vậy

0:25:13.493,0:25:14.783
thì sinh vật ngoài Trái Đất

0:25:14.783,0:25:17.513
đang ở ngay trước mắt mà ta không để ý.

0:25:20.563,0:25:21.943
Những sinh quyển ẩn khác

0:25:21.943,0:25:23.453
đã được đưa ra

0:25:23.453,0:25:24.494
là các dạng sống

0:25:24.494,0:25:25.471
sống bên cạnh chúng ta

0:25:25.471,0:25:26.471
mà chúng ta thậm chí không biết

0:25:26.471,0:25:27.351
là đang tồn tại ở đây.

0:25:27.351,0:25:29.836
Bao gồm cả sự sống dựa trên RNA,

0:25:29.836,0:25:31.936
đủ nhỏ để không bị phát hiện

0:25:31.936,0:25:33.837
bởi các thiết bị hiện có.

0:25:46.595,0:25:48.745
Các đám bụi và khoảng không không gian,

0:25:48.745,0:25:50.098
có thể là nơi cuối cùng

0:25:50.098,0:25:52.320
mà bạn hi vọng tìm được vật gì sống.

0:25:53.950,0:25:54.200
Plasma thiên văn

0:25:54.200,0:25:55.269
Plasma thiên văn[br]Những khi bụi vũ trụ

0:25:55.269,0:25:57.527
Plasma thiên văn[br]tiếp xúc với plasma,

0:25:57.527,0:25:59.117
Plasma thiên văn[br]một loại khí bị ion hóa,

0:25:59.117,0:26:01.180
Plasma thiên văn[br]điều gì đó kì lạ xảy ra.

0:26:05.551,0:26:07.331
trong điều kiện mô phỏng,

0:26:07.331,0:26:08.331
các hạt bụi,

0:26:08.331,0:26:11.011
đã tự tổ chức một cách tự nhiên

0:26:11.011,0:26:12.301
thành các cấu trúc xoắn ốc

0:26:12.301,0:26:13.781
giống với DNA.

0:26:18.579,0:26:19.979
Các tinh thể plasma đó

0:26:19.979,0:26:21.039
thậm chí biểu lộ

0:26:21.039,0:26:22.742
hành vi giống với sự sống.

0:26:23.578,0:26:24.558
Sao chép,

0:26:24.558,0:26:25.404
tiến hóa thành

0:26:25.404,0:26:26.834
các cấu trúc bền vững hơn

0:26:26.834,0:26:28.604
và truyền đi thông tin.

0:26:35.723,0:26:38.781
Các tinh thể ấy có được xem là sinh vật sống?

0:26:41.563,0:26:48.552
Theo một số nhà nghiên cứu, chúng hội tụ tất cả các [br]điều kiện để được công nhận là dạng sống vô cơ.

0:26:52.192,0:26:56.790
Cho đến nay, chúng ta chỉ mới thấy chúng trong mô phỏng máy tính.

0:26:58.513,0:27:04.403
Nhưng một số suy đoán rằng chúng ta có thể tìm thấy chúng [br]trong số các hạt băng trên vành đai của Sao Thiên Vương.

0:27:11.619,0:27:12.109
Plasma không gian

0:27:12.109,0:27:14.788
Plasma không gian[br]plasma là dạng phổ biến nhất của vật chất

0:27:14.788,0:27:16.278
trong Vũ Trụ.

0:27:17.398,0:27:18.788
Nếu tinh thể plasma

0:27:18.788,0:27:20.971
tiến hóa phức tạp thật sự tồn tại,

0:27:20.971,0:27:23.119
và nếu chúng có thể xem là sự sống,

0:27:23.119,0:27:25.657
chúng có thể là dạng sống phổ biến nhất.

0:27:38.513,0:27:46.357
Hay có lẽ sự sống đang lẩn khuất trong môi trường hoàn toàn khác biệt:[br]bên trong lõi của những ngôi sao đã chết.

0:27:51.171,0:27:52.911
Khi ngôi sao khổng lồ phát nổ,

0:27:52.911,0:27:54.091
một số sụp đổ thành

0:27:54.091,0:27:55.471
lõi siêu đặc

0:27:55.471,0:27:56.645
gọi là Sao neutron.

0:27:57.976,0:28:00.346
Số lượng lớn của hạt nhân nguyên tử

0:28:00.346,0:28:02.716
nhồi nhét vào nhau như đàn cá mòi

0:28:02.716,0:28:02.966
🐟

0:28:05.293,0:28:07.901
Điều kiện trên bề mặt rất dị thường.

0:28:08.551,0:28:11.428
Trọng lực mạnh gấp một trăm tỉ lần

0:28:11.428,0:28:12.738
so với Trái Đất.

0:28:15.533,0:28:18.073
Nhưng bên dưới lớp vỏ hạt nhân sắt của chúng,

0:28:18.073,0:28:19.823
có điều gì đó kì lạ...

0:28:21.335,0:28:22.737
Một đại dương nóng dày đặc

0:28:22.737,0:28:25.275
của các hạt nhân và các hạt hạ nguyên tử.

0:28:34.393,0:28:36.223
Bị tước bỏ lớp vỏ electron của chúng

0:28:36.223,0:28:38.013
những hạt nhân này sẽ tuân theo

0:28:38.013,0:28:40.383
các định luật hóa học hoàn toàn khác biệt,

0:28:40.383,0:28:42.912
không dựa trên lực điện từ,

0:28:42.912,0:28:45.112
mà là lực hạt nhân mạnh

0:28:45.112,0:28:46.981
trói buộc các hạt nhân với nhau.

0:28:49.496,0:28:50.376
Trên lý thuyết,

0:28:50.376,0:28:52.456
các hạt này có thể liên kết với nhau tạo thành

0:28:52.456,0:28:54.456
các hạt nhân lớn hơn,

0:28:54.456,0:28:55.156
sau đó có thể

0:28:55.156,0:28:58.666
kết hợp thành các siêu hạt nhân thậm chí còn lớn hơn.

0:29:06.597,0:29:07.787
Nếu vậy

0:29:07.787,0:29:09.537
thì môi trường lộn xộn này,

0:29:09.537,0:29:12.350
sẽ bắt chước những điều kiện cơ bản cho sự sống.

0:29:12.350,0:29:14.080
Phân tử nucleon nặng,

0:29:14.080,0:29:16.700
trôi nổi trong một đại dương hạt phức tạp.

0:29:22.511,0:29:23.521
Một số nhà khoa học

0:29:23.521,0:29:27.801
cho rằng dạng sống kì dị không thể tưởng tượng nổi

0:29:27.801,0:29:28.680
trôi dạt xuyên qua

0:29:28.680,0:29:30.939
đại dương hạt lạ thường,

0:29:30.939,0:29:33.059
sống, tiến hóa và chết

0:29:33.059,0:29:36.019
trong quy mô thời gian nhanh không thể hiểu nổi

0:29:55.665,0:30:00.955
Có thể không có cơ hội phát hiện[br]một mầm sống kỳ lạ như vậy.

0:30:02.580,0:30:07.690
Nhưng có thể hy vọng tìm thấy một dạng sống thậm chí còn phi thường hơn.

0:30:19.223,0:30:20.351
Sự sống không phải là điều gì đó

0:30:20.351,0:30:22.531
tiến hóa một cách tự nhiên.

0:30:26.136,0:30:27.510
Nó có thể được thiết kế.

0:30:41.452,0:30:42.848
Và một khi trí thông minh

0:30:42.848,0:30:45.128
được đưa vào quá trình tiến hóa,

0:30:46.094,0:30:47.924
chiếc hộp Pandora sẽ được mở ra.

0:31:05.889,0:31:08.729
Giải phóng khỏi những giới hạn sinh học điển hình,

0:31:08.729,0:31:10.999
sự sống dựa trên vật liệu tổng hợp và máy móc

0:31:10.999,0:31:13.499
có thể là dạng sống thành công nhất trong tất cả.

0:31:16.456,0:31:17.262
Nó có thể phát triển thịnh vượng

0:31:17.262,0:31:18.462
ở gần như bất kì đâu,

0:31:18.462,0:31:20.735
bao gồm cả khoảng không của Vũ Trụ,

0:31:20.735,0:31:22.535
mở ra giới hạn cuối cùng rộng lớn

0:31:22.535,0:31:25.200
chưa từng xuất hiện đối với dạng sống sinh học.

0:31:31.667,0:31:32.597
Và so sánh với

0:31:32.597,0:31:34.927
bước đi chậm chạp của chọn lọc tự nhiên,

0:31:34.927,0:31:37.287
sự tiến hóa kĩ thuật cho phép

0:31:37.287,0:31:39.487
sự tăng trưởng, khả năng thích ứng và khả năng phục hồi

0:31:39.487,0:31:41.857
nhanh lên theo cấp số nhân.

0:31:55.937,0:31:57.307
Theo một số ước tính,

0:31:57.307,0:31:59.356
những cỗ máy chủ động tự tái tạo

0:31:59.356,0:32:01.834
có thể chiếm lĩnh toàn bộ thiên hà

0:32:01.834,0:32:04.105
trong chí ít là một triệu năm.

0:32:18.696,0:32:19.786
Chúng ta không thể dự đoán

0:32:19.786,0:32:21.466
sự sống siêu thông minh

0:32:21.466,0:32:23.006
sẽ tự tổ chức như thế nào,

0:32:26.371,0:32:27.992
nhưng trên lý thuyết, có thể có

0:32:27.992,0:32:30.053
sự tiến hóa hội tụ trong cuộc chơi.

0:32:32.184,0:32:34.424
Các đặc tính điện từ của Silic

0:32:34.424,0:32:36.324
có thể làm cho nó trở thành cơ sở chung

0:32:36.324,0:32:38.177
cho trí thông minh của máy móc,

0:32:38.579,0:32:39.589
một sự cứu rỗi

0:32:39.589,0:32:41.619
cho những thiếu sót sinh học của chúng.

0:33:03.035,0:33:04.793
Với tất cả lợi thế tiềm năng,

0:33:04.793,0:33:07.633
Với tất cả lợi thế, sự sống máy móc có thể là điểm kết thúc chung:

0:33:07.633,0:33:14.977
Với tất cả lợi thế, sự sống máy móc có thể là điểm kết thúc chung:[br]đỉnh cao của quá trình tiến hóa.

0:33:53.261,0:33:55.061
Khi Vũ Trụ già đi,

0:33:55.061,0:33:58.621
có thể trí thông minh máy móc sẽ thống trị,

0:33:58.621,0:34:01.745
và sự sống sinh học tự nhiên sẽ được xem

0:34:01.745,0:34:04.045
như một điểm khởi đầu cổ xưa lạ thường.

0:34:09.417,0:34:09.927
Có thể...

0:34:09.927,0:34:10.795
bản thân chúng ta

0:34:10.795,0:34:12.406
sẽ dẫn đường quá trình chuyển đổi này,

0:34:12.975,0:34:14.515
và thí nghiệm trên loài người vĩ đại

0:34:14.515,0:34:16.418
sẽ chỉ là một mắt xích đầu tiên

0:34:16.418,0:34:17.644
trong chuỗi xích

0:34:17.644,0:34:19.867
của sự sống giữa các thiên hà.

0:34:51.228,0:35:01.700
Cuối cùng, con người vẫn đang là sinh vật duy nhất mà chúng ta biết đến[br]trong bảo tàng của sự sống ngoài.

0:35:07.454,0:35:10.529
Để thực sự hiểu chính mình, chúng ta phải biết:

0:35:10.529,0:35:13.149
Để thực sự hiểu chính mình, chúng ta phải biết:[br]có phải chúng ta là giống loài duy nhất?

0:35:27.385,0:35:29.498
Loren Eiseley từng nói...

0:35:29.498,0:35:31.666
rằng một người không hiểu chính mình

0:35:31.666,0:35:32.926
cho đến khi người đó bắt gặp

0:35:32.926,0:35:35.175
sự phản chiếu từ đôi mắt

0:35:35.175,0:35:36.635
không phải của con người.

0:35:38.658,0:35:39.933
Một ngày nào đó, đôi mắt ấy

0:35:39.933,0:35:41.108
có thể là của

0:35:41.108,0:35:43.238
trí thông minh ngoài Trái Đất.

0:35:45.608,0:35:46.562
Và chúng ta càng sớm

0:35:46.562,0:35:51.053
tránh xa cái nhìn hạn hẹp của mình về sự tiến hóa,

0:35:52.013,0:35:54.213
chúng ta càng sớm có thể

0:35:54.213,0:35:55.823
thực sự khám phá

0:35:55.823,0:35:59.320
nguồn gốc và định mệnh của chúng ta.

0:36:04.080,0:36:07.476
Chúng ta đã thấy những gì có thể có ở đó.

0:36:10.294,0:36:13.016
Và chúng ta biết làm sao để chúng ta có thể tìm thấy họ.

0:36:15.796,0:36:18.786
Chỉ còn một điều cuối cần làm.

0:36:21.646,0:36:25.366
Đi tìm kiếm đi.

0:36:33.784,0:36:40.320
TỰ TAY LÀM BỞI MELODYSHEEP

0:36:40.320,0:36:43.418
DỊCH GIẢ: PHAN PHÚ AN (BRIAN)

0:37:29.671,0:37:37.434
Tiếp theo trên SỰ SỐNG BÊN NGOÀI:[br]Kết nối với sự sống ngoài thông minh - Văn minh thiên hà - Thoát khỏi cái chết Vũ Trụ

0:37:39.183,0:37:44.781
Nhạc nền sẽ có mặt trên các nền tảng chính.

0:37:46.877,0:37:54.011
Hỗ trợ chương tiếp theo qua: patreon.com/melodysheep

0:37:54.774,0:38:00.000
🎵🐑