0:00:01.600,0:00:02.834
Wspierany przez

0:00:02.834,0:00:04.350
Wspierany przez[br]Protocol Labs

0:00:04.350,0:00:05.741
Podążaj za swoją ciekawością.

0:00:05.741,0:00:09.556
Podążaj za swoją ciekawością.[br]Poprowadź ludzkość do przodu.

0:00:16.948,0:00:19.129
W całym Wszechświecie

0:00:19.129,0:00:24.540
W całym Wszechświecie[br]stoi tylko jedno znane drzewo życia.

0:00:31.421,0:00:34.443
Czy stoi ono same?

0:00:34.443,0:00:40.311
Czy może jest ono częścią rozległej, kosmicznej dziczy?

0:00:46.038,0:00:52.618
Wyobraź sobie muzeum zawierające w sobie wszystkie rodzaje form życia występujących we Wszechświecie.

0:00:58.482,0:01:01.387
Jakież to dziwaczne stworzenia mogłyby się w nim znajdować?

0:01:16.257,0:01:18.680
Co może zaistnieć pod prawami natury?

0:01:40.717,0:01:46.008
GRANICE ŻYCIA

0:01:49.078,0:01:50.713
ROZDZIAŁ II

0:01:50.713,0:01:55.551
ROZDZIAŁ II[br]MUZEUM OBCEGO ŻYCIA

0:02:02.805,0:02:05.606
" Aby mieć jakąkolwiek nadzieję na odnalezienie obcego życia, "

0:02:05.606,0:02:07.493
" musimy wiedzieć, czego szukamy. "

0:02:12.160,0:02:13.639
" Ale gdzie zacząć? "

0:02:15.440,0:02:19.256
" Jak zawęzić pozornie nieskończony zestaw możliwości? "

0:02:27.500,0:02:29.348
" Jest jedna rzecz, której jesteśmy pewni... "

0:02:30.763,0:02:33.477
" Natura będzie musiała grać według własnych zasad. "

0:02:36.931,0:02:39.676
" Bez znaczenia, jak bardzo obce istoty mogą się od nas różnić, "

0:02:40.476,0:02:44.573
" jesteśmy ograniczeni przez te same prawa fizyki i chemii. "

0:02:47.943,0:02:51.753
6 CO₂ + 6 H₂O + ŚWIATŁO → C₆H₁₂O₆ + 6 O₂

0:02:51.753,0:02:57.873
" Co więcej, każde obce środowisko będzie dodatkowo ograniczało szereg różnorodności istot, jakie mogą w nim wyewoluować. "

0:02:57.873,0:02:59.483
C₆H₁₂O₆ → 2 C₂H₂OH + 2 CO₂ + ENERGIA

0:03:07.052,0:03:11.752
" Pomimo tych naturalnych granic, liczba możliwości jest wręcz niewyobrażalna. "

0:03:14.485,0:03:20.676
" Biliony planet, każda niczym wyjątkowy kocioł chemikaliów przechodzących swoją własną, złożoną ewolucję. "

0:03:28.300,0:03:33.748
" Aby uporządkować myśli - to muzeum obcego życia zostanie podzielone na dwie wystawy. "

0:03:35.488,0:03:36.488
" Życie jakie znamy: [br]Dom dla istot z biochemią, jak nasza. "

0:03:36.488,0:03:40.975
" Życie jakie znamy: [br]Dom dla istot z biochemią, jak nasza. "[br][ oparte na węglu i wodzie ]

0:03:41.964,0:03:47.921
" Oraz życie, jakiego nie znamy:[br]Dom dla istot podważających naszą koncepcję życia. "[br][ egzotyczne biochemie ]

0:03:54.132,0:03:58.839
" Zanim zajdziemy za daleko w nieznane, zadajmy sobie pytanie: "

0:04:00.136,0:04:03.275
" Co, jeśli mamy więcej wspólnego z obcymi, niż nam się wydaje? "

0:04:10.820,0:04:12.729
𝐖𝐘𝐒𝐓𝐀𝐖𝐀 𝐏𝐈𝐄𝐑𝐖𝐒𝐙𝐀

0:04:12.729,0:04:15.435
𝐖𝐘𝐒𝐓𝐀𝐖𝐀 𝐏𝐈𝐄𝐑𝐖𝐒𝐙𝐀[br]ŻYCIE JAKIE ZNAMY[br]OPARTE NA WODZIE I WĘGLU

0:04:15.435,0:04:21.268
" Jeżeli jest coś, co łączy nas z resztą okazów w tym muzeum - to jest to węgiel. "

0:04:21.798,0:04:24.937
WĘGIEL

0:04:24.937,0:04:29.745
" Węgiel jest wszechobecny. Jest jednym z najpowszechniejszych pierwiastków we Wszechświecie, "

0:04:29.745,0:04:32.751
" i jest bardzo dobry w tworzeniu wielkich, stabilnych cząsteczek. "

0:04:37.293,0:04:44.762
" Węgiel ma rzadką umiejętność tworzenia czterech wiązań z innymi pierwiastkami i łączenia ich ze sobą w długie, stabilne łańcuchy, "

0:04:46.424,0:04:49.794
" umożliwiając tworzenie ogromnych, złożonych cząsteczek. "

0:04:56.197,0:05:01.493
" Ta wszechstronność czyni z węgla kluczowy składnik w cząsteczkowej maszynerii życia. "

0:05:03.520,0:05:10.392
" I te same związki węgla, z których składamy się my sami, odnaleźliśmy daleko od Ziemi, przyczepione do meteorytów, "

0:05:10.875,0:05:12.359
GLICYNA

0:05:12.359,0:05:15.943
GLICYNA[br]" oraz unoszące się w odległych chmurach kosmicznego pyłu. "

0:05:18.670,0:05:23.908
" Budulce życia dryfujące niczym śnieg przez Wszechświat. "

0:05:30.162,0:05:37.760
" A jeśli obce życie wybrało inne związki węgla dla swojej biochemii, to będzie miało z czego wybierać. "

0:05:42.088,0:05:47.740
" Naukowcy ostatnio zidentyfikowali ponad milion możliwych alternatyw dla DNA. "

0:05:48.588,0:05:50.422
" Wszystkie oparte na węglu. "

0:05:57.778,0:06:04.411
" Jeżeli kiedyś odkryjemy inne życie oparte na węglu, będziemy fundamentalnie spokrewnieni. "

0:06:07.928,0:06:10.750
" Będą naszymi kosmicznymi braćmi. "

0:06:13.296,0:06:15.507
" Ale czy będą do nas podobni? "

0:06:19.975,0:06:26.782
" Jeżeli powstaną na planetach podobnych do Ziemi, będziemy mieli z nimi coś więcej wspólnego, niż tylko budowę biochemiczną. "

0:06:29.826,0:06:33.316
" Jak może wyglądać rozwinięte życie na innych planetach? "

0:06:33.566,0:06:36.526
" Czy będzie ono podobne do tego obecnego na Ziemi? "

0:06:37.477,0:06:39.226
" Czy może będzie ono zupełnie odmienne? "

0:06:40.504,0:06:44.803
" Są tacy, którzy twierdzą, zgodnie z tezą ewolucji zbieżnej, "

0:06:44.803,0:06:50.506
" że jeśli warunki na innych planetach są podobne do naszych, to ujrzymy bardzo podobne formy życia. "

0:06:54.726,0:06:58.696
" zwierzęco i roślinopodobne organizmy, wyglądające bardzo znajomo. "

0:07:12.238,0:07:21.498
" Na Ziemi, niektóre cechy takie jak wzrok, echolokacja, czy latanie ewoluowały u różnych gatunków niezależnie i wielokrotnie. "

0:07:23.648,0:07:29.222
" Ten proces ewolucji zbieżnej może obejmować obce planety podobne do Ziemi, "

0:07:29.222,0:07:32.762
" gdzie stworzenia są poddawane podobnej presji środowiska. "

0:07:35.502,0:07:40.502
" Nie ma na to pewności, lecz mogą istnieć pewne powszechne cechy życia. "

0:07:44.247,0:07:48.807
" Największe sukcesy ewolucji, powtarzające się w całym Wszechświecie. "

0:07:57.770,0:08:02.040
" Każda cecha byłaby dostosowana do swojego lokalnego środowiska. "

0:08:02.798,0:08:07.918
" Życie na słabo oświetlonych planetach będzie wytwarzało wielkie oczy do pobierania większej ilości światła, "

0:08:07.918,0:08:09.768
" jak nocne ssaki. "

0:08:14.007,0:08:21.497
" Niektórzy ludzie poszli jeszcze dalej twierdząc, że organizm człowiekopodobny, humanoid, pojawi się na innej planecie. "

0:08:25.986,0:08:29.986
" Istnienie innych organizmów człowiekopodobnych jest mało prawdopodobne, "

0:08:29.986,0:08:34.256
" biorąc pod uwagę długi i skomplikowany łańcuch zdarzeń, który doprowadził do naszego powstania. "

0:08:34.976,0:08:37.491
" Jednak nie możemy tego wykluczyć. "

0:08:40.514,0:08:46.462
" Jeśli tylko jeden na każde sto bilionów ziemiopodobnych światów wytworzy humanoidalne istoty, "

0:08:46.462,0:08:50.222
" to wciąż mówimy tu o tysiącach istot podobnych do nas samych. "

0:09:02.494,0:09:07.264
W rzeczywistości jednak najprawdopodobniej natkniemy się na coś położonego niżej w łańcuchu pokarmowym.

0:09:09.994,0:09:13.744
" Zbieżna ewolucja ma też spory wpływ na rośliny, "

0:09:13.744,0:09:19.294
" gdzie fotosynteza typu C4 powstawała odrębnie ponad 40 razy. "

0:09:21.734,0:09:25.734
" Czy obce rośliny będą wyglądały podobnie do naszych, czy może zupełnie inaczej. "

0:09:36.734,0:09:43.284
" Na Ziemi rośliny są zielone, gdyż pochłaniają wszystkie pozostałe częstotliwości widma światła słonecznego. "

0:09:45.493,0:09:48.243
" Lecz gwiazdy mają różne barwy. "

0:09:52.363,0:09:57.513
" Obce rośliny będą wytwarzały inne pigmenty w celu dostosowania się do unikalnego widma swoich gwiazd. "

0:10:04.343,0:10:11.503
" Rośliny wykorzystujące światło gorętszych gwiazd będą bardziej czerwone, pochłaniając ich bogate w energię niebieskie światło. "

0:10:19.489,0:10:24.759
" W pobliżu słabo świecących czerwonych karłów roślinność będzie czarnego koloru, "

0:10:24.759,0:10:28.759
" przystosowana do pochłaniania wszystkich częstotliwości światła widzialnego. "

0:10:45.027,0:10:52.987
" Sama Ziemia mogła być niegdyś fioletowa, z powodu pigmentu zwanego retinalem, który był wczesnym prekursorem chlorofilu. "

0:10:54.997,0:11:00.777
" Niektórzy uważają, że cząsteczkowa prostota retinalu może go czynić bardziej powszechnym pigmentem.

0:11:03.742,0:11:09.872
" Jeśli to prawda, to odkryjemy, że fioletowy jest ulubionym kolorem życia. "

0:11:19.722,0:11:24.002
" Jednak kolor obcej roślinności jest czymś więcej niż tylko zwykłą ciekawostką. "

0:11:25.514,0:11:29.514
" To informacja chemiczna, którą jesteśmy w stanie dostrzec z odległości wielu lat świetlnych. "

0:11:34.228,0:11:38.028
[ WIDMO ŚWIATŁA POPIELATEGO ZIEMI ][br]" Ziemska roślinność pozostawia charakterystyczne wzniesienie w świetle odbitym od naszej planety. "

0:11:38.028,0:11:40.028
[ WIDMO ŚWIATŁA POPIELATEGO ZIEMI ][br]" Ziemska roślinność pozostawia charakterystyczne wzniesienie w świetle odbitym od naszej planety. "[br]{ ↑ współczynnik odbicia ; → częstotliwość fali }

0:11:40.028,0:11:42.333
[ WIDMO ŚWIATŁA POPIELATEGO ZIEMI ][br]{ ↑ współczynnik odbicia ; → częstotliwość fali }[br]" Odnalezienie podobnego sygnału z innej planety może wskazywać na istnienie obcej roślinności. "

0:11:42.333,0:11:46.763
[ Czerwony próg ][br]" Odnalezienie podobnego sygnału z innej planety może wskazywać na istnienie obcej roślinności. "

0:11:50.009,0:11:54.239
" Być może to będzie pierwszy raz, kiedy ujrzymy obce życie. "

0:11:55.029,0:11:59.029
" Żywy kolor dalekiego świata. "

0:12:12.139,0:12:19.499
Jednak największy wpływ na życie będzie wywierany nie przez macierzystą gwiazdę, tylko przez macierzystą planetę.

0:12:20.409,0:12:25.499
" Co się stanie, kiedy zmienisz długość dnia planety?[br]Co się stanie, kiedy zmienisz jej nachylenie? "

0:12:25.499,0:12:30.774
" Co się stanie, kiedy zmienisz kształt jej orbity?[br]Co się stanie, kiedy zmienisz jej grawitację? "

0:12:34.465,0:12:39.485
" Planety o wydłużonych, eliptycznych orbitach będą doświadczać drastycznych zmian pór roku. "

0:12:41.245,0:12:47.765
" Światy, które mogą pozostawać martwe przez milenia, by nagle odżyć. "

0:13:02.536,0:13:07.506
" Większość dotychczas odkrytych planet skalistych to masywne superziemie. "

0:13:09.746,0:13:12.516
[ GJ 357 D ][br][ Dystans: ~31 lat świetlnych; Masa: ~7x Ziemi; Temperatura: ~-53°C ]

0:13:12.516,0:13:15.776
[ GJ 357 D ][br][ Dystans: ~31 lat świetlnych; Masa: ~7x Ziemi; Temperatura: ~-53°C ][br]" Jak będzie wyglądać rozwinięte życie na tych planetach?"

0:13:18.476,0:13:22.016
" W morzach, grawitacja nie będzie miała prawie żadnego znaczenia. "

0:13:29.456,0:13:32.501
" Planeta o silnej grawitacji nie przyciąga wszędzie z taką samą siłą. "

0:13:33.416,0:13:36.256
" Jeśli jesteś w morzu, gdzie każde życie ma swoje początki, "

0:13:36.256,0:13:40.746
" to grawitacja jest w nim bardzo nikła, gdyż twoja gęstość jest zbliżona do gęstości środowiska. "

0:13:43.256,0:13:47.486
" Dopiero podczas wychodzenia na ląd zwierzęta odczuwają grawitację. "

0:13:51.506,0:13:57.966
" Duża siła ciążenia będzie wymuszała od stworzeń lądowych posiadania grubych kości oraz sporej masy mięśniowej. "

0:13:59.486,0:14:03.756
" Będzie również wymuszała posiadanie silniejszego układu krążenia. "

0:14:04.746,0:14:11.506
" Z kolei rośliny będą skarłowaciałe z powodu wysokiego kosztu energetycznego transportu substancji odżywczych pod wpływem silnej grawitacji. "

0:14:17.226,0:14:21.736
" Planety o niskiej grawitacji będą łatwiej traciły swoje atmosfery, "

0:14:21.736,0:14:25.736
" oraz nie będą posiadały pola magnetycznego chroniącego przed promieniowaniem kosmicznym. "

0:14:35.755,0:14:39.755
" Jednak mniejsze światy mogą być domem dla sekretnych oaz. "

0:14:46.005,0:14:50.005
" Ogromne systemy jaskiń, które zapewniają życiu schronienie. "

0:15:02.726,0:15:10.256
Dzięki stabilniejszym temperaturom i ochroną przez promieniowaniem kosmicznym, życie może kwitnąć na planetach pod ich zabójczą powierzchną.

0:15:26.716,0:15:33.496
" Najmniejsze możliwe planety zdatne do zamieszkania są szacowane na 2,5% masy Ziemi. "

0:15:35.006,0:15:40.766
" Jeśli życie wyewoluuje na powierzchniach tych planet, to będzie to widok wart zapamiętania. "

0:15:44.482,0:15:51.242
" Rośliny będą pięły się w górę niczym wieżowce, będąc w stanie transportować substancje odżywcze wyżej dzięki słabszej grawitacji. "

0:15:59.052,0:16:06.492
" A bez potrzeby posiadania masywnego szkieletu i masy mięśniowej, zwierzęta będą przybierały oszałamiające kształty. "

0:16:22.528,0:16:28.018
Pomimo naszych pragnień, duże, złożone formy życia są prawdopodobnie kosmiczną rzadkością.

0:16:31.488,0:16:37.498
" Na samej Ziemi ewolucja potrzebowała aż 3 miliardów lat, aby wytworzyć złożone formy życia. "

0:16:39.528,0:16:44.518
" Prostsze organizmy są odporniejsze, łatwiej się dostosowują, i są bardziej rozpowszechnione. "

0:16:48.478,0:16:54.648
" Największą kolekcją w muzeum obcego życia byłaby najprawdopodobniej sala mikrobów. "

0:17:10.258,0:17:15.508
" Mimo to, odkrycie choćby najmniejszego mikroba byłoby ogromnym odkryciem. "

0:17:30.642,0:17:34.642
" Drobne życie może pozostawiać wielkie ślady, "

0:17:35.742,0:17:41.492
" Tak jak stromatolity na Ziemi, warstwy mikrobów mogłyby z czasem utworzyć ogromne kopce skalne, "

0:17:41.492,0:17:44.232
" pozostawiając po sobie dziwaczne struktury. "

0:17:48.722,0:17:54.232
" A przy wystarczająco dużych liczbach, niektóre obce bakterie mogą pozostawić po sobie charakterystyczną biosygnaturę, "

0:17:55.758,0:18:01.508
" poprzez wydalanie gazów, które normalnie by nie występowały, jak tlen lub metan. "

0:18:07.324,0:18:11.024
" Są sposoby otrzymywania tlenu i metanu bez udziału życia,

0:18:11.024,0:18:16.514
[ WIDMO ŚWIATŁA POPIELATEGO ZIEMI ][br]{ optyczne ; widzialna podczerwień ; bliska podczerwień }[br]" Lecz aby tlen i metan razem występowały w atmosferze, to udział życia powierzchniowego w ich produkcji jest konieczny. "

0:18:16.514,0:18:17.744
[ WIDMO ŚWIATŁA POPIELATEGO ZIEMI ][br]{ optyczne ; widzialna podczerwień ; bliska podczerwień }[br][ TLEN i OZON ]

0:18:17.744,0:18:21.744
[ TLEN i OZON ; METAN ][br]" I pozostawiłoby to ślad na widmie optycznym planety. "

0:18:22.754,0:18:27.044
" Teleskopy kosmiczne nowej generacji są w stanie wykrywać sygnały tego typu. "

0:18:28.474,0:18:31.754
" Na światach nie tak odległych od domu. "

0:18:32.234,0:18:38.057
" Najbliższa gwiazda podobna do Słońca, z egzoplanetą podobną do Ziemi w jej ekosferze, znajduje się prawdopodobnie tylko jakieś 20 lat świetlnych od nas, "

0:18:38.057,0:18:40.304
[ SĄSIEDNIE UKŁADY GWIEZDNE ; PROMIEŃ: 30 LAT ŚWIETLNYCH ][br]" Najbliższa gwiazda podobna do Słońca, z egzoplanetą podobną do Ziemi w jej ekosferze, znajduje się prawdopodobnie tylko jakieś 20 lat świetlnych od nas, "

0:18:40.304,0:18:42.514
[ SĄSIEDNIE UKŁADY GWIEZDNE ; PROMIEŃ: 30 LAT ŚWIETLNYCH ][br]" i można ją dostrzec gołym okiem. "

0:18:46.497,0:18:52.027
Być może istnieje jeszcze łatwiejszy cel poszukiwań, niż malutkie planety podobne do Ziemi.

0:18:54.667,0:19:01.497
Brązowe karły: zbyt małe, by stać się gwiazdami - zbyt duże, by być planetami.

0:19:06.274,0:19:10.274
" Większość brązowych karłów jest zbyt gorąca, by podtrzymywać życie, jakie znamy. "

0:19:10.954,0:19:12.774
" Lecz niektóre są wystarczająco chłodne. "

0:19:15.234,0:19:21.984
[ WISE 0855-0714 - Brązowy podkarzeł ][br][ Dystans: 7 lat świetlnych; Masa: 3-10x Jowisza; Temperatura: -50 - -13°C ]

0:19:24.354,0:19:28.744
" Wszystkie główne pierwiastki życia zostały wykryte w ich atmosferach. "

0:19:31.484,0:19:37.524
" Niektóre z warstw tych chmur będą zapewniały odpowiednią temperaturę i ciśnienie dla życia. "

0:19:45.976,0:19:53.266
" Być może w tych chmurach żyje fotosyntetyczny plankton, utrzymywany w górze przez prądy wznoszące. "

0:19:57.496,0:20:03.256
" A przy odpowiedniej sile, te prądy mogłyby unosić większe i bardziej złożone formy życia. "

0:20:06.001,0:20:07.421
" Drapieżniki. "

0:20:15.236,0:20:23.996
W samej naszej galaktyce jest ponad 25 miliardów brązowych karłów, a ich rozmiar czyni je łatwiejszymi do obserwacji.

0:20:26.743,0:20:35.016
Pierwszy okaz z muzeum życia, jaki odkryjemy, może wcale nie pochodzić z planety.

0:20:43.981,0:20:50.525
" To nasuwa kluczowe pytanie:[br]Co, jeśli szukaliśmy w niewłaściwych miejscach? "

0:20:52.753,0:20:56.233
" Co, jeśli natura ma inne plany? "

0:20:58.910,0:21:01.170
𝐖𝐘𝐒𝐓𝐀𝐖𝐀 𝐃𝐑𝐔𝐆𝐀

0:21:01.170,0:21:03.480
𝐖𝐘𝐒𝐓𝐀𝐖𝐀 𝐃𝐑𝐔𝐆𝐀[br]ŻYCIE, JAKIEGO NIE ZNAMY

0:21:03.480,0:21:07.900
𝐖𝐘𝐒𝐓𝐀𝐖𝐀 𝐃𝐑𝐔𝐆𝐀[br]ŻYCIE, JAKIEGO NIE ZNAMY[br][ Egzotyczne biochemie ]

0:21:21.017,0:21:25.477
" Większość Wszechświata jest zbyt zimna lub zbyt gorąca dla istnienia wody w stanie ciekłym, "

0:21:25.477,0:21:28.757
" oraz biochemii, która podtrzymuje życie, jakie znamy. "

0:21:31.177,0:21:36.787
" Jednak w przypadku, gdy nasze uprzedzenia okażą się być błędne, musimy zarzucić sporą sieć. "

0:21:38.738,0:21:45.518
" Aby poszukiwać życia poza ekosferą w miejscach, które dla nas są ogromnie nieprzyjazne. "

0:21:49.508,0:21:53.508
" Egzotyczne środowiska będą wymagały egzotycznej biochemii. "

0:21:53.508,0:21:59.248
" I pomimo, że żaden pierwiastek nie dorównuje węglowi jego wszechstronności, jeden pierwiastek jest faworytem. "

0:22:00.258,0:22:05.948
KRZEM

0:22:07.488,0:22:11.488
" Na pierwszy rzut oka krzem jest podobny do węgla. "

0:22:12.728,0:22:17.248
" Tworzy cztery wiązania identycznie jak węgiel, oraz występuje powszechnie we Wszechświecie. "

0:22:19.240,0:22:23.480
" Jednak bliższe spojrzenie ujawnia, że te dwa pierwiastki to fałszywe bliźniaki. "

0:22:27.223,0:22:32.763
" Wiązania krzemowe są słabsze i mniej skłonne do tworzenia większych, bardziej złożonych cząsteczek. "

0:22:36.273,0:22:43.993
" Mimo to potrafią znosić większy zakres temperatur, w ten sposób ujawniając intrygujące możliwości. "

0:22:47.465,0:22:53.515
" Życie oparte na atomie krzemu byłoby bardziej odporne na ekstremalne zimno. "

0:22:54.503,0:22:58.503
" Zapewniając zupełnie nowy wachlarz dziwnych form. "

0:23:01.253,0:23:03.233
" Ale krzem ma pewien problem... "

0:23:04.493,0:23:08.493
" W obecności tlenu wiąże się w solidną skałę. "

0:23:10.254,0:23:18.494
" Aby uniknąć przekształcenia się w kamień, istoty krzemowe mogą być ograniczone do środowisk beztlenowych, takich jak Tytan, mroźny księżyc Saturna."

0:23:18.494,0:23:22.524
[ TYTAN - Księżyc Saturna ][br][ Dystans: 1.2 miliona km ; Masa: 0.023x Ziemi ; Temperatura: ~-179°C ]

0:23:22.974,0:23:32.504
" Jego rozległe jeziora ciekłego metanu i etanu byłyby idealnym środowiskiem dla życia krzemowego, lub innych radykalnych biochemii. "

0:23:37.246,0:23:43.226
" Przy słabym nasłonecznieniu, istoty na światach takich jak Tytan będą najprawdopodobniej chemosyntetyzujące, "

0:23:43.226,0:23:47.226
" otrzymujące energię z rozkładania skał. "

0:24:01.478,0:24:08.258
" Formy życia tego rodzaju miałyby niezwykle powolne metabolizmy i długości życia sięgające milionów lat. "

0:24:16.238,0:24:21.498
Mroźne światy nie są jedynymi możliwymi przystaniami dla egzotycznego życia.

0:24:22.658,0:24:26.658
[ CoRoT-7B - Superziemia ][br][ Dystans: ~520 lat świetlnych ; Masa: ~8x Ziemi ; Temperatura: 1026-1526°C ]

0:24:26.658,0:24:31.778
" W wysokich temperaturach, zwykle sztywne wiązania krzemowo-tlenowe stają się bardziej elastyczne i reaktywne, "

0:24:32.728,0:24:35.518
" co pobudza bardziej dynamiczne przemiany chemiczne. "

0:24:39.988,0:24:43.038
" To z kolei prowadzi do naprawdę dziwnej propozycji... "

0:24:43.448,0:24:49.008
" Krzemowe formy życia pływające w roztopionej skale krzemianowej. "

0:25:00.738,0:25:09.278
" W teorii, te formy mogą istnieć nawet głęboko pod powierzchnią, we wnętrzu komór magmowych, jako część cienistej biosfery. "

0:25:12.239,0:25:17.259
" Jeśli to prawda, to obcy znajdują się tuż pod naszym nosem. "

0:25:20.739,0:25:23.509
" Inne cieniste biosfery zostały zaproponowane. "

0:25:23.509,0:25:30.009
" Formy życia żyjące wśród nas, o których istnieniu nie mamy pojęcia, wliczając w to niewielkie życie oparte na RNA. "

0:25:30.009,0:25:34.229
" Dość małe, by pozostać niewykryte przez obecne przyrządy. "

0:25:46.768,0:25:52.258
" Chmury pyłu w przestrzeni kosmicznej wydają się być ostatnim miejscem, w jakim spodziewalibyśmy się odkryć życie. "

0:25:54.248,0:25:57.508
[ PLAZMA ASTROFIZYCZNA ][br]" Lecz gdy pył kosmiczny zderza się z plazmą (rodzaj zjonizowanego gazu),

0:25:57.508,0:25:59.248
[ PLAZMA ASTROFIZYCZNA - zjonizowany gaz międzygwiezdny ][br]" Lecz gdy pył kosmiczny zderza się z plazmą (rodzaj zjonizowanego gazu), "

0:25:59.248,0:26:02.018
[ PLAZMA ASTROFIZYCZNA - zjonizowany gaz międzygwiezdny ][br]" dzieje się coś bardzo dziwnego... "

0:26:05.728,0:26:14.508
" W symulowanych warunkach widziano, jak cząsteczki pyłu spontanicznie reorganizują się w spiralne struktury przypominające DNA. "

0:26:18.768,0:26:22.748
" Te kryształy plazmy nawet zachowywały się w żywy sposób, "

0:26:23.718,0:26:28.758
" replikując się, ewoluując w bardziej stabilne formy, oraz przekazując informacje. "

0:26:35.711,0:26:38.781
Czy można uznać te kryształy za żywe?

0:26:41.471,0:26:48.498
Według niektórych badaczy spełniają one wszystkie kryteria dla żywych istot nieorganicznych.

0:26:52.251,0:26:57.241
Dotychczas widzieliśmy je jedynie w komputerowych symulacjach.

0:26:58.481,0:27:04.517
Lecz inni spekulują, że możemy się na nie natknąć wśród lodowych cząsteczek pierścieni Urana.

0:27:11.994,0:27:15.994
[ KOSMICZNA PLAZMA ][br]" Plazma jest najczęściej spotykanym stanem materii we Wszechświecie. "

0:27:15.994,0:27:17.504
[ KOSMICZNA PLAZMA - zjonizowany gaz w Układzie Słonecznym]

0:27:17.504,0:27:23.254
[ KOSMICZNA PLAZMA - zjonizowany gaz w Układzie Słonecznym][br]" Jeśli złożone, ewoluujące kryształy plazmy istnieją naprawdę, i jeśli można je uznać za życie, "

0:27:23.254,0:27:26.504
" to mogą one być jego najpospolitszą formą. "

0:27:38.474,0:27:47.004
Być może życie skrywa się w zupełnie odmiennym środowisku: [br]we wnętrzu martwych gwiazd.

0:27:51.263,0:27:56.763
" Kiedy masywne gwiazdy umierają, niektóre z nich zapadają się w niezwykle gęste jądra, zwane gwiazdami neutronowymi. "

0:27:56.763,0:27:58.013
[ PSR B1509-58 - Gwiazda neutronowa ][br][ Dystans: 17000 lat świetlnych ; Okres obrotu: 7x na sekundę ]

0:27:58.013,0:28:02.043
[ PSR B1509-58 - Gwiazda neutronowa ][br][ Dystans: 17000 lat świetlnych ; Okres obrotu: 7x na sekundę ][br]" Ciężkie masy jąder atomowych upakowanych, niczym sardynki. "

0:28:02.043,0:28:05.503
[ PSR B1509-58 - Gwiazda neutronowa ][br][ Dystans: 17000 lat świetlnych ; Okres obrotu: 7x na sekundę ]

0:28:05.503,0:28:08.743
" Warunki na jej powierzchni są niepojęte. "

0:28:08.743,0:28:13.263
" Grawitacja jest 100 miliardów razy większa od ziemskiej. "

0:28:15.503,0:28:19.753
" Ale pod tą skorupą złożoną z jąder atomów żelaza kryje się coś nadzwyczajnego. "

0:28:21.483,0:28:25.983
" Gorące i gęste morze neutronów i cząstek subatomowych. "

0:28:34.478,0:28:40.248
" Odarte ze swoich powłok elektronowych, te jądra będą podlegać zupełnie innym prawom chemicznym, "

0:28:40.248,0:28:47.248
" opartych nie na oddziaływaniu elektromagnetycznym, lecz na oddziaływaniu silnym, które spaja ze sobą jądra atomowe. "

0:28:49.728,0:28:58.038
" W teorii, te cząsteczki mogłyby się łączyć w większe makrojądra, które potem łączyłyby się w jeszcze większe superjądra. "

0:29:06.468,0:29:12.268
" Jeśli tak jest, to te zdumiewające środowisko będzie naśladowało podstawowe warunki dla istnienia życia. "

0:29:12.268,0:29:17.028
" Ciężkie cząsteczki nukleonów unoszące się w oceanie złożonych cząsteczek. "

0:29:22.491,0:29:25.491
" Niektórzy naukowcy zaproponowali niewyobrażalne: "

0:29:26.311,0:29:36.251
" Egzotyczne formy życia, dryfujące przez dziwny ocean cząstek. Żyjące, ewoluujące, i umierające w niewyobrażalnie szybkich przedziałach czasu. "

0:29:55.474,0:30:00.757
Prawdopodobnie nie ma szans, byśmy kiedykolwiek wykryli tak dziwaczną odmianę życia.

0:30:02.494,0:30:07.754
Ale może być nadzieja na odkrycie jeszcze bardziej egzotycznej formy.

0:30:19.257,0:30:22.787
" Życie wcale nie musi ewoluować w sposób naturalny."

0:30:26.247,0:30:28.247
" Może być zaprojektowane. "

0:30:41.727,0:30:48.517
" A kiedy do procesu ewolucyjnego dochodzi inteligencja, zostaje otwarta puszka Pandory. "

0:31:06.022,0:31:13.512
" Wolne od typowych ograniczeń biologicznych, życie syntetyczne i mechaniczne może cieszyć się największym sukcesem spośród innych form. "

0:31:16.462,0:31:20.742
" Może prosperować praktycznie wszędzie, wliczając w to kosmiczną próżnię, "

0:31:20.742,0:31:25.522
" otwierając wiele nowych możliwości niedostępnych dla organizmów biologicznych. "

0:31:31.759,0:31:42.739
" A w porównaniu do żółwiego tempa naturalnej selekcji, ewolucja technologiczna pozwala na wykładniczo szybszy wzrost, przystosowanie, oraz wytrzymałość. "

0:31:56.129,0:32:04.779
" Według niektórych oszacowań, autonomiczne, samo-replikujące się maszyny byłyby w stanie skolonizować całą galaktykę w zaledwie milion lat. "

0:32:18.753,0:32:23.273
" Nie jesteśmy w stanie przewidzieć, w jaki sposób będzie organizowało się hiperinteligentne życie, "

0:32:26.463,0:32:30.643
" Ale w teorii, ewolucja zbieżna może mieć tutaj znaczenie. "

0:32:32.233,0:32:38.493
" Elektryczne właściwości krzemu mogą go uczynić uniwersalnym składnikiem w inteligencji maszyn. "

0:32:38.493,0:32:42.493
" Odpokutowanie za jego biologiczne niedociągnięcia. "

0:33:02.994,0:33:05.004
Ze wszystkimi tymi zaletami,

0:33:05.004,0:33:07.755
Ze wszystkimi tymi zaletami, życie maszynowe może być ostatecznym punktem:

0:33:07.755,0:33:14.985
Ze wszystkimi tymi zaletami, życie maszynowe może być ostatecznym punktem:[br]Szczytem procesu ewolucyjnego.

0:33:48.084,0:33:53.264
[ ... MILIARDÓW LAT ][br]{ życie na Ziemi }

0:33:53.264,0:33:58.764
" W miarę starzenia się Wszechświata, być może inteligencja maszynowa stanie się tą dominującą, "

0:33:58.764,0:34:04.264
" a naturalnie pojawiające się życie biologiczne będzie postrzegane jako osobliwy punkt wyjścia. "

0:34:04.264,0:34:09.524
[ ... MILIARDÓW LAT ][br]{ życie na Ziemi }

0:34:09.524,0:34:19.774
" Być może my sami będziemy przewodzić tą przemianą, a wielki ludzki eksperyment będzie jedynie pierwszym ogniwem w rozległym, międzygalaktycznym łańcuchu życia. "

0:34:19.774,0:34:23.704
[ ... BILIONÓW LAT ][br]{ życie na Ziemi }

0:34:51.022,0:35:01.742
Koniec końców, wciąż jesteśmy jedynymi istotami, jakie znamy z muzeum obcego życia.

0:35:07.202,0:35:10.252
Aby siebie w pełni zrozumieć, wpierw musimy się dowiedzieć:

0:35:10.252,0:35:13.732
Aby w pełni siebie zrozumieć, wpierw musimy się dowiedzieć:[br]Czy jesteśmy jedynymi?

0:35:27.490,0:35:36.230
" Loren Eiseley powiedział kiedyś: Nie poznamy siebie, póki nie ujrzymy swojego odbicia w oczach innych niż ludzkie. "

0:35:38.720,0:35:43.000
" Pewnego dnia, te oczy mogą należeć do inteligentnego obcego. "

0:35:45.740,0:35:50.750
" I czym prędzej wystrzeżemy się naszego zawężonego poglądu na ewolucję, "

0:35:52.210,0:36:00.030
" tym szybciej będziemy w stanie odkrywać nasze początki i nasze przeznaczenia. "

0:36:04.223,0:36:07.523
Zobaczyliśmy, co może tam być.

0:36:10.234,0:36:12.994
I wiemy, w jaki sposób to odkryjemy.

0:36:15.463,0:36:18.643
Pozostaje zrobić tylko jedną rzecz.

0:36:21.500,0:36:25.510
Szukać.

0:36:33.943,0:36:40.133
Stworzone przez Melodysheep

0:36:49.005,0:36:53.115
Wspierane przez Protocol Labs

0:36:56.005,0:37:01.225
Polskie napisy:[br]Killkor oraz Oskar Kuriański

0:37:29.992,0:37:32.242
Następnie, w Granicach Życia:

0:37:32.242,0:37:36.457
Nawiązywanie kontaktu z inteligentnym życiem.[br]Cywilizacje międzygalaktyczne.[br]Przetrwanie końca Wszechświata.

0:37:39.742,0:37:44.772
Ścieżka dźwiękowa wyjdzie na wszystkie platformy muzyczne.

0:37:47.482,0:37:53.212
Wesprzyj kolejny rozdział na:[br]patreon.com/melodysheep