0:00:05.943,0:00:10.763
لە ١٨٨٤، بارودۆخی نەخۆشێک[br]ڕووی لە خراپ بوون بوو.

0:00:10.763,0:00:14.268
شێرپەنجەی گەشەکردووی خێرای[br]هەبوو لە ملی دا،

0:00:14.268,0:00:18.909
و دواتر توشی هەوکردنی بەکتریایی پێست بوو.

0:00:18.909,0:00:21.619
بەڵام دواتر، شتێکی چاوەڕوان نەکراو ڕوویدا:

0:00:21.619,0:00:26.670
کە هەوکردنەکەی نەما،[br]هەروەها شێرپەنجەکەشی بەرەو کەمبوونەوە چوو.

0:00:26.670,0:00:31.531
پزیشکێک بە ناوی ویڵیام کۆڵێی بۆ ماوەی[br]٧ ساڵ چاودێری نەخۆشەکەی دەکرد،

0:00:31.531,0:00:34.191
هیچ نیشانەیەکی شێرپەنجەکە بوونی نەما.

0:00:34.191,0:00:37.162
کۆڵێێ پێیوابوو شتێکی[br]ناسروشتی ڕوودەدات:

0:00:37.162,0:00:41.472
کە هەوکردنی بەکتریایی پێستەکە سیستەمی[br]بەرگری نەخۆشەکەی بەهێز و ئامادە کرد

0:00:41.472,0:00:43.710
بۆ ئەوەی لە دژی شێرپەنجەکە بجەنگێت.

0:00:43.710,0:00:46.504
گرنگی دۆزینەوەکەی کۆڵێی[br]وای لێ کرد ببێتە پێشەنگ

0:00:46.504,0:00:51.417
کە بەکتریاکەی بەکارهێنا وەکو[br]چارەسەرێکی سەرکەوتووی شێرپەنجە.

0:00:51.417,0:00:55.867
سەدەیەک دواتر، زانایانی زیندەزانی[br]ڕێگەیەکی باشتریان دۆزییەوە

0:00:55.867,0:00:58.954
کە چارەسەرەکەیان پێشبینی نەکرابوو —

0:00:58.954,0:01:04.040
بە پڕۆگرامکردنی بەکتریاکان بۆ گواستەنەوەی [br]چارەسەر بەشێوەیەکی ڕاستەوخۆ بۆ وەرەمەکان.

0:01:04.040,0:01:07.670
شێرپەنجە سەرهەڵدەدات لەو کاتەی[br]خانەکان گۆڕانکاریان بەسەردا دێت،

0:01:07.670,0:01:12.534
و دەبێتە هۆکاری گەشەی خێرایان[br]پێیان دەڵێن وەرەم.

0:01:12.534,0:01:16.824
چارەسەرەکانی وەکو تیشک، دەرمانی کیمیایی،[br]و کوتان

0:01:16.824,0:01:20.459
هەوڵی لە ناوبردنی خانە تووشبووەکان دەدەن،[br]بەڵام کاریگەری خراپیش لەسەر تەواوی

0:01:20.459,0:01:23.457
لاشە دروست دەکەن و ڕێگری لە گەشەی[br]تەندروستی شانەکان دەکەن.

0:01:23.457,0:01:26.077
هەرچەندە، هەندێک بەکتریای وەکو ئی. کۆلی

0:01:26.077,0:01:31.528
سوودێکی ناوەزەیی هەیە کە دەتوانێت[br]بەشێوەیەکی دیاریکراوی گەورەبێت لە وەرەمدا.

0:01:31.528,0:01:35.478
لە ڕاستیدا، ناوکی وەرەمێک ژینگەیەکی[br]نموونەیی دروست دەکات

0:01:35.478,0:01:39.367
دەتوانێت بەشێوەیەکی سەلامت چەند هێندەبێت،[br]دوور لە خانەکانی بەرگری.

0:01:39.367,0:01:41.068
لەجیاتی ئەوەی ئاوا زیانی هەبێت،

0:01:41.068,0:01:45.077
بەکتریا دەتوانرێت بەرنامەڕێژ بکرێتەوە [br]بۆ ئەوەی چارەسەری نەخۆشی شێرپەنجە بکات،

0:01:45.077,0:01:49.847
وەکو ئەسپی تەڕوادە کە ئامانجەکەی[br]بریتی دەبێت لە وەرەمەکان.

0:01:49.847,0:01:54.794
بیرۆکەی بەرنامەڕێژکردنی بەکتریا[br]بۆ تێگەیشتن و وەڵامدانەوەی بە ڕێگە تازەکان

0:01:54.794,0:01:59.514
جێگای سەرنجە و بەشێکە[br]پێیدەڵێن زیندەزانی دەستکرد.

0:01:59.514,0:02:01.984
بەڵام چۆن بەکتریا بەرنامەڕێژ دەکرێت؟

0:02:01.984,0:02:05.083
وەڵامەکە بریتییە لە دەستکاریکردنی DNA.

0:02:05.083,0:02:08.456
بە زیادکردنی زنجیرە جیناتێکی[br]هاوبەش بۆ ناو بەکتریا،

0:02:08.456,0:02:11.715
دەتوانرێت ئاڕاستە بکرێن بۆ[br]پێکهێنانی گەردی جیاواز.

0:02:11.715,0:02:15.271
وەکو ئەو گەردانەی کە گەشەی [br]خانە شێرپەنجەییەکان دەوەستێنن.

0:02:15.271,0:02:18.332
دەتوانرێت وا درووست بکرێن کە [br]بەتایبەتی مامەڵە بکەن

0:02:18.332,0:02:20.866
ئەمەش بە یارمەتی سووڕی زیندەیی.

0:02:20.866,0:02:25.075
شێواز جیاوازی ئەم بەرنامانە دەوستێتە سەر[br]هەبوون، نەبوون،

0:02:25.075,0:02:27.811
یان تێکەڵێک لەم هۆکارانە.

0:02:27.811,0:02:31.557
بۆ نموونە، وەرەمەکان ڕێژەیەکی کەمی[br]ئۆکسجین، ترشییەتی و

0:02:31.557,0:02:34.630
زۆر بەرهەمهێنانی گەردی تایبەتیان هەیە.

0:02:34.630,0:02:39.369
زانایانی زیندەزانی دەتوانن بەکتریا پرۆگرام[br]بکەن بۆ دەست نیشانکردنی ئەو بارودۆخانە،

0:02:39.369,0:02:44.012
بە ئەنجامدانی ئەمە، دەتوانن وەڵام بدەنە[br]وەرەمەکان کاتێک پەردەی سەلامەت وازلێدێنن.

0:02:44.012,0:02:49.307
یەکێک لە جۆرەکانی سووڕی زیندەیی،

0:02:49.307,0:02:50.307
ناسراوە بە SLC،

0:02:50.307,0:02:54.769
دەتوانێت وا لە بەکتریاکان بکات تەنها[br]دەرمان نەگوازنەوە،

0:02:54.769,0:02:55.769
بەڵکو پلانڕێژ بکرێن.

0:02:55.769,0:02:58.009
یەکەم، بۆ پاراستنی شانەی تەندروست،

0:02:58.009,0:03:02.242
ئەنجامی دەرمانە دژە-شێرپەنجەییەکە [br]دەردەکەوێت بە گەورە بوونی بەکتریاکە،

0:03:02.242,0:03:05.324
ئەمەش تەنها لە ناو خودی[br]وەرەمەکەدا دەردەکەوێت.

0:03:05.324,0:03:07.671
دواتر، دوای ئەوەی کە دەرمانەکانیان [br]دروست کرد،

0:03:07.671,0:03:10.840
دوگمە-دەستپێک دەبێتە هۆکاری ئەوەی[br]بەکتریاکە بیتەقێنێتەوە

0:03:10.840,0:03:14.000
کاتێک دەگات بە ئاستێکی گرنگی کۆمەڵەکە.

0:03:14.000,0:03:18.497
سەرئەنجام دەرمانەکە بڵاو دەبێتەوە و[br]ژمارەی بەکتریاکانیش کەم دەبنەوە.

0:03:18.497,0:03:22.549
سەرەڕای ئەمەش، ڕێژەی کەمی بەکتریاکان [br]بە زیندووی دەمێننەوە

0:03:22.549,0:03:24.537
بۆ نوێکردنەوەی خانە بەکتریاییەکان.

0:03:24.537,0:03:28.518
وردە وردە ژمارەیان زیاد دەکات تاکو دەگەنە[br]ئاستی پێویست بۆ تەقاندنی بەکتریاکە،

0:03:28.518,0:03:30.568
و ئەم سوڕە بەردەوام دەبێت.

0:03:30.568,0:03:35.158
ئەم سوڕە دەکرێت باش ئاڕاستە بکرێت بۆ[br]گواستنەوەی دەرمانەکەن

0:03:35.158,0:03:37.858
لە هەر خولێکی خشتەکە باشترین[br]شتە بۆ لەناوبردنی شێرپەنجە.

0:03:37.858,0:03:42.288
ئەم ڕێگە چارەسەرە تاقیکرایەوە و[br]سەلمێندرا لەسەر مشکەکان.

0:03:42.288,0:03:46.534
زانایان نەیانتوانی وەرەمی لیمفۆما[br]بەسەرکەوتوویی لەناوبەرن

0:03:46.534,0:03:48.334
بەکتریایان بەکارهێنا،

0:03:48.334,0:03:51.294
بەڵام دەرزی لێدانەکە کاریگەری[br]لە سیستەمی بەرگری کرد،

0:03:51.294,0:03:55.832
ئامادەکردنی خانە کوتراوەکان بۆ دیاریکردنی[br]و هێرشکردنە سەر خانە توشبووەکان بە لیمفۆما

0:03:55.832,0:03:57.592
لەهەر شوێنێکی تری مشکەکەدا.

0:03:57.592,0:03:59.558
بە پێچەوانەی چارەسەرەکانی تر،

0:03:59.558,0:04:02.478
بەکتریا جۆرێکی تایبەت[br]لە شێرپەنجە ناکاتە ئامانج،

0:04:02.478,0:04:07.789
بەڵام تایبەتمەندییە گشتییەکانی هەموو[br]جۆرەکانی وەرەم دەکاتە ئامانج.

0:04:07.789,0:04:12.169
بەکتریای بەرنامەڕێژکراو تەنها[br]بۆ لە ناوبردنی شێرپەنجە بەکار نایەن.

0:04:12.169,0:04:14.970
لە جیاتی ئەوە، دەتوانن وەکو[br]هەستەوەری کاریگەر

0:04:14.970,0:04:17.939
کاربکەن بۆ چاودێریکردنی[br]نەخۆشییەکانی داهاتوو.

0:04:17.939,0:04:22.198
بەکتریایی سودبەخشی ناو خۆراک دەکرێت[br]چالاک نەبێت لەناو بۆڕی خواردنماندا،

0:04:22.198,0:04:25.098
کە ئەرکیان دیاریکردن، ڕێگریکردن،[br]و چارەسەرکردنی شێواوییە

0:04:25.098,0:04:28.042
پێش ئەوەی نیشانەکانی[br]نەخۆشی سەرهەڵبدەن.

0:04:28.042,0:04:31.617
بەرەوپێشچوونی تەکنەلۆجیا کاریگەری [br]گرنگی دروست کردووە لەسەر داهاتوو

0:04:31.617,0:04:35.610
بەجۆرێک چارەسەری پزیشکی لەڕێگەی[br]ڕۆبۆتی میکانیکییەوە دەبێت.

0:04:35.610,0:04:38.224
بەڵام سوپاس بۆ بلیۆنان ساڵی پەرەسەندن

0:04:38.224,0:04:40.084
کە خاڵی دەستپێکمان هەیە

0:04:40.084,0:04:44.343
لە شێوەی بەکتریایی چاوەڕوان[br]نەکراوی زیندەیی.

0:04:44.343,0:04:46.620
زیندەزانی دەستکرد زیاد بکە بۆ ڕەچەتەکە،

0:04:46.620,0:04:49.637
کێ دەزانێت کە چی بەم نزیکانە ڕوودەدات.