1
00:00:01,917 --> 00:00:05,750
Tanrılar, ihtiyar bir krala
bir mesaj gönderdiler.

2
00:00:06,607 --> 00:00:08,583
"Kılığını değiştireceğiz,

3
00:00:08,583 --> 00:00:11,003
böylece düşman kampına girip

4
00:00:11,691 --> 00:00:13,958
oğlunun katilini bulup

5
00:00:13,958 --> 00:00:18,667
oğlunun cansız bedenine karşılık
olarak fidye talep edebileceksin."

6
00:00:19,941 --> 00:00:22,667
Kral haber verince

7
00:00:22,667 --> 00:00:24,893
kraliçe dehşete düşer.

8
00:00:24,917 --> 00:00:26,268
"Sakın gitme!

9
00:00:26,268 --> 00:00:29,601
Katil Achilles seni de öldürür."

10
00:00:30,941 --> 00:00:32,833
Fakat ihtiyar adam,

11
00:00:32,833 --> 00:00:35,143
Troy kralı Priam,

12
00:00:35,143 --> 00:00:38,160
tuhaf fakat muazzam bir şey söyler

13
00:00:38,208 --> 00:00:42,708
ancak bizim neslimizin bunu
tamamen idrak edebilmesi güçtür.

14
00:00:43,833 --> 00:00:48,059
"Yunanlıların canımı alması mühim değil,

15
00:00:48,083 --> 00:00:54,101
yeter ki ölü oğlumun
yürek ısıtıcı sarılışını

16
00:00:54,101 --> 00:00:57,475
son kez kollarımda hissedeyim."

17
00:00:58,083 --> 00:01:01,375
"Ölü oğlumun sarılışı mı?"

18
00:01:02,292 --> 00:01:06,018
İhtiyar adam, ölülerin bedenlerinin
değersiz olduğunu bilmez mi?

19
00:01:06,750 --> 00:01:08,851
Arayışı nafiledir.

20
00:01:08,875 --> 00:01:12,833
Kim bir ceset uğruna
hayatını riske atar ki?

21
00:01:14,316 --> 00:01:18,583
Bu hikâye, İlyada'nın
24. bölümüne dayanır;

22
00:01:18,583 --> 00:01:21,934
milattan önce 1300'lerde
gerçekleşen bir savaşı konu alan

23
00:01:21,934 --> 00:01:25,744
ve Homer tarafından
milattan önce 700'de yazılan,

24
00:01:25,744 --> 00:01:30,561
Batı medeniyetinin
temelini oluşturan bir eser.

25
00:01:31,333 --> 00:01:33,091
Truva kuşatması.

26
00:01:33,899 --> 00:01:37,083
Binlerce yıldır ezberlenen,

27
00:01:37,083 --> 00:01:40,678
okunan ve sahnelenen ozan şiiri.

28
00:01:41,566 --> 00:01:45,833
İlyada'nın sözleri,
kulaklarınızdan akıp gider

29
00:01:45,833 --> 00:01:48,556
ve bu yeniden anlatımla birlikte,

30
00:01:48,556 --> 00:01:51,182
atalarımızın antik yaşamlarını

31
00:01:51,182 --> 00:01:53,729
ve ölüm bilgeliklerini
yeniden keşfedersiniz.

32
00:01:54,774 --> 00:01:57,083
Kederliyken nasıl cesur olunabileceğini,

33
00:01:57,083 --> 00:02:00,351
kendi ölümünü yüreklilikle karşılamayı,

34
00:02:00,351 --> 00:02:03,726
evlatlarınıza ölümü nasıl anlatacağınızı,

35
00:02:03,726 --> 00:02:06,115
fâni yaşamda daha iyi olabilmeyi

36
00:02:06,115 --> 00:02:08,625
ve daha iyi bir insan
olabilmeyi keşfedersiniz.

37
00:02:09,458 --> 00:02:15,184
(Yunanca) "Hṑs hoí g’ amphíepon
táphon Héktoros hippodámoio."

38
00:02:15,208 --> 00:02:20,476
Antik Yunan eseri İlyada'nın
son satırları bu şekildedir.

39
00:02:20,500 --> 00:02:25,559
Körpe ben merkezli
ölüm korkumuz çerçevesinde

40
00:02:25,559 --> 00:02:29,434
kasten unuttuğumuz
ve yitirdiğimiz bir bilgelik.

41
00:02:30,250 --> 00:02:35,125
Buna karşılık, fâniliğimizi takas ettik.

42
00:02:36,375 --> 00:02:41,643
Modern ölüm, şaşılacak bir şekilde
tıbbi uzmanlık hâline geldi.

43
00:02:41,667 --> 00:02:45,309
Hafifletici bakımsa hiç ziyaret
etmediğimiz bir ülke gibi

44
00:02:45,333 --> 00:02:48,768
ya da yalnızca hayatımızın
sonunda gittiğimiz bir yer.

45
00:02:48,792 --> 00:02:52,351
Ölüm inkârının nihai şekli.

46
00:02:52,375 --> 00:02:58,601
Tıpkı kendi ölümümüzü sadece
kucaklamaktan men etmediğimiz gibi

47
00:02:58,601 --> 00:03:01,059
ona ufak bir bakışı da reddediyoruz.

48
00:03:02,232 --> 00:03:04,083
Her şey yasak.

49
00:03:04,083 --> 00:03:06,476
Bir test yapalım mı?

50
00:03:06,500 --> 00:03:09,393
Sağ elinizin parmaklarını
kaldırabilir misiniz?

51
00:03:09,417 --> 00:03:11,934
Evet, siz, herkes.

52
00:03:11,958 --> 00:03:17,059
Hayatınız boyunca gördüğünüz,
dokunduğunuz,

53
00:03:17,083 --> 00:03:20,250
öptüğünüz ve kucakladığınız
ceset sayısını gösterebilir misiniz?

54
00:03:21,125 --> 00:03:22,518
Bir tane mi?

55
00:03:22,542 --> 00:03:24,059
Ya da iki?

56
00:03:24,083 --> 00:03:25,333
Belki de hiç?

57
00:03:26,042 --> 00:03:30,289
Ceset sayısı, sol elinizin
parmaklarını aşacak mı?

58
00:03:30,857 --> 00:03:33,268
Herkesin fâni olduğu bir dünyada

59
00:03:33,268 --> 00:03:35,567
böyle bir şey nasıl olabilir?

60
00:03:37,083 --> 00:03:41,101
Televizyon ekranlarında,
kanlı canlı şahit oluruz;

61
00:03:41,101 --> 00:03:44,244
Homer'a özgü sevginin nihai atılımında

62
00:03:44,316 --> 00:03:47,917
babasının kolları arasındaki ölü Hector'u,

63
00:03:47,917 --> 00:03:51,069
zevk, kamu ahlâkı

64
00:03:51,069 --> 00:03:54,018
ve gelir ilanına dayanır bu durum.

65
00:03:54,042 --> 00:03:58,976
Ancak varoluşsal kaçışımız
bizleri daha güçlü, daha zeki,

66
00:03:58,976 --> 00:04:01,369
ölüme karşı daha gözü pek pek yapmadı;

67
00:04:01,369 --> 00:04:03,452
sadece daha çok korktuk.

68
00:04:04,500 --> 00:04:07,545
Kendi ölümümüzden
çok fazla mutsuzluk duyuyor,

69
00:04:07,545 --> 00:04:09,268
çok korkuyoruz.

70
00:04:09,292 --> 00:04:13,518
Ölüm kavramı algımız,
şahsi bir olguya indirgendi,

71
00:04:13,518 --> 00:04:16,327
hiçbir zaman "biz"e ait bir mevzu olamadı.

72
00:04:16,375 --> 00:04:22,934
Ölüm döşeğindeki hastalar, sıklıkla
hastalıklarından utanır ve saklanırlar.

73
00:04:22,958 --> 00:04:26,601
Sevdiği birini kaybeden iş arkadaşımıza

74
00:04:26,625 --> 00:04:28,809
ne diyeceğimiz konusunda çekiniriz.

75
00:04:28,833 --> 00:04:31,643
Kendi fâniliğimizden utanırız.

76
00:04:31,667 --> 00:04:36,208
Eğer bir şey söylersek onları daha da
mutsuz edeceğimizden endişe duyarız.

77
00:04:37,125 --> 00:04:40,000
Mutsuzluk tabii ki kötüdür.

78
00:04:40,875 --> 00:04:45,025
Kederin, ulu orta matem tutmanın

79
00:04:45,025 --> 00:04:47,001
keyfini bilmeyiz biz.

80
00:04:47,583 --> 00:04:52,698
Ancak "İlyada"da çoğunlukla,
ana öğüdüyle birlikte değinilmiştir ki

81
00:04:52,698 --> 00:04:56,556
bir tür yas terapisi olarak
daha çok seks yapılmalıdır.

82
00:04:57,607 --> 00:05:01,042
Kişisel deneyimimden yola çıkarak
tavsiye edebilirim ki

83
00:05:01,042 --> 00:05:05,351
bu, yaslı bir ruha çok iyi gelir.

84
00:05:05,375 --> 00:05:06,393
(Kahkahalar)

85
00:05:06,417 --> 00:05:11,032
Ölümden, Truva dolaylarındaki
askerlerin korktuğundan

86
00:05:11,032 --> 00:05:12,871
daha çok korkarız.

87
00:05:13,583 --> 00:05:15,792
Ölüm bizleri daha çok ele geçirmiştir.

88
00:05:17,399 --> 00:05:22,679
Eğer ölümle yalnız ve korku içerisinde
yüzleşeceğinize inanırsanız

89
00:05:22,679 --> 00:05:26,111
tabii ki daha çok mutsuz
ve daha çok korkar olursunuz.

90
00:05:26,625 --> 00:05:29,574
Ölümde bir kez deneyimi.

91
00:05:30,458 --> 00:05:34,125
"Ölümüm", asla "ölümümüz" değil.

92
00:05:35,042 --> 00:05:38,072
Peki ya araba sürmeye
hazırlandığımız gibi,

93
00:05:38,072 --> 00:05:40,375
ölüm için de hazırlansak nasıl olur?

94
00:05:41,208 --> 00:05:43,726
Bir eğitmenden ders alsak nasıl olur?

95
00:05:43,750 --> 00:05:46,809
Kendi mahallenizde ufak turlara çıkar,

96
00:05:46,809 --> 00:05:48,869
bir dizi sınava tabii tutulursunuz,

97
00:05:48,917 --> 00:05:52,934
nihayetinde başarısız olsanız bile
tekrar sınavına girebilirsiniz.

98
00:05:52,958 --> 00:05:56,750
Genel bir sosyal deneyden bahsediyorum,
âdeta bir geçiş töreni.

99
00:05:57,833 --> 00:06:00,038
Kulağa o kadar da imkânsız
gelmiyor, değil mi?

100
00:06:00,038 --> 00:06:04,448
Truva vahında veya aynı şeyin
İrlanda versiyonunda

101
00:06:04,448 --> 00:06:07,309
daha önce bulunmadıysanız
ve yalnızca filmini seyrettiyseniz

102
00:06:07,333 --> 00:06:11,851
bunun yalnızca bir diğer İrlanda zırvası
bir şey olduğunu düşünüyor olabilirsiniz.

103
00:06:11,875 --> 00:06:14,976
Köhne bir barda, birkaç sarhoşun

104
00:06:14,976 --> 00:06:19,101
o sabah toprağa verdikleri amcalarının
yasını tuttuklarını düşünebilirsiniz.

105
00:06:20,042 --> 00:06:22,583
Fakat katiyen yanılmış olursunuz.

106
00:06:23,500 --> 00:06:27,250
Vahlar, insanlığın
en eski ritüellerinden biridir.

107
00:06:28,399 --> 00:06:30,250
Ben yedi yaşındayken

108
00:06:30,250 --> 00:06:33,059
annem beni ilk defa bir cesetle
karşı karşıya getirdi.

109
00:06:33,083 --> 00:06:35,851
Atalarımızın adasındaki bir vah.

110
00:06:36,899 --> 00:06:40,417
Burun delikleri kıllı bir adam
bir kutu içerisinde uzanıyordu

111
00:06:40,417 --> 00:06:44,375
ve ben içten içe uyumuyor
olduğunun farkındaydım.

112
00:06:45,107 --> 00:06:48,083
O anaç içgüdüleriyle bile

113
00:06:48,083 --> 00:06:52,059
oğluna ölüm korkusunu aşmayı öğretiyordu,

114
00:06:52,083 --> 00:06:56,393
tıpkı kendi toplumunun da

115
00:06:56,417 --> 00:06:59,101
binlerce yıldır bu korkunun
üstesinden gelmeleri gibi.

116
00:06:59,125 --> 00:07:01,351
Ailem son 250 yıldır,

117
00:07:01,375 --> 00:07:04,601
İrlanda'nın bir sahil şeridindeki

118
00:07:04,625 --> 00:07:07,601
Mayo Kontluğu'nda aynı köyde
yaşamlarını sürdürüyorlar.

119
00:07:07,625 --> 00:07:12,184
Gerçek bir vah,
hakiki bir ceset barındırıyor.

120
00:07:12,208 --> 00:07:14,042
İçimizden birinin cesedi.

121
00:07:15,458 --> 00:07:17,351
Şu anda pek konuşmuyorlar

122
00:07:17,375 --> 00:07:20,625
ancak onların eşliğinde
birçok şey öğrenebiliyorsunuz.

123
00:07:21,708 --> 00:07:28,042
Daha öncesinde sevgi veya nefretle
temas ettiğiniz her bir insan

124
00:07:28,042 --> 00:07:30,351
sıcak kanlı bir memelidir.

125
00:07:30,375 --> 00:07:35,143
Ancak ölüler o kadar soğuktur ki
mermerden oyulabilirler.

126
00:07:35,167 --> 00:07:36,768
Hayatın sonraki noktasında

127
00:07:36,768 --> 00:07:40,732
ölmüş kardeşim Bernard'ı
kollarıma aldığımda,

128
00:07:41,857 --> 00:07:44,583
öptüğümde ve onu kucakladığımda

129
00:07:44,583 --> 00:07:47,184
ilk etapta bu buz kesmiş cansız mankenin

130
00:07:47,184 --> 00:07:51,934
bir zamanlar insan olduğuna inanamadım.

131
00:07:53,292 --> 00:07:56,557
İşte bu noktada da bir diğer
varoluşsal aydınlanma tezahür ediyor.

132
00:07:57,125 --> 00:08:00,726
Şu anda burada sizler beni dinlerken

133
00:08:00,726 --> 00:08:03,244
kalbiniz kan pompalıyor.

134
00:08:03,292 --> 00:08:05,393
Fakat o pompalanmayı durdurursanız

135
00:08:05,417 --> 00:08:07,184
basınç yok olur,

136
00:08:07,208 --> 00:08:09,268
kan aşağıdaki organlarınıza doğru akar,

137
00:08:09,292 --> 00:08:11,351
yanaklarınız çöker,

138
00:08:11,375 --> 00:08:13,268
yüzünüz grileşir,

139
00:08:13,292 --> 00:08:16,434
kansız parmaklarınızsa
sarı fil dişi rengine bürünür

140
00:08:16,458 --> 00:08:20,476
ve müthiş karakter
çekirdeği canlandırması,

141
00:08:20,476 --> 00:08:23,399
tıpkı arabanızdaki kontak gibi yok olur.

142
00:08:23,958 --> 00:08:26,809
Peki ya sonra ne olur?

143
00:08:26,833 --> 00:08:28,250
Yapmamız gereken

144
00:08:28,250 --> 00:08:30,893
ve atalarımızın yapmadığı şey,

145
00:08:30,917 --> 00:08:33,476
aptalca bir şeyler söylemektir.

146
00:08:33,500 --> 00:08:37,643
"Bu beden yalnızca bir örtü,
umursama," gibi aptalca bir söz.

147
00:08:37,667 --> 00:08:40,000
Hayattayken sevdiğin o varlık

148
00:08:41,792 --> 00:08:44,059
hiçbir zaman bedeni dışında var olmadı

149
00:08:44,083 --> 00:08:46,643
ve eğer hayattayken o insanı sevdiysen

150
00:08:46,667 --> 00:08:51,976
ölümde o kişinin bedenine nasıl saygı
gösterip hürmet etmezsin ki?

151
00:08:52,000 --> 00:08:56,976
Romalılar, Keltler, Yunanlar
ölülerine önem arz ettiler.

152
00:08:57,000 --> 00:09:00,976
Tıpkı yeni doğmuş bir bebek gibi,
ölüler hiçbir zaman yalnız bırakılmadı

153
00:09:01,000 --> 00:09:03,934
ve her dinlenme vakti gelene dek

154
00:09:03,958 --> 00:09:06,792
her zaman onları gözetleyen
birileri olurdu.

155
00:09:07,708 --> 00:09:10,458
Keder de iyi bir şeydi.

156
00:09:11,500 --> 00:09:16,101
Truva sınırları içerisinde,
keder utanılacak bir şey değildi.

157
00:09:16,125 --> 00:09:22,568
Katil Achilles bile, zırhı
göz yaşlarıyla ıslanana dek ağladı

158
00:09:23,375 --> 00:09:27,908
ve kadınlar, cenazelerde
ulu orta ağlayıp yas tutardı.

159
00:09:28,792 --> 00:09:32,250
Ölülerin bedenleri değerliydi.

160
00:09:33,583 --> 00:09:38,976
Atalarımız; hep birlikte
fâniliğin yaralarını sarmak,

161
00:09:39,000 --> 00:09:43,372
kederlileri rahatlatmak, ölüleri gömmek

162
00:09:43,372 --> 00:09:46,357
ve hayatlarına devam etmek adına

163
00:09:46,357 --> 00:09:48,226
bir dizi ritüel gerçekleştirirdi.

164
00:09:48,250 --> 00:09:51,351
İçlerini rahat bir şekilde dökerlerdi.

165
00:09:51,375 --> 00:09:54,268
Ayrıca cenazelerde şölenlere,

166
00:09:54,292 --> 00:09:58,917
içki içmeye ve seks yapmaya
müthiş zaman ayırırlardı.

167
00:09:59,792 --> 00:10:04,518
Ölüm - ana fikir burada yatıyor -

168
00:10:04,542 --> 00:10:09,268
bugün de, o zamanlarda da
yaşamın parçası olan bir olaydı.

169
00:10:09,292 --> 00:10:11,809
Bugün İrlanda'da durum hâlâ bu şekilde;

170
00:10:11,833 --> 00:10:16,643
insanlar büyük kalabalıklar hâlinde
vah ve cenazelere gidiyorlar

171
00:10:16,667 --> 00:10:20,184
ve normal bir insan,
ömrü boyunca düzinelerce,

172
00:10:20,208 --> 00:10:23,708
belki de yüzlerce
cansız bedenle karşılaşabiliyor.

173
00:10:24,958 --> 00:10:28,518
Şu anda cenazeler üzücü olabilir

174
00:10:28,542 --> 00:10:34,042
ancak İrlanda vahı ile alakalı duygusal
veya muğlak bir durum söz konusu değil.

175
00:10:34,792 --> 00:10:36,434
Tabuttaki yaşlı kadın,

176
00:10:36,458 --> 00:10:40,351
kefene sarılı kızıl saçlı çocuk

177
00:10:40,375 --> 00:10:42,393
yalnızca bir diğer ölü bedenden ibaret,

178
00:10:42,417 --> 00:10:44,125
bizlerden biri.

179
00:10:44,982 --> 00:10:46,458
Sarılı olmasına karşın,

180
00:10:46,458 --> 00:10:49,893
cesetle karşılaşma ritüellerinde

181
00:10:49,893 --> 00:10:52,910
birçok mühim protokol mevcut.

182
00:10:52,958 --> 00:10:55,542
Anlayacağınız üzere, vahta

183
00:10:56,417 --> 00:10:58,809
ölümün nasıl bir şey
olduğunu görüyorsunuz.

184
00:10:58,833 --> 00:11:00,768
Ölümün ne olduğunu anlıyorsunuz.

185
00:11:00,792 --> 00:11:05,309
Tabuta uzanıp dokunabilirsiniz.

186
00:11:05,333 --> 00:11:09,809
Bu protokoller bazı şeylere imkân veriyor.

187
00:11:09,833 --> 00:11:13,911
Mesela, kedere onay almış oluyorsunuz.

188
00:11:14,833 --> 00:11:19,934
Kızmak, gözyaşı dökmek,
yas tutmak için de böyle.

189
00:11:19,982 --> 00:11:23,625
Bu, ölen kişinin apaçık ölü olma hâlinin,

190
00:11:23,625 --> 00:11:27,101
geri dönüşü olmayan
bir değişimin onayıdır.

191
00:11:27,125 --> 00:11:31,309
Matem ve kaybın, toplum nezdinde
müşterek bir onayıdır.

192
00:11:31,333 --> 00:11:34,958
Gözü kara, fâni bir yalnızlıktır.

193
00:11:36,208 --> 00:11:39,958
Bize ait bir ölümdür, öznel değildir.

194
00:11:41,458 --> 00:11:45,143
Vah ve cenazelerde ölülerin
yolculuğunda paydaş olmak

195
00:11:45,167 --> 00:11:50,559
analarımızın bir tür
fânilik sürücülük dersleriydi.

196
00:11:50,583 --> 00:11:53,976
Beraberinde bir dizi yönergeler içeren

197
00:11:54,000 --> 00:11:57,476
"nasıl yaşanır ve ölünür" kılavuzuydu.

198
00:11:57,500 --> 00:12:03,101
Örneğin, ölümlü olmanın hayatta
seçim hakkımız olmadığı bir şey olması,

199
00:12:03,125 --> 00:12:07,518
ölümsüz olduğumuzu zannetmemizin
ne kadar aptalca bir düşünce olduğu,

200
00:12:07,542 --> 00:12:10,640
kederin sefasının ve açıkça yas tutmanın

201
00:12:10,640 --> 00:12:13,875
yaralı bir ruhu tedavi edebileceği

202
00:12:14,792 --> 00:12:19,143
ve hep birlikte ölüm korkumuzun üstesinden
gelebileceğimiz gibi düşünceler.

203
00:12:19,167 --> 00:12:20,601
Kulağa iyi geliyor, değil mi?

204
00:12:20,625 --> 00:12:21,893
(Dinleyici fısıldar)

205
00:12:21,917 --> 00:12:24,913
Ancak günümüz Amerika'sında
bunun asla işe yaramayacağını

206
00:12:24,913 --> 00:12:26,905
düşünenler var mıdır diye merak ediyorum.

207
00:12:27,417 --> 00:12:29,476
Yan komşumu tanımıyorum,

208
00:12:29,500 --> 00:12:31,184
ailelerimiz dağılmış bir hâlde,

209
00:12:31,208 --> 00:12:34,875
vahları birlikte gerçekleştireceğimiz
topluluklar artık kalmadı.

210
00:12:35,833 --> 00:12:37,309
Fakat yine de

211
00:12:37,333 --> 00:12:39,643
böyle düşünüyorsanız hatalısınız.

212
00:12:39,667 --> 00:12:43,108
Bireyler olarak
hepimizde atalarımızın bilgeliğini

213
00:12:43,108 --> 00:12:46,226
yeniden hayata geçirebilme gücü var.

214
00:12:46,250 --> 00:12:48,434
Kendi fâniliğimizle yüzleştiğimizde

215
00:12:48,458 --> 00:12:52,075
çoğunlukla güçsüz ve ölüm döşeğinde
gibi hissediyoruz.

216
00:12:53,500 --> 00:12:57,518
Ancak tek yapmamız gereken şey
kendimizi yeniden keşfetmek.

217
00:12:57,542 --> 00:13:00,643
Dilerseniz biraz savsaklayabilirsiniz.

218
00:13:00,667 --> 00:13:02,434
(Kahkahalar)

219
00:13:02,458 --> 00:13:05,559
Belki de daha önce
hiç kendinizi bu fâni topluluğun

220
00:13:05,583 --> 00:13:08,250
bir parçası olarak addetmediniz.

221
00:13:09,417 --> 00:13:13,601
Ancak denemek isterseniz kolay bir süreç.

222
00:13:13,625 --> 00:13:16,851
Altruistik olduğunuz için değil,

223
00:13:16,875 --> 00:13:19,976
yalnızca tamamen
bencil sebeplerden kaynaklanıyor.

224
00:13:20,000 --> 00:13:22,542
Bunlar, ücretsiz ölüm dersleri.

225
00:13:23,667 --> 00:13:27,309
Tıpkı sizin gibi ölen
başka bir insan dışında,

226
00:13:27,333 --> 00:13:30,667
size ölümü kimin öğretebileceğini
zannediyorsunuz ki?

227
00:13:31,750 --> 00:13:34,809
Tek yapmanız gereken şey,

228
00:13:34,833 --> 00:13:38,042
elinizdeki mevcut araçları kullanarak
korkunuzun üstesinden gelmek.

229
00:13:38,917 --> 00:13:40,643
Telefonlar buna örnek verilebilir.

230
00:13:40,667 --> 00:13:42,436
Artık bir kişinin,

231
00:13:42,436 --> 00:13:46,601
sevdiği bir insanı kaybettiği
haberini aldığınızda beklemeyin,

232
00:13:46,625 --> 00:13:50,702
telefonunuzla o kişiye ulaşın,
onları arayın ve şunu söyleyin,

233
00:13:50,702 --> 00:13:52,993
"Başın sağ olsun."

234
00:13:53,917 --> 00:13:56,583
Ya da hastaları veya ölüm döşeğinde
olanları ziyaret edin

235
00:13:56,583 --> 00:14:01,065
ve ölüm anlarına şahitlik etmek,
tanık olmak için orada olun.

236
00:14:01,958 --> 00:14:05,518
Bunlar dışında hayatınızda
yapacağınız başka hiçbir şey,

237
00:14:05,542 --> 00:14:10,059
hayatı daha gerçek kılıp
mühim olmayacaktır.

238
00:14:10,083 --> 00:14:12,059
Daha çok cenazeye katılın.

239
00:14:12,083 --> 00:14:16,125
Merhumu yakınen tanımadığınızı
düşünüyor olsanız bile katılın.

240
00:14:16,833 --> 00:14:20,518
Sizi temin ederim ki
nefes aldığınız sürece

241
00:14:20,542 --> 00:14:22,708
onları yeterince
iyi tanıyorsunuz demektir.

242
00:14:23,542 --> 00:14:26,226
Bolca fedakarlık yapın

243
00:14:26,250 --> 00:14:29,768
çünkü bu ufak adımlar sayesinde bile

244
00:14:29,792 --> 00:14:34,958
kendinizi bu büyük fâni topluluğun
bir parçası olarak addedeceksiniz.

245
00:14:36,000 --> 00:14:37,518
Onlar kadar insan,

246
00:14:37,542 --> 00:14:39,184
onlar kadar savunmasız,

247
00:14:39,208 --> 00:14:41,958
tıpkı çevrenizdeki herkes gibisiniz.

248
00:14:43,667 --> 00:14:46,976
Ölüm önemlidir çünkü hayat önemlidir

249
00:14:47,000 --> 00:14:49,809
ve bunlar birbirinden ayrılamazlar.

250
00:14:49,833 --> 00:14:52,643
İlk başta tuhaf hissederseniz
sakın endişe etmeyin.

251
00:14:52,667 --> 00:14:56,434
Alıştırma yapa yapa,

252
00:14:56,458 --> 00:14:58,476
arabaya bindiğinizde

253
00:14:58,500 --> 00:15:01,664
artık bunun üzerine düşünmeden
sürüyorsunuz gibi olacak.

254
00:15:02,958 --> 00:15:07,309
Ancak kendi ölümünüzde ustalaşmak
bir ömür boyu sürecek.

255
00:15:09,042 --> 00:15:15,149
Yabancı kavgaları ve gençlik
olgunlaşmasından vazgeçtiğim sırada

256
00:15:16,125 --> 00:15:18,434
ozan şiirine yöneldim.

257
00:15:18,458 --> 00:15:21,129
Binlerce yıl boyunca tökezlemeden,

258
00:15:21,129 --> 00:15:27,851
ölülerin huzurla yatışını kucaklayan
adalı analarımı onurlandırmak amacıyla

259
00:15:27,875 --> 00:15:30,851
bu övgü şarkısını yazdım.

260
00:15:30,875 --> 00:15:33,393
Şarkının ismi:
Eğer şarkı söyleyebilseydim.

261
00:15:33,417 --> 00:15:35,434
Eğer şarkı söyleyebilseydim

262
00:15:35,458 --> 00:15:38,209
ne yitirilmiş Ilias şehrini

263
00:15:38,209 --> 00:15:40,792
ne de geçip gitmiş
zaferleri seslendirirdim,

264
00:15:40,792 --> 00:15:45,101
ne de Hector'un kumda kurup kalmış kanını.

265
00:15:45,125 --> 00:15:46,393
Böyle olmaz!

266
00:15:46,417 --> 00:15:48,643
Bir adayı seslendirirdim,

267
00:15:48,667 --> 00:15:50,434
Batıya uzanmış,

268
00:15:50,458 --> 00:15:55,518
Denizden koparılmış, sürgünle
kamçılanmış, taştan bir sığınak,

269
00:15:55,542 --> 00:15:59,059
mavi okyanusta derinlerde çevrili.

270
00:15:59,083 --> 00:16:02,268
Başka bir Truva, İrlanda Truvası.

271
00:16:02,292 --> 00:16:04,976
Batan güneşe yakın,

272
00:16:05,000 --> 00:16:06,851
henüz fethedilememiş.

273
00:16:06,875 --> 00:16:10,101
Bu şarkıyı işitirseniz

274
00:16:10,125 --> 00:16:13,226
siz de büyük bir şenlik
içerisinde dinlersiniz

275
00:16:13,250 --> 00:16:16,390
Mnná caointe'i, ağıt yakan kadınları,

276
00:16:16,390 --> 00:16:17,768
feryat edenleri,

277
00:16:17,792 --> 00:16:19,768
yas tutanları, kalbinden vurulanları,

278
00:16:19,792 --> 00:16:23,059
vahın ebedi korosunda dinlersiniz onları.

279
00:16:23,083 --> 00:16:27,893
İşte burada, insanlığın nihai
ve en iyi umudu sürer,

280
00:16:27,917 --> 00:16:31,268
O fâni varlık bedende vücut bulur.

281
00:16:31,292 --> 00:16:35,000
Sevgide, yaşamda ve ölümde yalnız kalmaz.

282
00:16:36,708 --> 00:16:38,684
Eğer bu şarkıyı söyleyebilseydim,

283
00:16:38,708 --> 00:16:41,976
eğer bu şarkıyı beraber söyleyebilseydik

284
00:16:42,000 --> 00:16:43,934
abilerim ve ablalarım,

285
00:16:43,958 --> 00:16:49,292
işte o zaman asla bu şarkıyı
söylemeyi bırakmazdık.

286
00:16:50,542 --> 00:16:51,809
Teşekkür ederim.

287
00:16:51,833 --> 00:16:53,232
(Alkış)