1
00:00:00,000 --> 00:00:05,059
Het is een bekend kenmerk van de menselijke psychologie
dat mensen beïnvloed worden door de omgeving waarin ze opgroeiden,

2
00:00:05,059 --> 00:00:09,945
maar het is een beetje zeldzamer dat iemand de hele ethos van zijn geboortestad belichaamt

3
00:00:09,945 --> 00:00:12,795
Dus laten we onze klokken terugdraaien naar de Middeleeuwse Islamitische Gouden Eeuw

4
00:00:12,795 --> 00:00:14,948
en inzoomen op het zuidelijke Iberische schiereiland,

5
00:00:14,948 --> 00:00:17,289
landend in de grote stad Cordoba -

6
00:00:17,289 --> 00:00:21,830
misschien wel een van de beste tickets om te trekken in de Historische Loterij van waar geboren te worden

7
00:00:21,830 --> 00:00:25,596
Cordoba was het hart van een bloeiende middeleeuwse
beschaving in wat nu Spanje is,

8
00:00:25,596 --> 00:00:28,080
maar wat toen bekend stond onder haar Arabische naam, Al-Andalus

9
00:00:28,080 --> 00:00:30,679
Hoewel het gedurende verscheidene eeuwen door moslims werd geregeerd

10
00:00:30,679 --> 00:00:33,049
was Al-Andalus multi-etnisch en multireligieus,

11
00:00:33,049 --> 00:00:34,852
omdat het van oudsher het thuis was van Christenen en,

12
00:00:34,852 --> 00:00:37,903
belangrijk voor ons verhaal vandaag, verscheidene Joodse gemeenschappen

13
00:00:37,903 --> 00:00:40,072
En dit is waar we onze hoofdpersoon ontmoeten:

14
00:00:40,072 --> 00:00:44,106
een Joodse geleerde uit Cordoba die de belangrijkste juridische autoriteit werd op de Hebreeuwse Bijbel,

15
00:00:44,106 --> 00:00:47,913
een waardevolle filosoof op het gebied van de relatie tussen rede en spiritualiteit,

16
00:00:47,913 --> 00:00:52,748
En ondertussen ook nog de lijfarts van een van de machtigste koningen in de middeleeuwse geschiedenis

17
00:00:52,748 --> 00:00:55,314
Zijn geloofsgenoten uit de moslimwereld kenden hem als Mūsā Bin Maymūn,

18
00:00:55,314 --> 00:01:01,863
terwijl joden hem Moshe Ben Maimon noemden, en Europese christenen de Latijnse vertaling Moses Maimonides gebruikten

19
00:01:01,863 --> 00:01:06,117
Nu, het is van cruciaal belang dat we onze vooroordelen onthullen als we historische analyses maken,

20
00:01:06,117 --> 00:01:10,063
dus ik moet jullie erop wijzen dat Maimonides best wel supercool was

21
00:01:10,063 --> 00:01:12,517
Dus, om te zien hoe deze man met vele namen opgroeide
opgroeide

22
00:01:12,517 --> 00:01:15,872
in een land van vele culturen en een man van vele talenten werd,

23
00:01:15,872 --> 00:01:17,225
let's do some history

24
00:01:17,225 --> 00:01:20,276
Tegen de tijd van Maimonides' geboorte in Cordoba
in 1135

25
00:01:20,276 --> 00:01:22,647
had Al-Andalus al een hele geschiedenis achter zich

26
00:01:22,647 --> 00:01:26,342
Het Umayyad Kalifaat veroverde Iberia voor het eerst
op de Visigoten in de jaren 710,

27
00:01:26,342 --> 00:01:29,401
en in de decennia daarna werd het het onafhankelijke Emiraat van Cordoba (756),

28
00:01:29,401 --> 00:01:32,023
en later het Kalifaat van Cordoba in 929

29
00:01:32,023 --> 00:01:34,739
Op dat moment was Al-Andalus een welvarend
handelsknooppunt

30
00:01:34,739 --> 00:01:36,283
met banden met de mediterrane moslimwereld

31
00:01:36,283 --> 00:01:41,034
en de handelsrepublieken van Italië en zelfs de Vikingen langs de Noord-Atlantische oceaan

32
00:01:41,034 --> 00:01:44,014
Aangezien het een gunstige zaak was om een relatief open samenleving te zijn,

33
00:01:44,014 --> 00:01:48,821
trok Al-Andalus het talent aan van zijn niet-moslim onderdanen en van reizigers uit de hele middeleeuwse wereld,

34
00:01:48,821 --> 00:01:52,348
en dus deed de staat er alles aan om deze mensen daadwerkelijk in de maatschappij te laten functioneren

35
00:01:52,348 --> 00:01:56,209
Cordoba was een van de vele Moslimstaten die
wettelijke en religieuze bescherming voor niet-moslims,

36
00:01:56,209 --> 00:01:57,477
Dhimmi genaamd, implementeerde

37
00:01:57,477 --> 00:02:00,496
Religieuze tolerantie is natuurlijk mooi op zichzelf,

38
00:02:00,496 --> 00:02:04,766
maar het vastleggen van deze bescherming in de wet zorgde voor een veel stabielere samenleving dan,

39
00:02:04,766 --> 00:02:09,051
laten we zeggen, de Europese staten waar joden of moslims soms wel mogen wonen,

40
00:02:09,051 --> 00:02:10,747
maar gemakkelijk in een opwelling eruit geschopt kunnen worden

41
00:02:10,747 --> 00:02:13,000
Het maakt herrie en het is slecht voor de zaken

42
00:02:13,000 --> 00:02:15,692
Hoewel Cordoba opmerkelijk was naar de maatstaven
van die tijd,

43
00:02:15,692 --> 00:02:21,042
was het ver van een utopie, omdat het politieke gezag behoorlijk geconcentreerd was bij de Arabische heersende klasse,

44
00:02:21,042 --> 00:02:23,260
en alle Dhimmi een speciale belasting moesten betalen

45
00:02:23,260 --> 00:02:26,602
Dat zou nog steeds, letterlijk, een
een kleine prijs zijn om te betalen,

46
00:02:26,602 --> 00:02:31,597
want dit mozaïek van islam, christendom en jodendom bracht een schat aan interculturele kunst

47
00:02:31,597 --> 00:02:36,848
en, belangrijk, wetenschap, die zich uitstrekt van de klassieke periode tot de meest baanbrekende moderne geschriften

48
00:02:36,848 --> 00:02:40,093
En dit was de intellectuele omgeving waarin Maimonides opgroeide,

49
00:02:40,093 --> 00:02:44,491
met een van de beste middeleeuwse bibliotheken en universiteiten slechts een korte wandeling door de stad weg

50
00:02:44,491 --> 00:02:47,609
Maar al snel zou de rest van de wereld de kans krijgen om in te halen,

51
00:02:47,609 --> 00:02:52,396
want de prachtige multicultuur van Al-Andalus werd grondig verpletterd werd in 1148

52
00:02:52,396 --> 00:02:57,552
Zie je, toen Maimonides 10 was viel de heersende Almoravid
dynastie uiteen in verschillende onafhankelijke staten

53
00:02:57,552 --> 00:03:00,645
(dit is eigenlijk de tweede keer dat
gebeurde, maar oké),

54
00:03:00,645 --> 00:03:04,348
en 3 jaar later werd Cordoba veroverd door de in Marokko gevestigde Almohad dynastie

55
00:03:04,348 --> 00:03:06,715
Zij verschilden enigszins van hun voorgangers

56
00:03:06,715 --> 00:03:10,092
in die zin dat zij alles haatten waar Al-Andalus voorheen voor had gestaan,

57
00:03:10,092 --> 00:03:14,430
de Dhimmi status afschaften en dwongen niet-moslims zich te bekeren, te vertrekken, of te sterven

58
00:03:14,430 --> 00:03:18,662
Dus de jonge Moshe Ben Maimon en zijn familie zaten
een beetje vast,

59
00:03:18,662 --> 00:03:24,241
en ze lijken te hebben gekozen voor een publieke bekering
en het Jodendom privé te blijven bestuderen en beoefenen,

60
00:03:24,241 --> 00:03:27,844
waar Maimonides bleef leren van zijn
zeer goed opgeleide vader

61
00:03:27,844 --> 00:03:31,373
Hun volgende decennium doorgebracht in en rond Cordoba
was een beetje gespannen,

62
00:03:31,373 --> 00:03:37,027
wat met de dreigende dood en de acute mogelijkheid dat hun buren hen net goed genoeg kenden om de list te doorzien,

63
00:03:37,027 --> 00:03:42,285
dus in 1159 staken ze de Straat van Gibraltar over om zich in de Marokkaanse stad Fès te vestigen

64
00:03:42,285 --> 00:03:46,440
Het nadeel is dat ze recht in het Almohad
maar nu waren ze anoniem,

65
00:03:46,440 --> 00:03:52,188
dus hun vermomming van Wij-Zijn-Totaal-Bekeerd-Echt-Waar-We-Super-Beloven-Het was veel geloofwaardiger

66
00:03:52,188 --> 00:03:54,348
Dit werkte voooooooor 6 jaar

67
00:03:54,348 --> 00:03:59,183
In 1165 werd er ontdekt dat een rabbijn die Maimonides en zijn broer hielp onderwijzen Joods was

68
00:03:59,183 --> 00:04:04,742
Hij weigerde zich te bekeren, dus werd hij geëxecuteerd,
en dit was het teken om in te pakken en te gaan

69
00:04:04,742 --> 00:04:07,294
Ze reisden de volgende jaren oostwaarts door Noord-Afrika,

70
00:04:07,294 --> 00:04:09,116
met de bedoeling zich in het Heilige Land te vestigen,

71
00:04:09,116 --> 00:04:14,529
maar bij hun aankomst ontdekten ze dat het Christelijke Kruisvaardersrijk Jeruzalem niet erg welwillend stond tegenover Joden

72
00:04:14,529 --> 00:04:19,990
Vermoedelijk was hun quotum van de symbolische Joodse vriend gevuld door Jezus, waardoor de rest kon ophoepelen

73
00:04:19,990 --> 00:04:23,746
Maimonides en zijn familie keerden dus terug
naar het Egyptische Fatimidische Kalifaat,

74
00:04:23,746 --> 00:04:27,534
dat veel van hetzelfde beleid van religieuze tolerantie had
als het goede oude Al-Andalus

75
00:04:27,534 --> 00:04:35,618
Dit markeert de buitengewoon zeldzame gelegenheid
waarin een openlijk Joodse man genaamd Mozes een warm welkom krijgt in Egypte -

76
00:04:35,618 --> 00:04:37,802
niet waar ik verwachtte dat het verhaal heen zou gaan!

77
00:04:37,802 --> 00:04:42,819
Na zijn aankomst in 1168, bracht Maimonides de
de resterende 36 jaar van zijn leven door in Caïro

78
00:04:42,819 --> 00:04:45,341
En ondanks de vele redenen waarom ik Cordoba heb opgehemeld

79
00:04:45,341 --> 00:04:49,237
(voor handel, culturele samensmelting, religieuze tolerantie, betere architectuur, de lijst gaat verder)

80
00:04:49,237 --> 00:04:52,177
is het middeleeuws Caïro is absoluut krankzinnig

81
00:04:52,177 --> 00:04:57,037
Wanneer legendarische reizigers zoals Ibn Battuta
steeds weer terugkomen naar Caïro

82
00:04:57,037 --> 00:05:01,037
en passages schrijven over hoe
het de meest majestueuze stad ter wereld is,

83
00:05:01,037 --> 00:05:03,647
moeten we erkennen dat het een coole plek was

84
00:05:03,647 --> 00:05:08,775
Dus, Maimonides, nu openlijk Joods levend in
op een van de mooiste locaties op aarde,

85
00:05:08,775 --> 00:05:13,365
had toegang tot onberekenbare volumes van verzamelde
uit de oostelijke islamitische wereld,

86
00:05:13,365 --> 00:05:15,393
die hij aan zijn reeds overvloedige kennis

87
00:05:15,393 --> 00:05:18,552
van Joodse theologie, bijbels recht, en klassieke filosofie toevoegde

88
00:05:18,552 --> 00:05:23,217
Echter, zijn carrière als een onafhankelijke geleerde
zou ontsporen door twee enorme schokken

89
00:05:23,217 --> 00:05:24,443
De eerste was persoonlijk,

90
00:05:24,443 --> 00:05:28,078
want Maimonides' broer David zeilde naar de Indische Oceaan in de hoop rijk te worden,

91
00:05:28,078 --> 00:05:31,416
maar verdronk op zee,
verloor het hele familiefortuin in het wrak,

92
00:05:31,416 --> 00:05:34,104
en liet Maimonides achter om te zorgen voor zijn
weduwe en dochter

93
00:05:34,104 --> 00:05:37,696
De tragedie liet Maimonides een jaar lang bedlegerig

94
00:05:37,696 --> 00:05:41,466
en de rest van zijn leven was hij ontroostbaar door het verlies
van zijn geliefde broer

95
00:05:41,466 --> 00:05:46,517
Dus nu hij twee gezinnen financieel moest onderhouden
zette Maimonides zijn privé-geleerdheid opzij

96
00:05:46,517 --> 00:05:48,614
en gebruikte zijn kennis als arts

97
00:05:48,614 --> 00:05:50,537
De tweede grote schok was van politieke aard,

98
00:05:50,537 --> 00:05:54,584
toen een Fatimid Vizier zichzelf uitriep tot Kalief van een nieuwe dynastie in 1174,

99
00:05:54,584 --> 00:05:58,024
en zo werd Saladin de man die de leiding had over Egypte

100
00:05:58,024 --> 00:05:59,672
Maimonides zou wel eens verwoed bezig kunnen zijn geweest

101
00:05:59,672 --> 00:06:02,545
zijn jeugdherinneringen ophalen van toen de Almohaden in de stad kwamen,

102
00:06:02,545 --> 00:06:06,966
maar in tegenstelling tot de vorige keer was Saladin er volkomen tevreden mee om alles gladjes te laten verlopen,

103
00:06:06,966 --> 00:06:11,071
en dat betekende voortzetting van
het beleid van religieuze tolerantie, dus Maimonides zat goed

104
00:06:11,071 --> 00:06:14,071
En in feite komen deze twee verhaallijnen samen,

105
00:06:14,071 --> 00:06:17,136
want zijn carrière als arts maakte hem snel beroemd in Caïro

106
00:06:17,136 --> 00:06:21,543
en dat leidde ertoe dat hij
de lijfarts van Sultan Saladin zelf werd

107
00:06:21,543 --> 00:06:26,216
Dit is nog gekker als we bedenken dat
geneeskunde Maimonides' reservebaan was,

108
00:06:26,216 --> 00:06:28,787
en dat hij het prestige van zijn werk aan het koninklijk hof gebruikte

109
00:06:28,787 --> 00:06:30,920
om zijn filosofische en juridische kennis te bevorderen

110
00:06:30,920 --> 00:06:36,718
Dus, al die biografische context brengt ons
naar het punt waar Maimonides eigenlijk over schreef

111
00:06:36,718 --> 00:06:40,359
Omdat zijn levensverhaal van nature fascinerend is
vanwege de plaatsen waar hij leefde

112
00:06:40,359 --> 00:06:42,770
en de grote historische gebeurtenissen die hij van dichtbij meemaakte,

113
00:06:42,770 --> 00:06:45,789
maar zijn boeken zijn de reden dat hij, tot op de dag van vandaag,

114
00:06:45,789 --> 00:06:48,855
zo hoog gewaardeerd wordt in de filosofie en de wet in het algemeen,

115
00:06:48,855 --> 00:06:50,119
en het Jodendom in het bijzonder

116
00:06:50,119 --> 00:06:53,052
In de loop van zijn leven schreef hij tientallen
boeken en verhandelingen

117
00:06:53,052 --> 00:06:55,746
over een verscheidenheid van onderwerpen, maar drie springen eruit

118
00:06:55,746 --> 00:06:58,902
Zijn vroegste Big Boy Smart Book was het Commentaar
op de Misjna,

119
00:06:58,902 --> 00:07:01,067
gepubliceerd kort voor zijn aankomst in Caïro

120
00:07:01,067 --> 00:07:04,281
Het is een uitgebreide analyse van de hele
Mondelinge Torah,

121
00:07:04,281 --> 00:07:08,601
en terwijl wetenschappelijk commentaar op de Bijbelse wet een traditie was die millennia teruggaat,

122
00:07:08,601 --> 00:07:10,718
had niemand dat in één keer gedaan

123
00:07:10,718 --> 00:07:14,803
Het inleidende gedeelte van het werk bevatte ook
een aantal relevante filosofische essays

124
00:07:14,803 --> 00:07:17,691
en een reeks van 13 principes die het Joodse
geloof vastlegden

125
00:07:17,691 --> 00:07:22,369
Zoals alle werken van Maimonides, op één na, was het
geschreven in een hybride taal genaamd Judeo-Arabisch,

126
00:07:22,369 --> 00:07:25,518
Arabische spraak omgezet in
het Hebreeuwse schrift

127
00:07:25,518 --> 00:07:29,518
De enige uitzondering op die trend was zijn volgende
grote boek, De Misjne Thora,

128
00:07:29,522 --> 00:07:31,325
dat geheel in het Hebreeuws is geschreven,

129
00:07:31,325 --> 00:07:35,806
en terloops elk aspect en detail van de Joodse wet uitlegt

130
00:07:35,806 --> 00:07:36,843
Alles

131
00:07:36,843 --> 00:07:38,164
Volledig

132
00:07:38,164 --> 00:07:38,965
Gewoon rustig...

133
00:07:38,965 --> 00:07:43,390
Deze absolute mammoet van een taak werd volbracht
door het doorsnijden van eeuwen en eeuwen

134
00:07:43,390 --> 00:07:48,101
aan eerdere wetenschap en het distilleren van complexe
tot eenvoudige principes

135
00:07:48,101 --> 00:07:52,841
die elke Joodse lezer kon begrijpen,
en nu dus toegang heeft tot alles op één plaats.

136
00:07:52,841 --> 00:07:55,809
Met de Joodse diaspora zo ver verspreid over samenlevingen

137
00:07:55,809 --> 00:07:58,066
ontwikkelde de wetenschap van bijvoorbeeld Al-Andalus

138
00:07:58,066 --> 00:08:01,224
zich op een andere manier dat van, laten we zeggen, Egypte

139
00:08:01,224 --> 00:08:03,368
Dus, op veel verschillende plaatsen geweest te zijn,

140
00:08:03,368 --> 00:08:06,383
en direct gesproken te hebben met rabbijnen van verschillende lokale gemeenschappen,

141
00:08:06,383 --> 00:08:11,310
was Maimonides in een uitstekende positie om uiteenlopende interpretaties samen te brengen in één boek

142
00:08:11,310 --> 00:08:15,050
Hij zei niet alleen dat "dit zijn de
regels, je moet ze volgen volgens het boek",

143
00:08:15,050 --> 00:08:18,289
maar hij legde uit waarom de regels er zijn en wat
ze bereiken

144
00:08:18,289 --> 00:08:21,358
Zijn grootste filosofische werk is "De gids
voor de verwarde",

145
00:08:21,358 --> 00:08:24,083
geschreven in de stijl van een brief, een zeer lange brief,

146
00:08:24,083 --> 00:08:26,859
van hem aan een student van hem die niet zeker weet

147
00:08:26,859 --> 00:08:29,034
of hij religieuze studies of filosofie wil volgen

148
00:08:29,034 --> 00:08:31,697
Het antwoord is natuurlijk "Porque no los dos?",

149
00:08:31,697 --> 00:08:35,777
aangezien Maimonides het rationalisme van de Aristotelische filosofie harmoniseert

150
00:08:35,777 --> 00:08:38,688
met de profetische
Openbaring die centraal staat in de Joodse theologie

151
00:08:38,688 --> 00:08:42,867
Dus, een voorbeeld nemend van de vroegere Moslim geleerden
Al-Farabi en Ibn Sina,

152
00:08:42,867 --> 00:08:47,777
doet Maimonides zijn eigen poging om de theologie te versterken met de rede door filosofie te gebruiken als een voertuig

153
00:08:47,777 --> 00:08:49,443
om de grootsheid van goddelijkheid te verkennen

154
00:08:49,443 --> 00:08:52,540
Dit vereist wel het oplossen van enkele vervelende tegenstrijdigheden,

155
00:08:52,540 --> 00:08:55,633
omdat Genesis niet echt overeen komt met de klassieke fysica,

156
00:08:55,633 --> 00:09:00,121
maar Maimonides stelt dat veel van
het verhaal in de Torah allegorisch is in plaats van letterlijk,

157
00:09:00,121 --> 00:09:03,225
want hoewel de menselijke rede
krachtig is, is het beperkt,

158
00:09:03,225 --> 00:09:08,061
en de werkelijke aard van God is veel complexer dan onze nietige menselijke geesten kunnen bevatten,

159
00:09:08,061 --> 00:09:12,022
dus kunnen wij, hersenloze sukkels, Hem alleen allegorisch begrijpen

160
00:09:12,022 --> 00:09:14,626
En dit ondersteunt zijn opvatting van Negatieve
Theologie:

161
00:09:14,626 --> 00:09:19,026
We kunnen niet weten wat God is, dus we kunnen Hem alleen beschrijven door wat Hij niet is.

162
00:09:19,026 --> 00:09:21,387
Het is een omweg, maar het werkt!

163
00:09:21,387 --> 00:09:25,002
Dit waren natuurlijk nogal pikante standpunten
om in te nemen,

164
00:09:25,002 --> 00:09:28,109
dus werd De Gids periodiek verboden en zelfs verbrand,

165
00:09:28,109 --> 00:09:29,831
maar Maimonides trok zich daar niets van aan

166
00:09:29,831 --> 00:09:33,042
Hij antwoordde dat hij liever de waarheid leert
aan één intelligente man

167
00:09:33,042 --> 00:09:35,110
dan 10.000 dwazen te vermaken,

168
00:09:35,110 --> 00:09:37,910
en verdomd als dat geen woorden zijn om naar te leven

169
00:09:37,910 --> 00:09:40,125
Hij schreef misschien voor een hoofdzakelijk Joods publiek

170
00:09:40,136 --> 00:09:42,547
maar hij maakte goed gebruik van een aantal universele waarheden

171
00:09:42,547 --> 00:09:46,252
Maimonides blijft een monumentale figuur in de geschiedenis van het Joodse denken,

172
00:09:46,252 --> 00:09:50,005
en zijn werk inspireerde eeuwen van latere filosofen en
Abrahamitische theologen

173
00:09:50,005 --> 00:09:52,769
Ondertussen, heb ik het nog niet eens gehad over zijn
medische geschriften,

174
00:09:52,769 --> 00:09:54,941
maar ze waren een cruciale stap vooruit in de middeleeuwse wetenschap

175
00:09:54,941 --> 00:09:58,017
Ook al zijn zijn specifieke voorschriften
nu verouderd,

176
00:09:58,017 --> 00:09:59,567
blijven zijn systematische benadering van de geneeskunde,

177
00:09:59,567 --> 00:10:01,120
focus op het welzijn van de patiënt,

178
00:10:01,120 --> 00:10:05,174
en aandacht voor publieke hygiëne allemaal fundamenteel voor de manier

179
00:10:05,174 --> 00:10:06,970
waarop artsen en verpleegkundigen
hun werk doen

180
00:10:06,970 --> 00:10:08,300
En dat vind ik wel leuk

181
00:10:08,300 --> 00:10:12,823
Maimonides zelf is geen historicus en
hij schreef niet over de geschiedenis die hij meemaakte,

182
00:10:12,823 --> 00:10:16,622
maar zijn leven en zijn ideeën komen direct
uit de wereld waarin hij leefde

183
00:10:16,622 --> 00:10:19,854
Maimonides is zo fascinerend omdat zijn leven
dient als een perspectief

184
00:10:19,854 --> 00:10:23,945
waarvan we duidelijk een enorme en kronkelige periode kunnen ervaren in de geschiedenis,

185
00:10:23,945 --> 00:10:26,036
die gewoonlijk moeilijk vast te pinnen is

186
00:10:26,036 --> 00:10:30,949
Hij leidt ons door de glorie en de strijd van twee torenhoge beschavingen aan weerszijden van de Middellandse Zee,

187
00:10:30,949 --> 00:10:33,641
maar zijn ervaring als
een Joodse geleerde in het bijzonder geeft ons

188
00:10:33,641 --> 00:10:36,611
een extra invalshoek in de Middeleeuwse islamitische multicultuur,

189
00:10:36,611 --> 00:10:39,245
en het tastbare resultaat van dat alles zijn zijn geschriften:

190
00:10:39,245 --> 00:10:41,686
de fakkel dragend van Moslim-denkers vóór hem

191
00:10:41,686 --> 00:10:44,594
door het Jodendom te onderzoeken met een filosofisch perspectief

192
00:10:44,594 --> 00:10:48,659
Voor mij belichaamt hij de geschiedenis en het karakter
van de Islamitische Gouden Eeuw

193
00:10:48,659 --> 00:10:50,320
op een manier die weinig anderen kunnen...

194
00:10:50,320 --> 00:10:52,571
En hij was Saladin's DOKTER!

195
00:10:52,571 --> 00:10:54,086
GOD hij is zo cool!

196
00:10:54,086 --> 00:10:56,186
Hartelijk bedankt voor het kijken

197
00:10:56,186 --> 00:10:59,470
Ik heb een beetje moeten rekken om Maimonides te laten tellen als een geschiedenismaker,

198
00:10:59,470 --> 00:11:02,946
maar aangezien ik hier de regels bepaal, ben ik overtuigd van mijn keuzes

199
00:11:02,946 --> 00:11:06,543
Het was al veel te lang geleden dat ik voor het laatst
over Al-Andalus,

200
00:11:06,543 --> 00:11:08,448
dus ik ben blij dat ik dat hier heb kunnen rechtzetten

201
00:11:08,448 --> 00:11:10,463
Speciale dank aan onze gemeenschap van supporters
op Patreon,

202
00:11:10,463 --> 00:11:15,865
als je je naam hier wilt zien staan zoals deze coole katten, ga dan naar naar Patreon.com/OSP.